Ditjes en Datjes.
De meeting te Rotterdam.
Een gemeen stukje van een
fatsoenlijk menseh.
tariër, broederlijk naast elkaar: Weg met de socialen,
leve de Wilhelmien om straks onze keelspieren weer
met oranje-bitter-sponsjes te lenigen en te laven...
Heeft de arbeider reden tot feestvieren op dezen
dag? Zelfs al ware het geen feest, dat in beslag ge
nomen wordt door het op dollen-verzotte publiekzelfs
al ware het geen feest dat, de gelegenheid geeft tot
vrij-uithalen van alle idiote streken, om van het ergere,
het zich totaal overgeven aan het dier-mensch, nog
niet te spreken, dan nog kan de bewuste, de denkende
arbeider, dan nog kan hp, die begrip heeft van men
schen waarde, hij, die begrip heeft van eigen-waarde,
op zulk een dag niet feestelpk gestemd zijn, Dan nog
is de bewuste arbeider verplichl zich van elke deelname
aan de feestelijkheden
te onthouden!
Al wordt ons standpunt ten opzichte van het Ko
ningschap nog heel dikwijls door onze burgerlijke tegen
standers geëxploiteerd om de menschen vau ons afkeerig
te maken of te houden, zóóveel weet tegenwoordig
haast iedereen er wel van, dat wij, sociaal-demokraten,
in geen enkel opzicht vijandig staan tegenover de per
soon van Koningin Wilhelmina. De zotheid welke daar
over in vroeger tijden ons in de schoenen geschoven
werd, verliest zoo zoetjes aan al haar terrein.
Doch vijandig staan wp tegenover het Koningschap
als klasse-instrument
in handen der bourgeoisie. Vijandig staan wij tegenover
het Koningschap, dat als kroon dient voor een maat
schappelijk stelsel, dat wij haten, verafschuwen, waar
tegen al onze strjjd gericht is, waaraan wp den dood
gezworen hebben. Vpandig staan wij tegenover het
Koningschap als diadeem van het kapita
lisme.
Zeker, men pompt ons op de lagere school keurig
mooie vertelseltjes in over de verdiensten en roem
ruchtige daden van ons geliefd vorstenhuis. De prac-
tische waarde van dat zeer nuttige (onontbeerlijk) on
derwijs is voor de bourgeoisie niet gering het volkskin i
leert zich blind staren op dien zonneglans leert zich
met diepen ootmoed buigen voor dat heilige wat het
daar heel hoog boven zich geplaatst weet waartoe
het onwaardig is de oogen op te heffen en bovenal
waarnaar het in geen enkel geval een vinger mag uit
steken. Maar het volkskind, dat later arbeider is, ziet
niet hoe tusschen hem en dat mooie, dat heilige, een
draak zich martelt, die hem z'n genot, z'n geluk ont
rooft, die hem z'n beste levenssappen aftapt ten bate
van eigen wellustig bestaan, en die bij 't minste ver
weer zich voorover buigt en den weerspannige den
heiligen steen der nationale roem voorhoudt waaraan
hij niet raken mag.
Het Koningschap is vereenzelvigd met de belangen
der bourgeoisie op onloochenbare wijze. Heel mooie
verhalen weet men ook alweer op school ons in te
prenten over „goed" en „wijs" beleid van onze oranje
vorsten, doch 't is al meermalen gebleken, dat een
regeerend hoofd een personaadje is met een zeer ge
ringe mate zelfstandigheid.
Hij is 't „hoofd" dat doen mag wat z'n onderdanen
ministers hem gelieven te gelasten. Het hoofd, dat al
naar gelang de regeerings-meerderheid wisselt, het
genoegen heeft van te mogen méé-wisselen. Dit is in
Nederland nogal sterk aan den dag gekomen, met
't verwisselen der „poganistische" tegen de Kuyperiaan-
sche regeerings-meerderheid, toen onze Koningin, nevens
andere gewichligheden, b.v. plots op deu inval gekomen
is, haar verjaardag niet meer op Zondag te doen
vieren. Zoodat de bewering nog meer schijn van waar
heid bezit, dat een regeerend hoofd niet anders is als
marionet, waarvan de bourgeoisie de koordjes in handen
heeft, en die 't laat dansen en kunstsn maken als en
hoe zij het wil.
