No. 21
ZATERDAG 23 JULI 1904
4e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaidemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van .Redactie en Administratie;
A. WINTERBERG, Raam 27.
Stokken voor 't eerstvolgend nimmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
Attentie.
Afdeelingsnieuws.
Politieke woelingen.
De aanval op Mr. W. H. Jansen.
ABONNEMENTSPRIJS:
bij vooruitbetaling.
-
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
„Constantia" is Zaterdagavond 28 Juli
voor de leden gesloten.
Aan hen, die zich hebben opgegeven als
postabonnee's, wordt bericht dat het abon
nementsgeld (30 et.) direct moet worden
overgemaakt, daar anders het tweede exem
plaar niet wordt toegezonden.
Enkele abonnee's hebben de aardigheid de post-
kwitantie voor het abonnementsgeld niet te accepteeren,
en er dood leuk op te schrijvenGeweigerd.
Wanneer men wenscht op te houden abonnee te zijn,
moet men dit laten weten, door even een briefkaart te
schrijven of' op de strook, welke om de courant zit te
zetten Geweigerd Retour, Schiedam, en werpe haar
weer in de bus. Dit moet men natuurlijk doen met het
eerste nummer wat in het nieuwe kwartaal verschijnt.
Doet men een van beiden niet, dan wordt men be
schouwd opnieuw geabonneerd te zijn.
Als men dus op de kwitantie schrijft Geweigerd, be-
teekent dit de betaling te weigeren, dus wel de courant
ontvangen, maar niet betalen. Is dit de bedoeling? 1)
Laat men dit dan even schrijven, misschien dat wij dan
besluiten nog een kwartje bovendien te geven
Allen dus die de kwitantie hebben teruggezonden,
worden verzocht als nog abonnementsgeld en gemaakte
kosten d.i. 3772 ct. over te maken, anders is dit het
laatste nummer dat wordt toegezonden.
Het abonnement is 30 ct. per kwartaal bij vooruit
betaling. De Administratie.
In de op Zondagmorgen 17 Juli gehouden huishoude
lijke vergadering werd besloten:
Wegens te groote kosten niet deel te nemen aan het
Internationaal Congres. Het 10-jarig bestaau der partij
op 26 Augustus ook te Schiedam feestelijk te herdenken.
Aan Winterberg werd de leiding voor den feestavond
opgedragen.
De financiëele verslagen werden door het bestuur
uitgebracht en uit de vergadering werd een commissie
van drie personen gekozen, die deze verslagen zal
contröleeren.
Ten slotte werd het ontwerp-reglement van het
Bureau voor Arbeidsadviezen behandeld en enkele kleine
wijzigingen door het bestuur voorgesteld, goedgekeurd.
Of ze misdadig zijn, willen we voor ditmaal daar
laten, doch we leven wel in 't tijdperk der politieke
woelingen. De donder is in den laatsteu tijd niet van
de lucht af.
Het groote onderwerp in politieke kringen is de
voorgestelde ontbinding der Eerste Kamer. Kuyper heeft
z'n plannen in dit opzicht doorgezet wat, gezien de
houding der aan de regeering bevriende pers wel eenige
verwondering wekken mag. Zelfs daar toch scheen men
in 't kritieke moment dit middel, dat toch reeds lang
te voren was overdacht en besproken, te schuwen.
De Nederlander, Het Centrum. De Tijd, Prof. Fabius
in De Rotterdammer, waren geen van allen bepaalde
voorstanders. (De Nieuwe Schiedamsche Courant maakte
een uitzondering, die echter wel van weinig invloed zal
geweest zijn.) De Standaard zweeg, omdat Kuyper
zweeg, en ze dus niet goed spreken kón.
Het antwoord der kroon, dat we op het oogenblik
dat we dit artikel schryven, nog niet weten, buiten
beschouwing gelaten, heeft de regeering de Koningin
voor een feit gesteld, dat de Nieuwe Courant van haar
standpunt uit, volkomen terecht kwalificeert, als een
handeling „de perken van welvoegelijkheid en van
conventie beide te buiten gaande."
Wat toch is het geval?
