De Schiedamsche Tramweg-Maatschappij.
No. 25.
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Postabonnees
Ingezonden Mededeelingen.
OPROEP.
Naar Dordt.
Het woord aan de arbeiders.
Op naar Dordrecht!
Ruitenlandsch O verzicht.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent j hlJ vooruitbetaling.
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONST ANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke kortisg.
welke door afwezigheid de postkwitantie niet hebben
voldaan, worden beleefd verzocht hun abonnementsgeld
spoedig toe te zenden aan het Bureau van Administratie
N. Sluisstraat 5. Ook wordt er op attent ge
maakt, dat bij verandering van adres dit moet worden
opgegeven.
DE ADMINISTRATEUR.
Arbeiders-Coöperatie „VOORWAARTS".
Aan onze Leden
Om het groote belang der zaak brengen we artikel 10,
alinea 1 van de Statnten der Coöperatie nog eens onder
uw aandacht. Het luidt
„Elk nieuw lid moet binnen acht dagen na ont
vangen kennisgeving zjjner aanneming het bij art. 11
der Wet van 17 November 1876 bedoelde register
der vereeniging teekenen. Indien daaraan binnen den
gestelden termijn niet is voldaan, wordt men geacht
niet te zijn toegetreden tot het lidmaatschap der
vereeniging."
Komt dus zoo spoedig mogelijk het register teekenen
Brengt uw penningen en penningenkaart. mee
HET BESTUUR.
VerspreidersAllen in „Constantia" heden (Vrjjdag)-
avond ten 8 ure. Er is werk aan den winkel. 3000
strooibiljetten voor de betooging in Dordrecht moeten
de stad in. Ieder arbeider kenne zijn plicht.
Betoogers uit SchiedamVertrekt Zondagmorgen den
23sten Augustus met de trein van half negen (stadstijd)
naar Rotterdam.
Kaarten voor de boot zijn verkrijgbaar bij A. Winter
berg, Nieuwe Sluisstraat 5.
Te tien ure uit Rotterdam.
Allen op post
Op Augustus moet elk arbeider toonen,
een stryder voor liet Algemeen Kiesrecht
te zijn
De liberale Unie heeft een rapport uitgegeven, waarin
wordt voorgesteld, art. 80 der Grondwet te vervangen
door een, waarin het mogelijk wordt gemaakt, bij de
wet het algemeen kiesrecht in te voerende vrijzinnig-
demokratische Kamerclub heeft een voorstel tot Grond
wetsherziening ingediend, waarbij het algemeen kiesrecht
wordt ingevoerd en ook van de soc.-dem Kamergroep
is een dergelijk voorstel uitgegaan.
De parlementaire vertegenwoordigers van de arbeiders
en van een groot deel der burgerklasse hebben daarmee
voorloopig het hunne gedaan.
Thans is het woord aan de arbeiders.
Van hen zal het afhangen, of de ingediende voor
stellen, zoo niet in de hangende wetgevende periode,
dan toch in de volgende, succes zullen hebben.
Van hen en van hen alleen
Zwijgen zij doen zij. of hun deze zaak niet aan
gaat verdonderjagen zij hun tijd met te kletsen over
de vraag, of zij eigenlijk wel aan „politiek" mogen
doen laten zij zich door christelijke of anarchistische
twiststokers verleiden, om welke schoonschijdende zoo
genaamde „beginselen" dan ook, de ingediende ontwerpen
te beschouwen als iets, wat hun vreemd is dan
zullen de liberale en christelijke konservatieven het,
met een zucht van verlichting, weten klaar te spelen,
dat deze lastige wetsvoorstellen hoogstens in de afdee-
lingen behandeld en daarna in den parlementairen vod
denmand begraven worden.
