Lr^rrcent i
No. 38.
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1903
3e Jaargang.
ORCAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Afdeelingsnieuws.
Arbeid.
Bedeeling of Armenzorg.
ABONNEMENTSPRIJS:
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De cursusvergadering, die door Loopuit Zondagmor
gen 22 November a. s. zou gehouden worden, gaat,
aangezien de spreker verhinderd is, niet door.
In plaats daarvan zal Loopuit op een nader te be
palen dag in de maand December in een Openbare ver
gadering voor de Atdeeling optreden.
Het te behandelen onderwerp zal later worden be
kend gemaakt.
HET BESTUUR.
St.-Nïcolaas-Kïn<lerfeest.
Allen, die sympathie gevoelen met het voornemen
tot het organiseeren van een Kinderfeest, en helpen
willen het te doen slagen, worden verzocht Zondag
22 November a. s.. 's morgens half elf in „Con-
stantia" bijeen te komen.
Wie de kleinen een prettig en aangenaam uurtje
gunt, zij present.
P. de Bruin.
Zonder arbeid zou de wereld niet zijn.
Daarom ligt aan het mensch'lijk bestaan de Arbeid
ten grondslag, 't Is niet 'n opgedrongen, ingepompt
begrip, doch 'n van-zelf-opkomende-aandrang, een on-
bewust-natuurlijk iets: de wereld en alles wat daarop
is, dus óók de mensch, dus óók het menschlijk bestaan
is afhankelijk van den arbeid.
Niet individueel, niet persoonlijk, maar organisch-
gemeenschappelijk. Niemand kan meer alleen door
eigen arbeid de behoeften zijns levens voldoen, anderer
voortbrenging heeft hij van noode. Anderen voorzien
in zijne behoeften, waar eigen kracht te kort schiet
hij in de behoeften van anderen, waar deze onmachtig
zpn. 't Is de natuurlijke wet van gemeenschapsleven.
Zoo is de Arbeid de hoofdfactor van 't leven zoo
is de arbeider, de producent, de voortbrenger van dat
gene waar elk en alles z'n bestaan op te vestigen heeft,
de zenuw van de gemeenschap..Hoe krachtiger nu
het zenuwstelsel, des te krachtiger het lichaam, des te
energieker de geest. Dus is tot normale ontwikkelii g
van lichaam en geest, tot het opvoeren der zintuig* n
en spieren tot volle kracht en schoonheid, de zorg voor
't zenuwweefsel hoofdzaak.
En nu die eenvoudige theorie in de praktijk!
Nu deze logika in 'tleven!
Geen zweem ervan; apprecieering van den arbeid 'n
op dit halfrond onbekend ietsdegeneratie in alles
héél 't maatschappelijk organisme verkankert.
Doorvreten van egoïsme, heerschzucht en winstbejag,
is er van een stabile ontwikkeling op maatschappelijk
gebied geen sprake zelfs. Eén wilde jacht om fortuin
één stormloop naar „grootheid", één strijd op leven
en dood om een sport hooger op den ladder, ziedaar
de verschijnselen der tegenwoordige, kapitalistische in
richting der samenleving. En waar geld macht is
waar geld grootheid beteekent en het een zeer duide
lijk waarneembaar verschijnsel is dat geld „klit" (con
centratie van het kapitaal) dat het bezit van
enkelen steeds zich ophoopt ten laste natuurlijk
van hen, die minder, die reeds weinig bezitten,
zoo is macht en grootheid slechts het deel van
enkelen, die als geldkoningen de wereld regeeren.
Machtiger dan kronen is de geldbuidel; machtiger dan
keizers zijn de geldkoningen. Zij beheerschen de markt;
zij beheerschen de waren-productie; zij beheerschen de
waarde van den Arbeid vraag en aanbod berusten
in hunne hand. Zij regelen den levensstandaard van
den arbeider.