„Voor het geval dat de Koningin gebruik maakt van
het recht om de Eerste Kamer der Staten-Generaal te
ontbinden, houdt het besluit, waardoor de ontbinding
wordt uitgesproken, tevens den last tot het verkiezen
van een nieuwe Kamer binnen 40 dagen en tot het
samenkomen der nieuw-verkozen Kamer binnen twee
maanden.
„Wil, wat het plan schijnt, de gewone zitting op den
derden Dinsdag in September, zijnde dit jaar den 20sten
van Herfstmaand, geopend kunnen worden, dan kan het
besluit tot ontbinding den termijn van den 20sten Juli
a. s. niet overschrijden.
„Bij ontbinding van een der Kamers wordt tevens
de zitting der Staten-Generaal gesloten.
„Het voornemen bestaat de sluiting Zaterdag 23 dezer
a. s., te doen plaats hebben."
De Nieuwe Courant zegt dat 't duidelijk is, dat deze
mededeeling van het ministerie is uitgegaan. Zij noemt
dit een niet-„ongewaarmerkt persbericht,;" het is zeer
blijkbaar een officieus communiqué.
Waardoor Kuyper de koningin aanzetten laat tot een
beslissing na twee dagen
En, zegt de Nieuwe Courant verder, dan is hier
een ongehoorde onkieschheid begaan die boven
dien op de grens van het inconstitntioneele af is.
Wat toch werd medegedeeld?
Niet, dat het ministerie de ontbinding heeft
voorgedragen, en de Koningin daarin heeft bewilligd.
Niet, dat het ontbindingsbesluit binnen enkele dagen
kan worden verwacht.
Neendat het ministerie het voorstel heeft ge
daan, maar dat de Koningin daarop nog niet heeft
geantwoord. Van het overleg tusschen Kroon en
ministers over een hoogst gewichtige staatkundige
aangelegenheid wordt hier de helft bekend gemaakt,
nog vóór het tot een beslissing heeft geleid
Dit is niet een louter formeele quaestie.
Het spreekt vanzelf, dat de Koningin formeel
ook nu nog, evengoed als vóór de verschijning van
het communiqué. Haar toestemming kan weigeren
en een dan volgende aanvraag om ontslag van het
ministerie kan aanvaarden.
Wat de Koningin thans echter niet meer kan,
is, Haar Ministers aanraden hun voorstel nog eens
te overwegen, nog eens te rade te gaan met Haar
eigen meening en de adviezen die Zij van voorname
staatslieden mocht inwinnen. Zij kan niet meer
gebruik maken van wat Bagchot noemt als een
der drie hoofdrechten van den constitutioneelen
Vorstthe right to warn. Het recht om haar ministers
te waarschuwen is Haar ontnomen door deze drieste
bekendmaking, waarin dr. Kuyper tot het gansche
land zegtMijn besluit staat vastde Eerste Kamer
moet ontbonden of ik ga heende Koningin moet
nu maar weten wat Zij kiezen wil
In deze openbaarmaking ligt een pressie, waar
tegen geprotesteerd moet worden door ieder die
de strikte inachtneming der constitutioneele praktijk
beschouwt als een der hechtste steunselen van de
constitutioneele monarchie. Het is onbegrijpelijk, dat
zij zou zijn geschied met medeweten en goedvinden
van alle ministers.
Moge het in de Staten-Generaal onomwonden
worden uitgesproken, dat een dergelijke handeling
van een door de omstandigheden machtigen dienaar
der Kroon de perken van welvoegelijkheid en van
conventie beide te buiten gaat.
Moet deze handelwijze echter wel verwondering
baren vragen wij in gemoede
Kenmerkt de heele Kuyper-politieb zich niet door
dezelfde methode verrassing? We denken aan een
7 millioen snelvuur-kanonnengeld, aan stakingswetten,
aan
Och, aan alles, wat van Kuyperiaansch maaksel is.
t Is alles verkregen doorverrassing, door een gefor
ceerd er-door-heen-jagen. Dit behoeven we nü toch
niet eerst te zien
Ta, nu gaat 't in de gaten loopen. Nu komt de
premier het deftige conservatisme te na aan ;t lijf en
bezoedelt haar heilige versierselen. Nu past hij de
zelfde methode toe op de Kroon. En nü loopt 't in
eens de spuigaten uit.
