Van onze vroede vaderen.
No 40.
ZATERDAG 5 DECEMBER 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij,
Afdeelingsnieuws.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
25 cent per kwartaal 7--
franco per post 30 cent voormthetal™ff
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw CONST ANTI A", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Nieuwe Sluisstraat 5.
Stntten voor't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ingezonden Mededeelingen.
3 cent per regel.
Arbeiders-Coöperatie „Voorwaarts".
AAN DE LEDEN!
Het jaarverslag is verzonden. Wie onverhoopt nog
geen exemplaar ontving, kan er een bekomen aan de
Bakkerij, Oude Kerkhof 7.
De jaarvergadering is vastgesteld op 16 December a.s.
Het Bestuur.
DONDERDAG 10 DECEMBER a.s.,
des avonds acht uur,
zal onze partijgenoot Jos. Loopuit in Constantia het
woord voeren.
Zijn onderwerp voor dien avond zal zijn:
„Geen geloofsstrijd, maar klassenstrijd."
De zaak is actueel genoeg.
Vooral met het oog op de dingen, die in deze maand
in de Tweede Kamer der Staten-Generaal worden afge
speeld, kan bespreking geen kwaad.
We wekken al onze partijgenooten en geestverwanten
op, de vergadering bij te wonen.
Houders van Cursuskaarien hebben vrijen toegang.
Daar de bode der afdeeling zijn functie niet meer
waarneemt, zal de penningmeester zelf de contri
butie innen.
Maandag 7 December zal hij beginnen.
Laten de leden het verschuldigde bedrag thuis klaar
leggen om den penningmeester een vergeefschen gang
te besparen. Ook in dit opzicht samengewerkt!
Het Bestuur.
St. Nicolaas-Kinderfeest.
Zondagavond half zes wordt Constantia geopend.
Aanvang precies zes uur.
Er bestaat veel hoop, dat het een aangename avond
voor onze kleintjes zal zijn.
Ook ouders zijn welkonf!
Verzuimt vooral niet, de toegangskaartjes mede te
brengen.
De Commissie.
Om verschillende redenen was de raadszitting van
Dinsdagmiddag merkwaardig en kunnen ons dan ook
opmaken om er een plaatsruimte in De Moker voor af
te zonderen. Onder de massa van ingekomen stukken
noemen _we een missive ten geleide van een afschrift dei-
commissie van de gasfabriek en Drinkwaterleiding be
treffende de loonen en werktijden aan de Drinkwater
leiding.
Vergissen wij ons niet, dan heeft de heer de G-root,
in een der laatste raadszittingen, verwijzende naar een
artikel in De Moker, welke verwijzing door sommige,
ook vooruitstrevende leden, met gelach werd begroet,
het verzoek gedaan om het bedoelde onderzoek te doen.'
Nu is de gascommissie komen aandragen met een
rapport zooals dat behoort van den directeur, doch
meneer de Groot was wel tevree. Hij vroeg of beide
partijen om deze kwestie over loon en arbeidsduur ge
hoord waren. Onder die partijen verstond de heer de
Groot dan de directie en de werklieden, hij voegde er
angstvallig bij dat hij natuurlijk het grootste vertrouwen
stelde in de directie die haar rapport naar waarheid
zou hebben opgemaakt.
De wethouder Honnerlage Grete zei dat de gascom
missie niet verplicht is de werklieden te hooren, „dat
gaat niet," zei hij. De opgave van den directeur is in
overeenstemming met de loonlijsten en de boeken, en
dat is dus allemaal prompt in orde.
De heer v. d. Schalk had een „werkman" gesproken,
wien het zou spijten als er verandering kwam in de
opgave, die volgens dien werkman juist waren en de
heer Loopuyt kwam vertellen dat de directeur alvorens
zijn rapport te maken de werklieden zelf had geraad
pleegd.
Op die wijze spande alles samen om den armen meneer
de Groot het gras voor de voeten weg te maaien en hij
stelde daarom voor het schrijven aan te houden en ter
visie te leggen. Met algemeene stemmen werd besloten
het in de volgende vergadering te behandelen. We
hooren er dan wel meer van.
