No. 42.
ZATERDAG 17 DECEMBER 1904
4e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie;
A. WINTERBERG, Raam 27.
Stufeken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Afdeelingsnieuws.
De zaak de Boo.
Christelijke ketterjacht.
Van Heinde en Verre.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Mj voorulthetaimg.
franco per post 30 cent j J
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIËN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Partijgenooten en geestverwanten, welke liefhebberij
gevoelen, lid te worden van het op te richten Harmonie-
muziekkorps (onder-afdeelf ng van de S. D. A. P.
afd. Schiedam) worden verzocht Zondag 18 December
a.s., 's morgens 101/, uur in „Constantia" te zjjn, ten
einde daar eenige zaken te bespreken.
HET BESTUUR.
We hadden Zondag een flink bezochte, prettige, huis
houdelijke vergadering. Er is heel wat afgedaan en uit
het jaarverslag bleek ook, dat we over de werkzaam
heden van het afgeloopen jaar tevreden kunnen zijn.
Vooral De Moker heeft heel mooie resultaten opge
leverd en een woord van lof aan de redactie, admini
stratie en niet te vergeten aan de ijverige colporteurs
was stellig niet onverdiend.
Ook over de exploitatie van „Constantia" is werkelijk
geen klagen. Hieromtrent werden eenige administratieve
maatregelen vastgesteld en bij de bespreking hierover
kwam toevallig ter sprake, dat verleden week Domela
Nieuwenhuis hier in Schiedam is geweest en een zaal
gehuurd is in het Volkshuis. Een feit, dat we, vooral
in deze dagen van strijd, waar „Constantia" toch ge
toond heeft, voor de arbeiders open te staan, niet on
vermeld willen laten.
Als voorloopig candidaat voor de Tweede Kamer werd
Dr. J. v. Leeuwen met bijna algemeene stemmen gesteld.
Het aftredende bestuur werd in zijn geheel herkozen.
De le sluiswachter M. van den Bos bleef Maandag
met een ziekenbriefje thuis. Bij geneeskundig onderzoek
was geen „gebrek" aan te wijzen geweest, zoodat pen
sioen op grond van eenig „gebrek" niet kon worden
verleend. Maar „onvermogen om zijn werk te verrichten"
tengevolge van een voortdurend te zwaren dienst, na
gedurende eenige tientallen jaren de gemeente trouw
te hebben gediend, dat schijnt geen reden voor ontslag
met pensioen te wezenNu, vaü den Bos is ziek. En
daar de oorzaak van die „ziekte" ligt in de voortdurende
afbeulerij aan de Buitensluis, zal die ziekte (een alge
meene afmatting van het lichaam) wel lang kunnen
duren. De eerste knip op den neus van den havenmeester
is hiermee gezet, er zullen er nog wel meer volgen,
wie weet tot schade van hoevelen.
De 2e sluiswachter J. de Boo zou in gewone om
standigheden natuurlijk de plaats van den len sluiswachter
hebben moeten innemen. Maar op grond van lichaams
afmatting door te zwaren dienst en van een in en dooi
den dienst verkregen slecht gezicht, durft deze, vooral
bij avond en nacht de verantwoordelijkheid daarvoor
niet aan. Zoodat de havenmeester daar nu zonder ver
antwoordelijken len sluiswachter zit.... door eigen koppige
schuld en met medewerking van B. en W.
Maar in elk geval, van den Bos moest vervangen
worden. Een los werkman, Visser, werd daarvoor aan
gewezen, maar kon na korten tijd er weer uitscheiden
hij had zich behoorlijk aan zijn hand verwond. Een
slecht voorteeken, al is dit ongeluk niet „ernstig" ge
weest.
Toen werd een der brugwachters van de Ooievaars-
brug gehaald, Groen genaamd, dezelfde voor wien de
havenmeester het baantje van de Boo al had wegge
legd. Of Groen die eerste dag goed bevallen is, zullen
we maar niet uitmaken, maar na het einde van zijn
dagtaak om 8 uur begon 's nacht om half 2 de nacht
waak tot 4 uur en om 6 uur begon Dinsdag weer de
dagtaak, die tot 8 uur 's avonds voortduurde. Van 4
tot 6 in den nacht naar huis gaan, dat kon niet; dus
Groen bleef in 't huisje rusten en was dus van half 2
's nachts tot den volgenden dag 8 uur bij de Buitensluis
in dienst (volgens de autoriteiten was hij ook een
tijdje „vrij".) Nu, Groen is direkt ontgroend. Zeker, hij
zal f 100.meer loon krijgen, maar met welk een afbeu
lerij en hoe lang, of liever hoe kort zal het duren tot
ook zijn lichaam niet meer wil? Of zal men nu gaan
veranderen? Waarom moest dan eerst de Boo weg?