Wij weten op welke wijze wij voelen dit aan den
lijve. In woest haken naar meer, in helsch verlangen
naar nóg hooger opeenhooping, naar nóg grooter geld-
stapel, geldt de plundertocht der groot-kapitalisten vóór
allesden arbeider. De verschillende omwentelingen in
de productiewijze hebben een gedeelte der arbeidskracht
losgemaakt van onontbeerlijk door er een werkloo-
zen-leger op na te houden wordt het arbeiden een
gunst en bij 't verleenen van gunsten is men
loyaal naar dat men gemutst is. De levensnoodzakelijkheid
van te arbeiden is dus reeds ondergeschikt gemaakt
aan de luim van den enkelingde natuurlijken aandrang
er toe wordt gestuit.
Neergestort wordt in een poel van lijden en ontbering,
van hartverscheurend wee den hedendaagschen prole
tariër en op zijn smart, en op zijn leed verheft
zich de vadsig-luie nietsnutter-kapitalist tot grooter
macht en aanzien. De lijfeigene onder het feodale stel
sel is te benijden door den „vrjje" arbeider onder het
kapitalistische.
't Is de vervloekte ketterleer, 't is het socialisme al
leen, dat de natuur hare rechten hergeven zal 't is
de socialistische leer alleen, die den rampzalige van
nu een hoopvolle toekomst lichten doet. in goud
glans tintent reeds den horizont in zephyr
ruischen !t bloedend harte des gewonden balsem
instortend door melodieuse klanken alle symptomen
van nieuwen daag'raad in volle, bekoorlijke harmomie
overwuivend allen die één leven lijden
't Is het Socialisme alleen, dat de hoop en de toe
vlucht der proletariërs van alle landen wordt
Leve het Socialisme!
„Het particulier initiatief! De particuliere liefdadig
heid Een der wenschen van de kerkelijken„De ar
menzorg moet uit de handen der overheid genomen
worden en aan de kerkbesturen worden overgelaten."
Zij, die dezen eisch stellen, vergeten evenwel gewoon
lijk, een staat van inkomsten en uitgaven over te leggen,
waaruit blijken kan, dat de verleende ondersteuning
voldoende is en dat, bij koogeren nood, fondsen aan
wezig zijn, waaruit hoogere uitgaven bestreden kunnen
worden.
De bewijzen zijn voorhanden, dat het er met de armen
treurig, diep treurig, zou uitzien, als de wensch der
kerkelijken ingewilligd werd.
De diakenen van de Nederdnitsch-Hervormde-Gemeen-
te te Amsterdam zonden de volgende circulaire aan hun
„geliefde gemeenteleden," waarin zij een collecte aan
bevelen.
Of de broeders zelf wel zeer veel vertrouwen in zoo'n
circulaire stellen, staat te bezien. Vooral, wanneer men
bedenkt, dat dezelve ook gezonden werd aan „geliefde
gemeenteleden", die voor een hongerloontje moeten
ploeteren. Zij schrijven o. a.
„In den laatsten tijd anders, laat het ons ruiterlijk
zeggen, was de ai beid van diakenen niet zoo opwek
kend, als deze wel wezen moest; waartoe voorname
lijk bijdroegen de slechte collecten, die er maar niet
beter op worden.
De 14-daagsche collecte bijv., ge kent ze wel, onze
bosseerders met hunne ijzeren bussen waarop D. I. A.,
W. H. of O V. M en Best. Huis, die zich geregeld
aan uwe woningen vervoegen, of de mannen met de
z. g. „lakensche bus", welnu deze collecten zijn verre
van vooruitgaande, ondanks de klimmende bevolking.
En de collecten in de kerken stemmen ze niet tot
ernstig nadenken?
Onlangs nog maakten wij daarvan melding en toon
den u een paar cijfers waaruit ge kondet opmaken, in
hoeverre gij, gemeente, in uwe offervaardigheid, we
mogen zeggen plicht, te kort schiet.
En toch is er steeds meer noodig
En ondanks gij daarmee niet onbekend zijt, laat
ge toch uwe diakenen maar roepen als de stem des
roependen in de woestijn. Hadden dan ook zij het
werk moeten neerleggen, moeten staken?
J a, had het voorgeslacht er niet voor gezorgd, we
hadden dit reeds Ihng moeten doen, en ge zoudt, de
Gravenstraat passeerende, voor het kantoor der
diaconie een bordje kunnen zien, waarop „Gesloten."
