T. No 44. ZATERDAG 31 DECEMBER 1904 4e Jaargang. ORGAAN van de Afdeeling Schiedam dier Sociaaldemokratische Arbeiderspartij Bureau van Bedactie en Administratie; UJ A. WINTERBERG, Raam 27. - .Nieuwjaar. Cristendora en Socialisme. Stokken voor 't eerstvolgend nimmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal j... franco per post 30 cent j hlJ v00ruMl™9- Losse nummers 2 cent. ADVERTENTIËN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. Met frisschen moed treden wij het in. Achter ons ligt een jaar, dat ons zoovele heerlijke profetiën gaftegenover de meest-brutale reaktie, tegen over alle drakonische uitingen eener zoogenaamde kris- telijke regeeringswijze, welke voor het Nederlandsche proletariaat veel meer de beteekenis had van een kris- telijk schrikbewind, is een verzet gerezen van alle demokraten, dat ons met vreugde vervalt. Meer dan een twintig-jaren-lange socialistische agitatie vermogen zou, is al wat proletarisch-aangelegd, maar sluimerend was,opgewekt toe leven en met krachtigen werk- en strijd lust bezield. En met het oog op het komende, was het heenge gane jaar een phase van voor-oefeningen, van verza melen, van organiseeren krachtiger dan ooit leefde öp het politieke bewustzijn der arbeiders, krachtiger- wordend naarmate het moment van strijd naderkomt. Getart is al wat eenig begrip en inzicht heeft in de eischen des tijds. Getart is al wat zich niet suf staart op frases en niet willoos aan den leiband loopt van aan het kapitaal verk chte kristelijke demagogen. Ge tart is al wat eenig begrip heeft van den grooten eisch van 't leven vrijheid in denken, gevoelen en handelen.... En dreigende wolken hangen n g boven ons de arbeiders weten zich bedreigd door een dwangcontract de onderwijzers door een schoolwethéél de burgerij door een tariefwet, een postwet; één geest ademt ver zet en nogmaals verzet tegen de huidige regeerings- macht, met een totnogtoe ongekende brutaliteit steu nende op de macht der domme kracht alléén. En dit jaar hebben we onze kracht te beproeven gaan zal 't, hard tegen hardreuzenkrachten zullen worden gevraagd, niet om tot ons einddoel te komen van normale volks-regeering, doch nog slechts om aan het schrikbewind van Kuyper c. s. een einde te maken. Als de bezielde reaktie is daartegen allereerst onzen strijd. Maar wij, sociaal-demokraten weten óók, dat nn weer daar is de tijd van de meest-krachtige propaganda dat het komende jaar voor ons moet zijn een jaar- van het meest energieke, onvermoeide strijden dat nu weer de tijd gekomen is om met kwistige hand het zaad der ontevredenheid met het onvolmaakte en het streven naar het hoogste, uit te strooien hoog te heffen de roode vaan der sociaal-demokratie. Laten wij den tijd vooral niet ongebruikt doen heengaan. Een nieuw jaar ligt voor ons veel zullen we ver mogen, als we allen wille n.... Met frisschen moed treden wij het in. Welkom, nieuw jaar We ontvingen het volgend schrijven aan Hel Volk toegezonden, met verzoek tot plaatsing ook in ons blad WelEd. Heer Hoofdredacteur, Beleefd verzoek ik voor onderstaande regelen plaat sing in Uw geacht blad. Met belangstelling heb ik de pogingen gadegeslagen, welke uwe partij, vooral in den laatsten tijd, aanwendde, om aan te toonen, dat de socialisten volstrekt niet vijandig staan tegenover den Godsdienst. Wij soc.-dem., zoo vermeldden uwe partijbladen, zijn wel altijd op post om aan te stippen waar Godsdienst misbruikt wordt, n.l. waar dezen door gewetenlooze menschen in dienst wordt gesteld, slechte handelwijzen te bedekken, doch voor waarachtigen Godsdienst hebben wij achting, en kunnen wij werkelijke vroomheid eer biedigen. Dat er onder de beginselen der S. D. A. P. niet een is dat geloovigen in hunne Godsdienstige opvattingen zou kunnen krenken, trachtte men te bewijzen door de namen van enkele soc.-dem. op te noemen, die werkelijk vrome menschen zijn. Zoo werd onlangs nog in uw partijblad De Moker, verschijnende te Schiedam, met veel ophef verhaald dat Dr. v. d. Brink, een R. K. priester, Soc.