Van heinde en verre.
Uit den schoolstrijd.
Bekroonde uitbuiting,
dan ook uw geestelijke traagheid en onvergeeflijk
uw zonde voor God en aan nw vaderland zijn, zoo
ge ongebruikt dit u van God gegeven oogenblik
voorbij liet gaan."
In alles wat hij over die groote beweging van het
„in gisting" geraakte proletariaat heeft geschreven,
toonde Dr. Kuyper dat hjj met die „massa" mede wilde
strijden, dat hij het leed, de ellende en het menschon-
waardige der steeds toenemende onafhankelijkheid en
uitbreiding van die klasse begreep, en dat hij demo-
kratisch, met die klasse te zamen en dus die klasse
zelf van afhankelijken en uitgebniten betere toestanden
wilde doen aanbreken. Dat was alles demokratisch en
vereischte „sociaal" werk.
En waar men spreekt van Kuyper, spreekt men van
de antirevolutionaire partij, wier voornaamste en be
gaafdste woordvoerder hij is. Die geheele party stond dus
op dit standpunt. Maar juist daarom had zij zich nooit
met Rome mogen verbinden. Juist daarom zou een ver
bond met Rome een nieuwe leugen en een nieuw bedrog
worden.
Want(daarover het volgend artikel).
De gemeenteraad van Delft heeft een subsidie van
f 100.verleend aan de vereeniging tot bestrijding van
de gevolgen der werkloosheid.
De beide lawaaimakers (leden der „St. PetruscluV)
op de anarchistenvergadering te Beverwijk zijn veroor
deeld tot f20.boete of 10 dagen hechtenis.
Als vermist is aangeslagen het stoomschip H D 10,
29 November 1904 van IJmuiden vertrokken naar
Dakar (West-Afrika), waarvan sedert 4 December niets
meer is vernomen. Het schip is gebouwd te Haarlem
en had verscheidene Hollanders aan boo d.
De meesterknecht der gasstokerij van de aardewerk
fabriek „Sphinx", te Maastrichtzekere F., is door gas
gestikt.
Op het Hollandschdiep, ter hoogte van de Kil, is de
visscher v. d. A. door een windvlaag over boord ge
slagen en verdronken.
In de gemeente Schoterland zijn door den gemeente
raad op advies van de Gezondheidscommissie 26 wonin
gen onbewoonbaar verklaardEr zijn echter geen wo
ningen, en de gemeente bouwt ze niet. Waar moeten
nu de menschen heen
In het huis van bewaring te Leeuwarden heeft zich
K. M., veroordeeld wegens landlooperij tot 8 jaar op
zending, door ophanging van het leven beroofd. Land-
bezitten is goddelijk, land-loopen een misdaad
Aan een overweg nabij het station Oudenbosch is de
werkman V. door den sneltrein van Antwerpen naar
Amsterdam te pletter gereden.
In de Kinkerstraat te Amsterdam is een electricien
van den wagen van de firma Siemens en Halske geval
len en brak een been. Hij werd per raderbaar naar het
gasthuis vervoerd.
Te Losser bij Enschedé houdt sinds eenige dagen een
gezin, dat door de Pruisische politie over de grenzen
is gezet, verblijf in de open lucht. Een met st oo be
legd zeil, over de hoofden gespannen, vormt de eenige
beschutting tegen weer en wind.
De firma van Hasselt (vroeger Bruning en Mükren)
te Amsterdam is door de arbeidsinspectie bekeurd om
dat zij 's avonds te halftien nog 10 meisjes aan het
we-k had.
Te Maastricht adviseert de Gezondheidscommissie aan
den Gemeenteraad om 19 woningen onbewoonbaar te ve -
klaren. Burgemeester en Wethouders hadden er een
voorstel van gemaakt en dit op de agenda gebracht.
De Raad verwierp evenwel het voorstel omdat men niet
wist.waar de bewoners der krotten moesten blijven.
