No. 35.
ZATERDAG 31 OCTOBER 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
BERICHT
Afdeelingsnieuws.
Van onze vroede vaderen.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal M- vooruitietaiina
franco per post 30 cent 3 vooruuoetalmff'
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WIKTERRERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
„Constantia" is Zaterdagavond voor de
leden gesloten, aangezien „Excelsior" dan
het gebouw gebruikt.
Voor Zaterdagavond kwart over zeven
zijn nog TWEE colporteurs noodig.
Komt op!
Woensdag 11 November a. s., des avonds acht uur,
wordt in Constantia nogmaals een huishoudelijke ver
gadering gehouden, waar de bespreking van hetafdee-
lingsreglement zal worden voortgezet en, naar we hopen,
beëindigd.
Alle leden op post
Zondag, 8 November a. s. des morgens half elf in
Constantia de eerste Cursusvergadering van Jos. Loopuit.
Dien morgen zal er behandeld worden
De klassenstrijd in theorie en practijk,
een onderwerp, dat veler belangstelling zal gaande maken.
De deelnemers zullen wel doen, een aanteekenboekje
bij zich te steken, om de punten aan te stippen, waar
over zij met den spreker van gedachten willen wis
selen. Gelegenheid daartoe bestaat op de 3de Cursus
vergadering, Zondag 22 November te houden.
Nu nog de Openbare Vergadering.
F. VAK DER GOES
spreekt Woensdag, 4 November, des avonds 8 uur in
Constantia.
Behandeld zal worden het onderwerp
De S. D. A. P. en de Revolutie.
Wekt vrienden en bekenden op, deze vergadering bij
te wonen, waar omtrent ons doel en streven weer veel
zal worden meegedeeld. Geen partijgenoot mag ont
breken
Het Bestuur.
't Was Dinsdag wederom raadsvergadering, een feit,
niet van belang ontbloot, omdat ook de gemeente-be
grooting dienst 1904 op de agenda vermeld stond. Veel
belangstelling van de zijde van 't publiek was ook
ditmaal niet te bespeuren, of de lui hebben maling aan
den raad en aan de begrooting incluis of ze denken,
wat de heeren doen is welgedaan. Overigens is 't een
slimme uitvinding om gemeenteraad 's middags te houden,
dan is iedereen aan z'n werk, van arbeiders heb je dan
allerminst last, nu op de tribune komt dan ook slechts
anderhalve leeglooper eens buurten.
Een geregeld overzicht te geven van de wijdloopige
discussies, die er gevoerd zijn zal onze lezers weinig
stichten, want veel gezonde praat werd er niet aan de
man gebracht, wat zeker geen wonder kan genoemd
worden.
Intusschen zullen we trachten eenigszins een boom
op te zetten van de wijze woorden, die er over de
lippen der vroede vaderen zijn gevloeid en beginnen
met te vermelden een missive ten geleide van het
schrijven van mr. D. van Houten omtrent zijn aanvraag
tot exploitatie van haventerreinen, waarin hij mededeelt
dat de nadere indiening van plannen nog wel eenige
maanden zal aanloopen. Voorgesteld werd dit schrijven
maar voor kennisgeving aan te nemen.
Een ander belangrijk ingekomen stuk kwam zoo waar
uit de koker van B. en W.'t hield in een voorstel lo.
tot het instellen van schoolartsen2o. dat de gemeente-
geneesheeren daarvoor zullen worden aangewezen op
een belooning van f 100.— ieder; So. B. en W. uitte
noodigen om daaromtrent voorstellen te doen.
Dit ingekomen stuk werd ter visie gelegd om 't in
een volgende vergadering te behandelen. Of er dan wat
van komt zullen wij zien.
Van 't bestuur van den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers was 'n adres ingekomen met verzoek om gelden
beschikbaar te stellen om voeding en kleeding te ver
strekken gedurende den winter 1903—1904 aan die
schoolgaande kinderen, die zulks behoeven.
Het adres werd gedeponeerd op voorstel van den
voorzitter en zal behandeld worden bij de betreffende
begrootingspost.
