No 17. ZATERDAG 27 JUNI 1903 3e Jaargang. ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij. Bericht van de Administratie. Gemeenteraads -Verkiezing. De Schiedamsche Trairiwegmaatschappij aan het Uitzuigen ABONNEMENTSPEIJS: 25 cent per kwartaal franco per post 30 cent j hj vooruitbetaling. Losse nummers 2 cent. BUEEAU VAN EEDACTIE Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. BUEEAU VAN ËUMINISTBATIË A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5. ADVEETENTIËN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke kortiag. Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a, s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn. Aan de Postabonneé's wordt bericht dat de volgende week over het verschuldigde abonnementsgeld zal worden beschikt. \erder wordt men nogmaals opmerkzaam gemaakt op het veranderd adres van redactie en administratie. Steunpenning, ruilnummers enz., gelieve men te zenden aan de administratie, Nieuwe Sluisstraat No. 5. Alles wat de Eedactie aangaat aan Constantia, Hoogstraat. De taak van het raadslid isWerk te maken van zijn ambt. Wanneer we nu onzen Eaad vergaderd zien, dan heeft deze iii zijn samenstelling het meest weg van een achtbaar patroons-college. Nu is 't bekend, dat in deze dagen de patroons voor hun arbeiders zorgen als een vader voor zijn kinderen. De brandersknechts bv. kunnen getuigen, hoe hun billijke grieven direkt uit den weg zijn geruimd, hoe gering de bezwaren golden van gist- verzending enz. waar het betrof het heil der arbeiders, hoe zorgzaam de belangen van de heeren branders en brandersknechts gelijkelijk gewogen werden, hoe brand- kastoverwegingen ganschelijk vreemd bleven aan de opruiming van ongerechtigheden. En zoo gaat het met de overige arbeiders eveneens. Al was 't alleen wegens de vervulling van die trouwe zorg, dan al zou 't be grijpelijk zijn, dat de heeren zich niet meer kunnen zetten tot de gemeente-zorg in al haar omvang. Maar daar komen nog bij: particuliere aangelegenheden. De heeren hebben nog hun eigen belangen te behartigen en zoo komen we aan een stelletje raadsleden, die weinig of geen werk kunnen maken van hun ambt. Maar de kiezers schijnen dezen toestand .zoo allerge woonst te vinden, dat zij keer op keer hun vertegen woordigers in den eigen kring zoeken en afvaardigen ten stadhuize. Nu wordt op niets ter wereld zoo nauw lettend acht geslagen als op plichtsvervulling. Iemand, die zijn plicht niet doet, gaat onverbiddelijk de laan uit, 't zij hij werkzaam is bh' particulieren, bij maat schappijen, bij gemeente of in landsbetrekking. Niets is er, dat den mensch in de samenleving zóó tot 'n on bruikbaar meubelstuk stempelt als: niet-plichtsvervulling. Nu moet de ontzettende leegheid in dit opzicht vergoêlijkt worden, want bij de raadsleden is zij zóó in 't oog loopeud, dat geen kiezer ze loochenen kan. EnzewonZf vergoelijkt, daarvoor bestaan er gelukkig partijen. De partijen gaan scheep onder verschillende leuzen en onder verschillende vlag. Nog speelt in onze goe gemeente de godsdienst een hoofdrol. Het socialistisch gevaar heeft nog niet zulke afmetingen aangenomen, dat 'n vereenigd optreden van de partijen des behouds noodig wordt geacht. Nóg wordt het niet noodig ge vonden, zich te scharen onder de ééne leuzetegen het socialisme, tegen het roode spook, zooals in Amsterdam IX. Maar welke leuzen zijn dan wél in gebruik? In aan- bevelings-biljetten van voorbijgegane dagen wordt ge sproken van „onze dierbare beginselen", u (de kiezers) bekend." Dat zijn anti-revolution, of christ hist. Dat is de witte kalk van het gepleisterd graf, van binnen vol doodsbeenderen. Er wordt niet gezegdDeze man kent en weet de aangelegenheden der gemeente, hij gaf bewijs in dat of dat geschrift, hij kan zijn vrijen