Van anza Vroede Vaderen.
No. 43%
DONDERDAG 24 DECEMBER 1903
3e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
BERICHT!
Afdeel ings nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
BUREAU VAN REDACTIE
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
BUREAU VAN ADMINISTRATIE:
A. WINTERBERG, Raam 27.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stokken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a.s. 's middags 12 uur in het bezit ter Redactie zijn.
In het nnmmer van de volgende week, hetwelk 2
Januari verschijnt, worden Nieuwjaarswenschen geplaatst
tegen 20 ct. per annonce.
Tot Woensdag 30 Dec., 's middags vóór 12 uur, wor
den deze advertenties aangenomen bij de Administratie,
Raam 27.
Het was recht gezellig op de huishoudelijke verga
dering der afdeeling, die Zondagmorgen gehouden werd.
De zaken werden met bekwamen spoed behandeld en
enkele belangrijke besluiten werden genomen. Niet alle
zijn voor publiciteit geschikt. We vermelden de volgende.
Ie. De afdeeling zal trachten een Plaatselijk Comité
voor het Algemeen Kiesrecht te vormen uit de
Vereenigingen in Schiedam, die deelgenomen hebben
aan de Nationale betooging op 13 September 1. 1. te
Rotterdam.
Nu de kiesrechtkwestie in alle lagen der samenleving
meer en meer op den voorgrond t- eedt, zullen ook hier
de arbeiders zich er voor moeten spannen. Een van de
motto's, die bij den optocht in Rotterdam onze aan
dacht trokken, was
„Slechts wie deelnam aau den strijd,
Smaakt de vruchten vau de zege
Zoo is hetOp, Schiedamsche vakvereenigingen en
politieke organisatie's Maakt propaganda voor het ver
krijgen van dit eerste burgerrecht
2e. Er werd een Commissie uit de Afdeeling gekozen,
die zal trachten nog in dit seizoen enkele feestavondjes
te organiseeren. Staande de vergadering zeiden vele
partijgenooten hun medewerking toe.
Na korter of langer tijd zal van de werkzaamheden
der Commissie, hopen we, het resultaat vermeld kunnen
worden.
Voor de Colportage in Vlaardingen zijn meer
manschappen noodig. We wekken bij dezen nogmaals
partijgenooten, die kunnen gaan, op, zich beschikbaar
te stellen. Vele handen maken licht werk!
Iets geheel nieuws voor de afdeeling is, dat door de
welwillendheid van een der partijgenooten de gelegen
heid is opengesteld voor de leden, om deel te nemen
aan een
Cursus in Nederlandsclie taal.
Deze cursus wordt in Constantia gehouden, eiken
Vrijdagavond van 8 tot 9 uur. De kosten zijn zeer
gering. Wie nog wenscht deel te nemen kan zich op
genoemden avond aanmelden in Constantia. „Kennis is
Macht," partijgenooten
Waren de cursusvergaderingen door Jos. Loopuit
geleid, alle uitstekend bezocht, de cursusvergaderingen,
die nu zullen volgen, verdienen eveneens in hooge mate
ons aller aandacht.
Partijgenoote Henriette Roland Holst zal voor de
afdeeling in de maand Januari driemaal optreden en
wel op
Zondag, 3, 17 en 31 Januari.
Het onderwerp, dat zij zal behandelen, is
De Strijdmiddelen der Arbeidersklasse.
Ie. De Vakbeweging.
2e. De Politieke Actie.
3e. De Coöperatie.
Zondag 3 Januari a. s.
des 's morgens kwart over elven (precieszal dus
de eerste vergadering aanvangen.
Wekt zooveel mogelijk geestverwanten op, deze ver
gaderingen te bezoeken. Voor degenen, die geen cursus-
kaart bezitten, is de toegangsprijs op 10 cent bepaald.
Van onze partijgenooten mag er niet een ontbreken.
Allen 3 Januari op post! Het jaar 1904 moet goed
worden ingezet! Tegenover elke reactie zetten wij den
lust van hut proletariaat om zich te ontwikkelen, en
bewust deel te nemen aan den maatschappelijken strijd
Naar de Cursusvergaderingen
Het Bestuur.
