LrPrpkorsri.
No. 26.
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1904
4e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie;
A. WINTERBERG, Raam 27.
1894—190*.
Wat willen de sociaa -demokraten?
Feest in 't zicht!
ABONNEMENTSPRIJS:
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nnrnmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Op den dag, waarop wjj het tienjarig bestaan onzer
partij herdenken, een enkel woord, kameraden!
Hoe ze is ontstaan wat lijdensgeschiedenis achter
haar ligt, laten wjj 't allen voor zoover wij 't weten
uit geschriften ot door eigen waarneming, nu eens over
denken. Hoe daar 10 jaar geleden onder de meest
ongunstige omstandigheden door de „twaalf apostelen"
een organisatie gesticht werd, aan wier bloei toch
schijnbaar niet te denken viel aan wier welzijn
te arbeiden wanhopig werk scheen, doch die, schoon
haar bestaan op allerlei wjjze bedreigd werd, wel zóó
taai van inhoud bleek, dat ze alle stormen het hoofd
bood, om kloek, krachtig en lenig, den tegenstander
lot schrik, den vriend tot verrukking, in heerlijke ge
stalte te verrazen; getuigend van nieuw, jong leven;
van schoone, bljjde toekomst; troostend waar gewan
hoopt, weldoend waar geleden werd.
Na 10 jaar zien we terug op den weg, die achter
ons ligt; met bewondering bezield voor de volharding,
de trouw, de energie waarmede onze oudere kameraden
ons het pad gaanbaar maakte. Met bewondering
dat ze niet bezweken op dien ontzettend-langen weg
van leed en strijd
Een enkel woord op dezen dag, kameraden! Wij,
jongeren, die hebben leeren gelooven in de heerlijke
toekomst der sociaal-demokratie, wij willen onze oudere
strijdmakkers huldigen met op dezen dag onze belofte
van trouw aan de vaan der sociaal-demokratie te her
nieuwen, wij willen op dezen dag de belofte hernieuwen
met al ons kunnen, en willen met ons leven en
liefde te werken, te zwoegen voor hun en ons ideaal
met alle kracht die in ons is te arbeiden aan de over
winning van het socialisme.
En wij, Schiedamsche sociaaldemokraten, wij hebben
een extra-belofte. Er is een tijd geweest, dat we ons
door onzaal'ge tweespalt van elkander vervreemden.
Er is een tijd geweest, dat we 't met onze waardigheid
in strijd achtten te doen al datgene wat der sociaal
demokraten is, omdat we ons blind staarden op
enkele persoonlijke conflicten; dat we daarom ons ge
heel of gedeeltelijk uit de beweging temg trokken,
weg met dat alles!
Met het oog wat de kleine, zwakke spruit van vóór
10 jaien thans reeds gewordeu is, door de reuzen
arbeid van anderen, erkennen wjj dan toch nu eens,
dat boven persoonlijke aangelegenheden de partjj
dient gesteld komen wij, méér dan tot nog toe,
eens tot de erkenning, dat willen we waarachtig onze
partij dienen, willen we werkelijk haar belang bevor
deren, wjj als een krachtig aangesloten, door niets te
verdeelen massa hebben te werken en te strijden. Eerst
dan zullen we onze volle kracht kunnen ontwikkelen,
eerst dan zal ons streven, ook in Schiedam, een
belangrijk succes verwerven.
Door bepaalde omstandigheden zijn we heden niet
feestelijk bijeen, wat zeker jammer is, daar wij
vooral op dezen dag wel iets te bespreken zouden
hebben gehad doch moge de herdenking van het
10-jarig bestaan voor ieder onzer zóó bemoedigend
zijn, dat we weer met nieuwen moed en kracht voor
waarts treden.
Voorwaarts, gij die eenmaal uit onze gelederen terug
trad herneem uw plaatsen
Voorwaarts, gij sociaal-demokraten in ruste, die zoo
vaak den pas mankeert, waar ook Uwe hulp noodig
of gewenscht ware zet uw willen wat meer om in
daden
Voorwaarts, gij aan wien geen opofferingen voor de
goede zaak te zwaar schijuen, blijft manmoedig vol
houden.
