No. 29.
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bericht aan de Postabonnees.
De Troonrede.
De Kiesrechtmeeting.
Aktie-Bakkersgezellen.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent j hlJ v°°™tbetahng.
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONST A AT IA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
De abonnees buiten Schiedam wordt ver
zocht, het abonnementsgeld klaar te leggen.
De volgende week wordt er over beschikt.
De Administratie.
Van dit gewichtige staatsstuk verzuimt natuurlijk
niemand, kennis te nemen. Daarom drukken we het
hier niet af. Onze ruimte is te kostbaar.
We geven hier de beschouwing van ons hoofdorgaan.
Zij luidt
„Wat van liet reaktionair kabinet was te verwachten,
is geschied: het heeft met succes getracht, van de
koningin een partij-instrument te maken. Uit koninklijken
mond heeft het thans geklonken, dat de April-beweging
een „misdadige woeling" was wat een leugen is, en
dat zij zich tegelijkertijd keerde tegen het openbaar
gezag en de maatschappelijke levensbeweging, wat
eveneens een lengen is.
Wegens deelname aan de verweerbeweging der ar
beiders tegen den aanslag op hun recht is niemand dooi
den rechter veroordeeld, zelfs niemand voor den rechter
geroepen.^ Strafbaar voor de wet was dus de Aprilbe
weging niet, en wie, buiten of boven de partijen staande,
het karakter dezer beweging wil aangeven, heeft dus
niet het recht, haar misdadig te noemen.
De spoorwegmaatschappijen hebben getracht, het
stempel der misdaad op de beweging te drukken, dooi
de uithongering van honderden stakers, en het christe
lijk kabinet tracht dat te doen, door de van hoogerhand
ingestelde vervolgingen tegen wie maar even onder
den greep van den rechter kan worden gebracht, door
het ontslag-Lindeman, door de goedkeuring van het
ontslag-Kroes en -Sluyters Daarmede is echter de be
weging nog niet misdadig gewordendaarmede hebben
slechts de spoorwegkapitalisten, en de regeering, hun
handlangster, hun hardvochtige wraakzucht bewezen.
Niet alleen de sociaaldemocraten, ook andere leden
der Tweede Kamer zullen aan de regeering het recht
moeten ontzeggen, de Aprilbeweging misdadig te
noemendat zij niettemin dit woord, dezen leugen, in
den mond der koningin legt, bewijst, dat het haar geen
ernst is met haar ontzaglijk diepen eerbeid voor het
koningschap en haar ingeroeste gehechtheid aan het
huis van Oranje: zij stelt deze niet boven de partijen,
maar in dienst van het reaktionaire deel der bezittende
klasse, en verbindt dus met het lot van dat deel het
lot van de monarchie en het Oranjehuis.
De vrije uitoefening der burgerrechten is o. i. even
zeer maatschappelijke levensbeweging, en in dien zin
zouden wij van onzen kant kunnen zeggen, dat het de
regeering is geweest die haar niet alleen heeft bedreigd,
maar zelfs verminkt.
De dienaren der Kroon, die deze troonrede hebben
opgesteld, blijken zoozeer vervuld van hun bourgeoistrots,
dat zij de Kroon aan hun bourgeoisbelang ondergeschikt
maken, eu ze als hun dienaresse vooruitschuiven.
Voor het overige blijkt uit de troonrede, dat de in-
valididiteits- en ouderdomsverzekering dienst zal moeten
doen als reklame-ontwerp bij de verkiezingen in 1905.
Deze zaak is nu pas in voorbereiding, van afhandeling
in de loopende zittingsperiode zal dus geen sprake
meer zijn.
Ook de schoolkwestie zal niet worden opgelost.
Nadere regeling van de uitkeering aan openbaar en
bijzonder onderwijs is geen oplossing der schoolkwestie
gelijk de antirevolutionairen die eischen in hun Unie
rapport: zij bindt het bijzonder onderwijs door de
banden van den Mammon vaster aan den staat. Het
eenige „sociale" wat deze troonrede bevat is de uit
breiding der ongevallenwet, en de .ziekteverzekering.
De aangekondigde Zondagswet kan ook een sociale
wet zijn; maar of zij het zal zijn, dient te worden af
gewacht. Hetzelfde geldt ten aanzien van de herziening
van art. 342 B. W. (onderzoek naar het vaderschap),
de administratieve rechtspraak en de zoetwatervisscherij.