'tZal nog wel in de herinnering liggen van velen
dat de raad bij de vorige begrooting, toen het meeren-
deel der leden door de bezuinigingskoorts was aange
tast, 250 gulden weigerde ('n voorstelGouka) voor
schoolvoeding en kleeding en ook 250 gulden weigerde
('n voorstel Westendorp voor schoolreisjes. Of de chris
telijke raadsleden er zich weer met een Jantje van
Leiden af zullen maken? j
Na eenige benoemingen werd een voorstel van B.
en jV. aangenomen, tot verhooging van de jaarwedden
van' 2 onderwijzers, wegens dienstjaren op grond der
verordening. Alzoo kregen J. A. van der Poel, onder
wijzer aan school C een verhooging van f 50.voor 21
jaren dienst en mej. A. van der Most, een verhooging
van slechts f 25.voor 12 jaren dienst, daar zij op grond
Van de overgangsbepaling der verordening reeds f25.
meer genoot dan waarop zij recht had.
Bij het voorstel van B. en W. in verband met een
bouwaanvraag van F. van Herwaarden betreffende
het perceel „Eendracht" aan de Tuinlaan, ontspint zich
een eigenaardige discussie. Vooral de heer van Wes
tendorp doet flink z'n best en houdt hardnekkig vol
dat de afvoer van faecaliën langs een riool uit de panden
aan de Tuinlaan naar de haven eenvoudig in strijd is
met de allereerste eisch der gezondheidsleer Vooral
nu er daar een nieuw pand zal komen, mogen B. en
W. dien toestand niet bestendigen, en zij het dan voor
het eerst, een begin te maken met 'n fatsoenlijke afvoer
vau menschelijke uitwerpselen, spoelwater enz. De
beerputten in de stad, met of zonder overloopen worden
zelden geleegd, 't komt er niet op aan, als 't maar voor
den minderen man is.
Zoo nauw moet je 't met de volksgezondheid niet
nemen, en 's jonge, jonge de voorzitter deed nog een
zwaarwichtige duit in 't zakje met te zeggen dat het
met die faecaliën-afvoer langs de haven nog zoo beroerd
niet stond, ,,'t water werd in de haven zelfs tweemaal
per dag ververscht."
De heer van der Poel achtte Schiedam juist bijzonder
gelegen voor een afvoer van faecaliën langs de haven.
Wij zouden dezen heer eens willen aanraden z'n jas aan
te trekken en z'n paraplu onder z'n arm te steken
en is „op stap" te gaan langs Schiedam's grachten,
waarop uitkomen de heerlijke afvalproducten van bran-
derijtjes, privaten van rijkelui's woningen, enz. enz.
't Water ziet er beestachtig uit, maar de hygiëne dan,
och kom, 't water wordt 2 X Per dag ververscht.
De heer van Westendorp stelde voor het voorstel
van bouwaanvraag terug te sturen naar de gezondheids
commissie om advies vanwege de rioleering, doch trok
zijn voorstel in, daar het oorspronkelijk voorstel van
B. en W. alleen betreft de afwatering van de straat.
De heer Lagerwey kwam uit z'n hoek schieten,
„waarom," zoo vroeg de vroede man, „waarom dit pand
niet aangesloten bij de heul, die aldaar was aangebracht?"
Men bracht den man aan 't verstand dat aan de Tuinlaan
geen heul is, daar alle woningen hun faecaliën op de
haven afvoeren (maar die haven wordt 2 X per dag
ververscht!) De heer Lagerwey maakte toen de snuggere
opmerking, dat er in dat geval geen sprake kon zijn
van een aansluiting bij een heul, als geen heul is.
Misschien deden de kiezers beter, indien ze daartoe
bevoegd waren, dergelijke raadsleden eens een paar
maanden te recruteeren bij de gemeente-werken om eens
op de hoogte te geraken van Schiedamsche toestanden.
Bjj de grondaanvraag van Oranje ontstond een breed
voerige bespreking over de kwestie om de hoekjes
grond tusschen de huizen en de riooltjes weg te geven
aan de bewoners of ze te verkoopen.
De heer de Groot wilde zelfs den grond verkocht
zien aan Oranje, de aanvragen, niet voor fl.per
cA. zooals B. en W. voorstelden, maar voor f 4.per cA.