Een mooie pan
Nieuwe afdeelingen van onze partij zijn gesticht te
Annerveenschekanaal en te Nieuwendam. Steeds voor
waarts
De kleermakers van de firma N. A. van Dam Zn.
te Groningen ten getale van 50 hebben het werk ge
staakt, omdat de firma een loonsvermindering van 75
cents per costuum wilde invoeren
In den Haag heeft Zondag 1een staking plaats ge
had die slechts ruim een uur duurde, en waarbij de
eischen der arbeiders werden ingewilligd. Het betreft
de staking bij de firma Snijders, een bakkerszaak in de
Togelstraat. De eischen warenle. intrekking van ont
slag van eenige gezellen2e. invoering van verkorten
arbeidstijd; allen zonder onderscheid fl opslag.
De staking bevatte 8 mannen en 1 jongmaatje.
Proffessor Winkler te Amsterdam heeft zijn colleges
in psychiatrie (zielsgeneeskunde) gestaakt omdat de Raad
tot geneesheer in het Wilhelmina-gasthuis een ander
heeft benoemd dan hij wenschteAlles staakt er maar
op los tegenwoordig.
Te Utrecht is de Heer A. Monnik die vijf en dertig
jaar student is geweest, bevorderd tot arts. Dat heer
schap heeft in de 35 jaar „studeeren" aan den staat
ongeveer acht en twintig duizend gulden gekost.
Dat noemt men niet bevoorrechting en niet bedeeling.
Nederland zal door het doorluchtige huis van Oranje
Nassau-Mecklenburg met een nieuwe ridderorde worden
„versierd." Onder het christelijk ministerie-Kuyper neemt
behalve de vele andere ondeugden zeker de ijdelheid
een plaats in!
In de Virginia-mijn te Birmingham in den Ameri-
kaanschen staat Alabama zitten 152 mijnwerkers opge
sloten tengevolge van een ontploffiug. Men is uit alle
macht aan het uitgraven gegaan.
Onder de beambten der Amerikaansche staallrust
„die een verantwoordelijke betrekking" hebben werd
als Nieuwjaarsfooi éen millioen dollar (2.500.000 gulden)
geschonken.
Van het 250.000 mansterke personeel kwamen er
slechts 5000 (dus 2 op de 100) in aanmerking, n.l.
directeuren en onder-directeuren. Voor de „lagere"
arbeiders zijn de loonsverlagingen.
De werkloosheid in Spanje is geweldig. In Barcelona
wordt het aantal werkloozen geschat op 40.000. De
toestand is te erger, omdat de prijzen van eerste levens
middelen met name van graan zeer gestegen zijn.
In Italië is het wetsontwerp tot naasting der Spoor
wegen versche en. De Italiaansche regeering motiveert
haar voorstel tot staatsexploitatie met de verklaring
dat in Italië geen kapitalistische maatschappijen zijn,
die een reusachtig bedrijf als dat der spoorwegen op
eigen risico kunnen voeren.
Te Straatsburg is een'onde officier die een mindere
met een sabel in den schouder stak veroordeeld tot 8
dagen arrest. Tot verontschuldiging van den beklaagde
diende dat een koetsier om zijn paard aan te zetten
van de zweep gebruik mag maken; zijn bedoeling was
geweest om den man met sabel-prikken „aan te vuren."
Ons partijblad „Volksblad voor Bochum" in het Roer
bekken heeft tengevolge van de staking zoo'n toevloed
van abonnés gekregen, dat een reorganisatie noodig is
om aan alle aanvragen te kunnen voldoen! Bravo!
11. Zondag werd te Charleroi (in het kolendistrict in
België) een buitengewoon congres van mijnwerkers ge
houden. Besloten werd de staking door te zetten.
De katholieke Domproost te Worms is door de gen
darmerie in hechtenis genomen, en naar de gevangenis
te Mainz overgebracht. Hij wordt beschuldigd van on
tuchtige handelingen met kinderen, en de verdenking
bestaat dat hij invloed oefende op de getuigen.
Hertog Theodoor van Beieren heeft Vrijdag zijn 25
jarif? jubileum als oogarts gevierd. De hoop schijnt dus
niet uitgesloten dat vor-ten nog eens nuttige leden der
maatschappij werden. Dit is een goed voorbeeld.
De Miinchensche politie Duitschlandheeft een Rus
sische studentenvereeniging het houden van een concert
voor de slachtofiers van den Rooden Zondag (dat is de
dag waarop de manifestatie plaats had bij het Winter
paleis) ve b den!
De Parijsche rijtuigmakers hebben de algemeene
werkstaking geproklameerd, omdat de patroonsorganisatie
we gert te onderhandelen met een deputatie der arbeiders.