Alles hangt hierbij af van de manier waarop de regee
ring deze zaken wil regelen.
Houvast daarentegen heeft men aan de belofte van
nieuwe snelvuurkanonnen. Dat behoeft niet te wachten
tot er geld is, wat met het pensioen der oude en inva-
liede arbeiders wel het geval is. Hier erkent men het
ware karakter der regeering. Alleen blijtt nog maar de
vraag over, hoeveel millioen het volk voor haar mili-
tairistische liefhebberijen zal moeten offeren.
Naast de vaagheid en slapheid der regeering waar
zij spreekt over het hongerende Indië, valt haar stil
zwijgendheid op over den nood der groote gemeenten,
en ook hier weder bewjjst zij, sterk te zijn waar het
geldt de verdediging van de direkte belangen der kapi
talisten en de versterking der uitwendige macht der
heerschende klasse, maar zwak waar het gaat om wel
vaart en een goed bestuur te bevorderen, zoowel in het
moederland als in de kolonie.
Sluit u in drommen van duizenden aan.
Niets is bij machte u dan te weerstaan....
De arbeiders schijnen het te gaan begrijpen wat kracht,
wat macht de volkswil heeft voorzeker een hoogst ver
blijdend verschijnsel. Er is een dag wederom gepas
seerd, getuigende van krachtig, van groot-worden van
de klasse der kleinen.
Donkere, dreigende wolken aan den hemel, zij heb
ben niet belet dat er den 13en September een stoet
door Rotte's straten toog, de deviezen trotsch omhoog
geheven, de strijdzangen luid-uitgalmend.
Enkelen waren bang te laat of te vroeg te komen
op 't uur van afspraak waren hier aan 't station
slechts een 40 k 50 menschen aanwezig, 't Geheele
aantal betoogers uit Schiedam, naar schatting 150 men
schen, is geen oogenblik bij elkaar geweest. Wel liep
een stevig aantal onder de banier, doch waarom niet
allen Ook het komen en gaan naar en van de mee
ting had gezamenlijk kunnen en moeten gebeuren.
Dan maakt men indruk. Al die afzonderingetjes, meestal
om geen enkele andere reden dan dat men zich voor
straat-demonstreeren eigenlijk ietwat te goed acht, zou
den niet mogen bestaan. We zijn, als we sociaal-demo-
kraat zijn willen, nergens te goed voor de arbeiders
partij is juist door deze dingen groot geworden en zal
er nèg grooter door worden. Al die onbenullige flauwi
teiten dienen van de baan geknikkerd we hebben
allen te beseffen als strijders voor de groote, goede
zaak overal en in alles schouder aan schouder te moeten
staan en we konden, we behoorden te weten dat juist
door zulke gezamenlijke tochten de band welke ons
tezamenbind, steeds versterkt wordt, wij meer en meer
elkander leeren kennen en apprecieeren, en oudbakken
veete's en antipathiën worden teniet gedaan. Men ont-
howde dit voor 'n volgende keer.
De meeting zelf is verregent". Met taaie volharding
trotseerden sprekers en toehoorders ruim een uur lang
de plasregens, doch ten slotte werd het te machtig en
trok men naar de verschillende zalen, die heel spoedig
alle vier overvol waren.
Om half vier was 't appèl aan 't Verkooplokaal.
De natuur was goedgunstig geworden helder blauw
was de lucht, doch vet-kleverig de straten. De
drijvende bagger hield velen terug plaats te nemen in
den stoet, doch de overgroote meerderheid schaarde
zich onder de vanen. En in ontzettend lange rij, geës
corteerd door bereden politie, gaande den geheelen
weg langs tusschen twee rijen toeschouwers, waaronder
zoo hier en daar een verbaasde bourgeois-tronie te ont
dekken was, maakten we onzen tocht door de stad.
Aan de Kruiskade ontbond Troelstra den kop en Van
Kol den staart, beiden staande op een lantaarnpaal.
