Coöperatie-reclame.
Ditjes en Datjes.
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
Koekoek-Huizinga.
Door den Bond is aan verschillende betoogingen deel
genomen, tot het verkrijgen van Algem. Kiesrecht en
betere arbeidsvoorwaarden; ook aan de verkiezingen
voor de K. v. Arb. v. d. Alc. Ind. werd met veel succes
deel genomen. In deze vergadering werd nog aan het
bestuur in overweging gegeven, stappen te doen teneinde
die K. v. Arb. te blijven behouden, doch het meerendeel
van de leden was van meening dat het beter was, dat
zoo'n zeldzame instelling maai' opgeruimd was.
Het verslag sloot met een opwekkend woord aan de
leden, met de 'aansporing om ieder voor zich, zooveel
als mogelijk, nieuwe leden aan te werven.
De leden der Alg. Coöp. Bakkerij hebben deze week
een circulaire ontvangen, waaruit we het volgende
aanstippen
Het blijft met uw coöperatie best gaanhet
ledental stijgt voortdurend en is thans 624 tegen
549 op 1 September. De omzet in December was
f 19.019— tegen f 14.481.in December 1903.
De winst bedroeg op 31 December 1.1. f 1322.
(over 4 maanden dus) tegen f 1232.— op 31 Dec.
1903. Door de verhoogde meelprijzen is de winst
dezelfde, niettegenstaande grooter omzet; feitelijk
is de broodprijs te laag en er worden star pen
gedaan tot verhooging met 1 ct. De gelden, die
daardoor meer in de kas uwer coöperatie komen,
worden grootendeels weer bij de uitkeering aan u
teruggegeven, maar ook het reservefonds en het
tonds voo alg. belangen worden erdoor versterkt
en daardoor de kans vergroot op uitbreiding der
coöperatie met een winkel enz.
Zorgt nu voor uitbreiding van het ledental.
Zegt aan uw vrienden en kennissen dat het hun
plicht is door toetreding mede te werken tot
maatschappelijke verbetering. Wijst hen op de
volgende, punten
1. Er wordt in de coöperatie gebroken met het
stelsel der winstmakerij; de gebruikers voor
zien gezamenlijk in hun eigen behoefte op de
beste en voordeeligste wijze.
2. Puike kwaliteit en vol gewicht zijn gewaar
borgd. Laat ze ons brood maar vergelijken
met welk ook, maar laat ze het goed doen,
dus niet alleen naar den prijs vragen, maar
ook naar gewicht en smaak.
3. De bereidingswijze is zindelijk. Het kneeden
met handen en armen is afgeschafter is een
ruime en lichte werkplaats met waschgelegen-
heid en schaftkamer en geen nachtarbeid, wat
alles de zindelijkheid bevordert, de arbeiders
moeten minstens eens per week een bad nemen.
4. De arbeidsvoorwaarden zijn goed, geen nacht
arbeid, arbeidsduur 10 uur, behoorlijk loon,
en aandeel in de winst.
In hoeverre de onderneming gebroken heeft met het
stelsel der winstmakerij, zal zeker voor velen een
raadsel zijn. Integendeel schijnt het toch niet geringe
winstcijfer het bestuur onvoldoende te zijn.
Men lette echter ook op 3: de be-eidingswijze is
zindelijk. Het kneden, enz. enz. Dit is me ie een magere
reclame-make ij.
De arbeid in broodbakkerijen is zoodanig dat de
handen toch niet kunnen worden vervangenhet kneeden
met handen en armen doet weinig af ot toe aan de
zindelijkheid.
Verder heet 't: de arbeidsvoorwaarden zijn goed;
geen nachtarbeid, enz. enz.
't Kan verschil van meening zijn wat onder nacht-
arbeid wordt verstaan, doch 't wil ons voorkomen, dat
als de arbeid op 2 dagen per week te 12 uur 'snachts
en de overige dagen te 3 uur wordt aangevangen, men
bitter weinig recht heeft te bewerende nachtarbeid is
afgeschaft.
Ze is zoo klein, die reclame van deze zoo groote
onderneming
Plicht! Waar onze afdeeling als zoodanig om
verschillende redenen met, zooals zeer zeker gewenscht
was, al het noodige doen kan tot het kweeken van
kiezers, is het zeker niet teveel gevraagd van den
ijver van al onze vrienden om al wat in hun vermogen
is, te doen tot het mobiliseeren van krijgers voor den
Juni-strijd.
