SUfJ* ,j
No. 7.
ZATERDAG 15 APRIL 1905
5e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG,
Vriendschapstraat 11 boven.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De aanstaande verkiezingen.
„De Moker" of „Voorwaarts".
Een kinderhand is gauw gevuld!
ABONNEMENTSPRIJS:
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
IX.
De Nieuwe Schiedamsche Courant.
De voorvechter der Christelijke beginselen in hun
Katholieken verschijningsvorm, de Nieuwe Schiedamsche
Courant, heelt in een 2 tal artikelen (1, 3, 4, 5 en 8 April)
de aanstaande verkiezingen besproken.
Tweemalen is de schrijver van dat artikel even in
aanraking geweest met de werkelijkheid, maar beide
keeren werd hij zóó verblind door het helle licht van
die werkelijkheid, dat hij zijn oogen maar gauw weer
sloot en voortsufte in onbestemde vage voorstellingen.
De eerste maal (2e artikel 6e alinea) schrijft hij
„Ofschoon wij erkennen, dat de lijn der demo-
c atische richting het woord zij hier in zijn
gezonde beteekenis gebezigd loopt door de ver
schillende staatkundige partjjen
En de tweede maal (5e artikel 13e alinea)
„Onder de Katholieken zijn e-, die eenige bewon
dering gevoelen voor de sociaal-democratische
theorieën,
Daar is even, heel even, de werkelijkheid doorge
drongen tot in het redactiebureau van de Nieuwe
Schiedamsche
De werkelijkheid van den vooruitgang der democratie,
de zuivere democratie, die in alle burgerpa* tijen bezig
is eene wig vau verdeeldheid te drjjven, zoodat
het eene deel in den conservatieven windhoek terecht
komt en het andere deel in den democratischen wind
hoek, waar de roode vlag der sociaal-democratie waait,
de eenige vlag waa onder de zuivere democratie veilig is.
De werkelijkheid van den overgang van de democraten,
onder de Katholieken zelfs, naar de sociaal-democratie
van zooveel armen onder hen die den leugen der maat
schappelijke orde en de valschheid van het politieke
Christendom voelen aan hun lijven en in hun hoofden,
zooals de Enschedé'sche Katholieken die den sociaal
democraat Van Kol candidaat stelden voor de Tweede
Kamervan zooveel ontwikkelden onder hen, die wal
gen van het mooidoende, mooi opgetakelde geknoei der
Christelijke politiekers, zooals de pastoor Dr. J. van
den Brink, die ijverig rondtrekt als soc.-dem. propa
gandist, om ook den Katholieken te wijzen op de wer-
kelykheid, door de officiëele Roomsche Kerk achter
woorden en schrikbeelden weggeschetterd.
Dat is de groote ontwikkeling van dezen tjjd, een
ontwikkeling die wij sociaal-democraten met ongebonden
vreugde begroeten, een ontwikkeling die wjj sociaal
democraten bevorderen zooveel wij kunnen, door ze te
verwarmen met de groote zonnekracht van ons ideaal
en door ze te verzorgen met al den liefdevollen ijver
van onzen onvermoeiden arbeid.
De groote ontwikkeling van het bewustzijn, dat alle
menschen in de allereerste plaats mensch zijn, allen,
zonder onderscheid, onverschillig of zij geboren wer
den in een omgeving waar overdaad of welvaart
of in een omgeving waar gebrek of ellende heerscht.
En voortgekomen uit dat bewustzijn, de ontwikkeling
van den eisch, dat alles weggebannen wordt uit de
wetten en uit de maatschappelijke inrichting, wat dien
ollen groei van aller mensch-ziju belemmert. Wegge
bannen de lage loonen Weggebannen den overmatigen
arbeidstijd, weggebannen de onvoldoende woning, de
onvoldoende ontwikkeling, weggebannen de maatschap
pelijke en staatkundige onmondigheid van wettelijk en
kunstmatig onmondig gehondenen.
Dat is de groote eisch der democratie, de groote
levenskracht van de tegenwoordige democratie, die al
grooter wo dt en al machtiger, al heerlijker en al stra
lender, zóó licht en zóó doordringend helder, dat zelfs
in het bureau der Nieuwe Schiedamsche Courant een
oogenbllk het bewustzijn van die lichtende werkelijkheid
opschoot en nu een paar vergeten zinnen getuigenis
komen afleggen van die gebeurtenis.
Maar dat is ook het eenig«, dat van eenig belang is
in al die 5 artikelen.