's Avonds was er een feestelijke bijeenkomst in 't
Verkooplokaal, waar Schiedam ook al schraal vertegen
woordigd was. Maar dit kan wellicht niet anders. De
zangvereeniging „De Stem des Volks" zong hare lie
deren, waaronder vooral de S. D. A. P.-Marsch onze
aandacht trok en de Muziekvereen. „Excelsior", een
respectabel korps, deed zich uitmuntend hooren. Ook
hier had Bosman de leiding overal tegenwoordig,
alles regelend Dacht je hem ergens anders, hij was
present waar je 'm niet Zocht. Toen bv. de kastelein
van het Verkooplokaal (uit broodnijd) op vrij ruwe
wijze 'n kleine sigarenventer stoorde in z'n werk, en
velen zich, en ook wij ons, daarover ergerden, doch
machteloos waren, was 't Bosman weer die aan de
kwestie een eind wist te maken. Echter is 't misschien
goed voor de toekomst rekening te houden bij 't huren
van zalen met de vraag, wie of de lakens heeft uit
te deelen, de verhuurder of de huurder.
Troelstra sprak de gelegenheids-feestrede uit, in 'n
gloedvol betoog de arbeiders opwekkend tot organisatie,
inzonderheid tot aansluiten bij de S. D. A. P.
't Bestuur van de afd. „Schiedam" van den Bakkers-
gezellenbond richt aan de bakkersknechts te dezer stede
de volgende oproep
Schiedamsche bakkersgezéllen
Eer zijn hier toestanden, welke in- en intreurig zijn
er zijn hier toestanden, welke hoog noodig verbetering
eischen wilt ge niet helpen, waar uw eigen lot het
dan wellicht niet vraagt, anderen, uw vakbroeders, een
beter, menschelijker bestaan te verschaffen? Wilt ge
niet mèt ons pogen een einde te maken aan die meer
dan schandelijke kinder-exploitatie, aan die uitbuiterij
en tyrannie, waaraan zoovele uwer kameraden zijn
blootgesteld? Voelt ge u niet daartoe verplicht?
Och neen, nu eens geen fatsoens of andere uitvluch
ten nu eens alle vooroordeeltjes ver weg gesmeten en
flink en krachtig de handen uit de mouwen gestoken.
„Hier zijn wij" dat moeten de Schiedamsche bakkers
gezellen zeggen kunnen, wanneer straks de patroons,
vóór zij onze vragen beantwoorden, eens neuzen of wij
wel zóó sterk zijn, dat ze iets te duchten hebben. Zien
moeten ze dan een groep mannen, vastberaden
schouder aan schouder staande, wetende wat zij willen,
met en voor elkaar strijdende, omsnoerd met de onver
breekbare banden der solidariteit
Eén voor allen, allen voor ééndat zij de leuze.
Vakgenooten, wij roepen u op, wij vragen uwe mede
werking, uwe steun om ook in Schiedam de toestand
van den broodbereider dragelijker te maken dan hij nu
is. Helpt onsWelken weg wij zullen aanwenden, de
beslissing daarover berust bij u. Komt allen, van welke
godsdienstige of politieke richting ge ook zijt, die een
maag-belansr hebben te behartigen, komt op Donder
dag 24 September a.s„ 's avonds te half acht
precies in het „Volkshuis", Lange Haven, bijeen, om te
beramen wat of er gedaan zal kunnen en moeten
worden. Geeft ons een overzicht van uwen toestand
('t geen natuurlijk slechts aan enkelen wordt bekend
gemaakt) zeg ons uw willen en wenschen, zeg ons uwe
ideeën van verbetering, en laat ons gezamenlijk, na
behoorlijk wikken en wegen, na voldoend overleg, be
proeven wat we vermogen
Is dat te veel gevergd Kennen de Schied. bak
kersgezellen hun eigen leed, begrijpen zij hun eigen
belang nog niet
Vakgenooten, beschaam ons, deze gedachten nog van
u te durven koesteren en komt eendrachtelijk als één
man ter vergadering.
Niemand mag ontbreken
Het bestuur van de afd. „Schiedam",
v. d. Ned. Bakkersgez. Bond.
Wij vertrouweu dat alle bakkersgezellen aan dezen
oproep gehoor zullen geven. Zoo in één bedrijf vele
misstanden op te heffen, vele grieven op te ruimen zijn,
dan is 't wel in dat der bakkers. En over 't algemeen
nog zoo weinig pogen daartoe van de zijde der betrok
ken arbeiders. Dit moet veranderen. Opmannen, nu
eens getoond dat 'r nog fut, dat er nog energie ook in
den afgebeulden bakkerijslaaf schuilen kan en allen,
zonder uitzondering, leden en niet-leden van den Bak-
kersbond, op Donderdag 24 September naar 't Volkshuis.
Door Eendracht tot verbetering
