No. 39.
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1904*
4e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaidemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Raam 27,
Stukken yoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
St- N icolaasfeest.
De geschiedenis van een kaartenhuis.
De Vloek der onzelfstandigheid.
Bekoorlijke vrijage.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Mj v00rmthetaUng_
franco per post 30 cent j J
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Partijgenooten en geestverwanten die voor bovenge
noemd feest nog kinderen wenschen te laten inschrijven,
kannen zich vervoegen a.s. Zondag tnsschen 4 en 8
nur, in 't gebouw „CONSTANTLA". Alleen kinderen
van 8 tot 12 jaar worden bijgeschreven.
In de volgende Moker wordt het nur bepaald, waar
op de kinderen znllen samenkomen in „Constantia."
De dag is gesteld op Zondag 4 December.
DE COMMISSIE.
Hebben we in ons; vorig no. melding gemaakt van
het verschijnen eener brochure van een R. K. Priester
(Dr. v. d. Briök te Breda) die sociaal-democraat is
geworden, alzod het zóóveelste bewijs leverende, dat
het boerenbedrog_ is als de goê gemeente wordt diets
gemaakt, dat ChH^tendom en socialisme niet kunnen
samengaan, thans wftlen we nog een ander christen
laten spreken, die eveneens als geloovig mensch het
socialisme predikt en mede helpt in elkaar trappen dat
kaartenhuis van argumenten tegen de sociaal-demokra'
tie, waar het betreft hare zoogenaamde vijandschap
tegen den godsdienst.
De heer Van der Pers schrijft in De Christen-Demo-
kraat een artikel getiteld„De huidige kapitalistische
inrichting onzer maatschappij in strijd met de Heilige
Schrift" 't geen hij aanvangt als volgt
Proletariërs en kapitalisten, bezitters en niet-bezitters,
zie daar de twee hoofdgroepen, waarin men thans het
volk kan verdeelen. Aan de eene zijde een opeenhoo-
ping, een opstapeling van schatten, aan de andere zijde
een ontbreken van het allernoodigsteeenerzjjds een
baden in weelde en overdaad, anderzijds een leven van
ontbering, van kommer en ellende. Onze tijd schept de
scherpste en schrilste tegenstellingen, wat betreft de
maatschappelijke verhoudingen en dit zal nog vererge
ren met de steeds toenemende concentratie (samentrek
king) van het kapitaal. De productie of voortbrengings-
middelen komen hoe langer hoe meer in 't bezit van
machtige maatschappijen en naamlooze vennootschappen,
deze verrijzen als paddestoelen uit den grond. Straks
smelten al die maatschappijen en naamlooze vennoot
schappen soortgewijze successievelijk ineen tot een be
trekkelijk klein aantal trasten en kartels, die dan over
de gansche voortbrenging de uitsluitende beschikking
zullen verkrijgen. Dan zullen de goudkoningen, geld-
menschen, als heeren dier trusten en kartels, als onbe
perkte gebieders heerschen over de gansche massa met
ongekende tyranni. Ter opdrijving van de prijzen zullen
ze af en toe voor een tijd de afzet van goederen staken
en zullen zoodoende feitelijk over leven of dood van de
massa beschikken. In den barren winter zullen ze b. v.
de benoodigde brandstoffen kunnen ophouden, en daar
door velen van koude kunnen doen omkomen; ja meer
nog, ze zullen daardoor alles wat met stoom werkt tot
stilstand kunnen doemen zoowel alle fabrieken die met
stoom werken alsmede het geheele verkeer met spoor
en boot. Ze zullen zoodoende duizenden arbeiders tot
werkloosheid kunnen doemen.
Door het vasthouden van de allernoodzakelijkste
levensbehoeften zullen ze zelfs hongersnood kunnen ver
wekken. De machtige beheerschers der voortbrenging
zullen zelfs de regeering des lands niet ontzien, doch
ook deze van zich afhankelijk maken, zoodat dan het
gansche land zal zuchten onder het schrikbewind van
de geldmonarchen, de heeren en meesters van de trusten,
of m. a. w. dan zijn we beland in het ryk van den on-
rechtvaardigen mammon.
Wat ik hier in enkele korte trekken schetste in het
eindplan van het kapitaal, ligt geheel in de ljjn van1
de huidige kapitalistische productie wijze.