Maar gaan de arbeiders zich er vóór spannen
begrijpen zij, vooral na het gebruik, door de bourgeoisie
nog pas van haar politieke overmacht gemaakt, dat de
strijd voor het algemeen kiesrecht den arbeiders thans
als eerste plicht is opgedragen toonen zij dit te
begrijpen, door in massa te verschijnen op de vergade
ringen en meetings, aan het algemeen kiesrecht gewijd
blijkt in één woord grondwetsherziening volhswensch te
zijn dan is geene regeering, dan is geen politiek
gekonkel in staat, haar te keeren en dan zullen de
ingediende ontwerpen vrucht dragen voor de arbeiders
klasse, de vrouwen, den vooruitgang.
Het woord is dus aan de arbeiders
Wie de Memorie van Toelichting bij het soc. dem.
voorstel leest, zal inzien wat de groote beteekenis van
het algemeen kiesrecht voor de arbeiders is.
Niet slechts, dat zij daardoor hun rechten verdedigen,
hun belangen beter behartigen kunnen. Och, als zij maar
koest willen zijn en zich nergens mee bemoeien en „de
politiek" aan „de heeren" of aan „de politiekers" over
laten, dan zullen de regeering en hare vrienden wel
„iets voor de arbeiders doen."
„Sociale hervorming" is zelfs reeds een mode-woord
gewordendat zij grootendeels op kosten der arbeiders
zelve plaats vindt, is een andere zaak; dat zij meestal
moet dienen om bittere pillen als zwaardere militaire
lasten, invoerrechten enz. te vergulden, moeten de ar
beiders maar voor lief nemen hoofdzaak is, dat zij
„de politiek" overlaten aan de burgerpartijen en hun
eigen partij liefst in het hemd laten staan.
De hoofdzaak van het algemeen kiesrecht voor de
arbeiders is echter juist: dat zij zelve hun zaken willen
doen, dat hunne klasse een historische taak heeft te
vervullen, nl. de leiding der maatschappelijke ontwikke
ling ter hand moet nemen, en dat zij in de gelegenheid
moet zijn, zich daarvoor te bekwamen.
Om dat te kunnen doen, moeten zij het kiesrecht
bezitten, het wapen, welks gebruik men alleen leert
door het te gebruiken. Uit zelfrespekt, als middel om
de taak, hun door de maatschappelijke ontwikkeling
opgedragen daarvoor allereerst moeten de arbeiders
zich voor deze zaak spannen. En door dat te doen,
zullen zij tevens op de machthebbers een heilzame pressie
uitoefenen, om wat meer om de arbeidersbelangen te
denken.
Het is nu maar de vraag, of de arbeiders dit goed
zullen inzien.
Op den weg der sociaaldemokratische arbeiders ligt
het, hen tot dat inzicht te brengen.
Meer dan tot heden moet door onze partijgenooten
steeds en overal de kiesrechtkwestie naar voren worden
geschoven; rondom haar moet zich onze propaganda
steeds meer samentrekken; op haar moet meer en meer
de propaganda worden gericht.
Het soc dem. wetsontwerp kan de stevige basis zijn,
waarop die propaganda rustmen gebruike het dan ook
als zoodanig.
Voor de meetings van 23 Augustus en 13 September
moet een verwoede propaganda worden gemaakt; de
steunpenning van het kiesrechtkomité mag niet vergeten
wordendeze strijd is thans het belangrijkste van alles
en de grootste offers moeten daarvoor niet te zwaar zijn.
Wij herhalen het: het woord is thans aan de
arbeiders.
Er zal verandering komen. De werktijd van het per
soneel zal meer in overeenstemming worden gebracht
met de bestaande concessie.
Dat is dus alvast iets.
Ja, die Moker
O, neen, brave Schiedammers, in die Moker zit het
hem niet. Al had die nooit over werktijden, rusttijden
en loonen bij dé Schiedamsche Tramweg-Maatschappij
gesproken, dan zou er toch wel verandering gekomen
zijn.
Denkt toch vooral niet, dat de werkgevers niet letten
op en waken voor de belangen van hun personeel. Wat
aan hnn zorg is toevertrouwd, is welbewaard. De zorg
voor den arbeider staat No. 1 op hun program.