Een aantal adressen waren ingekomen, de meesten
verzoekende om de kermis af te schaffen, en dat waren
de deftigste adressen van de Hervormde gem. ztis en
van de Kerkeraad zóó, allemaal op zegel, en van minder
deftige personages, van de Vereeniging Vergunning,
anders gezegd van de slokjes-bazen, ook een adres, de
eerste om de kermis op te ruimen en de tweede, om
het oude zwijn alsjeblieft maar te houden.
't Denkbeeld van die eerste adressen is zeker toe te
juichen, maar de adressanten mochten daarbij de hand
wel eens in eigen boezem steken, daar is ook nog een
heeleboel op te ruimen!
Enfin, B. en W. zullen er. hun hpoggeschat licht over
laten schijnen, en dan zal die zaak wel in orde komen.
Naar aanleiding van de gratificaties (2 van 2 gulden en
5 van 1 gulden) aan de brandblusschers toegekend,
wees de heer Loopuyt op de treurige inrichting van de
brandweer. Op de onpraktische uitrusting der gasten en
de ondoelmatigheid van de instrumenten, de spuiten, die
veel weg hadden van kinderspeelgoed. Geoefend werden
de brandweerlieden zoo goed als nooit. Waarvoor ook
oefening? Als d'r brand is, dan kom je met de spuit
aanrijden en dan spuit je maar, totdat de heeleboel
nat gespoten is, en dan ga je weer naar huis. 't Is
nogal eenvoudig.
De heer Loopuyt werd tot zwijgen gebracht door de
mededeeling van den voorzitter om de zaak ter sprake
te brengen in het dagelijksch bestuur.
Bij de behandeling van het adres van A. van der Meer
en D. Vink om afstand van grond aan de Nassaustraat,
verklaarde de heer van de Poel dat hij in principe
tegen grondverkoopen is, maar in dit geval toch voor
't voorstel van B. en W. zou stemmen, om H lapje te
verkoopen.
Wat een christelijke inkonsekwentie, zou men zoo op
het eerste gehoor uitroepen, doch later kwam de aap
uit den mouw en het bleek dat het lid Van de Poel
de motiveering van zijn handelwijze buiten de orde
achtte.
Toen men den man gemoedelijk onder 't oog bracht,
dat zulks een hersenschim was, en de heer Van de
Poel, ditmaal het voorstel van B. en W. niet te willen
tegenwerken omdat de gemeente aan 't lapje grond
met ophoogen enz., al zooveel had ten koste gelegd.
Dat is nou net iets voor de Moker. Daar zit me nou
een man in den raad, die hoewel hij reeds bejaard is,
zich het lidmaatschap heeft laten welgevallen, en wan
neer het er op aan komt zijn meening niet onder stoe
len of banken te steken, dan ac;jt hij dit buiten de
orde. 'n Rare orde toch in dien raad 't Lapje grond
werd verkocht (anders was 't geen Schiedamsche raads
zitting geweest). Er zullen op 't lapje 1ste beneden
en boven (krotten woningen gebouwd worden.
Het laatste merkwaardige punt was de kwestie der
schoolartsen.
B. en W. waren uit hun slot geschoten en hadden
een kansje gewaagd met een voorstelletje om als school
artsen aan te stellen de gemeentegeneesheeren, die
daarvoor een vergoeding van flOO zouden krijgen.
Dr. Ris houdt een warme redevoering ten gunste van
het aanstellen van schoolartsen. Uit een wetenschap
pelijk oogpunt bespreekt hij de veelomvattende taak
van die artsen, die in het buitenland sedert tientallen
van jaren hun nuttig werk verrichten. In Brussel sedert
18/4. bpr. acht schoolartsen brood noodig met betoog
op de gevaren die het jeugdige kind op de school zelf
bedreigenbesmetting, psychische (geestelijke) over
lading, ooggebreken en ruggegraatsverkromming enz.
