Van heinde en verre.
V akkroniek.
lijkheid te houden. Al wat kapitaal heet, zoo
eischen de socialisten, moet collectief eigendom
worden. En kan dit niet langs geleidelijken, wette-
lijken weg, dan zal geweld worden gebruikt. Eene
omwenteling bereiden zij dus voor; het moge dan
vreedzaam gaan of gewelddadig, toch zal het
minstens een sociale, indien al geen politieke om
wenteling zijn. Die omkeer van zaken zal dan
volgens hen het „recht" ten grondslag hebben;
want altijd heeft men gezien, dat tegenover het
volk van „recht" wordt gesproken, al staan de
drijvers nog znlk eene kwade zaak voor. De
socialisten nu maken het volk, de misdeelden, wijs
dat zij de slachtoffers van eene sociale onrecht
vaardigheid, zelfs van diefstal zijn; met de ver
nietiging van het privaat kapitaal zou het volk
dan ook slechts zijn eigen goed terugnemen. Dit
werd voor jaren reeds op congressen ui; gesproken
daar werd geproclameerd, dat de maatschappij
het recht heeft het persoonlijk bezit van grond en
bodem af te schaffen, zelfs dat het noodzakelijk
was den grond en bodem in gemeen goed 0111 te
zetten.
Uit deze grondstelling van haar betoog blijkt dat de
Nieuive geen agrarische vragen behandelt, doch de
kwestie van „Privaatbezit" onder de oogen ziet. Zij
stelt het als een vraag ven recht. In hoeverre wij het
recht op onze zijde zouden hebben, vertelt zij aldus:
Het kapitaal, zeggen de socialisten, kan ook niet
het privaat bezit van enkelen zijn. Want het kapi
taal is ontstaan door opeengehoopt onbetaald loon
voor voortgebrachten arbeidderhalve is de maat
schappij ook daarvan de eenige, wettige eigenares.
Men zou zoo geneigd zijn die heeren socialisten
toe te voegen: Gij moet maar zeggen, mijne heeren.
hoe ge het graag wilt hebben! Want wat volgt
uit hunne verdere redeneering? Dat de maatschappij,
de Staat, er over beschikken kan, wie bezitters
zullen zijn van zekere goederen. 1Hebben 1111 de
socialisten eens eenmaal het Staatsgezag in handen,
dan zijn zij de Staat en schaffen zij ten minste
zij zouden het kunnen doen alle privaat bezit af.
Maar het is niet, zooals de socialisten leereu.
De natuur heeft hare gaven aan het menschdom
geschonken, doch niet zóó, dat alles enkel gemeen
goed is en er geen recht op privaat bezit zou zijn
wat ook weer niet insluit, dat iedereen bezitter
van ru;me goederen moet wezen. Als mensch heeft
een ieder het recht om te bezitten. Maar wijl de
ontwikkeling verschillend is, evenals de arbeid die
door verschillenden verricht wordt en kan worden,
en er ook menschen zijn die voor anderen moeten
zorgen, volgt daaruit dat er ook personen moeten
zijn, die meer bezitten dan anderen. Het verkrijgen
nu van dat privaat bezit, moet dus door de natuur
worden toegestaan, zonder dat men zich aan de
zedewet vergrijpt, d. w. z. zonder dat men, volgens
de uitdrukking der socialisten, diefstal pleegt aan
de menschheid, aan de gemeenschap. En het eerste
begin van het bezit moet dat der inbezitnemiug
zijn geweest van aan niemand toebeboorend goed.
Een nieuw ontdekt en onbewoond eiland bijv. wordt
door zijne ontdekkers rechtens in bezit genomen,
zonder dat iemand dit kan betwisten en zon'er dat
het iemand schaadt. Hier is dus geen sprake van
gewelddadige inbezitneming of van diefstal, aan
de gemeenschap gepleegd.
Op deze beweringen ligt de oppervlakkigheid en dom
heid duimen dik. E n nieuw ontdekt en onbewoond
eiland wordt door zijne ontdekkers rechtens in bezit
genomen, zonder dat iemand dit kan betwisten en zonder
dat het iemand schaadt. Al is het feit der ontdekking
niet uitgesloten, dau kan niemand op zoodanige wijze
bezitter van een eiland worden, daar hij, om het tot
waarde te breng n, anderen noodig heeft. Als de redac
tie van de Nieuwe zulk een eiland weet te ontdekken
en kans ziet het zélf vruchtbaar te maken, zouden
zelfs wij haar als eigenares willen erkennen. ,Laat ze
't eens beproeven
Maar is op deze meer amusante dan snuggere wijze,
nu het eigendomsrecht van den tegenwoordigen tijd
verdedigd Zoo hij dat meent, blijkt onze confrater „in
'n gangetje" te wonen. Het tegenwoordige eigenloms-
recht is van geheel andereu oorsprong berust zuiver
op het recht van den sterke.
