BINNENLAND.
Bom, bom
Zou er verband bestaan?
De gemeenteraad van West-Ham, een voorstad in 't
Oosten van Londen, is „om." Wat dat beteekent weten
we in Schiedam ook. Sinds eenigen tijd is bier óók de
raad „om." Maar tóch hebben we hier van de meta
morphose van onze vroedschap niet zooveel bemerkt als
de gemeentenaren van West-Ham. Daar toch was een
socialistische gemeenteraad gezetelt en onder de vele
slechte daden welk dat slag van volk kenmerkt, was
o. m., dat ze den arbeidsdag der gemeente-werklieden
gesteld had op acht uur. 't Bleek dat de arbeiders (in
tegenstelling met de kletspraatjes onzer lanterfantende
bourgeois-handlangers) hun meerderen vrijen tijd niet
zoek maakten in de kroeg of op anderen minder aan
bevelenswaardige plaatsen, doch veel deden aan hun
ontwikkeling.
De arbeiders, bij partikulieren in dienst, zagen het ver
schil zoo sterk te hunne nadeele, en agiteerden óók
voor den 8-urigen arbeidsdag, 't Geen de patroons nu
juist niet zoo aangenaam was.
Gelukkig is nu de socialistische meerderheid in den
raad weer opgedoekt en is reaktionaire bent' aan 't
woord. Een barer eerste daden om de bezitters te
flikflooien was den 8-urigen arbeidsdag der gemeente
werklieden af te schaffen
Die gemeene socialisten die gezegende bourgeoisie
Duitschland. 'n Luilekkerland is 't daar ook
bij lange na niet 't zou zat zijn het te beweren.
Maar toch steken de verhoudingen tusschen arbeid en
arbeidsvoorwaarden daar dikwijls nog zeer scherp af bij
de ons helaaszoo al te goed bekende Holland-
sche krenterigheid. Zoo gaf de Berlijnsche correspondent
van Het Handelsblad een overzicht van de inrichting
der drukkerij van het Berl. Tageblatt, als gemiddeld
loon der krantzetters noemende 55 Mark (33 gulden,)
andere zetters verdienen wel 60 a 70 of 75 Mark
Jongens, voor de geraamte-achtige Hollandsche typo's
om van te watertanden
In 1892 zijn 10.000 menschen, die 't geluk hadden
in Duitschland soldaat te mogen zijn, of het te mogen
worden, gedeserteerd
Hoe is 't mogelijkBegrepen die allen dan niet welk
een eer het is onder 'n Wilhelm II te dienen?
Onze partijpers bestaat er in 51 dagbladen, 6 3X
wekelijks, 8 2X wekelijks, 7 IX wekelijks verschij
nend. Verder eenige satirieke bladen, terwijl nog 66
vakbladen door soc -dem. geredigeerd worden.
Alleen beschouwd het aantal partijbladen, durven we
de onze niet meer te tellen. En we hebben ons nog
wel 'ns verbeeld dat 't wat was
Frankrijk. De nieuwsblad-berichten vertelden de
afgeloopen week van groote werkstakingen in 't Noorden
van Frankrijk.
't Is alles al weer afgeloopen. Al vertelden zelfs de
meest onverdachte getuigen ons van barre ellende, van
brutale, in-gemeene uitbuiterij, van vreeselijke, wan
hopige nooit-gekende armoe en ellende, lijden en ont
bering van de fabrieksslaven, daar die op schandalige
wijze geëxploiteerd en uitgeplunderd worden door 'n paar
weef-koningen, al heeft alles ons laten zien dat
't hier niet was 'n georganiseerde aanval op het
kapitalisme, maar 'n honger-opstand, niets meer en
niets minder, 'n wanhopige poging tot verzet van het
uitgezogen, van z'n laatste bloeddroppel ontroofd werk-
beest tegen z'n vampyr we zijn blijde van harte dat
't weer afgeloopen is en danken dat wij niet zijn gelijk
de weverij-arbeiders in 't Noorden van Frankrijk....
