Ylaardingen.
Ingezonden.
En dat zal ieder arbeider met bem eens wezen, want
was het volk niet geknecht, niet gemuilkorfd geworden,
als dolle honden het had zijn hoofd niet behoeven
op te steken de welgevulde patroontasch had het
gereede middel niet behoeven te worden om dien dijk
van gezag en orde te kisten
Neen, laat men den arbeider niet ontnemen wat van
hem is, geen diefstal plegen aan het proletariaat
dan zal er
rust des harten
zijnen daarop komt het aan, zegt D.
't Krantje van Van IVoortwyk. „De roe
ping van de Christelijke werklieden in deze dagen,"
is zoek. Nou de staking achter de rug is, schijnt die
roeping ook weg te wezen. Inplaats van een samen
spraak over de (helaas verloren) roeping, krijgen we
nu een aardig gekeuvel tusschen Karei en Gerrit over
„het Christelijk Onderwijs." Het mooie prentje
er boven is gelukkig weer present, 't Is toch zoo'n mooi,
knusdingetje.
Wat nu de samenspraak aangaatGerrit heeft zijn
kind naar de openbare school gestuurd en nu zal Karei
'm dan eens uit de doeken doen, dat hij daar heel
slecht mee heeft gedaan en dat zijn spruit hoort op
de Christelijke school.
Karei zegtde Openbare school is niet neutraal,
dat kan ze niet zijn en al kon ze dat, dan deugde
ze nog niet.
Als Gerrit 'm om 't bewijs vraagt, heeft ie helaas
geen tijd meer. Maar later, dan zal hij dat bewijs
gaarne leveren.
Och, meneer Karei, doe ons eerst het genoegen te
bewijseen dat de openbare school niet neutraal is,
d.w.z., dat de onderwijzers aan die scholen het moder
nisme of het socialisme prediken. U spreekt daar een
beschuldiging uit, die u niet kunt bewijzen. En dat is
van u, een christen, die zeer waarschijnlijk zijn opleiding
op een christelijke school heeft gehad, zeer onchristelijk.
Wij dagen u uit, slechts één geval te noemen, wat
intusschen nog niets zou bewijzen, waaruit blijkt, dat
er hier onderwijzers zijn, die in dit opzicht zich te
buiten gingen.
Wat doe je in de kon? Daar heeft me de
Ouwe Schiedamsche Courant waarachtig den moed ge
had, wat over de arbeiders en wel de brandersknechts
te schrijven. Dat gebeurt niet dikwijls, vooreerst is er
natuurlijk in zoo'n nieuws- en advertentieblad altijd
maar geen hoekje open voor Schiedamsche arbeiders
belangen en dan ten tweede moét je geen vreemdeling
in Jeruzalem zijn, want anders schiet je telkens bokken.
Zoo is 't nu de Redactie weer gegaan. Zij heeft zich
klaarblijkelijk eens uit willen sloven niet voor de
arbeiders, maar voor de branderpatroons en meende het
een en ander te moeten schrijven over 't werken op
Paaschmaandag.
En in den ijver, om den zwaren strijd van de bran
dersknechts nog te verzwaren, althans zekc niet te
verlichten, debiteert ze natuurlijk onjuistheden, die
ze na een ingezonden stuk van het bestuur van den
B. v. B. en D. Knechts, weer terug moet nemen.
Zeg, „Ouwe", als je non weer eens iets over de
Brandersknechts meent te moeten schrijven, ga dan niet
meer op „schijn" af, put ook niet meer uit door u als
„bet-ouwbaar geachte bronnen", maar wip even op je
dienstfiets en trap naar een van de bestuursleden van
bovengenoemden Bond, dan kun je misschien de waar
heid te weten komen.
Verwende kindertjes. Op een school in
Weenen wisten 27 van de veertig kinderen niet, wat
een bed was.
Denk daar eens aan, kapitalisten, als je je eigen
kinderen op de donzen bedjes legt.