Het recht van den sterke zooals wij het nil kennen
de kracht van het geld. Men behoeft niet zoo heel ver
in de geschiedenis terug te gaan om te weten te komen
hoe men vroeger aan eigendom kwamde veeteelt der
reizende stammen was vervangen door den landbouw,
welke vaste woonplaats vereischtemen vestigde zich
op een stuk grond, dat het vruchtbaarst geleek.
Massa's stammen hadden hun eigen brokje door
oorlogen raakte zij 't weer kwijt, zelf opgelost wordende
in andere stammen, welke alzoo, zich tot volkeren ont
wikkelden, om straks weer door nóg sterkere en groo-
tere te worden opgeslokt. En de eigendommen ver
wisselden van eigenaars.
„Het eerste begin van het bezit moet dat der inbe
zitneming zijn geweest van .aan niemand toebeboorend
goed" zegt de Nieuwe van haar onderwijs op de
lagere school (bizondere zeker?) is haar niet zóóveel
bijgebleven, dat ze weet hoe het eerste begin van bezit
wordt gewijzigd. Hoe de oorspronkelijke eigenaar door
politieke en ekonomische invloeden (zeg 'reis, wat dat
voor beesten zjjn, beste veranderd werd in den onder
geschikte van anderen ondergeschikte vanaf den
slaaf tot den onderhoorige van v oeger tot den vrijen(!)
loonarbeider van heden.
„Als mensch heeft een ieder recht om te bezitten"
onder het tegenwoordig stelsel is een enkele bezit
ter van overvloed de massa, die toch óók recht
heeft te bezitten, bezit nietsNiets, dan z'n lichaam,
z'n arbeidskracht en deze alleen nog terwille en
bij de gratie der groot-bezitters.
Hierin is het teeken van onzen tijd gelegen steeds
duidelijker wordt het voor de massa niets-bezitters, hoe
en waarom dit is slechts menschen met bizondere
roeping en aanleg verwonderen zich over dat sterker-
wordende beweeg naa - gemeenschappelijk bezit!
Onder dezen de Nieuwe.
Ze vertelt verder:
De natuur of God schenkt den mensch wel het
vermogen om te bezitten, maar het feitelijk bezit
geeft Hij niet. Daartoe moet een menschelijk feit
gesteld worden, waardoor de rechtstitel wordt ge
boren. Die rechtstitels nu zijn verscheidene, maai
de eerste nog daarvan is, met betrekking tot goe
deren die nog aan niemand toebehooren, die van
inbezitneming; deze uitwendige daad, het besluit
om dat goed, dien grond, tot het zijne te maken,
is voldoende om zjjn recht in we king te doen
treden. Maar niet op den grond van te handelen
in het maatschappelijk belang is dit recht gevestigd
ook niet in den toegekenden rechtstitel oorsprong.
Voor alle feitelijk bezit stelt de christelijke wijs
begeerte het recht voorop, een recht dat in God zijn
oorsprong vindt. Dit recht wordt door ons uit de
natuur afgeleid, maar wijl de natuur met hare
noodzakelijke gevolgen van God komt, en door God
zoo gewild is, zeggen wij dat de mensch het van
God ontvangt. En aan dezen rechtsgrond mogen
zelfs de socialisten niet tornen!
Zoo men ziet heeft het klerikale blad gebroken met
de bewering, dat God het bezit geeft. Da s veel ge
wonnen. Naar nu een menschelijk feit, om tot de rechts
titel te geraken. Nog niet ontdekte en dus aan niemand
toebehooiende eilanden zijn maar niet voor 't grijpen,
dus zoo'n geval behoort tot de meest zeldzame gebeur
tenissen. Maar e - zijn andere, meer gebruikelijke: men
poogt anderen voor zich te la en werken, eerst in 't
klein, later in 't groot, naarmate de industrie ruimte
vindt zich te ontwikkelen uit dien arbeid van ande
ren behou it men zooveel mogelijk de meerwaarde voor
zich het menschelijk feit is daar.
Men is bezitter volgens rechtsgrond a la Nieuwe
maar die nimmer z'n oogsprong in God kan vinden,
waar het bezit verkregen werd door wat men anderen
wist te onthouden. Beperken wij ons slechts tot onze
ekonomische zoo achterlijke stad, dan spreken o.a. en
kele branderij-koningen, glasfabrikanten e. a. in dezen
zóó duidelijk, dat verder commentaar overbodig wordt.