Een jaarlijksch tekort van pl.m. f 100,000, waar
moet dit heen, zoo God het niet verhoede
Aldus in het rijke Amsterdam. Het toekomstbeeld
de gesloten diaconie. Aangenaam voor hen, die een
kommervol leven leiden en nu den barren winter tege
moet gaan. Nou, jaAmsterdam is ook zoo'n groote
stad en waar zulk een massa volk is opgehoopt, daar
wordt veel ellende geleden. Dat is bekend. Voor de
diaconie is daar zooveel te doen. Maar in een kleine
plaats Schiedam b.v. daar zal het wel beter zijn.
Aldus de voorstanders van het particuliere medicijn.
Maar wat zegt men dan van het volgende schrijven,
dat door de diakenen der Evang. Luthersche Gemeente
te dezer stede aan de gemeenteleden werd toegezonden?
Gemeenteleden.
Na een langdurig koud voorjaar en een regenachti-
gen zomer is de herfst ingetreden, niet minder vochtig
en daardoor ongunstig voor de laatste ontwikkeling
van de landbouwproducten.
Wat een ellende en armoede kan daar het gevolg
van zijn. Aardappelen, het hoofdvoedsel van zoovelen,
zijn zeker tweemaal zoo duur als het vorige jaar,
en ondanks deze verdubbeling, die onze bedeelden in
hunne gezinnen hebben, zijn wij veroordeeld om de
bedeeling op hetzelfde lage pijl te houden. 1)
Gjj, Gemeente van Schiedam, zijt nu aangewezen
om ons in staat te stellen de armoede zij het dan
niet geheel weg te nemen, dan toch zeker te lenigen.
Wij kunnen dat niet doen met een bedeeling van
of cent in de week aan een alleen wonende weduwe
50 ouden man; en een handreiking van f 1.75 tot
2.aan een weduwe met kinderen zal daar ook
geen weelde veroorzaken. 1)
Hoe treurig het ook is, wij zijn genoodzaakt u
voortdurend hiermede lastig te vallen. Gij moet het
weten, dat wanneer gij eens of tweemaal per jaar
ter kerk komt, gij dan slechts zeer weinig kunt bij
dragen tot hulp en steun uwer armen.
En gij, die nooit komt, hoe staat het met u Zijt gij
verantwoord met uwe belofte, bij het afleggen uwer
belijdenis gedaan, dat gij de belangen van armen en
kerk zoudt behartigen?
Wij vertrouwen, dat gij u gedrongen zult gevoelen,
wanneer dezer dagen de lijst voor de 1ste winter-
collecte u zal worden aangeboden, niet te behooren
bij hen, die zich „niet thuis" geven, of om andere
reden ons de door God ons opgelegde taak niet
willen helpen vervullen.
De bedeeling moet op het zelfde lage peil worden
gehouden. De armoede wordt slechts gelenigd, niet
geheel weggenomen. Ondanks het werken der diakenen,
en er bestaat geen enkele reden om niet te gelooven,
dat deze mannen den hun opgelegden plicht met den
meesten ernst vervullen, in weerwil van hun drin
genden oproep, zullen de armen blijven lijden en zal
er schrijnende ellende blijven bestaan.
De gedachte moet toch wel eens opkomen bij deze
menschen„Zou er geen beter, geen afdoender middel
zijn, om het kwaad te keeren?"
Wij moeten die vraag bevestigend beantwoorden.
De ellende der armen moet gelenigd worden door
aller samenwerking, door de gemeenschap.
Daar moet het heenDan kunnen smeekbeden van
diakenen en circulaire's vol van teleurstelling-opsom
mingen achterwege blijven. En de arme zou er wel bij
varen.
De sociaal-demokratie heeft ook dit deel der volks
ellende onder het oog te zien. En waar zij kan, moet
in de gemeenteraden gewerkt worden voor de verwezen
lijking van punt 7 van ons Gemeenteprogram, dat luidt:
„Verbeterde gemeentelijke armenzorg, bestaande in
zooveel mogelijk voorkóming der bitterste armoede
door tijdig te steunen, hetzij door voorschotten of
door giften.
Opneming in de armbestuurkolleges van werklieden
en kleine burgers, bekend met de nooden en behoef-
1) Wff cursiveeren. (R. M.)
I
DE MOKER