Verder is alles een onhandige, platte verdediging van
het samengaan van Rome en Dordt, hier en daar erger
lijk door zijn onbedekte domheid.
Wat te denken bijv. van deze onhandigheid:
1) De verkiezing van een anti-rev. wordt hier dus een kwaad
genoemd
„Wij beschouwen het geenszins als het ideaal
van den politieken strijd, dat deze gevoerd wordt
met het uitsluitend doel de staatkundige macht in
handen te houden, teneinde daarvan voor de vrien
den bij het vervullen van openbaie betrekkingen
te profiteeren. Zulk een politieken strjjd, zooals
bijv. in Amerika plaats heeft, beschouwen wij als
demoraliseerend voor een volk."
Niet „het ideaal." O neen, maar wel een hoofdbe
standdeel van de nuchtere werkelijkheid, immers
„de kamerverkiezingen (beslissen) gewoonlijk ook over
de staatkundige benoemingen."
En wat te zeggen van deze platheid en onhandigheid
„Wat de eer onzer (Katholieke) party betreft:
er zijn inderdaad districten, waar wij ons recht op
een Katholieken zetel dienen te handhaven. Dit
neemt echter niet weg, dat wij rekening moeten
houden met de omstandigheden en als verstan
dige lieden van twee kwaden het minste 1) moeten
kiezen. Wat baat het ons, of wij al onzen eigen
candidaat in herstemming brengen, als toch ten
slotte een liberaal gekozen wordt. De eer (cursiv.
van de N. S. Ctder herstemming is niets in ver
gelijking van het feit der verkiezing voor vier jaar."
Kan het platter gezegd, dat het alleen om winst te
doen is en om niets anders?
En hoe te oordeelen over deze domheid:
„Laten wy het eerlijk erkennen: wat ons op de
vaderlandschen bodem verdeelt, is de groote wereld
vraag: steunt het geluk, zoowel van het individu
als van een volk, op den grondslag van het geloof
of op het fundament der rede? Wat ons volk in
twee groote staatkundige kampen scheidt, is het
kiezen tusschen Christus en Voltaire, tusschen posi
tieven godsdienst en vrijdenkerij."
Deze „wereldvraag" is prachtig. Laat de Nieuwe
daarna eens informeeren by de Chineezen of de Siameezen
of de Japanners of andere, alles behalve „onontwikkelde"
volkeren.
En dan die tirade over het geluk op den grondslag
van Christus of van Voltaire! Welk een dolle verwar
ring van begrippen!
In dien geest is het heele stuk, dat per slot van
rekening niets anders bedoelt dan de Schiedamsche
katholieken op te wekken tot stemmen op den anti
revolutionairen conservatieven graaf van Limburg Styrum,
al staat dat er niet ronduit in. Als lokaas dienen dan
de voordeelen der benoemingen en de baten voor de
katholieke scholen!!
Het katholicisme te Schiedam staat blijkens zulke
officiëele stukken wel laag!
In het ve' slag van onzen party-sec etaris van Kuykhof
treft onze aandacht een zinsnede, welke hij van den
Provincialen vertegenwoordiger Bergmejjer weergeeft
en welke wjj hier volledig laten volgen.
„Alleen wil ik melding maken van het feit, dat door
bemiddeling van den prov. vertegenwoordiger van Zuid-
Holland de federatie Zuid-Hollands Zuiderkwartier tot
stand kwam. Bij deze federatie zijn aangesloten de
afdeelingen ten zuiden van de Maas (de eilanden) be
nevens Dordrecht, Gorichem, Rotterdam en Schiedam.
Ten dienste der propaganda is een blad gesticht Voor
waarts geheeten en een propagandist benoemd, n.l.
L. M. Hermans. Natuurlijk, schrijft Bergmeijer, is alles
nu niet zoo van een leien dakje gegaan, er waren heel
wat zwarigheden te overwinnen en het provincialisme
deed zich ook hier wel gevoelen (Schiedam weigerde
o.a. beslist zijn Moker met onze Voonvaarts te doen
samensmelten."
We hebben speciaal het oog op de twee laatste regels.
De ijver van partijgenoot Bergmeijer waardeerende, zoo
als ze 't verdient, ontzeggen wjj hem toch beslist het
recht zoo bij voortduring te trachten zijn meening over
hef locale blad voor Schiedam, aan ons te willen op
dringen.
Want het is niet de eerste maal, dat de bedoelde
uitdrukking aan ons adres wordt gericht ook op de
vergaderiugen der federatie wordt nog al eens op 't
zelfde geboomd.