Voor de ongeveer 4600 kinderen wil spr. 2 school
artsen aanstellen op een salaris van 500 gulden ieder
dat ten minste een bezoldiging mag heeten.
De wethouder Honnerlage meende de doktoren, zelfs
al was de belooning niet royaal, wel zoo gek (pardon
zoo goed) zouden willen zijn, om 't tot hun plicht te
rekenen, de betrekking van schoolarts tegen het salaris
van f 100 te vervullen.
De heer Ris, die zelf niet zal solliciteeren, zegt dat
er op een salaris van flOO.bij vrije oproeping geen
bruikbare personen zullen gevonden worden.
De heer v. d. Poel zegt dat de onderwijzers het
meeste werk zullen verrichten met het toezicht te hou
den op de kinderen, nadat de schoolarts, de maat
regelen heeft voorgeschreven. Hij wil geen geneesheeren
koopen met salaris, als gemeente-ambtenaar moet de
schoolarts veel werk en zelfs overwerk verrichten
als was 't voor niets. De belastingen zullen er door
stijgen en de burgers moeten toch, al zooveel betalen,
't Zal zoover komen dat ze niet meer kunnen opbrengen.
Juist meneer van de Poel en wanneer u weer eens
consekwent zijt, dat moet ge tot de conclusie komen
dat de maatschappij, die de belastingbetalers maar uit
zuigt en uitperst als een citroen, niet deugt.
De heer Ris zegt dat het „opbrengen" geschiedt
voor het welzijn van alle kinderen, dus ten bate van
t toekomstige geslacht. Hij acht de geringe bezoldiging
van den schoolarts, of zijn overwerk voor nietseen
afschuwelijke redeneering. De heer Ris zegt, liever geen
schoolarts dan een surrogaat met onvoldoend salaris.
Het voorstel-Ris, later gewijzigd door den heer van
Westendorp om f 1000.— uit te trekken voor school
artsen, wordt verworpen. B. en W.'s voorstel om school
artsen aan te stellen, bezoldigd met f 100.wordt
aangenomen. We krijgen dus schoolartsen
Rusland. Het proces over den afschuwelijken Joden
moord te Kisjineff is begonnen. Heeft het echter den
naam, een rechtszaak te zijn, al te duidelijk blijkt, dat
men er weinig aan recht spreken zal doen. De recht
bank zal zich er toe bepalen, de zaak zoo spoedig
mogelijk uit de wereld te helpen. Toch is uit de ver
klaringen van sommige getuigen duidelijk gebleken, dat
deze moord was voorbereid en behoorlijk georganiseerd
was. Een zekere Dabino, vertelde, dat zijn woning, die
naast het huis van een jood gelegen was, ook bijna
bestormd zou zijn. Hij riep echter„Maar dit is mijn
huis, ik ben 'n christen, weten jullie dan geen christenen
meer van joden te onderscheiden" waarop de aan
voerder van de bende een boekje inkeek en zei dat
no. 7 stond opgegeven als 't huis van een jood
Een getuige, die de namen wilde noemen van hen,
die als de aanleggers van den opstand beschouwd moeten
worden, werd door den president der rechtbank het
zwijgen opgelegd. Men wil hen blijkbaar sparen. Vooral
van den hoofdcommissaris van politie Salonkin zijn bij
de verdere behandeling schier ongelooflijke feiten aan
het licht gekomen.
Hij was koelbloedig getuige van den moord, die hij
met verscheidene zijner collega's bijwoonde.
Vrouwen en meisjes, die aan zijn voeten hulp kwamen
smeeken wierp hij ruw van zich. En toen de slacht
offers hem niet meer lastig vielen, deed hij mee aan de
plundering. Eenige weken na den moord verkocht een
venter tegen geringen prijs étuis voor messen't bleek
dat hij ze had overgenomen van Salonkin, die er thuis
drie kasten vol van had. Nog voor kort werd hij voor
dit voorbeeld van plichtsbetrachting bevorderd!
In den doofpot maar, met de zaakDe bevolking
mocht anders eens ontwaken uit den dommel, die de
regeerders hun macht en aanzien verzekert
Hoe lang nog