Als zoodanig is het koningschap den bewusten ar
beider het tegendeel van sympathiek. Hp kan er niet
anders in zien als een instelling, die enorme sommen
uit de schatkist haalt (welke natuurlijk weer op de
belastingbetalers worden gevonden) en wier baten
in geenen deele tegen de lasten opwegen. Maar
bovenal heeft de naar vrijheid en recht strevende ar
beider in het koningschap te zien het middel, door de
kapitalistische klasse benut, om zijn strijd te verzwaren,
z'n streven te verlammen, z'n succes te verhinderen
is het als een rotsblok op den weg geplaatst dié het
strijdende proletariaat over de verwonnen bourgeoisie
leiden zal naar beter oorden.
Daarom kent de bewuste arbeider geen feestvreugde
op dagen als den 31sten Augustus daarom doet hij
niet mee aan de algemeene hots- of springpartijen, op
die dagen gebruikelijk daarom doet hp niet mee a au
de algemeene „versieringen" omdat hij het Kapita
lisme met héél z'n aanhang verfoeit als oor
zaak van de ellende-staat waartoe hij en z'n klasse
gedoemd is.
Begunstigd door prachtig weer, liet het zich vooraf
reeds aanzien dat de meeting voor 't Alg. Kiesrecht
wel slagen zou. Ook van hier trokken we er met een
flinken troep heen, nog wat Vlaardingenaars pikten we
in den trein bp, Den Haag, even voor ons te Rotterdam
aangekomen, was zoo welwillend geweest aan D. P. te
wachten, en zoo ging 't al in optocht naar het meeting
terrein.
Daar was 't een vroolpk gezicht het kolossale
veld slokte de drommen meeting-gangers op, dat men
zoo oppervlakkig 't veld overziende, haast gemeend zou
hebben dat 't bezoek niet meegevallen was. Maar als
men vanaf een of andere verhevenheid een overzicht
nam, dan maakte die gedachte heel spoedig plaats voor
de wetenschap dat het aantal betoogers wel op eenige
duizenden geschat moest worden.
86 vaandels waren opgesteld waaronder met de
meest verschillende spreuken. Twee doeken der marine
matrozen' genoten veel belangstelling.
Gedurende de meeting heerschte een prettige stemming.
Afwisselend werd er gesproken en gezongen, of deed de
arbeiders-muziekvereeniging „Excelsior" zich hooien en
verder vermaakte zich ieder zooals hem dat goed-dacht.
Nog even zp gezegd, dat onze zangvereeniging „Excel
sior" met de nummers „Aan de strijders" en „De Arbeid
hoog" een uitstekenden indruk maakte, en wp haar van
verschillende zijden hoorden roemen. Dit zij voor onze
zangers en zangeressen een spoorslag krachtig op den
ingeslagen weg voort te gaan, voor partpgenooten en
geestverwanten „Excelsior' te helpen steeds-houger-gaan
door zich aan te sluiten.
Ruim vijf uur was het, eer de stoet gesteld was voor
de optocht, welke zonder muziek eeü tocht door de stad
maakte en op het Vredenoordplein door Spiekman werd
ontbonden. Voor de eerste maal had het gemeente-bestuur
van Rotterdam de kleinzieligheid begaan verlof tot
muziek-maken te weigeren. Wanneer men meenen zou,
alzoo onze betoogingen afbreuk te doen, dan is het
echter den 21en al bewezen, dat men zich gevleid heeft
met een valsche hoop, daar onze menschen, bp gebrek
aan muziek, hun kelen des te krachtiger in werking
stelden. Onze strijdliederen klonken luider dan ooit.
Eén opmerking moet ons nog van het hart, zooals
gezegd, togen wp van hiermet een flinken troep naar
de meeting. Daaronder waren echter betrekkelijk héél
weinig partijgenooten. Hoe zit dat? Is misschien een
enkele verhinderd geweest het grootste gedeelte
bleef zeer zeker achter om redenen
Laten wp er voor waken, vrienden, dat we als
sociaal-demokraten ons bijgeval te voornaam of te
schuchter gaan achten voor straat-betoogingen
We kennen natuurlijk allemaal het Botterdamsch
Nieuwsblad. Een primaire verschijning zijnde de
sterkere, grovere Sybrandy. Dit is van algemeen be
kendheid en 't is altijd nog een betrekkelpk open vraag
waarom de lezerskring van 't Bott. Nieuwsblad zoo
groot is om de massa papier of om de massa narren
verzinsels, welke men voor twee koperen centen alzoo
verkrijgen kan.