tijd wijden aan onderzoek en bestudeering van wat in de gemeente aan de orde komt... niets van dat alles. De vlag moet de lading dekken en na de overwinning aan de stembus zakken de kiezers in zalige tevredenheid in den dut, terwijl zij toch ook weten, dat hun eigen lijke ovenvinning nog komen moet, dat zij die moeten behalen in en door het werken, van hun afgevaardigde. Dit alles is zóó bekend, dat de kiezers, die zich met een stembus overwinning tevreden stellen, tot de onnoo- zelen moeten gerekend worden of... Er zijn kiezers, die anders overwegen. Ze zouden bestempeld kunnen worden met den naam van fana- tieken, het zijn zij, die in eiken politieken strijd een godsdienst-strijd zien. Bij dezulken zwijgen alle argu menten, zij gevoelen zich bij de stembusoverwinning als de geloovige ridders, die bij een treffen de legerscharen der heidensche Saracenen verstrooiden. Zij redeneeren niet, zij juichen en daarmee basta. De kiezer echter, die al zoover gekomen is, dat hü weet, niet meer op te trekken onder de heilige banier, dat het in den grond van de zaak om heel andere belangen gaat, die verlangt wat méér in z'n afgevaar digde, dan dat hij toevallig van deze of gene gods dienstige klenr is. De vri.ag is, of hij dat meerdere vindt in den socialistischen afgevaardigde. Het spreekt .vaa zeL, dat een nog zoo'n betrekkelijk jonge partij als de sociaal-democratische, binnen Schiedam maar niet candidaten heeft, alsof zij met een schaartje geknipt zijn, candidaten, die door hun persoonlijkheid bij hun verschijning een gmsche omkeering zouden bewerkstel ligen in den starren Eaad. Maar toch, het proletarische element moet de vroedschap binnen. De bres moet ge maakt worden. Als voorpost zou er in kunnen geschoven worden de volbloed proletariër, de man, die nog zit midden in het harde arbeiders-leven, de ongeleerde, die zijn wijsheid sleep aan de ruwe praktijk des levens alléén, die door rake opmerkingen, geformuleerd in zijn harde leerschool, zou beuken op de zelf-genoegzaamheid van de politieke heerscheDies uit de economische vrij buiters-klasse. Dat heeft, óók zijn waarde. Zoo'n taktiek prikkelt en schokt, schudt wakker en heeft zij al geen vormende, dan toch zeker opwekkende waarde. En waar het komt tot principiëele beschouwingen, tot het verschil van inzicht in de samenleving, daar zal 't een voudig betoog van den man, die niet leerde, maar ondervond 't vér halen in waarde van dat van hen, die leerden, maar wie 't leven koud liet. Dat element 'n volgenden keer aan te vullen met den man der theorie, is dan kiezersplicht. De kandidaten der S. D. A. P. hier genoemd, kunnen hun taak vervullen. De eigenaardigheid is, dat de kiezers in den arbeiders-candidaat willen alle gegevens, die zij zich een eisch denken in een volmaakt afgevaardigde. Laten zjj bedenken, in de eerste plaats, dat de afdeeling Schiedam geen kandidaten stelt, welke zij niet met goed vertrouwen aan de kiezers kan aanbevelen, in de tweede plaats, dat die kandidaten eventueel al hun vrijen tijd beschikbaar stellen tot het richtig uitoefenen van hun lidmaatschap. Het vertrouwen in onze beginselen moet noodwendig het vertrouwen in den persoon versterken. De arbeidersklasse vertegenwoordigd in den arbeider, in den strijd om de vrijmaking der eerste post in den raad geschoven. Stemt allen de kandidaten der arbeiders partij. In de Zondag j.l. gehouden huish. verg. derS.D.A.P. zijn candidaat gesteld: In district In district II In district III A. WINTERBERG. G. v. d. MOST. P. DE BREIN. A. WINTERBERG. P. DE BREIN. A. WINTERBERG. A. BLOMMENSTEYN. Toen indertijd door den heer J. Vürtheim aan den Eaad concessie werd gevraagd voor het aanleggen van Paardentramlijnen in Schiedam, trachtte de heer M. C. M. de Groot aan te sturen op exploitatie