Men verwachttj dat 25000 arbeiders zouden staken.
In Rusland breidt de beweging zich nog steeds uit.
De politieagenten te Warschou gaan ook al mee doen.
Zij eischen loonsverhooging. De Poolsche boerenbevolking
sluit zich ook aan bij de beweging. Bijna alle spoor
wegen liggen thans stik
In een Schiedamsche correspondentie aan De Bakkers
bode lezen wij o. m. het volgende
De heer Van der Meer, beschuitbakker, alhier, vier-,
vijfmaal bekroond op diverse tentoonstellingen, behoort
tot de patroons, die het zoogenaamd met hun personeel
„nog zoo kwaad niet meenen." Onlangs kwam hij tot
de ontdekking, dat zijn personeel eigenlijk wel wat
lang arbeiddeeen werkweek van een groote 90 uren
was gewoonte, en als braaf ch'istenmensch vond hij
dat tè erg. Dat moest veranderd worden. Maa hoe?
De fout zat 'm, naar-ie meende, in den meesterknecht.
Die wist de zaak niet goed in te pikken. Ruim 90 uren
handenarbeid in de gloei-hitte eener beschuit-bakkerij
was iets, dat hij in zijn zaak niet kon toelaten, en hij
ontsloeg den meesterknecht.
Dom ook van dien man om den arbeid niet anders
te kunnen regelen. Dat zou een ander hem ve beteren.
De nieuwe meesterknecht komt, en de eerste daad
van den man (gedachtig aan zijn speciale opdracht!)
isde gezellen 's morgens een half uur vroeger te laten
beginnen, dus de werkweek met nog 3 ure i te ver
lengen, anders zag hij geen kaus met de zaken gereed
te komen
Dat was dus de proef op de som der berekeningen
van den heer Van der Meer. Maar wie ver vachten
zou, dat deze nu zoeken zou naar ande e middelen om
den véél te langen arbeidsdag zijner gezellen te ver
korten, heeft 't mis totnogtoe volgde geen andere
maatregel. Zou de heer Van de Meer er geen ge
dachte in hebben, dat een paar man meer noodig zijn
om tot het beoogde meuschlievende doel te geraken
Of moet die bekroonde uitbuiterij, uitzuigerij en
afmartelarij nu maar verder ongestoord worden voort
gezet
Alw ;er zoo'n vervelend onderwerp dat men als arbei
der gerust onopgemerkt kan laten, Wat heeft een werk
man nou in vredesnaam te maken met al dat gehaspel
voor de openbare of bizondere school? Geen lor immers
Hij weet er niets van, begrijpt er niets van, en voelt
er niets vóór. Dat ken ie dus wel aan de schoolmeesters
overlaten
Ja, das waar, doch De Moker heeft zich eenigszins
vastgezet aan het onderwerp, door zoo nu en dan de
onderwijs-kwestie te bespreken, bijvoorbeeld, zooals de
lezer zich herinneren zal, toen de onderwijzersbond z'n
ouders nummer van De Bode deed verschijnen.
Terwille van de eerlijkheid, terwille van 'het hoor
en wederhoor zijn we nu vei plicht de onderwijs-kwestie
nogmaals te bespreken, aangezien de katholieke onder
wijzers een aktie op touw hebben gezet tegenover die
ten gunste der openbare school en eveneens een ouderg-
nummer hebben doen verschijnen van De Katholieke
Onderwijzer,
Zooals bekend, houden wij ervan de zaken voor te
stellen zooals ze zijn, ze van alle zijden te doen bezien
en we wilen dus een beschouwing over dezen frontma-
Ker voor de katholieke school niet achterwege laten.
't Is een eerste ouder-nummer, er zullen er zeer waar
schijnlijk meer volgen.
Het eerste artikel is een „kennismaking" van minder
belang; het tweede een uittreksel uit het mandement
der bisschoppen (1868), uiterst beknopt, waarin vooral
de autoriteit der kerkelijke overheid wordt uitgespeeld;
het derde artikel heet „Samenwerking", bedoelende die'
welke tusschen het school en huisgezin behoort te be
staan, het vijfde artikel draagt tot motto „Men zegt..."