-Dero. was. Verder kon men in dat zelfde blad, eenige weken geleden, een stukje lezen, hetwelk een Christen-Democraat in een blad van zijne partij had geplaatst, waaruit De Moker afleidde, dat deze oprecht vrome man zich beslist op Soc.-Dem. terrein bewoog, en dus geen C.-D. was, doch een Christen en Soc.-Dem. Meer dergelijke voorbeelden, te veel om op te noemen, kan men in verschillende S.-D. bladen aantreffen. Ik zeide n daar straks dat ik bovengenoemde propa gandamiddelen met belangstelling volgde, doch laat ik daar aan toevoegen, ook met eenig wantrouwen. Zeker, ik zal een van de eersten zijn om te onder schrijven dat het Socialisme niet in strijd met den Godsdienst behoeft te zijn, ik ga zelfs nog verder, en ben er van overtuigd dat oprechte vroomheid, bij goed en helder doordenken, den mensch in Soc. richting d r ij f t, al kan ook niet iedereen individueel alle econo mische opvattingen der Soc. partij deelen. Een werkelijk Godsdienstig mensch voelt zich aangetrokken tot de Soc. partij, waar deze opkomt voor recht en vrijheid op alle gebied, en zal dus het Socialisme niet als eene vijandige richting beschouwen. Maar hoe is het nu met hen, die de beginselen der Partij moeten uitwerken en toepassen; eerbiedigen die ook den Godsdienst, zooals er in het Socialisme plaats voor is? Ja, ze beweren het wel, en ik wilde, dat zij het waarachtig meenden, maar of het zoo is? Ik verzoek u, teneinde dit eens na te gaan, het Zondagsblad van Het Volk van 11 December 1.1. op te slaan, en het daarin geplaatste sprookje „Proef- Sneeuwen" te lezen. Bedoeld sprookje vangt aldus aan: „Verdrietig zat Onze Lieve Heer in z'n groote leunstoel. Hij had juist een heftig gesprek met Petrus gehad, die met de koppig heid van den ouden dag beweerd had, dat het z'n plicht was, om het in dit voorgeschreven jaargetijde behoorlijk te laten regenen. Hij kon onmogelijk den Goeden God ontzien. Als de Goede God, zooals hij beweerde, al in geen twee weken warme voeten had gehad, en bang was, dat hij een flinke verkoudheid zou oploopen, dan was dat z'n eigen schuld," enz. Of dit nu wellicht is eerbiedigen van den Godsdienst en hetgeen door vele menschen als heilig wordt be schouwd; of dit een voorbeeld moet zijn, dat de socia listen er nooit aan denken de Godsdienstigen in hunne dierbaarste opvattingen te krenken, laat ik aan den lezer over. En zulk een, overigens kinderachtig verhaaltje staat nog wel in Het Volk, het officieëele hoofdorgaan der S. D. A. P., zoodat men niet met het uitvluchtje kan komen aandragen, dat dit de meening van de hoofd mannen der partij niet weergeeft, zooals men zou kunnen doen, indien het in een klein blaadje van een of ander provinciestadje was verschenen. Nu een vraag aan u, mijnheer den RedakteurVindt u het niet dom, wanneer men eerst alle moeite doet om aan te toonen, dat men godsdienstige opvattingen zeer goed kan eerbiedigen, er alle mogelijke bewjjzen voor met de haren bijsleept, en dan, als in een aanval van razernij, eigen arbeid, door het plaatsen van een sprookje als dat van Zondag 11 Dec., eensklaps vernietigt, en daarbij zijnen tegenstander een geducht wapen in handen geeft? Mij komt het evenwel niet zoo onverwacht, want zooals ik reeds zeide, heb ik die geheele „Godsdienst- Propaganda" steeds gewantrouwd. Met vele Soc._ Dem. sprekende, weet ik zeer goed, hoe hunne meening over het algemeen, omtrent dea Godsdienst is. Nu ja, zij kunnen dien plaatsen als iets, dat den mensch gelijk een idee fixe bezielt, maar be grijpen toch niet, hoe iemand die Soc. Dem. is, nog Godsdienstig kan zijn. 't Is toch vreemd, zoo redeneeren zij, die man is S. D. en kan ook overigens zoo flink praten en helder doorden ken, hoe is het nu toch mogelijk, dat hij aan zooiets als godsdienst blijft hechtendat past eigenlijk in 't geheel niet bij zijne ontwikkeling. Zij zeggen het wel niet, maar men kan het uit de meeste Soc.