Christenpraktijken. Het Gooi hoort tot wat
men de „christelijke" streken van ons land noemt: de
Katholieke kerk is er machtig (in Laren mag zij zelfs
processies organiseeren) en de protestantsche orthodoxie
daarnaast heeft grooten invloed. Op Paaschmaandag
hebben de christenen van Blaricum een aanval gedaan
op de vreedzame kolonies, die daar zijn opgericht
door menschen, die meenen dat de mensch terug
moet gaan tot den oorspronkelijken samenhang met
den bodem en daarom zelf landbouwkolonies oprichtten.
De broeikast der kolonisten werd vernield, de ruiten
in de drukkerij Vrede werden ingegooid, overal vlogen
de steenen de ramen door De burgemeester en de huza
ren (het plannetje was van te voren bekend geworden)
bedwongen de oproerigheden. Toen werden de huzaren
weggezonden. Nauwelijks waren de militairen weg, of de
aanval begon opnieuw. De kroegen waren nog open.
Een der huizen werd in brand gestoken, en de Blari-
cumsche en Huizer christenen hielden een heidenschen
rondedans om het vuur, begeleid door harmonica's en
liederen.
De pastoor van Laren gaf aan een redacteur van
„De Telegraaf" een verklaring, die in het kort hierop
neerkomt: „de kolonisten hoor en niet thuis in deze
maatschappij."
Zooiets is nog erger dan een officieele inquisitie of
kettervervolging. Dat is de loslating en opzweeping van
den menschduivel ter eere van het christendom! En
van zulk een zijde durft men dan nog aanvallen doen
op een vreedzame arbeidersbeweging!
Het Farizeïsme bloeit in Nederland!
Wat daar in de bovenzaal van den R. K. Volksbond
op 2en Paaschdag is afgespeeld, wij weten er iets, doch
te weinig van. Maar dat er niet veel goeds is, weten
wij wel, want alleen werken der duisternis schuwen
't licht
Plaatselijk Comité van Verweer. Nu de
actie tegen de wetten geëindigd is, en 't bestaan van
't comité geen zin meer heeft, meende het thans reke
ning en verantwoording te moeten doen over 't beheer
zijner financiën.
ONTVANGSTEN:
Entrée's op de vergaderingen f 51.77Vs
Opbrengst der collecten11.46
Diversen„0.15
Totaal "1 63.38%
UITGAVEN:
Zaalhuurf 16.
Reis- en verblijfkosten sprekers 9.
Publicatie, etc23.40
Kosten secretariaat 6.30
Verzuimd uurloon1.40
Afgedragen v. de gezinnen der miliciens 2.85
Totaal f 58.95
In kasf 4 43l/ü
Nog te vorderen„1.50
Batig saldo f 5.93V2
Het dagelijksch Bestuur:
De Voorzitter: J. C. Hofman.
De Secretaris: D. Th. Adama.
De Penningm.W. Groeneveld.
Het comité meende echter, haar taak nog niet als
afgedaan te mogen beschouwen. Al heeft hier in Vlaar-
dingen niemand gestaakt, wij hebben toch de aanvan
kelijke actie meegevoerd, wij hebben zooveel mogelijk
ons verzet tegen de voorgestelde, en thans helaas aan
genomen wetten. Doch nu meent het comité, dat het
ook onze plicht is, te helpen en steunen, zooveel wij
kunnen. Geen verweer dus meer, maar steun aan de
slachtoffers. Daarvoor zal ook het batig saldo bestemd
worden. En wie verder wat te missen heeft, de adres
sen zijn bekend, alles is welkom, liefst iedere week een
vaste bijdrage.
Op, mannen, er wordt geleden, ons past het lenigen
der ellende. Het Comité.