Leve, leve de Sociaal-Democratie
ii.
Hoe het vroeger was.
Zie eens, voor honderdvijftig jaar terug was van de
tegenwoordige reusachtige voortbrengings- en verkeers
middelen niets te bespeuren. Geen stoom geen elektriciteit,
geen machine, geen fabriek, geen spoor boot of tram.
Alles ging veel eenvoudiger, men werkte eenvoudiger
en leefde eenvoudiger.
De ware Revolutiemaker.
Het is de machine, eerst door stoom, later ook door
elektriciteit gedreven die in dien toestand verandering
heeft gebracht.
De machine maakte den handwerksman broodeloos.
Deze, voorheen bezitter, moest voortaan zonder iets te
bezitten werken voor den fabrikant. Daarmee begonnen
de onteigening voor den handwerksman en de konkur-
rentiestryd voor den ondernemer.
Die onteigening van handwerkslieden, gevolgd door
die van de ondernemers die het afleggen in den
konkurrentiestrjjd, is steeds voortgegaan.
Tegenwoordige toestand.
Thans hebben wjj gekregen eene maatschappij, waarin
twee klassen met tegenstrijdige belangen tegenover
elkander staan.
Aan de eene zijde staan:
een naar verhouding kleine kring, die den grond en
de arbeidsmiddelen bezit, tot heden de staatsmacht in
handen heeft en kan leven zonder te werken.
Aan de andere zijde staan
allen, die met hoofd of hand als arbeider, pachter
of kleine burger moeten werken om te eten.
De ervaring leert, dat hjj die het hardste werkt het
minste eet en hjj die het minste werkt het meeste eet
en dat allerlei misstanden uit die verhouding voortkomen.
Pacht-, loon- en rentestelsel zijn de middelen, waar
door de bezittende klasse de vruchten van den arbeid
der andere klasse naar zich toetrekt.
Als die toestand eeuwig was, zou dat beteekenen dat
gerechtigheid niet bestond, of niet te bereiken was, dat
algemeene welvaart onmogelijk was!
Dan zoudt gjj moeten gelooven dat altijd het geld
zou heerschen over den arbeid; dat altijd weelde het
deel der bezitters en niets-doeners, armoede dat der
werkers en slovers zou zijndat de een geboren was
om ten koste van anderen te genieten, de ander om
lichamelijk en geestelijk zich op te offeren voor anderen,
die van zijn arbeid profiteered
Of met dat geloof uw godsdienstig geloof zou be
vorderd worden betwijfelen wij! Bespreekt dat maar
eens met hen die u willen wijs maken dat de kapita
listische maatschappij met hare schromelijke misstanden
door God gewild is!
Wij sociaal-demokraten leeren dat niet.
De blijde boodschap.
Het socialisme leert u integendeel dat die toestand
niet eeuwig is.
Het heeft u een blijde boodschap te brengen. Want
het is de concurrentie zelf, die de ondernemers dwingt
de talrijke kleine ondernemingen te doen samensmelten
tot steeds minder talrijke groote ondernemingen. Het
einde daarvan is de alleen-handel over de geheele wereld.
Daar gaat het heen vroeg of laat in elk bedrijf.
En het is van belang, als de tijd daarvoor rijp is,
te zorgen dat de gemeenschap die bedrijven overneme.
De kapitalisten onteigenen u.
Het algemeene belang eischt, dat die kapitalisten op
hunne beurt onteigend worden door de gemeenschap.
Zoo is het de kapitalistische maatschappij zelve, die
de voorwaarden, de omstandigheden doet geboren worden,
die eene andere en gelukkiger maatschappij (de socialis
tische) mogelijk en noodzakelijk maken.
Uw taak.
Dat gebeurt niet van zelf.
Daarvoor is organisatie, strijd noodig. Daartoe nu
roept de sociaal-demokratie u op.