Het overzicht van de raadsvergadering op 21 dezer
behoeft niet van langen adem te zijn. Zooals 't meer
gaat in bijeenkomsten van uitverkorenen, was er veel
geschreeuw en weinig wol, hetgeen niemand onzer kan
verbazen. De raad was bijna voltallig, de wethouder
Visser en meneer Beukers hadden kou gevat en hadden
voor dezen keer voor de eer bedankt. Er was „in den
beginne" wat- meer publiek dan anders, later stond de
„tribune" volenAcu 't ongewone van 't schouwspel hadden
de heeren" raadsleden meer oog voor de tribune dan
voor hun werk, 't kon ook niet anders, want op 't hekkie
tusschen de verslaggevers van de „lokale pers" hingen
twee vreemde „snoeshanen" waarvan er één schreef,
die dus een persmuskiet was. Er werd over en wie
wat gemompeld in den raad, pst, pst, wie is die vent;
er werd wat gelachen, maar de anti-revolutionaire
heeren hielder. hun mond en keken ernstig en wat stijf
in hun zwarte „Zondagsche" en het smetteloos-witte
boordje behoedde den hals voor allerhande vieze infecties.
De vreemde „snoes" was uit een en ander kan dat
worden opgemaakt de verslagverknoeier van de
Nieuwe Courant van Schiedam, Maassluis en wat dies
meer zij (wie lacht daar?) Dit nieuwe „christelijke'
dagblad zal, naar wij door middel van de draadlooze
telegrafie vernamen, geredigeerd worden èn door boven
genoemde raadsverslaggever, die tusschen twee streepjes,
iemand uit Zutfen is, die de Schiedammers godvruchtig
heid hoopt in te prenten, èn door een lid der Tweede
Kamer, (Talma misschien?)
Enfin, 't belooft een fijn stelletje te worden. Wewen-
schen 't nieuwe dagblad welkom, er is veel werk aan
den winkel in Schiedam en nog een mooie vuile wasch
te reinigen, als d'r maar niet te veel gemorst wordt
met dat onontbeerlijke christelijke zout. Zuinig wezen,
nieuwe christelijken
In den raad kwam het rapport inzake de loonen en
werktijden aan de drinkwaterleiding opnieuw aan
de orde.
De heer Loopuyt verbeterde zijn opmerking van de
vorige maal, dat de directeur bij 't opmaken van zijn
rapport niet alle werklieden had gesproken, maar
dat hij alleen de hoofdman der waterleiding, dus de
chef der werklieden in deze zaak had gekend. Dit was
een opmerking die de geachte wethouder Honnerlage
zich aan moest trekken, want uit des heereu Loopuyt's
opmerking had hij munt geslagen en verteld, dat de
directeur overleg had gepleegd met alle werklieden. Dit
bleek nu onjuist en een uit-den-duim-zuigerij van den
edelachtbaren wethouder.
De heer de Groot blijft betreuren, dat de zaak niet
van twee kanten is bekeken en dat alleen de directie
is gehoord, doch hij vertrouwde de opgave als te zijn
korrekt. De werktijd vond hij echter te lang. Gedu
rende 4 weken werkt het machinekamer-personeel 82
d 86 uur per week. Ook al nemen we in aanmer
king de korte afstand van de woningen en het feit dat
er niet geklaagd wordt, moet toch worden erkend dat
de werktijd zeer onredelijk is. De heer de Groot stelde
de motie voor „de Raad, van oordeel dat de werktijd
van het machinekamer-personeel aan de waterleidiug te
lang is, verzoekt de Commissie hierin verbetering te
brengen." De heeren v. d. Poel en Ris ondersteunen
deze motie.
Daar had je 't gaande. De heeren Gouka, Klein,
Honnerlage Grete wilden er niets van weten. De eerste
zei, dat je van zoo'n hals-over-kop motie toch geen
practisch nut hebt, de tweede, dat de zaak in de Com
missie al besproken was en de laatstgenoemde stootte
met veel waardigheid zinnen uit, waarin domineerden:
„motie aannemen gevaarlijk" „financieel nadeel voor
de werklieden", „de heer-v. d. Schalk zei immers,
dat de menschen zoo tevrêe waren" „motie uit
stellen."