De groote massa weet niet, wat boven 't hoofd haar
hangt, zij doorziet niet, neen is geheel onkundig van
het bedoelen, van het rustloos samentrekken van het
kapitaal. En toch de tijd van alleen edelman en bedel
man, dat de groote massa, de slaaf, de zwoegende
slaaf zal zijn van de oppermachtige groot kapitalist, bjj
wier gratie hij zal leven of niet leven, nadert met
rassche schreden.
Slechts een middel bestaat er om het steeds drei
gender gevaar te keeren, en dat middel is: aan het
kapitaal het monopolie van de productie-middelen te
ontnemen en deze te brengen in 't bezit van de ge
meenschap, van ons allen, en ze te exploiteeren door staat
of gemeente. Dan komt de productie niet enkelen,
geljjk thans, maar allen ten goede. Dan wordt aan
het opstapelen van reusachtige fortuinen den pas afge
sneden, doch wordt den weg geëffend, dat allen een
menschwaardig bestaan kunnen verkrijgen.
Bij de productie zal niet gelet worden geljjk nu, op
de uitsluitende belangen van het kapitaal, of er winst
is te behalen, doch de productie zal zich regelen naar
de behoeften. De maatschappelijke verhoudingen, zullen
geheel anders worden: de scherpe, schrille tegenstel
lingen zullen afnemen en plaats voor meerdere ge
lijkheid.
Terwjjl aan de eene zijde het onmogelijk wordt om
millionairs en milliardairs te kweeken, zal anderzijds
de grootste en schrikkelijkste armoede plaats maken
voor een min of meer algemeene welvaart, dan zal het
beeld des Scheppers weer in den mensch tot zijn recht
kunnen komen, terwijl daar, van onder het heerschend
kapitalistisch regime soms al heel weinig meer valt te
ontdekken.
De heer Van der Pers vertelt ons geen nieuws
hij verklaart eenvoudig de ontwikkeling der maat
schappij op precies dezelfde wijze als de sociaal-demo-
kraten haar steeds hebben aangewezen, komende tot
dezelfde consequentie als zjj, d. i. de noodzakelijkheid
van het Socialisme.
Zeker, de heer Van der Pers noemt zich christen-
demokraat. Maar 't is afdoende bewezen reeds in dit
artikel, dat hij tot de peuteraars Staalman Co. totaal
niet behoort de heer Van der Pers is christen- en
sociaal-demókraat. Och, och, die arme socialisten-vreters
merk Aalberse-Sybrandy loopen dood op zulke feiten!
Op oogenblik zijn er in Schiedam
reeds vier glasblazers-vereenigingen met
nog blijde verwachtingen in de toekomst.
{De Moker van 19 Nov. 1904.)
Ze vallen van 't eene uiterste in 't andere. Jarenlang
geen organisatie. Dan eentje, die na korten tijd de tering
krjjgt. En nu, o schrik, al vier!
Dat is werkelijk om van te schrikken. Want in de
arbeidersbeweging is 't niet organisatie's als niet regen
op 't bouwland. Je weet niet wat erger is: niets of te
veel. Dat ligt ook nogal voor de hand. Je veréénigt
je om een te zijn in je optreden, samen als één groote
massa te doen, wat je elk afzonderlijk niet kunt. Dat
kunstje kun je al van de heiërs afkijken als ze met
een man of acht 't blok ophalen, dat ze elk afzonderlijk
wel zouden laten liggen. En dat groote blok, dat ze
alleen met z'n vieren op kunnen halen, jast de juffer
d'r maar lekker in.
Als ge nu in vier ploegjes van twee man, elk met
een blokje, dat maar een kwart van de groote had, op
de juffer gingen timmeren, hadden ze heus geen kans.
En toch werken ze dan ook samen, zijn ze ook vereenigd.
Maar de fout zit 'm daar, dat ze niet allemaal by
mekaar zijn.
En dat weten die heiërs best. Zoo weten ook de
meeste arbeiders best, dat vakvereenigingen op den
duur alleen wat waard zjjn, als alle arbeiders in 't vak
in één vereeniging zijn.
Toch doen ze 't anders. En zooals je nu met de
glasblazers in Schiedam weer ziet, kruipen de Roomsche,
en de Christelijk-Historische en de Gereformeerden en
de Luthersche allemaal op klutjes bij mekaar. Voor
der fatsoen doen ze dan net, of ze zich nou verbeelden,
dat ze ernstig een vakvereeniging hebben gesticht.
Dan worden ze erop gewezen, dat alle vakarbeiders
toch één belang hebben, dat ze in één vereeniging moet
behartigen. En men wjjst ze op de patroons, die, Roomsch
of Protestant of ongeloovig, allemaal in één vereeni
ging zijn.
