WIE
ORCAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
No, 29.
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1904
4e Jaargang.
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Raam 27.
Stnttip yoar t wstwlffi nimmer moeten nituriijfc goensgag i.s. 's middags 1! uur in het bezit der ,j]n
Katholieke Socialisten
Een kijkje in den Raad.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 7.
franco per post 30 cent hj V00ruMet^9-
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
8 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
kan ons keipen aan No. 28, 4e jaargang van dit
blad, ketwelk Zaterdag 10 September j.l. is verschenen
Exemplaren te zenden aan het Bureau, RAAM 27.
Onder dezen titel schrijft zekere F. Hendrichs eene
brochure, waarin hij tracht aan te toonen, dat katholiek
en tegelijk socialist zijn onmogelijk is. Hij doet dit met
uitspraken van paus Leo XIII. Deze heeft het socia
lisme genoemd de ramp, de pest der maatschappij.
Volgens Leo XIII is de oorsprong van het socialisme
geweld„beleediging"jacht op nieuwigheden„nijd"
De oorsprong van het katholicisme daarentegen is
geheel anders, isrechtvaardigheid, vergevingsgezind
heid, gehechtheid aan de overlevering, broederlijkheid.
Dus precies het tegenovergestelde.
En het katholicisme vindt wapenen in liefde, voor
komendheid, trouw aan de leer, nederigheid. Daarom
kan, volgens de schrijver, een katholiek geen socialist
zijn.
Nu weten wij het.
De liefde en voorkomendheid, als wapen der katho
lieke leer, vinden we op bladzijde 14 der brochure in
praktijk gebracht. Daar toch lezen we
De socialisten zijn volgens Leo XIII
1. De pest der maatschappij,
2. oproermakers,
3. verder! van kerk en staat,
4. bedriegers,
5. praatjesmakers over Christus en Evangelie, met
de sluwe bedoeling het volk zand in de oogen te
strooien,
6. het grootste gevaar der samenleving, stokers van
haat en nijd,
7. Zonen van afschuwelijke ketterijen van allerlei aard.
Zoo kan het nog al, zouden we zoo zeggen, en als
dat nu niet lief en voorkomend is, dan moet men het
ons maar eens duidelyk maken.
Het was anders wel noodig, het eens aan de menschen
te vertellen dat het katholicisme liefde en voorkomend
heid als wapenen hanteert, en dat nog wel in verband
met vergevensgezindheid en broederlijkheid, want er is
zoo iets dat de menschen „geschiedenis" noemen, en
daarin komt zoo één en ander voor van duizenden
menschen, die, omdat ze geen lust hadden katholieken
te zijn of te blijven, met de grootste voorkomendheid
en vergevensgezindheid heel broederlijk werden ver
brand, gehangen of gemarteld op allerlei manieren,
door de katholieken. Bovendien vertelt die geschiedenis
ook, hoe de katholieke Spanjaarden in Amerika hebben
huisgehouden tegen de inboorlingen, wiëh ze hun goud
en land en vrijheid ontnamen, en allerhande ziekten en
ondeugden er voor in de plaats brachten, tot ten slotte
de oorspronkelijke bevolking, voorzoover niet uitge
moord, door allerhande verdierlijking en slavernij, hen
door hun overheerschers opgelegd, verdween.
Misschien zullen de katholieken zeggen dat ook anderen
christenen hetzelfde gedaan hebbenwij geven dit gaarne
toe, maar daar wordt de zaak vóór hen niet anders
om; wij vreezen alleen dat, als de Christelijke coalitie
eens volkomen baas werd in ons land, galg en rad
weder in eere hersteld zonden worden, als symbolen
van Christelijke broederlijkheid, liefde en vergevensge
zindheid. Boodt Ds. Rudolph zich njet reeds aan als
beul, en drong Mr Lucasse niet aan op herstel der
doodstraf?
En wat de nederigheid als oorsprong van het katho
licisme betreft, zoo vinden we die wel bij Christus,
maar niet bij hen die zich de stedehouders van Christus
noemen, bij de pausen en evenmin bij de prinsen der
katholieke kerk, bij de kardinalen, bisschoppen en andere
hooge geestelijken, die gewoonlijk in paleizen en groote
weelde wonen en leven, terwijl daarnaast het karakter
van de geheele katholieke kerk is heerschen, zoowel
over den geest der menschen, als over het wereldlijke.