Het artikel eindigt met de bewering
Evenzoo is het met de verplichting in geweten,
dat de menschen elkanders eigendomsrecht moeten
eerbiedigen. Ook hier schieten de socialisten tekort,
wijl zij, inplaats van eerbied te hebben voor het
rechtmatig bezit, alles aan een ieder willen ont-
nempn. Nu, wie niet erkent dat ook deze verplich
ting zijn laatsten grond vind in God, staat op de
liberale helling, daalt onvermijdelijk af naar het
sociali-me. Immers, daar worden deze rechten en
plichten niet als van Goddelijken oorsprong erkend;
wijl nu noch de Staat, noch eenige menschelijke
ma. ht een gewetensplicht kan opleggen, blijft voor
hen geen ander recht over, dan dat van de sterkste,
de hechtste steun van het socialisme. En, wij her
halen het, dan zou het aan hen staan om te ver
klaren wie de bezitters zijn; maar dan zullen het
waarlijk niet de tegenwoordige eigenaars wezen,
tenzij. dezen tot die verklaarders zeiven behoorden
We zullen in ons volgend no. op dit alles terugko
men, hopende de redactie van de Nieuwe tot de over
tuiging te kunnen brengen dat zij zich heeft gewaagd
op een te rein waar ze totaal onbekend is tot de
erkenning verder, dat haar artikel: Iets over agrarisch
socialisme, van a tot z. berust op onwetendheid en wan
begrip.
Te Amsterdam viel een glazenwasscher in de Sint-
Anthoniebreestraat van zijn ladder, doordat de sport,
waarop hij stond, brak; hij werd voor dood opgenomen.
De New-Yorksche Diamantbewerkersvereeniging heeft
aan den Alg. Ned. Diamantbeiverkersbond bij zijn tien
jarig bestaan een klok ten geschenke gegeven. Het
stuk is ontworpen door den architect Berlage, en ge
plaatst in de voorhof van het Bondsgebouw.
Te TJirecht is op het terrein der Centraalspoor de
machinist K. door een locomotief aangereden en gedood.
Te Krimpen a. d. Lek is van de Glasfabriek ver
brand het kantoor, de pottenmakerij en de paardenstal,
wilke gebouwen tot den grond afbrandden.
Bij het dichtleggen der luiken aan boord van het
stoomschip City of Cologne liggende te Rotterdam gleed
de bootwerker R. G. de V. door de gladheid van het
dek in het ruimhij kreeg een schedelbreuk en was bij
aankomst in het ziekenhuis reeds overleden.
Bij het rangeeren van een trein op het emplacement
te Winterswijk is de Duitsche remmer Carl Kmerius
tusschen de buffers geraakt en doodgedrukt.
Te Zaandam is onze partijgenoot Aarden onder het
ijs geraakt en verdronken.
Te Tilburg is wederom een werkstaking uitgebroken,
thans op de drukkerij van den heer Louis Dusée, uit
gever van het Tilburgsche Nieuivs- en Advertentieblad.
De oorzaak moet gezocht worden in het ontslag van
zijn meesterknecht die binnen enkele weken een zaak
voor zichzelf zou openen. De ontslagene is propagan
dist van de club „Leo XIII" en bestuurlid van de R.K.
typografenvereeniging.
De afdeelingen Best en Oouda van den Bond van
Staatspoorwegpe'soneel zijn ontbonden. De laatste is
omgezet in een vereeniging tot aanschaffig van
goedkoope aardappelen.
Te Amersfoort staakten een 10-tal schoenmakers
knechts het werk omdat de patroon, van Doorn, de
werkplaats niet wilde verwarmen, en de knecht daar
door niet alleen veel kou leden, doch ook niet voldoende
werk konden afleveren. Door bemiddeling van den
Bestuurdersbond en Patrimonium is Zaterdag het werk
hervat. De patroon zou voor verwarming zorgen en
het verzuim der werklieden vergoeden. De arbeiders
waren niet georganiseerd.
Er is haast weer een glasblazersstaking ontstaan,
en wel in de fabriek te Nieuwerkerk. De patroon had
door de staking niet genoeg huur gekregen van de
huisjes, waarin enkelen zijner slaven woonden. Toen
de patroon dreigde het geld van hun loon te doen
afhouden, trokken de blazers hunne jassen aan, en
maakten zich gereed de fabriek te verlaten. Toen de
patroon in de. gaten kreeg dat het ernst was, koos hij
eieren voor zijn gèld en haalde een „schrap door de
rekening."