.Maar eigenlijk hoef je ze daar niet op te wijzen.
Want alle arbeiders weten duvekaters goed, dat ze
eigenlijk bij mekaar hooren. Als 't nog noodig was,
was 't hier weer eens bewezen, omdat, toen 't eerste
verzet kwam, alle glasblazers in den Bond liepen. Dat
was de goeie koers, die ze uit eigen beweging
en op eigen verantwoordelijkheid uitgingen.
En nu hebben enkelen zich weer van den kook laten
brengen. Die waren dus blijkbaar te beroerd, om zelfs
op der stuk te blijven.
Laten ze ons nu niet aan boord komen met 't praatje
dat dominee Die, of pastoor Deze, meneer Zus of baas
Zoo ze overtuigd heeft, dat ze verkeerd gedaan hadden.
Want ze voelen 't zelf wel beter. Maar ze zyn niet
zelfs handig genoeg om op hun stuk te blijven
staan. Ze hebben zich omver laten praten.
Ze zijn te weinig gewend zelf te prakkizeeren en
laten zich dan overdonderen door wat groote woorden.
Ze zijn zoo gewend, dominee of pastoor voor zich te
laten denken, voor zich te laten oordeelen, zich door
hen te laten raden, dat ze nu, of maar klakkeloos
aannemen, wat die zeggen, of te beroerd zijn, te slap,
te miserabel ente benauwd soms om er tegen in
te gaan.
Zoo teek enen zich die clubjes-mannen meestal als
slappe-was-kerels.
Op 't oogenblik, dat ze zich afscheiden, zien ze
meestal niet goed de gevolgen van hun daad. En als
ze die gevolgen gaan overzien, is 't meestal te laat
om terug te keeren. Dan komt hun trots en veel meer
nog in jj't spel. Of ze er dan nog al of niet in slagen
hun standpunt te verdedigen is bijzaak. Ze blijven in
hun verdeeldheid volharden, ook tegen beter weten in.
En de gevolgen?
Niet alleen duurder administratie, (want elk vereeni-
gingtje, hoe klein ook, maakt natuurlijk administratie
kosten, en voor 300 leden in één vereeniging zijn die
naar verhouding veel minder dan b.v. voor vijf ver-
eenigingen elk van 60 leden) maar ook, en dat is 't
ergste, slappe of in 't geheel geen aktie. Een blijven
dus in de geestelijke en stoffelijke ellende-toestand van
thans. Dat is de vloek [der onzelfstandigheid, van 't
niet op eigen krachten, op eigen oordeel, op eigen in
zicht vertrouwen. Die houdt de beweging terug en laat
de bezitters in hun macht. Die houdt het juk op de
nekken .der proletaren en handhaaft de bevoorrechting
der patroons. Die is de oorzaak, dat zoo menige slag
verloren wordt en de arbeiders dan weer blijven machte-
looze, willooze werktuigen in de handen van zegevie
rende, onderdrukkende patroons.
En nu hebben ze maar te kiezen. Met lang rede
neeren kun je wel een eenvoudige zaak verward ma
ken en daardoor iemand van den goeden weg brengen.
Maar de werkelijkheid verandert er niet door. En die
werkelijkheid is, dat de arbeiders slaven blijven, zoo
lang ze zich niet in éen zelfstandige beweging, die hen
allen omvat, verzetten tegen het kapitaal, dat hen
allen uitbuit en leeft van hun bloed.
M.
Wat de „Nederlandsche Boerenbond" eigenlijk wel
is, behoeven we in De Moker niet meer uiteen te zetten
dit is reeds vroeger door ons verteld. Genoeg zij
het er even aan te herinneren, dat de „Nederlandsche
Boerenbond" staat onder protectoraat der R. K. geeste
lijkheid dat Israëlieten van het lidmaatschap uit
gesloten zijn dat de anti-revolutionairen echter sinds
de van God gegeven eenheidskomedie mogen mee-koeke-
loeren in dien prulbond en dat Mr. Von Briel Sasse
voorzitter is van de afdeeling Schiedam.
Woensdag 16 November heeft deze in de „Harmonie"
een openbare vergadering belegd, waarin pater v. d.
Eisen, volgens Mr. von Briel Sasse „de vecht-generaal en
boterkoning" (eere-titels als spreker optrad.
Uit des vecht-generaal's en boterkoning's rede zij het
volgende slechts weergegeven
DE MOKER