Waarlijk, een beetje bescheidenheid zou den katho
lieken, die men met tal van herinneringen uit de
geschiedenis en feiten uit het heden kan bombardeeren
als men wil, niet misstaan. Bescheidenheid is echter
niet het deel geweest van Leo XIII, althans niet toen
hij van het socialisme schreef: „Deze gevaarlijke en
doodelijke pest, is de vrucht van rede-vergoding,
stofvergoding, godloochening
Stel je eens voor, dat wij sociaal-demokraten het
katholicisme een gevaarlijke en doodelijke pest noemden,
wat zou er een kreet van verontwaardiging tegen ons
opgaan.
Tegen ons schijnt echter alles, geoorloofd. En waar
mede moet nu volgens Leo XIII het socialisme bestre
den worden? Men kan het lezen in de brochure
„Katholieke Socialisten?" Daar staat op blz. 8:
Men moet het socialisme bestrijden met godsdienst,
daar Socialisme de vrucht is van goddeloosheid en
godsverwerping in het Volksleven.
Wat Z.H. nog eens herhaalt 1 Dec. 1888:
„Het gif van (verdorven) leerlingen heeft zich
met snellen loop uitgestort in het leven en in de
openbare orde rationalisme, materialisme, athèisme
hebben socialisme, communisme, nihilisme voortge
bracht. Zij zijn een vernielende doodelijke pest
maar die noodzakelijk moet ontstaan uit de
zooeven genoemde beginselen. Want als de katho
lieke godsdienst straffeloos, wordt verworpen,
waarom zou men niet allen godsdienst verwerpen
De aandachtige lezer zal opmerken, dat wat hier
door den schrijver der brochure „Katholieken Socia
listen?" de heer? F. Hendrichs, tegen het socialisme
werd aangehaald, uit de woorden van paus Leo XIII,
eigenljjk gericht is tegen iets anders, tegen elke leering
namelijk die afwijkt van het katholicisme. Paus Leo's
betoog is feitelijk gericht tegen alles wat buiten en
tegen de katholieke kerk staat, en niet onduidelijk
wordt in zijn woorden het Protestantisme genoemd als
de oorzaak, waaruit de pest van het socialisme ontstond.
Erg prettig voor de protestanten. En dat nog wel
terwijl Dr. Kuyper in de kamer zoo z'n best deed om
het liberalisme als de geestelijke vader van het socialisme
voor te stellen. Paus Leo XIII stelt Dr. Kuypers richting
er aansprakelijk voor. Voor de katholieken is dit echter
geen bezwaar gebleken om met de antirevolutionairen
een regeeringscoalitie aan te gaan, en de antirevolutio
nairen zagen er geen bezwaar in zich te verbinden
met de partij, wier hoofd hen aanwees als de oorzaak
der pest.
Waarlijk, men kan niet zeggen, dat ze beiden erg
nauw kijken, en niemand zal kunnen beweren dat onder
linge waardeering de grondslag van het bondgenoot
schap is tusschen katholieken en antirevolutionairen,
want terwijl de katholieken hun bondgenooten beschul
digen de pest der maatschappij in het leven te hebben
geroepen, zeggen de antirevolutionairen in hun Heidel-
bergsche catechismus, dat de katholieke mis vervloekte
afgoderijis.
Deze aangelegenheid zullen ze echter maar met
elkander moeten uitmaken.
Godsdienst is volgens de brochure die we nu bespreken,
het middel om het socialisme te bekampen. Leo XIII zegt
„Om de verschrikkingen van het socialisme af te
weren, is één middel uiterst werkdadig, namelijk:
de burgers van den godsdienst te doordringen, en
hen te houden in eerbied en liefde jegens de kerk.
Alwie de voorschriften van het evangelie nauw
gezet naleeft, op hem kan vanzelf de verdenking
niet vallen, dat hjj socialist is.
Waar hier sprake is van de kerk, wordt natuurlijk
bedoeld de katholieke kerk, de Paus kan geen andere
erkennen. Het Protestantisme is naar katholiek inzicht
eene ketterij, en de ketterijen heeft de Paus aangeduid
als de oorzaak van het socialisme. De protestantsche
godsdienst kan dus niet in aanmerking komen om het
socialisme te bestrjjden.
Wederom, erg prettig voor Ds. Talma en de zijnen,
die in de kamer zoo prat gingen op de geestelijke wet-
penen die zij tegen het socialisme hebben. Paus Leo
XIII leert het hen wel anders en zegtAlleen Rome
is in het uitsluitend bezit der strijdmiddelen tegen het
socialisme.