De heer de Groot zag niet in, dat de werklieden er
financieel schade bij zouden hebbeu, en al was dat zoo,
dan nóg is het des raadlids plicht om te waken tegen
overmatigeu arbeidsduur en moet hij den werkman
tegen zichzelf beschermen tegen overmatig werk, dan
waar andereu werkloos roudloopeu. Doch.... de heer de
Groot verklaarde zich bereid om te zwichten! Hij
zwichtte dus (wie lacht daar?) en wijzigt zijn motie in
dien zin dat de betrokken Commissie een „nader onder
zoek" zal instellen om zooveel mogelijk verbetering te
brengen in den te langen werktijd.
De heereu Lageweij, Kramer, Klein en Honnerlage
betuigen allen dat men het zonder de Groot(e)-motie
wel afkan en de voorsteller zag zich door de wezenlijk,
waarachtige verzekering dat er een „nader" onderzoek
zou worden ingesteld, zoo in 't nauw gedreven, dat hij
zijn motie introk. Toen was de heer de Groot heelemaal
gezwicht.
Bij de regeling van de jaarwedden dei' leeraren der
H. B. S. en gymnasium wilde de heer van Westendorp
tegelijk de salarissen geregeld zien van den concierge
en den amanuensis (de persoun die den leerlaar behulp
zaam is bij natuur- en scheikundige proeven).
Dat kan je begrijpen, daar kwam niks van in. B. en W.
zullen de geheele verordening opnieuw aan de critiek
van den raad onderwerpen, en de verordening spreekt
alleen van het salaris der leeraren. Er kan nog worden
bijgevoegd, dat het betreffende adres der leeraren waarbij
zij verbete.iug hunner jaarwedden verzoeken, al 2jaren
onderweg is. De raadsleden zijn immers bekende voor
standers van „de lange baan."
De reservefondsen van de gasfabriek en het St. Jacobs
Gasthuis kregen een nieuwe klets-beurt. De regenten
van het gesticht kregen f 500.-— subsidie voor 't jaar
1903, en op voorstel van mr. Jansen wordt besloten,
administrateuren en regenten van het St. Jacobs gast
huis te verzoeken, opnieuw bijeen te komen om een
„sluitende begrooting op te m iken en de plannen van
verbouwing of het nieuw te bouwen gesticht, te over
wegen.
De kermis is nog niet afgeschaft: het adres van de
auti-rev. kiesver. „Nederland en Oranje" tot afschaffing
van het Schiedamsche zwijntje met advies van B. en W.,
dat sprak van het behoud der kermis, werd aangehouden
tot de eerste raadszitting in Januari. Dan zal de be
slissing moeten vallen, omdat kort daarop de verpach
tingen al of niet zullen plaats hebben. Met al deze
gewichtige dingen te volbrengen had de raad 3 volle
uren zoek gebracht.
Vergadering van de „Voorwaarts."
Woensdag, 16 December 1. 1. vergaderde de „Voor
waarts."
Een vrij groot aantal leden was opgekomen om de
uiteenzettingen van het bestuur over zijn gevoerd be
leid, gedurende het afgeloopen jaar, te vernemen en om
uit den mond der Commissarissen te hooren, hoe het
met de Rekening en verantwoording stond. Het ap
plaus, dat aan het eind der beschouwingen volgde,
mocht gewis worden beschouwd als een teeken, dat alle
leden over het bestuursbeleid tevreden waren. Hun
ingenomenheid daarmee bleek niet minder uit het feit,
dat de bestuursvoorstellen omtrent de verdeeling van
de 50% der winst, die de arbeiders-beweging ten goede
moet komen, na een onbeduidende wijziging met alge-
meene stemmen werden aangenomen. Door de leden
vergadering werd nu vastgesteld, dat f 75 zou worden
geschonken aan ons blad, dat steeds voor arbeiders
coöperatie in den zin zooals de sociaal-democraten haar
opvatten, propageert.
Eveneens werd f75 geschonken aan de nog altijd
noodlijdende slachtoffers der Aprilbeweging en f25
aan de kinderen der slachtoffers, terwijl de rest, ruim
f 25 beschikbaar werd gesteld voor de propaganda van
het algemeen kiesrecht, dat strijdmiddel voor de arbeiders
bij uitnemendheid.
De oprichters der Coöperatie mogen met genoegen
op dit eerste exploitatiejaar terugzien. Wat zij zich