Of 't niet taktisch verkeerd van hem is? Als de
Nieuwe Courant en haar confraters eens gaan jamme
ren over ziilk een smaad?Zou dat m geen'kiezel
tje kosten?
01 liggen de kiezers nog met bewondering te staren
naar den Grooten Man, die met zulke (kleine) midde
len z'n wil tracht door te drijven Ze schijnen er ver
blind genoeg voor
De Nieuwe Crt. ontving later een besliste tegen-
spi aak, dat haar bericht het karakter zou mogen worden
toegekend van een officieus comminigné. Maar tot
onze verwondering vinden we in De Hollander hetzelfde
vermeldt en nog wel in de eigen bewoordingen. En
nu mogen we toch wel veronderstellen, dat de parti
culiere secretaris van Dr. Kuyper goed ingelicht zal
wezen en dergelijke nieuwtjes niet behoeft te putten
uit vreemde bronnen.
t Lijkt ons derhalve duidelijk: waar of onwaar, het
belicht komt uit héél goeden bron Kuyper's rechter
hand zond het de wereld in.
Of de Meester den ijverigeu dienstknecht nu bepaald
dankbaar zal zijn, durven wij niet te veronderstellen.
Juist even te laat om er in ons vorig no. nog mel
ding van te kunnen maken ontvingen wij de ve dediging
van den heer de Groot op de beschuldigingen van den
heer P. C. M. Jansen, geuit in de raadszitting van den
4en dezer. En al is het nu waar, dat deze verdediging
wellicht reeds algemeen bekend is, daar ze in alle
lokale bladen is opgenomen, waar De Moker in deze
kwestie nogal toonaangevend mogen wij zeggen, is ge
weest, daar willen wij volledigheidshalve nog 'de ver
dediging van den heer de Groot in haar geheel opnemen.
Schiedam, 11 Juli 1904.
Aan
den Gemeenteraad van Schiedam
In Uw zitting van 1 dezer heeft de heer P. C. M.
Jansen eenige opmerkingen gemaakt naar aanleiding
van mijn kritiek op den heer Mr. W. H. Jansen in
Uw zitting van 14 Juni 1.1. Mijn antwoord dien ik
schriftelijk in ter wille eener grootere nauwkeurigheid
en om een mogelijk wederantwoord te vergemakkelijken.
De opmerking ten aanzien der Drukkerij „de Een
dracht waarvan ik directeur ben, is volkomen juist.
In 1902 is door de Drukkerij een bedrag van f 4.32
ontvangen van de Gasfabriek voor 2 advertenties in
„De Maas en Schiebode Hoewel de winst daarop, door
mij persoonlijk genoten, nog geen 2 ets. bedraagt, is
de handeling m. i. in strijd met Art. 24 der gemeentewet:
„de leden van den Raad mogen noch middellijk
noch onmiddellijk, deel nemen aan leveringen of aan
nemingen ten behoeve der gemeente" en zou Art. 26
op mij moeten worden toegepast: „die met Art. 24 in
strijd handelt, wordt in zjjn betrekking geschorst door
den Raad.' Deze onderwerpt het geval onmiddellijk
aan Gedeputeerde Staten, die den geschorste oproepen
om zijne verdediging te hooren, en hem zoo zij hem
schuldig bevinden, van zijn lidmaatschap vervallen
verklaren."
Zedelijk gevoel ik mij intusschen geheel onschuldig.
Niet alleen is door mij niet de minste invloed uitge
oefend tot verkrijging der advertenties, maar deze leve
ring van diensten was mij zelfs geheel onbekend toen
zij plaats had. Zooals velen zullen weten, gaat het
dagelijksclie werk der drukkerij slechts zeer zelden
door mijne handenook hier is de copie der advertenties
MOKER
1) Als men weet dat iemand in VI. maanden De Moker
heeft ontvangen, de eerste kwitantie terug heeft gezonden en nn
den brntalen moed bezit op de tweede kwitantie te schrijven
GeweigerdNiet geabonneerd", dan zou men zeggen: Ja, dat is de
bedoeling. Adm.