Antwoord op die vragen zullen wij later geven. De
havengod kan er zeker van zijn, dat wij het ware ant
woord kennen en het Schiedamsche publiek zullen mee-
deelen, als dit ons gewenscht voorkomt.
Intusschen heeft de Boo zich overeenkomstig het
schrijven van B. en W. tot het college van B. en W. ge
wend met het verzoek om overplaatsing naar een andere
sluis of brug, doch met behoud van inkomen. Liever
zou hijj er heelemaal uitgaan, na zulk een lijdensge
schiedenis, maar waarvan dan te eten en waarvan dan
zijn vrouw en zijn oude moeder te onderhouden Vooruit
moet hijeerst afgebeuld aan de Buitensluis, en nu
maar, zooals dat met cavaleriepaarden ook geschiedt,
in een mindere dienstMaar zou daar ook minder voer
en minder behandeling opzitten, zooals bij zoo'n cava-
leriepaard? Wij zijn nieuwsgierig naar de beslissing
van B. en W.
Bitterheid komt voort uit zulk bitterwerk, bitterheid
werkt Het Gezag door zulke daden. Zóó maakt het
zich gehaatzóó wekt het op tot verzetMaar zulke
gebeurtenissen leggen ook de hartelooze exploitanten
gedachten van den kapitalistengeest in al hun afzichte
lijkheid bloot. En om die naaktheid kan men nog zulk
een mooi kleed heenplooien; wie eenmaal de afzichte
lijkheid ervan heeft gezien, ziet ze ook door dat mooie
kleed heen.
Het Gezag te Schiedam is ook hiermee bezig zijn
eigen fundamenten te ondergraven.
Maar wanneer daar straks „ernstige" ongelukken
gebeuren aan de Buitensluis, en het is zeker, dat dat
te wachten staat, wat dan
De heer Kruijer, hoofd van de Gereformeerde lagere
school aan de Plantage, sinds eenige jaren leeraar aan
de normaalschool alhier, is door zijn christelijk school
bestuur gedwongen geworden, zijn ontslag te nemen als
leeraar aan de normaalschool, omdat die normaalschool
geen „christelijke" maar een „neutrale" is. Van de
f 300.inkomen, die hij daardoor verliest zal het
christelijk schoolbestuur hem er f 200.vergoeden
de andere f 100.moet hij offeren op het altaar van
het politieke Christendom. En in zijn plaats' zal een
Rotterdammer les geven aan de Schiedamsche nor
maalschool.
Waar nu deze normaalschool een beslist conservatief,
haast anti-rood, karakter draagt, geeft dit geval van
ketterjacht een buitengewoon sterk bewijs voor den
venijnigen vervolgingsgeest der christelijke broederen.
En waar de heer Kruijer als een oprecht vroom en
ernstig man bekend staat, van wien men zeker kan
zijn, dat hij niet tegen zijn godsdienstige overtuiging
in zal handelen, is dit geval een sprekend bewijs voor
den gezagsdrang der politieke Christenen in eigen kring.
De Friesche takkenbossenmakers hebben van de
hontbazen gedaan gekregen dat het loon voor takken-
bossenmaken met 5 cent wordt verhoogd, en alzoo op
45 cent per 100 stuks is gebracht.
Risico van den Arbeid. In den Haag viel een glazcn-
wasscher van een hoogte van vier Meter van zijn ladder,
terwijl hij werkzaam was aan een villa aan den ouden
Scheveningschen Weghij werd per rijtuig naar de ouder
lijke woning gebracht.
Overtreding der Arbeidswet. Door den Kantonrechter
te Wageningen is de manufacturier J. H. S. tot 5
boeten van f 3.— veroordeeld, omdat op zijn atelier
's avonds te 9 uren nog 5 meisjes aan het werk werden
bevonden.
Nog meer risico van den arbeid. Te Goor is aan de
Twentsche Stoombleekerij de arbeider A. Z. tusschen
een machine bekneld geraakt, met het gevolg dat hem
vier vingers werden afgesneden.