De Arbeidersmuziekvereeniging „Excelsior" te Rot
terdam, die men ook in Schiedam reeds kent vanaf de
tijd toen de steunb jweging voor de Diamantbewerkers
in gang was, is door de Belgische coöperaties te Brussel,
Gent en Luik uitgenoodigd om concerten te komen geven.
Toen den 15 November te Nijmegen een steiger
inviel, waarbij 5 arbeiders zijn gevallen, waarvan één
met doodelijken afloop, is door deskundigen op last
van de justite een onderzoek naar de oorzaak ingesteld.
Uit dat onderzoek blijkt dat de oorzaak is het slechte
ondeugdelijke materiaal dat de aannemer gebruikte. De
aannemer is reeds in instructie gehoord.
Voor den troon van het vorstendom Lippe, waaraan
een jaarlijksch inkomen van eenige tonnen gouds aan
vastzit komt een derde concurrent, de heer van Lippe
Biesterveld.
Het sociaal-democratische rijksdag-lid Bernstein is
naar Engeland vertrokken om met de vakvereenigiugen
te onderhandelen over steun aan de Westfaalsche mijn
werkers.
In Sint-Petersburg is men van bovenaf druk bezig
om de Orde te handhaven. Meer dan 150 vrouwen,
waaronder dames uit de hoogste standen werden 's nachts
uit hun bed gehaald en in den „bak" gestopt!
In de premiermijn bij Johannesburg is gevonden den
grootsten diamant, van 3082 karaat.
Een merkwaardig verschijnsel aan den parlementairen
hemel is, dat het Hongaarsche parlement aan het werk
is. Er is een nieuwe kamer gekozen, waarvan de meer
derheid wordt gevormd door nationalisten en klerikalen.
Spanje heeft een nieuw ministerie gekregen. De
president heet Villaverde.
Fragment uit een Russischen brief: Gisteren vertel
den de fabrieksarbeiders, dat de Japanners den vrede
„hadden aangeboden onder voorwaarde dat men hun
„zon toonen 2 boeren, die niet uitgehongerd zijn, 2
„popen (Russische priesters red. M.) die geen dronkaards
„zijn, en 2 joden die nooit mishandeld werden. Wijl de
„Russen deze voorwaarden niet vervullen konden, moest
„de strijd worden voortgezet.
Het congres van het Engelsch comité van arbeids-
vertegenwoordiging uit de vakbonden, heeft met op 6
na algemeene stemmen een socialistische resolutie aange
nomen en alle socialistische orgauisaties tot aansluiting
bij het comité uitgenoodigd.
De Württemburgsche Kamer heeft in beginsel besloten,
de evenredige vertegenwoordiging in de gemeenteraden
in te voeren.
De Kapitalisten kunnen toch waanzinnige dingen
doen. De Katoen planters in Amerika gaan 2 millioen
balen katoen verbranden om de prijzen op p^jl te houden,
daar de laatste zoo laag zijn dat faillisement hen
bedreigt. Duizenden balen zijn reeds verbrand en duizenden
armen lijden koude, omdat zij niet voldoende kleeren
hebben.
Te Parijs is na afloop van een protestmeeting tegen
de gebeurtenissen in Rusland, een bom geworpen te
midden van de agenten die „de orde handhaafden."
Twee agenten werden gewondvier personen gearresteerd.
Te Jekaterinenburg (Rusland), is een groote brand
in een kolenmijn uitgebroken. Aan blusschen valt niet
te denken. 12 mijnwerkers en 2 opzichters zijn om het
leven gekomen.
Zaterdag 28 Januari 1.1' hield de Bond van Br. en
Dist. knechts zijne jaarvergadering.
Uit het verslag van den secretaris blijkt, dat het
afgeloopen jaar niet onvruchtbaar is geweest voor de
vereeniging; hoewel alle wenschen nog niet in vervulling
zijn gekomen, kan er toch op eenigen vooruitgang ge
wezen worden.
Het ledental is met eenigen vermeerderd, terwijl uit
het verslag van den penningmeester blijkt, dat de stand
der kas bevredigend is te noemen, in aanmerking geno
men de groote uitgaven, verbonden aan het Vaandel,
steun aan de stakende Glasblazers, enz.
1) Wij cursiveeren. Volgens de Nieuwe zijn dus de socialisten
zonderlinge rekels eerst schaffen ze alle privaat-bezit af om
gemeenschapsbezit te verkrijgen later gaan ze van staatswege
doen beslissen wie wéér bezitters zullen zijn en roepen den-
zelfden toestand du3 weer te voorsebijn. Gekker kan het niet!
Red. Moker.