De voorzitter verklaarde dat het beter zou zijn om
per vierkante meter 2 kwartjes te vragen om geen
geld er uit te slaan, daar het een verbetering van een
slechten toestand geldt.
Het amendement-de Groot om f 4.te vragen, wordt
verworpen en B. en W.'s voorstel aangenomen.
Daarna komt de begrooting aan de orde.
De heer de Groot opent de algemeene beschouwingen
en o. m. brengt hij ter sprake dat er bezuinigd moet
worden in de allereerste plaats op gemeentewerken.
Het kwam hem voor, dat het toezicht in dien tak van
dienst veel te wenschen overliet, dat er werklieden
waren, die luierden en hij schreef dit toe aan het feit,
dat in het wethouders college menschen van zeer hoo-
gen leeftijd zaten (m a. w. luidjes die op zijn). Hij had
berekend, dat de gemiddelde leeftijd 62 jaar hedroeg.
De heer Loopuyt kwam uit zijn hoek schieten, dat
de heer de Groot in zake den ouderdom van de wet
houders diens eigen opinie gegeven had. Hij achtte de
openbare raadszitting voor de uiting van dergelijke
persoonlijkheden niet de aangewezen plaats.
Thans kwam de Gemeentebegrooting zelf aan de
orde. De heer P. C. M. Jansen vierde bruiloft en was
dus niet aanwezig.
De heer Gouka stelt voor bij post: kosten van ver
tering voor huish. bestuur, presentiegeld toe te kennen
aan de leden van 11.per zitting. De post zou dan
verhoogd moeten worden met f500.—
In de toelichting verklaart hij, dat het was om tegemoet
te komen aan de financiën van de arbeidersleden en
de toekomstige dito. De heer De Groot acht dit voorstel
voorbarig, doch de heer Van der Drift komt er rond
voor uit, dat hij behoort tot diegenen, welke financiëele
schade lijden door het bijwonen der Gemeenteraads
vergaderingen.
De heer De Groot zal na die verklaring vóór het
voorstel stemmen.
't Wordt aangenomen.
Kosten van verteringen ten behoeve van het bureau
van stemopneming.
De heer Westendorp zegt dat de leden zich onttrekken
aan de verplichting om in stembureaux zitting te nemen
en daardoor andere menschen noodzaken in te vallen.
De heer Smit gaat verder. Hij zegt, dat het zedelijk
gevoel van den Raad niet hoog staat op dit gebied,,
want als de consumptie niet ruim was, dat ze dan niet
kwamen. Ja, ja, ze smullen graag.
De heer v d. Poel wil voor niet komen, boete stellen
en consumptie laten vervallen. De stemmen staakten,
dus werd het voorstel aangehouden tot de volgende
vergadering. Als de smullers dan maar op hun post zijn.
De heer De Groot verdedigt bij post 109, (onderhoud
van straten en pleinen) een verlaging van f 5000.—
Hij vond, dat er maar een beetje op openbare werken
bezuinigd moest worden. (Zie bovenj.
Lang werd geredeneerd over 't verleggen van de
Hoogstraat. Mr. Jansen vond haar te rond. De heeren
W. Drift en Kranen lieten er ook hun licht over
schijnen, terwijl de laatste beweerde, dat juist het rond-
liggen oorzaak was, dat de voet lui de straat meden,
en er alleen bij strikte noodzakelijkheid gebruik van
maakten. Over 't algemeen werd er op getamboerd,
dat dure reparaties vermeden moesten worden. Voor
stel de Groot wordt verworpen.
Kosten van onderwijs. De heer Gouka stelt voor een
nieuwen post er bij te maken ten bedrage van f 1000.
voor belooningen, eereblijken, schoolwandelingen en
schoolreisjes voor de kinderen van de lagere scholen,
15 in getal. De heer Honnerlage Grete herinnert er
aan dat de post van f 1500, die vroeger op de begroo
ting voor dat doel voorkwam, is geschrapt om de be
lasting te kunnen verlagen en hij vraagt of de heeren
het zoo broodnoodig vinden. Principieel is hij er niet
MOKER