Wij willen hierop een kantteekening maken. In de
„kennismaking" wordt gezegd
Voor we deze inleiding sluiten, nog deze plech
tige verklaring: „Het is een eerlijk en oprecht
streven, dat ons drijft. Waar wij het Godsdienstig
Onderwijs verdedigen, daar is het, omdat wij van
het heilig recht van Katholiek Volksonderwijs zijn
overtuigd. En in dien strijd behoeven laster en
verdachtmaking onze wapens niet te zijn."
Hoe mooi dat klinkt, tóch schijnt het niet wel mo
gelijk te zijn geweest, het katholiek onderwijs tegen het
openbaar te verheerlijkeu, zonder de waarheid tekort
te doen, zonder de werkelijkheid te vervalschen. We
zullen 't een en ander citeeren, wat de Katholieke On
derwijzer „men" laat zeggen:
MEN ZEGT, dat op de Bijz. Sch. het grootste
deel van den tijd met bidden en godsdienstonder
wijs wordt doorgebracht. Wederom een zeer groote
leugen. Want hoe heeft de Wet dit geregeld? In
iedere Bijz. School MOET op een duidelijke zicht
bare plaats, eene lijst (rooster) hangen, waarop het
aantal uren is vermeld, dat aan de gewone leer
vakken (lezen, rekenen, enz.), besteed wordt. Deze
rooster moet door een Schoolopziener (dooi' het Rijk
aangesteld) worden geteekend en streng door de
onderwijzers worden nageleefd.
Afwijking van den lesrooster kan gestraft worden
met inhouding van subsidie.
(Het eigenlijke godsdienstonderwijs beslaat ge
woonlijk niet meer dan één a twee uur per week).
MEN ZEGT (en hier komt de babbezieke „men"
eerst nog eens goed op dreef), dat het er in de
Bijzondere School op toegelegd wordt om de her
sentjes der kinderen op te vullen met allerlei din
gen, die ze niet begrijpen kunnen. Vooral op gods
dienstig gebied zou men de kleinen allerlei dogma's
inprenten en hen volpompen met allerlei dwaashe
den. Dan wordt op de Bijz. School alles vermeden,
wat met de kennis der Na'uur in verband staat.
Ook trachten de onderwijzers de jongens en meisjes
DOM te houden en hun het denken te beletten.
Verder wordt er de Geschiedenis vervalscht. Ver
volgens #wordt er onverdraagzaamheid gekweekt.
Dan nogenz., enz., enz. Er komt geen einde
aan.
Nu zit „men" op zijn praatstoel, haalt allerlei
onzin voor den dag en vergeet de bewijzen
bij te brengen.
Ofschoon nu de „men" van de Katholieke Onderwijzer
heel weinig verstaat de bezwaren tegen het Bizonder
Onderwijs te resumeeren, worden de genoemde bezwaren
zelfs nog héél pover beantwoord. Laten we allereerst
het bezwaar nemen van het godsdienstonderwijs.
Het autwoord hierop is dat per week niet meer dan 1
a 2 uur hieraan worden besteed.
Volkomen waar maar hieraan moet iets worden
toegevoegd, dat niet wij behoeven te formuleeren, doch
in 't volgend artikel in 't zelfde blad (blijkbaar van een
andere hand) voorkomt, getiteld „Saus." Daariu lezen we:
Neen, 't zijn niet die paar uren per week, die
besteed wo den aan katecFismus en aan het lezen
van de Boeken van het Oude en Nieuwe Testament.
Neen, dat kan op ande e scholen na of vóór den
gewonen schooltijd ook gebeuren. Dat is 't niet
wat onze scholen maakt tot Christelijke, tot Katho
lieke inrichtiugen.
Juist dat voortdurend doorkruiden als 't ware
van de spijzen aan uw kinderen voorgezet, met de
Christelijke gedachte, met den godsdienstigen geest,
is het wat wij, Katholieken, noodig, ja onmisbaar
achten voor ons kroost.
Héél nuchter worden hier de tegenstanders in 't gelijk
gesteld, met hun bewering, niet, dat die of'ficieele 1 a
2 uren godsdienst-onderwijs per week zooveel afbreuk
doen aan het werkelijke onderwijs, maar dat er te over
vloedig „gesausd" en het g e r e c ht door de saus
weggespoeld wordt