-Dem. geschriften be grijpen, dat eene andere overtuiging, naast het socialisme, te zijn toegedaan, geheel overbodig is. Het soc. is de „Alleen zaligmakende leer', daarin vindt men alles wat men noodig heett, zoowel wereldrijk als geestelijk. Natuurlijk zullen zij zich wel wachten dergelijke dingen uit te spreken, want zij weten heel goed, dat vele vrome menschen, die nu geestverwanten van hen zijn, dan zouden veranderen in vurige tegenstanders. De Soc. maken dus propaganda door zoo nu en dan den Godsdienst eens te vleien, maar in een onbewaakt oogenblik, wanneer ze eens zich zelf zijn, kunnen zij hun verlangen niet beteugelen, de menschen te laten zien, hoe minachtend zij eigenlijk over Godsdienst den ken, welk een moed zij in het openbaar, met hetgeen velen Heilig is, durven spotten, en dan.... komen er zulke stukjes voor den dag, als men 11 Dec. in het Zondagsblad van Het Volk kon vinden. Het is te betreuren, dat het Socialisme, hetgeen zulke edele beginselen heett, inderdaad dikwijls wordt ver laagd door diegenen, welke deze leer belijden, want nog eens: Het Soc. is den Godsdienst niet vijandig gezind, doch de Soc. Dem. zijn dat meestal wel. Ik hoop van harte, dat de betrokken pelsonen dit meer en meer zullen gaan inzien, en van handelwijze veranderen, of anders.steeds open en eerlijk voor hunne geringschatting van den Godsdienst durven uit komen, doch zoolang het een of het ander niet geschiedt, is het, wanneer een Soc. Dem. zich in min ef meer waardeerende woorden over den Godsdienst uitlaat, voor den geloovige zaak, te denken aan den wolf in schaapskleeren. U, Mijnheer de Redacteur, dankend voor de verleende plaatsruimte, teeken ik, M. Den aandachtigen lezer zal het niet zijn ontgaan, dat de inzender leer en aanhangers der sociaal-demo kratie geducht met elkaar verwart. Zoo reeds in de tweede zinsnede (en hoe velen volgen er zoo maakt de inzender een belangrijke vergissing als hij spreekt van de pogingen van onze partij, om aan te toonen dat de socialisten niet vijandig staan tegenover Gods dienst. Wij weten héél goed dat er onder onze partij- genooten zijn, die meenen den godsdienst te moeten bestrijden doch dat is hun eigen, persoonlijke meening, waarmede het beginsel totaal niets uitstaande heeft. En hierop doelen dan ook de „pogingen" het socialisme staat niet vijandig tegenover het geloof, doch los ervan. Godsdienst is privaatzaak; ieder voor zich moet maar uitmaken wat hij gelooven wil als hij op sociaal gebied onze inzichten deelt, dan is hij ons welkom als strijdmakker. Wat het sprookje „Proef-sneeuwen" betreft, Volk van 11 Dec.) verwijzen wij naar de desbetreffende replieken door de redactie van Het Volk zelf gegeven hoofdzaak is dat dergelijke verhaaltjes meestal glad verkeerd begrepen worden. Nu voelen wij er wel wat voor, om verkeerd begrip te voorkomen, schetsjes als „Proefsneeuwen" niet te plaatsen, maar hierover heeft iedere redactie hare eigen meening. Dat inzender Het Volk en De Moker tegenover elkaar tracht te plaatsen, waar het eerste een verhaaltje als „Proefsneeuwen" gaf en de laatste met „veel ophef" verhaalde van een R. K. priester, die soc.-dem. was, berust ook al weer op een vergissing van inzender. De Moker verhaalde het geval met precies dezelfde woorden als Het Volk (met bronvermelding) en de geheele „ophef" bestond uit een citaat uit de brochure van genoemden priester „De groote vraag". Het genoemde betreffende een christen-demokraat, door De Moker christen en sociaal-democraat geheeten, vermogen wij niet een bedoeling toe te kennen de heer Van der Pers ontwikkelde zuiver sociaal-demokra- tische stellingen die zeker niet behooren aan Staal man c.s., de z.g.n. christen-demokratende heer Van der Pers heelt zich, ieder weet 't, beslist ten on rechte aan die groep toegevoegd. De heer Van der Pers zal zal zeker een van de eersten zijn, die onze uitdrukking onderschrijft, en dat wij misgrepen, heeft de geachte inzender zelfs verzuimd te betoogen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1904 | | pagina 1