't Getal der volgens de wet op de kongregatiën ge
sloten kloosters, is circa 10.000 D'r schijnen dus nog
heel wat van die stulpjes te zijn geweest en de Fransche
katholieken hadden heel wat nietsdoeners te onder
houden.
Hoe die klooster-afzondering heiligt, komt ook aardig
uit in 'n nieuwtje, door verschillende nieuwsbladen ver
meld, dat aan de Italiaansche grens enkele „uitwij
kende" zusters door de douaniers in 't bezit gevonden
zijn van... smokkelwaren
Dat zijn nota-bene hier de gezagsmenschenDie
hangen hier de rechtvaardige uit, omdat hun kliek
de baas speelt. Maar zoo gauw keert 't blaadje niet
of je ziet ze van 'n andere kant.
Maar niet bepaald van zoo'n schoone
De uitsluiting- te Borne is opgeheven. Maandag
zijn de arbeiders weer aan den gang gegaan. Van 'n
overwinning mag niet worden gesproken, zoomin als
van 'n nederlaag, 't Succes dat er behaald is, is 't kortst
en 't zakelijkst neergelegd in de motie in de laatste
vergadering der uitgesloteuen met 289 tegen 98 stem
men aangenomen, luidende
„De vergadering van arbeiders van de firma Span
jaard, gehoord de mededeeling van het comité uit de
vakbesturen, dat de directie zich bereid heeft verklaard
met dit comité te onderhandelen; gehoord de mededee
ling van dit comité omtrent het resultaat dezer onder
handelingen; overwegende, dat de firma verklaard heeft:
lo. niemand vanwege zijne betrekking tot de organisa
ties te bemoeilijken, 2o. dat allen weer aan het werk
kunnen gaan, uitgezonderd de baas Kooyker, die ver
klaard heeft zich terug te trekken, 3o. dat eene per
manente commissie zal worden ingesteld, waa'mede de
firma bereid is overleg te plegen omtrent het ophangen
der loonlijsten en de wachtgelden; van oordeel dat
hiermede voor een deel de gestelde voorwaarden zijn
ingewilligd en voor het andere deel de weg tot inwil
liging is gebaand; vertrouwend dat de firma zich aan
het gegeven woord houden zal; besluit Maandag aan
staande op de aangeboden voorwaarden weer aan het
werk te gaan."
De Aprilstaking is de zondebok, die ieder vuiltje
dat 'r aan den vaderlaudsche horizont zich toont, op
den rug geladen wordt. Nu bijv. in den laatsten tijd
verschillende Maatschappijen, bankinstellingen, bankiers
(we kenne zeLaane van Bemmel, N. V. Veenha-
ven, J. de Goeien, Noord- en Zuid-Hollandsche Bank,
Leidsche Bankvereeniging, enz. enz.) over den kop dui
kelen, vertelt het Financieel Dagblad dat de oorzaak
der heerschende katastrofe te zoeken is in de.April
staking
Als-je 't maar gelooven wilt! De reden, de ivare
reden zit 'm eenvoudig in 't gedobbel der Hollandsche
kapitalisten, in 't gespeel op Amerikaansche zwijnderij,
de beruchte „sporen", die erg hoog opgedreven, nü naar
de laagte g'esmeten werden. Er zijn er, waarvan volgens
Amsterdamsche beurs, aandeelen van 1000 dollars 'n
verlies van f 858, geven.
En de bankiertjes a la de Goeyen, die de spekulatie
niet op zoo kleinen voet deden, kregen klappen méér
dan ze verdragen konden. De vorderingen van dit heer
beloopen ruim 873 millioen.
De heer de Goeyen stond reeds eenmaal op springen.
Toen heeft zijn familie hem gered met 373 millioen
gulden bij te passen. Dit doen ze nu misschien nog wel
eens, dan is hij weer uit den brand!.... al zijn al z'n
slachtoffers 't ook daardoor nog niet
De N. Bolt. Crt. bericht dat in de Friesche gemeenten
Schoterland, Haskerland en Engwirden groote publieke
verkoopingen zijn aangekondigd van boerderijen en
landerijen, in eigendom toebehoorende aan ééne zeer
welgestelde familie.
