i
No 42. ZATERDAG 19 DECEMBER 1903 3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bericht aan de Postabonnees.
ATTENTIE.
Arbeiders Coöperatie „Voorwaarts".
DE UITKEERINC
Afdeelingsnieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Raam 27.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De postkwitanties liggen gereed om verzonden te
worden.
Laten zij, die niet gaarne een postkwitantie aan huis
willen hebben, hun abonnementsgeld nog deze week
toezenden.
De Administratie.
Het Bureau van Administratie is verplaatst naar
DESaa,raci 27.
Alles wat de Administratie aangaat te zenden aan
dit adres.
Ingezonden Mededeelingen
van het winstaandeel der leden zal plaats hebben op
Zaterdag 19 December 1903, aan de leden, wier
familienaam begint met de letters A tot en met E.
Op Woensdag 23 December 1903, aan de
leden, wier familienaam begint met de letters M tot
en met Z, des avonds van 8 tot 10 uur in „Constantia".
N.B. Er wordt alleen uitbetaald aan hen, die voorzien
zijn van hun bewijs van Lidmaatschap of van de
kwitantie's voor het gestorte gedeelte van het aandeel.
Het Bestuur.
We vstigen nogmaals de aandacht op de zeer be
langrijke agenda voor de huishoudelijke vergadering der
afdeeling op
Zondag, 20 December a. s.,
des morgens tien uur, in „Constantia".
Alle leden moeten present zijn
Wie zich nog geen exemplaar van het Arbeiders
jaarboekje 1904 heeft aangeschaft, en er een wenscht
te bezitten, dient het zoo spoedig mogelijk 'te bestellen
bij den Brochurenhandel der afdeeling.
De prijs is 10 cents.
Het keurig uitgevoerde werkje, voorzien van een
tweetal portretten, bevat tal van gegevens omtrent de
politieke- en vakorganisatie. Het is onontbeerlijk voor
ieder, die meeleeft in de groote arbeidersbeweging onzer
dagen.
Het formaat is handig, de prijs mag gerust zeer ge
ring worden genoemd.
Be/.oekt de Cursus-vergaderingen in
Januari, waar Henriëtte Roland Holst y.al
spreken
De eerste vergadering is op 3 Januari be
paald.
Het Bestuur.
V ergaderin^-Loopuit.
Donderdag 10 Dec. j.l. sprak partijgenoot Loopuit in
Constantia. Onderwerp: „Geen geloofsstrijd, maar klas
senstrijd".
Spreker begon met er op te wijzen, dat in den strijd,
dien de arbeiders voeren, eigenaardige bezwaren rijzen,
die dien strijd bemoeielijken. Die bezwaren zijn voor
verschillende landen verschillend.
In ons land zou de heerschende klasse, de bourgeoisie,
niet zoo sterk weerstand kunnen bieden aan de arbei
dersbeweging of zelfs zulke krasse aanvallen kunnen
doen, wanneer die bourgeoisie niet steunde op een groot
deel der arbeiders zelf.
Het hier bedoelde deel is het geloovige. De voorgan
gers en raadgevers dier arbeiders prediken den geloofs
strijd. Het beginsel, waarvan zij daarbij uitgaan, noemen
zij het hoogere, en de arbeiders, geloovig en kerksch,
laten het zich aanleunen, dat het geloof de alles beheer-
schende factor is, dat het niet is de klassenstrijd, maar
de geloofsstrijd, welke vóór alles moet worden uitge
vochten.
Hoe is 't in ons land dien eigenaardigen weg opgegaan
Bij de beantwoording dier vraag zullen voornamelijk
de anti-revol. arbeiders betrokken zijn.
De organisatie der R. K. is zóó, dat zij over de
katholieke arbeiders oefent en uitwendige en dwingende
macht. Zij zijn ook economisch van die organisatie, de
kerk, afhankelijk.
Het protestantisme bracht aan zijn volgers meer
persoonlijke vrijheid.
De achterlijkheid van ons land ten opzichte van de
groot-industrie was oorzaak, dat van geen arbeiders
beweging sprake was en kon zijn voor 1878. Eerst
met de opkomst dier industrie beginnen de oorzaken
voor de arbeidersbeweging te werken.
De ondergang van de kiein-bedrijven riep een geest
van verzet wakker, maar de oorzaken waren nog on
begrepen. Het was nog een tasten in 't onzekere. De
liberale regeeringspartij begreep ook niet de gewichtige
ontwikkelingsphase, die men doorleefde en kon niet
ingrijpen.
Het verzet tegen dat onbegrepene vond uiting in het
voeren van oppositie tegen het liberale bewind.
Groen van Prinsteren voerde de oppositie in het par
lement, maar was geen organisator. Dr. Kuyper trok
partij van de oppositie, ook tegen het liberalisme in
de kerk. Het gelukte hem, de oppositie te organi-
seeren in de anti-revol. partij, de partij der kleine lui
den. Nu kon de strijd tegen de liberalen gevoerd wor
den en de wet van Kappeyne was oorzaak, dat dit
met de grootste heftigheid gebeurde.
Voor of tegen de openbare school werd nu de leus.
Het verval van de liberale partij nam toe. Zij zocht
en vond geen steun bij het proletariaat. En zoo is het
tijdperk ingetreden waarin de anti-revol. partij de meer
derheid heeft, in verband met de clericalen.
Spreker kwam nu op de jongste debatten in de
Kamer, waar eenerzijds de bewering klonk, dat de
sociaal niet de wetenschap hadden, en wel het ideaal,
anderzijds het tegenovergestelde.
Daartegenover de uitspraak van Troelstra. dat wij
beide hebben en dus het sterkst staan in den strijd.