We zouden nog meer uit het brochuurtje kunnen
bespreken, maar de ruimte laat het niet toe.
V at de kwestie zelve betreft, of een geloovige socia
list kan zijn, verwjjzen wij naar ons artikel in nummer
99 opgenomen, getiteld„een gemoedelijk woord." De
heer Hendrichs zegt in zijn brochure dat er reeds
katholieken bij de vleet zijn die socialist zijn geworden,
maar hij erkent hen niet meer als katholieken. Ook dit
is een kwestie die buiten ons omgaat. Maar het feit,
dat vele katholieken socialist werden, konstateeren we.
Nieuws is het overigens voor ons niet. Het socialisme
maakt nu eenmaal zijn proselieten onder alle volken,
rassen, nationaliteiten en godsdiensten, en noch de eene,
noch de andere godsdienst heeft het kunnen stuiten.
Arbeiders, die brochuren, als de besprokene zonder
onderzoek voor zoete koek opeten, kan men nog wel
van het socialisme afkeerig maken en houden, maar zij
die den moed hebben zelf te onderzoeken wat het
socialisme wil, die zullen op den duur zich de oogen
niet dicht laten smeeren met zulke middeltjes. Het
socialisme zal winnen, de toekomst is niet aan de reac
tie, maar aan ons.
(De Arbeid.)
De Triomf der reactie.
Aan 't eind van haar verslag der beide raadszittingen
van de vorige week zegt De Nieuwe-. „Aldus liep deze
onverkwikkelijke, ongehoorde discussie ten einde.
Wij mogen wel zeggen ongehoord immers, in welken
gemeenteraad van ons land zou 't voorkomen, dat een
wethouder-raadslid aldus door een medelid wordt aan
gevallen. De heer De Groot blijkt in den laatsten tijd
wel als censor assessorum in onzen Raad op te treden
We laten 't daar, of de discussie ongehoord en onver
kwikkelijk is. Het oordeel van De Nieuwe is te weinig
gezaghebbend, dat er eenigen invloed aan kan worden
toegekend of dat het eenige waarde zou bezitten. We
willen ook niet voor de Nieuwe naspeuren of het ook
in een anderen gemeenteraad voorgekomen is of voorko
men kan, dat een wethouder-raadslid aldus door een
medelid wordt aangevallen De Nieuwe, die voor
Nieuwsblad fungeert, kan dat nóg beter weten dan wij,
doch er spreekt uit die simpele uitdrukking een verzet
tegen het optreden-de Groot c.s., dat wel verbazing
wekken moet. Al is vijf-en-twintigmaal Mr. Jansen een
van de geloofsgenooten, dan is en blijft het van een
buitengewone brutaliteit getuigende, op deze wijze de
gevoerde oppositie te durven beoordeelen. 't Zou een
voudig belachelijk zijn als het niet zoo infaam brutaal
was, te eischen dat de raad de behandelingen van Mr.
Jansen onbesproken en onbecritiseerd zou laten passeeren
omdat Mr. Jansen wethouder is! Neen, de raad,
waarin de opponeerende raadsleden tóch nog voor 3/4
uit zeer halfslachtige elementen bestond, heeft, dit moet
erkend, een onverantwoordelijke gratie tegenover den
wethouder Jansen getoond. AVare deze er op gesteld
geweest z'n naam onbesmet te houden, na al het gepas
seerde zou hij reeds lang uit zichzelf zijn heengegaan
en de Raad heeft hem allen tijd tot een fatsoenlijke
altochf gelaten.
Doch Mr. Jansen, die nooit gepoogd heeft zich te
verdedigen tegen de op hem gerichte aanvallen, heeft
den Raad getart en de eigenzinnige trots, welke hem
kenmerkt, op de spits gedreven.
Al wat gebeurd is in de heilige, gesloten zittinkjes
blijven natuurlijk voor ons, gewone stervelingen, ver
borgen, doch de beschuldigingen, welke in 't openbaar
geuit zijn, zijn voor een autoriteit als Mr. Jansen, wel
zóó compromitteerend, dat er héél wat brutalen moed
wordt vereischt, als men na zóóiets z'n plaats durft
blijven behouden. Waar Mr. Jansen echter geen blijk
gaf vrijwillig te zullen heengaan, was het niet meer als
plicht van de aanvallers, wilden zij niet zichzelf in 't
aangezicht slaan, te pogen hem weg te jagen.
En ook deze poging is met verbazende voorzichtig-
DE MOKER