PartijgenootenVeel woorden hierover zijn niet
noodig kent uw plicht!
We*ft kiezers!
R. K. Vereenigingssriaken. De afdeeling
Schiedam van het Ned. R. K. Secretariaat van Spoor-
en Tramwegpersoneel is in de oogen van de Nieuwe
een kranige vereeniging, omdatz« reeds twee
genotvolle feestavonden wist te organiseeren Zietdaar
een zeer verdienstelijke eigenschap die kromge'
werkte-gelukkige-spoorbroodetende-best-brave en kranige
mannen, omdat ze slaapmutsen zijn!
De R. K. kiesvereeniging „Recht, Plicht en Orde"
was vergaderende. Secretaris: afwezig Penning
meester afwezig. En de leden?... Dat was nota bene
een jaarvergadering
De mededeeling werd gedaan, dat de kiesvereeniging
voornemens was bij de a.s. Kamerverkiezing het aftre
dende graafje weder kandidaat te stellen. Maar de
mededeeling kwam... van 't bestuur! Hoe de leden er
over denken, komt er zeker niet opaan.
De afd, R. K. Volksbond hield haar gewone maan-
delijksche vergadering, waarin, als naar gewoonte de
agenda werd afgehandeld door de zangvereeniging „St.
Cecilia'n Leuk vereeniginkje-gespeul waardoor
men de aandacht van grootere dingen flink weet af
te leiden.
D'r zit geest in onze Volksbonders!
De Brielsche verkiezing. De Nieuwe wijdt de
voorloopige nederlaag der verkiezing aan de christelijk-
historischen. Ze jubelt over den teruggang der sociaal-de-
mokratische stemmen, waarvan ze echter zelf de oorzaak
noemt. Maar daarom mag ze toch wel eens blij wezen,
al zij 't dan ook met 'n dooie musch.
De Zondagsbode vermeldt ook den uitslag en voegt
er aan toe: „De duizend thuisblijvers hebben de goed-
leid onze Regeering te sterken.
„Orate et laborate." Bidt en werkt.
Die spreuk met De Zondagsbode aan Kuyper c. s.
zenden
Onderwijzers-aktie. Uit de bladen vernemen
wij, dat de afd. Schiedam, Delft, Vlaardingen, en
Maassluis van den Bond van Nederlandsche onder
wijzers zijn voornemens om, aanvangende 1 Maart a. s.,
een blad uit te geven getiteldOnze School.
Het plan is, het blad minstens eenmaal in de dae
maanden te doen verschijnen en het gratis uit te reiken,
voornamelijk aan de ouders van schoolgaande kinderen
in bovengenoemde steden. De oplaag zal telkens min
stens 8000 ex. zijn.
Het blad bedoelt propaganda te maken vo r de open
bare school en zal artikelen bevatten over neutraal
onderwijs, de beteekenis der opepbare school, voeding
en kleeding op school, schoolartsen, samenwerking tus-
schen huis en school, kinderlectuur enz.
Een waarborgfonds, om de uitgaven mogelijk te maken,
moet reeds ten deele bijeen zijn.
Jeugdige liefde. Op uitnoodiging van de kies
vereeniging „Schiedam" (vrijzinnig-demokraten) heeft
de liberale kiesvereeniging „Schiedam" besloten gemeen
overleg te plegen bij het stellen van candidaten bij de
a.s. Kamerverkiezing.
Daar kan wat fraais van groeien! De oüe knol,
beroemd stijfkoppig, zal dat kleine dravertje wel in
toom,houden. Eu we bereiden ons, als er werkeljjk een
gemeenschappelijken kandidaat voor den dag komt,
alvast voor op een pronkjuweel van vooruitstreverig-
ïeid. Dat ken-je wel aan de firma Visser Co. over
laten.
PorZeg Pik Het gesprek tusschen ons van de
de voorlaatste week, liep in hoofdzaak over het bestaans-
leven van Dominé's en Zeevisschers.
Pik: Juist, en wij waren het hierover eens, dat een
Dominé, die zich in verreweg de meeste gevallen mag
verheugen in het Vette der Aarde, heel gemakkelijk
berusting en tevredenheid kan prediken aan onze zee
visschers, aan die menschen, die ondanks een leven
vol gevaren en ontbering zich moeten getroosten
met liet schrale der aarde.