van de tramlijnen door de gemeente. Burgemeester en Weth. beloofden toen, te zullen onderzoeken, in hoeverre de gemeente-exploitatie de voorkeur verdiende boven het beheer door particulieren. De conclusie waartoe Burg. en Weth. kwamen was niet gunstig voor gemeentelijk beheer. Noch uit een oogpunt van verkeer, nóch uit sociaal- politiek (hè hoe deftig!) noch uit financieel oogpunt verdiende gemeente-beheer aanbeveling. Integendeel B. en W. zeiden: te verwachten is, dat een exploitatie door par ticulieren eer beter dan slechter zijn zal, dan exploitatie door de gemeente. Slechts in één enkel opzicht sloeg de schaal naar de zijde van gemeentelijk beheer over. B. en W. zeiden, dat: „de gemeente meer dan een particulier ondernemer ■tegen overdreven arbeidsduur en onbillijk lage loonen zal waken." „Toch particulier beheer," zeggen de vroede mannen, want dit neemt niet weg, dat door het opnemen van doelmatige voorschriften in de concessie omtrent dage- lijkschen arbeidsduur, rusttijden en minimum-loon vol doende tegen misbruiken kan worden gewaakt. Hoe waakzaam onze vroede slapers geweest zijn, zullen we straks zien. Het doelmatige voorschrift, dat betrekking heeft op het personeel is artikel 34 der Concessie. Het luidt: „De concessionaris verzekert ten genoegen van B. en W. zijn personeel tegen ongelukken, in en door den dienst bekomen, voor zoover hieromtrent geen wettelijke regeling geldend is. De Concessionaris draagt zorgt, dat het personeel elke veertien dagen minstens één dienstvrijen dag heeft, welke dag minstens eens in de maand op een Zondag vallen moet. Het personeel zal eiken dag niet langer dan twaalf uren in dienst mogen zijn en geen geringer weekloon dan negen (op voorstel van den heer De Groot werd dit tien!) gulden ontvangen. Voor langeren arbeidsduur is vooraf vergunning van B. en W. vereischt. Wordt per dag langer dan twaalf uur gewerkt, dan bedraagt het uurloon van de overige uren minstens twintig cents. De bepalingen omtrent het loon gelden alleen voor het vaste en volwassen personeel. Ziedaar de doelmatige bepaling. Hoe zij wordt nage leefd, zal blijken. Vast in dienst bij de Maatschappij zijn 6 conducteurs en 1 aflosser-conducteur, 7 koetsiers en 1 aflosser koetsier. De beide aflossers zijn beneden, de overigen allen boven den 23-jarigen leeftijd. Den controleur en den hoofdconducteur laten we bui ten bespreking. De diensttijd loopt van ó1/, uur s morgens tot 101/3 uur 's avonds Daarbij is begrepen een schafttijd van 5ü minuten. Er wordt dus ongeveer 16 uren per dag dienst gedaan. Zeer doelmatig niet waar 't Zijn immers maar arbeiderslijven. Die waar is goedkoop genoeg. Al ver rekken er een paar, je hebt dadelijk weer versche bij de hand. Vooruit dus maar! Voor overwerk wordt slechts één uur (dat is dus de respectabele som van 20 cents) in de 5 dagen uit betaald. Dat verdient men, door de laatste tram te be dienen, die 10.35 's avonds van het station vertrekt. En dat, terwijl de loonen op het minimum zijn ge steld. Dat is tien guldens (1000 centen) per week. Daar komen dan de fooien nog bij, maar gelukkig niet uit den zak van den concessionaris. Dat die fooien hoog zijn in onze rijke gemeente kan ieder wel snappen. De conducteurs moeten 1/3 daarvan aan de koetsiers afstaan. Doelmatig, weet u Om de vijf dagen heeft ieder een dienstvrijen dag. Mooi, hè Ja, maar indien er een zieke is, moet de vrije man invallen. Voor de 16 uren dienst, die hij dan verricht, krijgt hij geen rooie cent uitbetaald. Zonder eenige vergoeding is hij doelmatig werkzaam voor de brandkast. De concessie eischt voor elk lid van het personeel eens in de maand een vrijen Zondag. Aan dit voorschrift wordt evenmin de hand gehouden. MOKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1903 | | pagina 1