Een Staking. Het Paaschfeest is gevierd. Maar
niet door hen, die weinig verdienen, die beschouwen
't slechts als een rustdag, welkom, omdat zjj zoo wei
nig tijd hebben om eens iets anders te wezen dan werk-
slaaf, om eens mensch te wezen. Doch deze behooren
nog tot de gelukkigen. Een ander, wellicht grooter deel,
accepteert den vrijen dag uit dwang, omdat 't moet, in
wendig bet eurende het verzuimde uurloon, zich voor
nemende, weder iederen avond wat langer of harder te
werken, om de geleden schade in te halen. De eerste,
de mannen met vast werkloon, kunnen hunne vrouwen
's Zaterdags het gewone geld uittellen, de laatsten
komen te kort, ondanks vermeerderde inspanning. Doch
daar vraagt 't kapitalisme niet naar, de menschen
krijgen vrij en. geen geld.
Tot de gelukkigen behoorden, of beter, meenden te
behooren de jongens aan de glasfabriek. Zij, die de
flesschen moesten wegdragen, konden tot de uitver
korenen gerekend worden, hadden vast weekgeld, geen
stukwerk. Doch daar gaat plotseling de droeve mare
door „de hut", Maandag wordt niet betaald. Dat was
een tegenvaller, neen, een onrecht. Zij vroegen om in
lichtingen, om uitbetaling van den dag. Doch 't werd
geweigerd. Toen besloten allen, 't waren Rotterdammers,
Donderdag te staken. Zoo geschiedde 't ook. Vijftien
jongens legden 't werk neer. Maar, hoe gaat het met
die knapen, de geest van verzet wordt er door 't kapitaal
wel ingestampt, maar 't solidaire, 't vastberaden gevoel
is nog slechts in aanleg aanwez g. Al spoedig vroegen
zij weer aan 't werk te mogen gaan. 't Mocht, doch op
de volgende voorwaarde. Inplaats van hun weekgeld
(5 gld. 60 ets. reiskosten), zouden zij voor Vrijdag
en Zaterdag een rijksdaalde" krijgen. Dus ook zouden,
behalve de verplicht verzuimde Maandag, ook de Dins
dag en Woensdag, dien zij dus wel gewerkt hadden,
niet uitbetaald worden. Eenige gaven toe, ze moesten
hun moeder toch wat brengen. De andere weigerden,
zij bleven staken.
Spoedig werden nu een vijftal soldaten geplaatst voor
de fabriek, met geladen geweer. Krijgshaftig, om te
passen op 15 jongens, die hun rechtmatig toekomend
geld vragen. Doch 't was 't voor 't kapitaal, en dan is
immers niets vernederend.
Heldenmoed. De reactie viert hoogtij, ook de
Katholieke. Maar zij doet het, als product der duister
nis, in 't duister. Stilletjes kwamen de broede s te
zamen, zonder dat een vreemde hen kon bespieden, zon
der dat een andersdenkende 't mocht weten. Want in
de kerk, de tempel van Christus leven, dat gezien
werd door alle menschen, werd het bekend gemaakt,
alleen aan geloofsgenooten.
Mijnheer de Redacteur!
Gelieve onderstaande in 't eerstvolgende nummer te
plaatsen bij voorbaat onzen dank.
Aan de Ongeorganiseerde Timmerlieden
te Schiedam.
Kameraden
Hoewel wij overtuigd zijn dat het onzen plicht is in
de eerste plaats ons vakblad „De Timmerman" te ge
denken, maar wij ook weten, dat dit blad zoo weinig
of in het geheel niet door ongeorganiseerde timmerlieden
wordt gelezen, zoo zullen wij trachten, door middel van
„De Moker," dat toch ook wel in de eerste plaats een
blad genoemd kan worden, dat de belangen der arbeiders
behartigt, uwe aandacht te vestigen op onze vereeniging
„Door Eendracht Verbetering."
Door eendracht verbetering, de naam der vereeniging
zegt het reeds, dat wil zeggen: Wil men verbetering
in onzen toestand krijgen men ook verplicht is, een
drachtig saam te werken.