Por: Over dat vette der aarde van Dominé, en over
dat schrale van den zeevisscher, wil ik wel het een en
ander ten beste geven, en dan begin ik met te vragen:
Wat is een dominé?
Een dominé is een gewoon sterveling, is iemand
behept met dezelfde onvolmaaktheden als ieder ander,
is kortweg een mensch en niets meer. Maaren
hierop wil ik de aandacht vestigen, zoo'n dominé dan,
is in verreweg de meeste gevallen iemand die opgegroeid
is in wat men noemt weelde!! Zijn „Ma" ging niet ten
tijde dat zij met het oog op komende dingen rust moest
houden uit werken bij anderen of op de boetschuur,
zooals de moeder van den zeeman.
O neen! integendeel. Juist in dat tijdperk waarin
voorzichtigheid gebiedende is, is het gezinsleven van een
dominé er op ingericht om met gerustheid de komende
dingen af te wachten.
Goede voeding, rust, hulp en bijstand van dienst
boden, werksters en meer andere dienstbaren, adviezen
en consulten voor geneesheereu, kortom alles is er op
ingericht, om het aanstaande dominé's-kind zoo welge
schapen mogelijk te maken.
Het komt dan hierop neer dat: vóó- het aanstaandp
dominé's-kind of te wel toekomstig dominétje, het levens
licht aanschouwt, staat alles klaar, is alles er op in
gericht om dit ondermaansche voor hem zoo moge
lijk in een Paradijs te veranderen!
Stellen wij daartegenover hetzelfde tijdperk waarin
verwacht wordt de aanstaande zeeman! Behoeven wij
dat nog breedvoerig te schetsen? Och neen! Wij weten
dat wel. Moeder geen rust; Sjouwen altijd maar
door; voeding meer dan onvoldoende enis één
maal de g oote gebeurtenis daar! Ja, wat dan?
Vader in zee, kinderen ziende en opmerkende van
alles en nog wat, onvoldoende hulp en voeding, ziet
hier de tegenstelling van dominé en zeeman bij de
entree in dit tranendal.
Pik: Zeg Por, ik geloof dat ik je redeneering snap
je wilt eigenlijk zeggenDe meeste dominé's verkeeren
vóór en bij hun geboorte in betere conditie dan de
Zeeman.
Por goed begrepen! Maar laten wij nu eens spreken
over dominé als hij reeds dominé is, en wel ia t bi
zonder over z'n bestaansleven. Dominé heeft in de meeste
gevallen een goed traktement, dominé behoeft niet bij
nachten en ontijden uit z'n donzen bedje. O neen! do
miné mag lang en lekkertjes uitslapen, staat aldus niet
vroeg op, gaat aan 't ontbijt, rookt z'n sigaartje of pijp,
gaat héél op z'n gemak naar Catechiceerkamer of naar
Kerkeraadsvergadering, wordt de „Broeder" met de
meeste onderscheiding aangesproken en behandeld (som
mige zouden hem hem heel gaarne het stof van de
schoenen likken als 't niet te gek stond) in 't kort.
dominé vindt dat het eigenlijk hier nog zoo kwaad
niet is, en vindt dat er eigenlijk alle teden is om te
vreden te zijn. en dat vind ik ook. Verbeeld je.
Zooals ik reeds zeide Pik een goed traktement, mooie
woning, prachtige tuin mooie meubels, orgel of piano
in huis, dienstboden en verdere hulpp, bedrijfsongevallen
behoeft hjj niet bang voor te zjjn, wantde preek
stoel is doorgaans sterk genoeg getimmerd, ot.het
moest zijn, dat hij kwam te struikelen over eên bijbel
tekst dat gebeurt nog al vaak onder de broeders!
Dominé, wanneer hij een beetje piender is is
ook vaak in gelegenheid nog wat extra te verdienen.
Pik: Hoe bedoel je dat?
Por: Dat bedoel ik zoo. Veronderstel er is in een
Gemeente een plaats vacant, dan wordt er dikwijls een
preekbeurt vervuld door een „Herder" uit een naburige
Gemeente, dat noemt men ïingbeurt.
Zoo'n ringbeurt dan als ik goed ben ingelicht
brengt het niet onaardige sommetje op van ongeveer
vijf en twintig guldenEen zeeman moet er drie weken
voor varen.