Maar om zijn roem waardig te blijven, heeft het
Botte. Nieuwsblad noodig, voor zijne verschillende ru
brieken, medewerkers welke volkomen in zijn kader
passen. Men weet wat dit zeggen wil. En al zou
men nu denken (of hopen) dat het hem immer aan
zulke menschen zou blijven ontbreken, al zouden wp,
Schiedammers, bpv. wenschen dat in héél onze stad
niemand copabel zou zpn om als correspondent voor het
B. N. op te treden helaas, is 't niet alzoo.
Het Botte. Nieuwsblad heeft ook een rubriek „Schie
dam" en een „zeer bekwaam" correspondent heeft
daarvan de redactie.
Om den man te schetsen zij één proeve voldoende.
Ze is gevischt uit het no. van Zaterdag 20 Aug.:
Het is wel opmerkelijk, dat juist onderwijzers
of onderwijzeressen, die zich buiten den schooltijd
zoo bijzonder gelegen laten liggen aan de socia
listische propaganda, de personen zijn die wegens
zenuwziekte verlof moeten hebben tot herstel van
gezondheid. Vooral bp de laatsten is dit het ge
val; verleden jaar moest een onderwijzeres lang
durig verlof hebben, om weer op dreef te komen
nu weder een van een andere school.
Dat dit te wijten zou zijn aan een zenuwachtig
leven op de school kunnen we niet annemen, daar
dit dan toch op alle onderwijzeressen alhier zou
moeten blijken en juist dit integendeel.
Beste, brave correspondent van het best" brave Botte
Nieuwsblad
UEd's nobele bedoelingen in hovenstaand schrijven
neergelegd, apprecieerende, wenschen wij in allen ooi-
moed UEd. een weinig ter hulpe te komen in het
open en bloot leggen van de vreeselijke gevolgen welke
dat vloekwaardige socialisme ook in dit opzicht na zich
sleept. Het gaat toch maar niet aan, niet waar, brave
ziel, dat de lui zich voor die ketterscbe leer afwerken
en dat de gemeente maar salarissen zon uitbetalen aan
onderwijzeressen die altijd met „verlof" zijn!
Om den donder niet en als het tóch gebeurt, dan
is de correspondent van het Bott. Nieuwsbl. hier, om
daar eens op „gepaste wpze de aandacht op te vestigen,
en te zorgen dat daar op 't stadhuis eens een hartig
woordje over dit verschijnsel gesproken wordt. Gelukkig
is de eerzame correspondent van het eerzame Bott.
Nieuwsbl. zéér vertrouwd met al wat stadhuizerig is.
Welnu, De Moker biedt Z. H. need'rig z'n hulpe aan
en heeft, om de beweringen van Z. H. den corresp. te
staven, de eer het geachte publiek aan te bieden het
volgend lijstje, bevattend de namen van onderwijzers
of onderwijzeressen, welke in den loop der laatste jaren
alzoo verlof hebben gehad
Bokhorst; Brouwer; Hobbel; Heijkoop; Van Katwijk;
Minderhond Sander Smith TimmersVan Wamelen.
Bij deze 10 personen zpn twee, zegge twee sociaal-
demokraten, waaronder nog één, die nimmer in de
beweging een werkzaam aandeel heeft gehad. Wat blijkt
dus Dat het noodig-hebben van verlof niet te wijten
is aan een Zenuwachtig leven op de school, daar dit
dan toch op alle onderwijzers(essen) alhier zou moeten
blijken en juist dit integendeel.
Laten we 'reis een geschiedenis verhalen.
Een ambtenaartje, dat zich verbeeldde een ambtenaar
te zijn en bij gebreke van de functie zich tevreden
stelde met het air aan te nemen van zoo'n-hóóg-mensch,
fier den neus in den wind stak en medelijdend van
onder den pince-nez neerzag op z'n kameraden-minia-
tuur-lpders, wist het zóóver te brengen dat ie voor acht
heele dagen „en famile" naar 'n ver-gelegen badplaats
trok. (Volgens den een naar Overschie, volgens den
ander zelfs naar Scheveningen.)