Deze verkoop is een gevolg van het faillissement dei-
Noord- en Zuid-Hollandsche Bank te Haarlem.
'Een lid der Friesche familie had nl. ten behoeve van
den directeur dier Bank, den heer E. de Lanoy, eene
borgstelling geteekend, naar men zegt tot een bedrag
van f 250.000, welk bedrag nu ijioet betaald worden.
Minister Ellis smijt nog altijd z'n Jantjes over boord.
Drie hoofdbestuurders van den Matrozenbond, welke
reeds in de provoost zaten, zijnde aansprakelijk gesteld
voor 'n door de bond uitgegeven brochure, zijn nu
uit den dienst ontslagen. Alweer natuurlijk de „bizon-
dere ongeschiktheid."
Intusschen houdt-i 'n kranig stelletje over. Daarvan
geeft de heer J. G. Hermans, verblijvende in de Griek-
sche haven Piraeus in De Telegraaf 'n beschrijving
waar hij zegt:
„Het vertoonen van de Nederlandsche vlag door de
„Python," „Sphinx" en „Minotaurus" ware beter achter
gebleven; het verblijf dier bodems heeft den Neder-
landschen matroos hier doen kennen als een dronkelap
eerste klasse. Nog nimmer zagen wij matrozen, van
welke natie dan ook, zóó verregaand bedronken als
die Nederlandsche Jantjes, die te Piraeus als zwijnen
door de modder rolden."
Door zulke elementen moet de „eer" van onze vlag
nu worden hoog gehouden, als men de kranigste, zede
lijk 't hoogst staande figuren heeft weggesmeten. Juist
dit goede kenmerkte de propaganda van den matro
zenbond, dat ze 't peil onzer Jantjes zeer zeker
verhoogde.
Niet natuurlijk volgens de heer Ellis, o neen! Niet
ook volgens de eminente meneer Staalman, wereld-be
roemd christen-demokraat Neen, die heeren denken
daar wel anders over en de laatste zelfs schrijft in
Extra Tijding
„De socialisten-propaganda onder de matrozen mag
erg mooi en voordeelig ivezen voor een stuk of wat lui
die de gesalarieerde leiding hebben en in 't algemeen
voor de Soc. Dem. Partij, ik hou vol dat't de kanker
is die knaagt aan de belangen van het minder personeel
bij de marine."
Knap gezegd voor Staalman, en alleen hierdoor
heeft-i de hem geschonken gratie dubbel en dwars
verdiend
De Volksbanier (Orgaan N. R. K. Volksbond) be
spreekt de uitsluiting te Borne, op de volgende nuch
tere wijze
't Kan zijn dat er elementen onder de arbeiders
waren die daaruit verwijderd moesten worden. Maar
waarom die dan niet stuk voor stuk ontslagen, in
plaats van het nu de goeden met de kwaden te laten
ontgelden Dat is misbruik maken van macht.
De patroons zeggen nadrukkelijk geen tegenstan
ders te zijn van vakorganisatie. BestLaten we dat
aannemen. Maar dan deze vraagWaarom willen ze
dan niet onderhandelen met de organisaties
Ons komt het voor dat de kwestie bij de patroons
veel dieper zit dan het optreden tegen ongewenschte
elementen onder de arbeiders. Wat er van is, zal in
de toekomst wel nader blijken.
Dat de kwestie bij de patroons veel dieper zit, ge
looven wij mét de De Volksbanier. Doch zoomin als de
h.h. Spanjaard zegt De Volksbanier wat de zaak dan
wel is. Een nalatigheid of 'n niet-durven
Waarom die (verkeerde) elementen niet'stuk voor
stuk ontslagen
Och, als men de kwestie, waar het te Borne om
liep, weet, doet men die vraag niet. Die „elementen"
waren natuurlijk de leiders der vakvereeniging (in 't
bizonder der christelijke) en de patroons hebben van
nature eenmaal antipathie tegen al wat arbeiders
organisatie is. Dit is het groote, publieke geheim, de
oorzaak van alles wat te Borne is voorgevallen. Doch
om nu 'n klassenstrijd te erkennen, daarvoor is De
Volksbanier nog niet eerlijk genoeg
Zoo nu en dan wordt het groote publiek door groote
mannen vergast op groote invallen, die uit de groote
breinen van opgemelde groote mannen neerslaan in de
groote pers van het groote Nederland.