Te Slochteren viel de koetsier van het hotel „Hooge-
huis" ruggelingsvan den hooizolder en brak beide
onderarmen, van de linker de beide beenderen. Hij
werd naar het ziekenhuis vervoerd.
Burgemeester en Wethouders van Arnhem hebben
afwijzend beschikt op het per adres gedaan verzoek
om ten behoeve van de werkloozep een inzameling te
mogen houden.
De Middelburgsche Gemeenteraad heeft afwijzend
beschikt op het verzoek onzer afdeeling S. D. A. P.
aldaar om ook gedurende de zomermaanden voeding
aan schoolgaande kinderen te verschaffen en te voorzien
in schoeisel en kleeding,
Men meldt aan de Nieuwe Rotterd. Courant:
Op het algemeene Kerkhof in het Friesche dorp H.
is een graf, waarin een katholiek ligt begraven. De
familie wenschte daarop een kruis te plaatsen. De
houder van het grafregister, de onderwijzer aan de
Christelijke school, weigerde dit en verbood den dood
graver het graf aan te wijzen. De onderwijzer duldde
geen kruis op een protestantsch kerkhof! De familie
liet zich daarop door een ander het graf aanwijzen,
het kruis is nu geplaatst en de onderwijzer is van
overheidswege gewaarschuwd dat wegvoering of ver
nieling, enz. van het kruis strafbaar is gesteld. (Ver
draagzaamheid noemt men een christelijke deugd).
De Zwolsche gemeenteraad heeft het voorstel om
onzen partijgenoot Wester als onderwijzer te ontslaan,
omdat hij de aankondiging van een vergadering had
aangeplakt, verworpen met 12 tegen 8 stemmen.
Te Amersfoort hebben eenige spoorwegslaven een
coöperatieve bouwvereeniging opgericht. In de statuten
komt o.a. voor dat men geen lid mag zijn van een
socialistische vereeniging, terwijl men zal geroyeerd
worden wanneer men socialistische vergaderingen
bezoekt
Werkloosheid in België. In Charleroi staat bijna de
geheele glasindustrie stil. Er zijn duizenden werkloozen.
Eenige jaren geleden heeft een Amerikaansche trust
getracht de Belgische glasindustrie in te palmen. Deze
heeft niet gewild! Thans doet men zijn best haar dood
te concurreeren. Wie leggen hier wederom het loodje?
In Mechelen is een textielfabriek (fabriek waar ge-
weefd wordt) gesloten, wahrdoor 60 arbeiders broodeloos
zijn. En daar lag het toch zeker niet aan de hooge
loonen, de hoogste warenf 1.20 per dag.
Stembusoverwinning. Te Biel (Zwitserland) werden
voor den stadsraad 30 vrijzinnigen en 20 sociaal-demo
craten gekozen. Over 10 zetels moet herstemd worden.
De nationalistische Fransche afgevaardigde Syveton,
die den ouden minister André in de Kamer een paar
vuistslagen toediende, is plotseling overleden.
De doodstraf. In Zwitserland hebben eenige liberale
en sociaal-democratische leden van den kantonnalen
raad van Lucern een motie ingediend om in dat kanton
de doodstraf af te schaffen.
In Noorwegen kregen onze partijgenooten bij de gemeen
teraadsverkiezingen o.a. te Christiania 9517 stemmen
voor den raad, terwijl de konservatieven er 18943, de
liberalen 4476, de geheelonthouders 1060, en een on
politieke lijst 724 kregen; dat is voor de soc.-dem. een
verdubbeling sedert 1901. Daar er in Noorwegen pro
portioneel vertegenwoordiging is, stijgt het aantal zetels
naar het aantal stemmen. De vrouwen hebben bij deze
verkiezing ook stemrechtVan alle plaatsen zijn over
winningen van de onzen te melden.
Kapitalisten-tirannie's. De Centrumsafgevaardigde Dr.
Heim, (Roomsch-Katholiek) deelde in het Duitsche par
lement mede, hoe een fabrikant van ijzerdraad, die
weigerde lid te worden van het ondernemerssyndicaat
in zijn vak, door zijn mede-fabrikanten werd tot rede
gebracht. Geen enkel leverancier van grondstof wilde
of durfde hem leveren, en zijn fabriek moest ten onder
gaan, indien hij geen lid werd van het syndicaat!
In Londen treedt in den laatslen tijd een gravin, lid
van den hoogsten Engelschen adel op als soc.-dem.
spreekster. Zij is lid van de Sociaal-Democratische
Federatie.
DE MOKER