Die strijd wordt niet in eens gewonnen, maar moet
aanhoudend gevoerd worden, door de vakvereeniging,
door de coöperatie, door de politieke partij ter ver
overing van de macht van den staat, die de kapitalistische
ondernemingen onteigenen en exploiteeren moet in het
algemeen belang.
Het streven der sociaal-democratie in plaats van
afkeurenswaardig te zjjn is dus integendeel de waar
borg dat de rijkdommen der aarde, waarvan nu hoofd
zakelijk een klasse profiteer, eenmaal aan de geheele
menschheid zullen ten goede komen.
Elke schrede vooruit maakt hen, die thans ontberen
omdat zjj werken, sterker, opent aan meerderen de
oogen voor het doel van onzen strijd en brengt het
opkomend geslacht in betere levensvoorwaarden.
Ons standpunt als hervormingspartij.
Het is dit inzicht in de richting waarheen de maat
schappij in hare ontwikkeling zich beweegt, dat onze
opvatting van den hervormingsarbeid kenmerkt.
Wij weten niet alleen waarom de hervormingen
noodzakelijk zijn, maar ook waarheen het gaat.
Daarom aanvaarden wij de hervormingen niet als
einddoel, maar als afbetaling op de groote rekening,
die het proletariaat van de bezittende klasse heeft te
vorderen. Daarom noemen wij ons in de eerste plaats
een anti-kapitalistische partij en noemen wij al die
politieke leuzen bedriegelijk, die, door het vooropstel
len van godsdienstige begrippen, het ware karakter van
den strjjd verbergen.
Wat wij willen.
Als wij dus ons antwoord geven op de vraag wat de
sociaal-democraten willen, dan is het dit
dat de groote rijkdommen door den vooruitgang van
wetenschap en techniek voortgebracht niet aan een klasse
maar aan de geheele menschheid ten goede komen
dat daarvoor de grond- en andere arbeidsmiddelen
niet blijven in de handen van een enkele klasse, die
deze alleen ten eigen bate, dus om winst, exploiteert,
maar komen in de handen der gemeenschap, die alleen
in staat is ze in het algemeen belang te exploiteeren.
Is dat niet een doel dat de sympathie en den steun
verdient van allen die willen het geluk der menschheid
en de heerschappij der rechtvaardigheid?
VooruitG. W. MELCHERS.
Nog enkele dagen en het Nederlandsche volk zal
feestvieren. 31 Augustus is een dag, die ons volk niet
onopgemerkt laat passeeren. Dan moet de nationale
driekleur wapperen van de daken dan hoort de
oranje-kokarde op den borst en wie 't met zn
portemonnaie en werkzaamheden zoo'n beetje overeen
kan brengen, die neemt 't er dien dag eens van, om
uit te gaan. Voor ons, Schiedammers, is op dien dag
den Haag het ideaal.
Wat de eigenlijke oorzaak tot het feestvieren op den
31en is het verjaren van Koningin Wilhelmina óf
de lust, de behoefte van-eens-uit-te-dollen, laten we 't
maar voor ons zelf beslissen. Ieder weet wel, dat er
op (dien dag héél wat feestvierenden zijn, aan wie de
verjarende vrouw vrij onverschillig is. Maar een
mensch heeft nooit 'reis wat, dus bij zoo'n gelegenheid
moet-je 'tmaar waarnemen. En in die gedachte zijn ze
dus fee^t-vierend.
't Heeft iets aantrekkelijks, zoo'n nationaal feest.
Rijk en arm vieren 't tezamen!....
't Is een dag, waarop de scheidingsmuren tusschen
arristocraat en plebejer schijnen weg gevallen te zijn.
We zingen allemaal we hossen, aanzienlijk en gering,
door elkander, en stijgt de vreugd straks ten top,
d.w.z. hebben we straks met voldoende oranje-bittertjes
eerst de echte, ware, oranje-liefde in ons wakker ge
maakt, dan zingen (Itrjjschen) wij, bourgeois en prole-
DE MOKER