Zoo geeft mr. A. Kerdijk een beschouwing over de
verhooging van Rijkssubsidie aan de kweekschool voor
bewaarschoolhouderessen te Leiden, met f 500.
Wie heeft dat gedaan Dat heeft minister Kuyper
gedaan
En mr. A. Kerdijk, starende op die som daar
verhoogen ze in Schiedam zonder blikken of blozen de
jaarwedde van één mensch mee roeptHosanna
geprezen zij de doorluchte minister KuyperHij heeft
zijn oordeel gewijzigdDat is de nieuwste liberalige
euphemus voor beginselverzaking.
Dezelfde mr. A. Kerdijk herinnert er n.l. aan, dat
dr. Kuyper, het gewone Kamerlid, heeft verklaard, dat
het geven van deze (dit) subsidie in strijd was met zijn
beginselen.
Nu kan het zijn, dat dr. Kuyper in zijn beginselen
en de toepassing er van zit als een argeloos bezoeker
in de doolwegen van een kermis-dwaaltuin, welke be
zoeker er uit geholpen wordt door „de baas van 't spul",
een kwaliteit, welke de stille toeschouwer in casu gaarne
toekent aan den heer.
Maar, de christelijke redeneering over 't handhaven
van de leerplichtwet zou ook hier goede diensten heb
ben kunnen bewijzen. Niet waar Het subsidie is er
nu eenmaal, het gaat niet aan dit maar plotseling op
te heffen.
Laat 't eerst maar eens doorwerken, een ernstige
proef nemen.
Neen, zegt mr. A. Kerdijk de inrichting voorzag
op uitstekende wijze in de bestaande behoefteEen
niet geheel nieuwe beweering, die ook dienst kan doen
voor de aanprijzing van bruine boonen bij duurte dei-
aardappelen.
Maar waar blijven de beginselen
Wanneer die botsen met intellectueele of stoffelijke
behoeften, bestaande behoeften, niet te vergeten, is de
weerkracht van die beginselen dan altijd geringer dan
de stuwkracht der behoeften
Waarom dan in verkiezingsdagen zoo gesnoefd over
het zout der beginselen, dat alle regeeringsdaden, alle
maatschappelijk leven zal doo: trekken
't Zou kunnen zijn, dat 't mystieke element in de
christelijke beginselen zich wel verzet tegen het subsi
die zelf, doch niet tegen de verhooging ervan. Christe
lijke politiek is duister.
Mr. A. Kerdijk vindt den minister dus zeer te prij
zen om „zijn gewijzigd oordeel" en zijn excellentie wel
een lofpsalm waard Liberaler zou het zijn, indien libe
rale mannen van name er de aandacht op vestigden,
dat iemand eerbied verdient, die met zijn beginsel valt
of staat, maar dat iemand, die zijn positie handhaaft
door 't wegwerpen van wat hinderlijke ouwe plunje,
hoogstens aanspraak heeft op de aandacht, die men
een kermiskunstenmaker schenkt.
Mr. A. Kerdijk heeft ten slotte een overweging, die
hem de verrassing, door zijn excellentie bereid, nóg aan
genamer maakt.... „En dat te meer nog, omdat de mi
nister zich natuurlijk bewust was, voor deze daad het
tegendeel van bijval te zullen oogsten bij zijn politieke
volgelingen."
Ja, 't ligt er maar aan, hoe 't aangevat wordt.
De politieke volgelingen zullen, en terecht, boos zijn
over wat al te gemakkelijke beginselscharrelarij, maar
tegenover de tegenpartij zullen zij triomfantelijk wijzen
op deze daad als een blijk van gelijkberechtiging van
alle partijen, 't Kan een tegengif zijn tegen de aandoe
ning, door de strafwetten gewekt.
De Limburger Koerier bevatte, zoo meldt de Con
troleur, kort na elkander de volgende berichten:
BlitlerswijckGisteren is het klooster der eerw.