Dr. Kuyper vindt de vaste burcht voor de arbeiders
in het geloof, maar de soc.-dem. doen op deze burcht
geen aanval.
In de rijen der Christel, arb. zelf komt verandering.
De feiten ook werken op hen in, want geloovig en
ongeloovig proletariaat, het betaald ten slotte schatting
aan 't kapitalisme.
Ten slotte haalde spr. even aan de beschuldiging,
als zouden de soc.-dem. zoo onzedelijk zijn, zonder mo
raal en bracht in herinnering de versche rede van
Troelstra, die zoo duidelijk aantoonde, welke moraal
de menschen er op nahouden, die de onze willen be-
oordeelen.
Niemand gaf zich op voor debat.
Aan 't slot werd een collecte gehouden voor de slacht
offers. Opbrengst f3.215.
Kapitalisten-overmoed van het
Gemeentebestuur,
Het is al vrij wat jaren geleden, dat de gemeente
Schiedam een overeenkomst aanging met de verschillende
vereenigingen voor armenzorg in deze gemeente, waarbij
de gemeente de volledige geneeskundige verzorging der
armen voor haar rekening nam en alle andere „armen
zorg" voor rekening dier verschillende vereenigingen
bleef. Die geneeskundige verzorging kost de gemeente
f 1500.per jaar voor 3 gemeentelijke geneesheeren.
Zoowel tegenover de gemeentenaren als tegenover die
vereenigingen van armenzorg is de gemeente dus ver
antwoordelijk in zake „geneeskundige verzorging der
armen."
Door een daad van kapitalisten-overmoed dreigt het
gemeentebestuur nu binnenkort, deze verplichtingen niet
te zullen kunnen nakomen.
Wat toch is het geval?
Er moeten schoolartsen worden aangesteld. De raad,
die „in principe" overtuigd beweerde te zijn van
de noodzakelijkheid van schoolartsen, stelde voor de benoe
ming van die noodiggeachte gemeente-ambtenaren een
een belachelijk kleine som beschikbaar, speculeerende
op de in den raad reeds genoemde waarschijnlijkheid,
dat de gemeentegeneesheeren ook met het gemeentelijk
geneeskundig toezicht op de scholen zouden worden be
last. En ziet, nu weigeren de geme.entegeneesheeren
voor die som dezen arbeid te verrichten aan de scholen.
Zij weigeren dat om een aantal redenen, waarvan wij
er hier enkele noemen.
Zij beweren dat een werkelijk goede waarneming
van den taak van schoolarts van hen zeer veel tijd
zou in beslag nemen, en dat dus de bezoldiging veel
te gering is. .Voorts beweren zij, dat zij geen lust
hebben een vermindering van hun traktement als ge
meentegeneesheer (welk traktement toch waarlijk ook
niet hoog is) te ondergaan, wat volgens de verdediging dooi
den heer Honnerlage Grete feitelijk zou geschieden; immers
deze redeneerde aldusals gemeentegeneesheer heb
ben zij eigenlijk te veel, dit te veel doen wij bij de
bezoldiging als schoolarts, dan is alles zooals het hoort.
De overige redenen doen thans minder ter zake.
Maar wat zeggen nu B. en W. Weigeren Die lui
hebben niets te weigeren. Zij zijn gemeenteambtenaren
en als wij hun opdragen iets in den dienst der ge
meente te doen, dan moeten zij dat eenvoudig doen.
Of ze willen of niet, dat komt niet in aanmerking.
Ze zullen. En als ze niet willen..., nu dan moeten ze
er maar uit, dan moeten ze maar gaan wandelen. Dat
hebben de Hollandsche Spoor en de Staatsspoor ook
gedaan, toen hun gezag werd aangerand. En onze
hooggeëerbiedigde eerste minister Kuyper heeft zulke
daden van verzet tegen het gezag een misdadige woe-
ling genoemd. In onze gemeente hoort geen misdadige
woeling thuis. Wij zulllen daar aanstonds korte wet
ten mee maken. Die gemeentegeneesheeren zullen doen,
wat wij hun opdragen, of ze gaan de laan uit.
Maar eilacie, die gemeente-geneesheeren.... zullen zich
gewoonweg - de laan laten uitzenden. En als dan B. en W.
een oproeping zullen doen voor gemeente-geneesheer,
dan zullen er geen onderkruipers komen want de vak-
vereeniging van geneesheeren, de geneeskundige kring,
die alle geneeskundigen omvat, heeft besloten, dat in
dit geval niemand voor die vacante plaatsen zal mogen
solliciteeren.
Die ontworpen daad van het gemeentebestuur is een
daad van den echten kapitalist, die voor den arbeid,
welken men hem levert, den laagst mogelijken prijs
betaalt en bovendien voor zich het recht neemt om ten
volle over de arbeidskracht van den arbeidverrichtenden
naar eigen goeddunken te beschikken. Een daad van
den echten kapitalist, die den hongerzweep zwaait om
zijn eischen van arbeidslevering ingewilligd te krijgen.
Een daad van kapitalistenovermoed in een buitengewoon
brutalen vorm.
Opmerking verdient het, dat wij in het bezit zijn
van een „christelijke" bestuursmeerderheid. Het kapi
talisme en zijn overmoedige uittartende gezagsgeest
zijn daar in goede handen.
liet gaat goed zoo, mijne heeren, laat maar flink uw
kapitalistisch karakter kijken. Hoe meer van zulke
feiten, hoe eerder het met uw gezag zal gedaan zijn.
Want, als er straks ten gevolge van uw kapitalis-
tischen overmoed, geen geneeskundige verzorging van
de armen meer is, dan zullen het weer de misdeelden
3 ets. per regel.