Toen ie, na die acht heele dagen in zoo'p erg-hooge
wereld te hebbeu geleefd, waarin z'n heele portemonnaie
geheel was uitgeleefd, terugkeerde naar z'n ambtenaar
tjes-plaatsje stak de neus hooger dan ooit eh de pince-
nez was mee omhoog gerezen en de blik zag slechts
in een heel andere wereld.
Toen las ie ns in een blad, dat eigenlijk slechts voor
heel rpke menschen bestond, maar dat ook hp wel eens
wist te bemachtigen, dat er booze menschen waren, die
een aanslag in den zin hadden op het Kapitaal
En in gedachten ziet hp reeds een woeste horde
bijeen hoort hp plannen bespreken hoe men ook zijn
ja, zpn brand....kast zal veroveren daar stormt
de bende 'r-op los....
Maar wacht, düt zal ie ze beletten. Hp zal zijn
bezittingen verdedigen tot en met z'n laatsten druppel...
Woest suist z'n pen door de inktpot....
De correspondent van het B. N. had aangegord z'n
volle wapenrusting-,
„Schiedam Vooruit" roepen we allen, wanneer we
in de lokale pers aangekondigd zien (en we lezen nog
al eens dikwijls zoo iets) dat weer een of andere fabriek
hier gevestigd zal worden.
Maar de ondervinding heeft al geleerd, onze vreugde
niet al te zeer los te laten, daar het vaak teringachtige
onderneminkjes zpn, welke schijnbaar als laatste toe
vlucht Schiedam komen opzoeken om daar te ster
ven. Want zoekt men ze na eenigen tpd, dan kent en
vindt men zelfs haar standplaats al niet meer...
Tot de laatst-neergedaalde zegeningen behoort een
zeep- en sodafabriek, gevestigd aan de Nieuwe Haven.
Dat het ook al een onderneming is le klasse, blijkt wel
uit het feit, dat er een arbeider van een andere fabriek
werd gehaald door de direktie met de belofte f13.
te zullen verdienen. Na twee weken arbeid werd dat
salaris met f 4.verlaagd.
De man paste en ging heen.
Komen de teringachtige onderneminkjes soms naar
Schiedam om goedkoope arbeidskracht te vinden Laten
we ze dan in 't vervolg noemen: zeep-, soda- en Hon-
gerfabrieken.
In de S. Ct. hebben we een polemiekje tusschen de
H.H, Kerdel, hoofd eener school en Dr. Ris, over
ziekehuis-aangelegenheden, een kwestie, waarover wp
ook wel eens wat vertellen willen, doch nu nog niet.
We laten dus nu genoemde heeren naar hartelust pole-
miseeren in de goê hoop, dat ze mekaar niet bezeeren
en als goede vrienden uit den strijd wederkeeren
maar willen eens één uitdrukking van den heer Ris
aanhalen als bewps, hoe zelfs hij, die men meenen zou
eenigszins bekend te zijn met het arbeiders-leven, nog
een volslagen vreemdeling in Jeruzalem blijkt. De heer
Ris zegt
„Eindelijk zou ik toch wel eens willen wjjzen op
het zonderlinge fe t, dat men zoo vaak geen f 1.75
per week in het ziekenhuis kan betalen, maar wel
kans ziet zoo'n zieke thuis te hebben. Kosten 2
liter mGk, één ei, wat vleesch niet f0.25 daags,
gezwegen neg van kleeding, enz.?
Zou de heer Ris in z'n praktijk als geneesheer nog
nóóit ervaren hebben, dit men in een arbeidersgezin
niet afweet van ziekekostjes? Dat zieken en gezonden
vau één schotel eten?
Zeker, voor één, twee dagen gaat 't nog wel,
maar verde-, hou-je mooie voorschriften maar in den
zak, dokteróf lever de ingrediënten er bp. Want als
ge u hebt omgedraaid, is 't voorschrift vergeten. Wat
proletariërsleven eigenlijk wel is, sebpnt vaak moeie-
ljjker te omvatten dan eeuige allopathie.
Een gewichtige gebeurtenis in den komkommertijd
der Nieuwspers was de reis der Koningin naar Noord-
Brabant. Over die wereldschokkende gebeurtenis is een
hartig woordje gesproken en alles is gelukkig tot
een goed einde gekomen.
Maar wat we vragen wildenweet iemand ook te
zeggen wat of er met het oranje-zonnetje kan
gebeurd wezen? Zooals we weten was het den dag