De timmerlieden in onze brave gemeente schijnen
zich nog niet recht bewust te zijn van onzen toestand.
Hoe komt dat?
Zijn hier de arbeidsvoorwaarden zoo goed, dat zij zich
om betere levensvoorwaarden niet het hoofd behoeven
te breken?
Wij weten beter.
De loonen zijn hier bij andere plaatsen vergeleken
zeer laag en een overmatige arbeidsduur komt hier nog
al eens voorwaar dit niet het geval is, is het wacht
woord: Armoede
Zou daar nu geen verandering in te brengen zijn?
Ons dunkt van wel.
Wij kunnen ons betere levensvoorwaarden veroveren,
maar daar hebben wij u allen voor noodig.
Alleen door eendracht kan men verbetering bekomen,
dit is toch al zoo dikwijls bewezen geworden.
En niet waar Kameraden, wjj willen een beter loon
hebben, en wij willen niet om aan het hoognoodige te
komen wat wij voor ons en ons gezin noodig hebben,
door overmatigen arbeidstijd ons lichaam afjakkeren.
Daar kan, daar moet verandering in komen.
Maar dan moet men ook beseffen dat men als eenling
hulpeloos staat.
Alleen dan, wanneer wij schouder aan schouder staan,
dan vermogen wij iets, dan is er kans dat men gehoor
zal geven aan onze billijke eischen, en dat men zal
inzien dat wij meer zijn dan loonslaven, dat wij mensch
zijn, en als zoodanig recht hebben op een menschwaardig
bestaan.
Daarom, kameraden, sluit n aan bij uwe organisatie
onverschillig van welke politieke of godsdienstige richting
men ook zij; komt allen in de Vereeniging „Door
Eendracht Verbetering."
Komt in grooten getale op onze huishoudelijke ver
gaderingen, en gij georganiseerde vakgenooten, spoort
de ongeorganiseerden er toe aan met u mede te komen,
opdat ook de afdeeling Schiedam van den Alg. Nederl.
Timmerlieden Bond bloeien moge en een eerste plaats
in moge nemen in de gelederen van het strijdende
proletariaat
Namens het Bestuur der Timmert. Vereen. D. E. V.
De Secretaris.
Christelijke daden.
Mijnheer de Redacteur!
Verleen mij een kleine plaatsruimte in uw veelgelezen
blad Bij voorbaat mijn dank.
Het spijt mij, dit stuk in uw blad te moeten plaatsen.
Wij katholieken n emen de sociaal-demokraten opruiers
en Godloochenaars, maar ik vraag u, of het een christen
katholiek past, op Zondagmiddag 3 uur spotprenten aan
te plakken. Niet om de spotprent, maar omdat wij ons
christenen noemen. Neen, ik zou nu gaan zeggen, dat
wij maar eens bij de sociaal-demokraten moeten vragen,
hoe wij dienen te handelen als christenen. Ik wil er
nog bijvoegen, hoe wij katholieken den werkman uit
zuigen door het verkoopen van jenever in het bondshuis.
Dat is bloedgeld, dat men uit den zak van den werkman
zuigt. Bij sociaal-demokraten kan men daarvoor geen
geld kwijt, en men kan daar ook niet dronken worden.
In den katholieken Volksbond wel.
Men wil, wordt gezegd, zijn handen niet vuil maken
aan Engelsen geld. Maar wel aan geld, dat zuur wordt
verdiend, en daardoor aan een groot getal huisgezinnen
onthouden wordt. Deze worden in het ongeluk gestort
door het verkoopen van jenever in den Volksbond. Wat
is erger, het eerlijk verdiende Engelsch geld, voor een
goed doel afgestaan, of de opbrengst van jeneververkoop?
Laat dit voor u, Volksbonders, voldoende zijn. Zijt
ge nog niet goed op de hoogte, de sociaal-demokraten
willen u gaarne les geven.
13 April 1903. Een Katholiek.