Heeft zoo'n dominé er slag van om in vergaderingen
lezingen te houden, alweer hetzelfde, Twintig a Vijf-
en-Twintig gulden doen hun intocht in z'n dierbare
portomonnaie, aldus: zoo'n dominé heeft alle reden om
tevreden te zijn. Maar er is meer
Wanneer zoo'n dominé z'n werk maar half of zeer
onvoldoende waarneemt, dan wordt hij niet weggestuurd
met een ontslugbriefje, gansch niet!!!
Hij zit vast op z'n hok, leeft rustig voort, en wanneer
hij het geluk heeft een hoogen leeftijd te bereiken, krijgt
hij z'n Emeritaat met daaraan verbonden pensioen,
behoeft niet met z'n vrouw opgeborgen te worden in
een Diaconiehuis om daar van elkander gescheiden te
worden. Zooals hie - te Vlaardingen van dat alles niets.
Dominé is in de oogen van de massa nu eenmaal een
heel ander mensch, dus dat moet maar.
Pik! Maar por, zoudt gij denken dat men van de
dominé's maar alles goed vindt? Bijvoorbeeld. Het is
een kwaal van de meesten dier heeren om zoo min
mogelijk huisbezoek te brengen bij hun schapen
En als ze dat nog doen, gaan zij bij voorkeur bij
de „makken, ik bedoel bij hen die dominé in alles gelijk
geven, en zoudt gij nu denken dat al de parochianen
dat goed vinden?
Por. Wel neen man, maarer zijn er o zoo weinig
die het dominé durven zeggeu. Stellen wij daar tegen
over deu zeeman. Wanneer hij niet op z'n post is, krijgt
hij een schrabbeering van hen, die over hem gesteld
zijn, en blijft hij volharden in z'n kwaad, dan wordt
hij bij aanmonstering in de gaten gehouden.
De zeeman dan, heeft wat hier in Vlaardingen ge
noemd wordt een karig en zuur stuk brood, is een
gedeelte van 't jaar zonder inkomen, heeft geen extraatjes
van vijf en twintig gulden (in twee uren) zooals do-
mine, maar hoogstens als (atsnij) wat erwten, boonen
een stukje spek enwat stinkende margarineboter,
moet bij nachten en ontijden, ook als de orkanen woeden
op zee uit z'n kooi, wordt niet gepensioneerd op z'n
ouden dag zooals dominé, maamag zich geluk
kig achten, wanneer hij, oud en stram, de goederen van
den rijken reeder mag bewaken ('s nachts) voor vijf of
zes gulden per week, en wanneer hij totaal hulp be
hoevend wordt, mag hij naar het Diaconiehuis, om op
nieuw als een kind onder curateele te staan van een
zelfgenoegzamen Gestichtsvader.
En nu ten slotte Pik. Wanneer zoo'n zeeman einde
lijk eens tot de ontdekking komt zan zijn ellendig leven,
wanneer hij eindelijk begint te roepen om lotsverbete
ring, vindt ge het dan niet verschrikkelijk, dat dan
door dominé's en hunne aartsconservatieven handlangers
nog maar steeds berusting en tevredenheid wordt voor
gehouden aan die eenvoudige menschen f
Pik: Wat zeg je! Het is eenvoudig schandelijk en
onverantwoordelijk! veeleer was het hun plicht die
menschen bij te staan in harden strijd, maardan
kwamen ook zij in botsing met heeren Reeders, en
waar is het en waar blijft het, of die reeder is een
Christen of een Paganist (Heiden), dominé staat zoo
gaarne op goeden voet die menschen, wantzij
oefenen immers gezag, en dat moet in deze onvolpre
zen maatschanpij van (wan)orde hoog gehouden worden
Maar ook dit staat vast: Waar onze tegenvoeters
zoo gaarne een woord gebruiken van mannen als Troel
stra (altijd als het in hun kraam te pas komt) ik zeg
het staat voor mij vast, dat Troelstra waarheid sprak
toen hij beweerde dat debrandkast beschermd
wordt met Bijbel en Wierookvat, elders, overal en ook te
Vlaardingen.
Uit Vlaardingen schrijft men aan Het Volk:
Wel mocht broeder Huizinga zeggen dat te
Vlaardingen reeds 5 jaar een „christelijke" vak-(?)
vereeniging bestaat, en Het Volk zijn lezers der
halve maar wat op de mouw gespeld had, toen
het beweerde, dat eerst dan onder de mannen
broeders aan organisatie wordt gedacht, wanneer
zy zien dat onder een categorie van broeders een
neutrale vereeniging opgericht wordt.