Wij meenen het 't recht van de Schiedamsche sociaal-
domokraten, van den provincialen vertegenwoordiger te
verlangen, dat die pogingen worden gestaakt.
Want wat is het geval?
Toen onze afdeeling besloot tot de federatie toe te
treden, is dat besluit vergezeld gegaan van de voor
waarde: „Ten opzichte van het uit te geven blad dei-
federatie staan wij buiten elke verplichting wij be
houden onze Moker".
De federatie heeft die voorwaarde aanvaard en heelt
dus de verplichting op zich genomen, ons in deze niet
verder lastig te vallen.
En tóch laat men geen gelegenheid passeeren, om met
hetzelfde weer te berde te komen worden wij nu
zelfs van provincialisme beschuldigd.
Heeft men dan geen vertrouwen in ons besef van
onzen plicht als goede partijgenooten
Blijkbaar niet. Want anders moest men begrypen
dat wij doen wat óns voor onze stad het beste, het
meest nuttigst lijkt: vóór onze algemeene zaak.
En dan is dit het nuchtere feitDe Moker wordt hier
algemeen gelezen, en behoort tot de, naar wij gelooven,
weinige organen onzer pat tij, die zichzelf bekostigen.:
Zelfs maakt De Moker nog winst!
Nu weten wjj wel, dat in de „intellectueele" kringen
onzer party De Moker niet zoo hoog staat aangeschreven.
Doch deze kwestie laten wij ditmaal rusten; de wijze
van redigeeren van een plaatselijk blad moet het resul
taat zijn van het zoeken naar de beste methode.
Hoofdzaak voor ons is en blijft: thans bereiken wij
alle kringen te dezer stede, de arbeiders in 't bizonder,
maar daar naast ook alle, tot de hoogste, gezagsmen-
schen en laat nu de grootste optimist ons eens ver
tellen, welk succes hier voor Voorwaarts te behalen is
Ziet men wellicht met zekere minachting op De M.oker
neer wij willen het goede van Voorwaarts erkennen.
Maar Voorwaarts ka,n niet geven wat men noodig heeft
om bjj de arbeiders ingeburgerd te worden: de voort-
durend-kritische beschouwing van de lokale gebeurte
nissen.
Blijft men binnen de grenzen van zijn omgeving, dan
zal men onvermijdelijk laag-gronds moeten blijven. Dan
zal men z'n taak beperkt zien tot de eerste en aller
eerste propaganda.
En da:i kümt men bij onze theorethici niet spoedig
in „de geur". Maar men werkt misschien wel met in
de toekomst de meeste kans op succes en voldoet
o.i. zeker aan de roeping, welke eenmaal aan de kleine
pers werd toegekend.
Niet voor ons gemak houden wij ons plaatselijk blad
in stand de werkzaamheden er aan verbonden druk
ken ons zelfs zwaar, doch als goede sociaal-democraten
geven ook wij al onze krachten voor de propaganda.
Hiervoor vragen wij geen lof wèl waardeering.
En zelfs misschien nog krachtiger dan tot nog toe,
wanneer men ons van buiten af de wet wil gaan voor
schrijven.
We zullen onzen akker blijven bebouwen op denaar
o.i. meest geschikte wijze.
Het regent den laatsten tijd hoofdartikelen in De
Nieuwe. Waar ze vandaan komen, mag Joost weten,
maar ze staan er inEn da's 't voornaamste.
En altijd over de politiek. Nu, dat onderwerp komt
meer-en-meer in de mode, dus we konstateeren al dadelijk,
dat de Nieuwe wat kleedij aangaat, beter met den tijd
rekening houdt dan d'r oudere zuster.
Het brandende punt dezer dagen: de onderwijsnovelle,
werd ook waardig gekeurd, door onze vriendin te wor
den behoofdartikeld d'r volgt een kamer-overzicht.
Maar natuurljjk gaat er eerst een woordje vooraf!
Dat üoort zoo. En de Nieuwe vertelt dan ook in de
inleiding dat de onderwijsnovelle de bedoeling heeft meer
gelijkheid te brengen in de ondersteuning van Openbaar
en Bijzonder Onderwijs dat beoogt wordt de vrij
making van het bijzonder onderwijs dat het is een
daad van de grootste billijkheid en rechtvaardigheid,
enz. enz. enz. enz,
En dan volgt iets, dat verraadt, dat zelfs een oner-
DE MOK EB,