Winstmakerij komt in de laatste plaats.
En nou weten we wel, dat die Moker overal slechts
venijn uitzuigt. Moet een arbeider eens wat te lang
werken, of is het loon, dat hem uitbetaald wordt, niet
hoog genoeg, dadelijk wordt er maar gesproken van
uitzuigen en uitbuiten, en zulk soort van woorden, waar
j ieder werkgever een hekel aan heeft, omdat zoo iets
j nooit gebeurt. Maar 't is venijn, anders niet
Ieder fatsoenlijk mensch behoort toch te weten, dat
alle patroons er zooveel mogelijk op uit zijn, in het
waarachtig belang van den arbeider te werken. En wie
wat anders vertelt, de Moker zondigt ook wel eens
die liegt, kortweg. We weten wel, dat alles bij de
S. T. M. nou niet zoo precies in den haak was, maar
je kan alles toch niet ineens verlangen. De patroons
moesten eerst eens overwegen, wat voor den arbeider
het beste, het uitnemendste zou zijn.
En overwegen is geen gemakkelijk werk voor
patroons.
Doch nu komt alles lekker in orde, zonder dat die
venijnige Moker er iets aan heeft gedaan.
Daarom alle hulde aan hen, die den a beider uit pure
genegenheid recht zullen doen en hem datgene zullen
geven, waarop hij krachtens bestaande concessiebepalin
gen aanspraak zou kunnen doen gelden.
Daarom, weg met die vieze Moker en eere aan de
zorgzame mannen van de S. T. M., die zoo flink zor
gen voor het welzijn van hunne beambten
In België zooals hier toonen zich de clericalen
ook al geen meesters in regeeringskunst. Zij hebben
al zestien jaren den tijd gehad, de volke te overtuigen
van het zegenrijke eener christelijke regeering, maar
helaas, helaas! Sociale zegen schijnt ook al niet te
kunnen rusten op katholieke fundamenten. En wat
leekijker isEr komt verdeeldheid onder de broederen,
on wel naar aanleiding van sociale en financieële
vraagstukken, 't Geloof schijnt dus op maatschappelijk
en stoffelijk gebied niet zoo'n één-en-ondeelbare kracht
te bezitten als in de kerk, wat zijn in 't kort de resul
taten van 'n regeersysteem, dat uit de openbaring put?
Dat de kleine luiden zuchten onder zwaren belasting
druk, dat de rijken worden ontzien, dat de staatsschuld
sterk is toegenomen, dat de jaarlijksche renteuitkeering
naar verhouding is gestegen. De staatsschuld bedraagt
nu ongeveer 1500 millioen, de jaarlijksche op te bren
gen rente 300 millioen. Misschien verkeert iemand in
de meening, dat ook daar de stelregel geldt: het gees
telijke voorop, maar al, wat te dien opzichte zou gedaan
kunnen zijn, is nagelaten, terwijl het onderwijs ver
slechterd is. Zouden de Nederlandsche kiezers ook zes
tien jaar noodig hebben, om hun vertrouwen aan 't
wankelen te brengen in christelijk beleid
In Rusland wordt ook met millioenen gegooid. Een
nieuw vlootprogram is door den czaar bekrachtigd.
Slagschepen, panserkruisers en torpedobooten daar
zeilen de tientallen millioenen. Er wordt daar zeker
gerekend, dat de vruchtbaarheid van het arbeidende
volk onuitputtelijk is. De geest van dom geweld, die
zulke uitgaven noodzakelijk vindt, openbaart zich vooral
bij de onderdrukkingen in het Zuiden. De huidige ar
beidersbeweging daar is er het gevolg van. Al wat
niet Russisch is, moet het worden. Scholen, liefdadig
heidsinstellingen en rijksbibliotheken zijn in den loop
der jaren gesloten. In 1896 werd naar Petersburg be
richt, dat de Armeniërs russisch spraken en geen
eigen taal meer noodig hadden, 't Zijn die arbeiders,
MOKER
3 cent per regel.
