Van heinde en verre.
Arbeider of werkbeest.
Ditjes en Datjes.
varen iVieuwe-redacteurtje nog wel eens humoristisch
kan wezen (zij 't ook zonder meer) en dat wij hier doen
volgen
Bij de behandeling van het ontwerp in de Tweede
Kamer bleek van liberale zijde niets van eenige
toegevendheid of meegaandheid. Integendeel werden
door sprekers van alle zg. vrijzinnige richtingen
niet anders dan bezwar en geopperd, bezwaren welke
allen de onaannemelijkheid van de wet moesten
betoogen. Zoo durfden de socialisten, die óók durven
poseeren als voorstanders van de vrije school, bjj
monde van „burger" Schaper eischen, dat het school
toezicht d. w. z. het Rijks-toezicht er voor
waken moet, dat de door den onderwijzer beleden
beginselen, inbreuk zouden maken op de materie
van het onderwijs.
Als een eerst-beginnend schaatsenrijder beentje-over
maken wil, nou, dan kan 'm die aardigheid 'n fermen
bloedneus bezorgen. En als een ongeroutineerd kranten-
schrjjvertje glasduint in onderwerpen, welke eigenlijk
nog vèr buiten z'n bereik liggen, en hij veroorlooft zich
daarbij zelfs de weelde van grappen-maken, dan zal-i
onvermijdelijk een fermen bok schieten en uitgelachen
worden.
Als onze geëerde confrater werkelijk eenig begrip
had van de strekking van het wetsontwerp, zou hij zich
toch niet verwonderd toonen, dat van liberale zijde niets
van eenige toegevendheid of meegaandheid bleek. Althans
van die liberalen, welke nog eenigszins den naam dra
gen kunnen, de Nieuwe weet niet(?) dat de oud-liberaal
Roëll wel voor toenadering vatbaar blijkt! Och neen,
diens verklaringen heeft ze juist over 't hoofd gezien
Door verschillende sprekers der linkerzijde is de on
aannemelijkheid van het ontwerp betoogd, met het oog
op de grondwet, welke gehandhaafd moet blijven, niet
waarGrondwet, kom, wat weet de Nieuwe van 'n
grondwetIs 't een ui of augurk
En dan kwamen nog de socialisten bjj monde van
„burger" (hoe is-i Schaper, óók voorstanders van
de vrije school, eischen dat het schooltoezicht n.l
het Rijkstoezicht er voor waken zou, dat de door
den onderwijzer beleden beginselen inbreuk zouden maken
op de materie van het onderwijs.
Eu de socialisten poseeren als voorstanders van de
vrije school
Eu „burger" Schaper wil nog meer 1 jjkstoezicht
Wat 'n onzin! Wat 'n dwaasheid!
Hoe kunt ge nu zooiets tot elkaar brengen
Het schaatsenrjjertje verbeeldt zich dat alle schaat
senrijders krabbelaars zijn en hij de krabbelaar
schaatsenrijder
De Nieuwe weet er niets van, dat de S. D. A. P. vóór
de vrije school is, tenzij het voldoende van het onder
wijs gewaarborgd zij. Geeft men waarborgen, dan steu
nen wij weigert men ze, dan bestrijden wij de vrije
school omdat het ons zuiver te doen is om het
onderwijs, niet om de duiten die voor anderen hoofd
zaak blijken.
Van nature is elke beginnende schaatsenrijder ietwat
bang. Maar o, als-i een goede kennis vindt, die 'm op
sleeptouw nemen wil, op wien hij steunen mag, dan
eerst komt de welgedaanheid, de trots van den „over
winnaar" eerst goed uit. Hm, dat zwieren langs die
gladde banen is voor hem niets meer. Maar toch houdt-ie
den ander stevig vast.
Ditmaal vond de Nieuwe Talma bereidvan wien
ze verhaalt
Nu had dezer dagen de bekende en goed be
spraakte heer Talma, dien wij ool^ hier eenmaal
het woord hooren voeren, zich tot taak gesteld
deze beweringen en tegenwerpingen te weerleg
gen, en hij deed dit 1.1. Dinsdag in de Tweede
Kamer op eene wijze, zoo raak en afdoende, dat
zijne tegenstanders de striemen daarvan nog lang
zullen voelen.
Nou, dat zal wel los loopen. Wie althans de Kamer
verslagen volledig gevolgd heeft, zal weten (behalve
de Nieuwe, die weet 't niet) dat het met dominé Talma
akelig is afgeloopen en dat hij van den heer Ketelaar
een antwoord heeft ontvangen, dat hem vuurrood van
schaamte naar zijn vrienden deed vluchten om troost
en sterkte. En dat is de held van de Nieuwe: de be
kende en goed bespraakte heer Talma, die ook wij
hier eenmaal het woord hoorden voeren toen-ie ook
nogal vrij bekaaid van de reis gekomen isWeet je
dat óók nog, Nieuwe?
Maar daarom mag-je wel blij met hem zijn, hoor Wij
mogen wel kindervreugde, vooral als ze zoo goedkoop is
De rede van den welbespraakten heer Talma wordt
weergegeven, doch vooraf gaat nog:
Het eerst kwam de heer Schaper aan de beurt,
die zou willen da,t een christelijk onderwijzer geen
christelijk onderwijs mocht geven.
Wij cursiveeren. Hier blijkt onze schaatsenrijder te
willen probeeren of-i beter met de schaatsen in de
lucht dan op 't jjs kan staan.
Alweer 'n vermaak
En van harte gegund.
De Eotierdamsche gemeenteraad verwierp deze week
met 19 tegen 14 stemmen een motie Rombach e. a. om
bij het aanbesteden van gemeentelijk druk- en bindwerk
rekening te houden met de loonregeling der Kamer van
Arbeid. Die leelijke conservatieven!
De visschers hebben het hard te verantwoorden ge
had. Zoo o. a. bij Ternumterzjjl, waar een Duitsch
motschip is gezonken, de mast steekt boven water uit;
men denkt_ dat alle opvarenden zjjn verdronken.
In een week tijds zijn bij de firma Meijer en Couvée
2 meisjes de handen gewond door de machines, 't Is
treurig dat de ouders dier kinderen niet eens een pro
test laten hooren.
De Yolks-kiesvereenigingen in de gemeente Lonneker,
(district Enschedé) te Glanerbrug, Wooldrikshoek en
de buurtschap Lonneker hebben zich bij de S. D. A. P.
aangesloten.
Verleden week Zaterdag had onze partijgenoot Meier,
die timmerman is te Hilversum, het ongeluk uit de
goot van een in aanbouw zijnd huis te vallen. De dok
ter constateerde hersenschudding.
De Katholieke „Noordbrabanter" schrijft over de ver
gadering van den Bond van R.K. Kiesvereenigingen o.a.:
„De a'gemeene indruk, dien de vergade ing op ons
„maakte, was dat de oprichting van den algemeenen
„Bond een volkomen fiasco is geweest."
Het eerste nummer is verschenen van de Voorvechter
een maandblad van onze partij voor Limburg, 't Is
noodig
In Stedum is voor proef een openbare leeskamer
geopend, waarin geheel kosteloos voor iedereen boeken
ter lezing liggen van vrijzinnig-godsdienstigen, letter
kundigen, socialistischen en anderen aard.
Te St. Kruis (onder Aardenbufg) is een gehuwde
25-jarigen molenaarsknecht, die terwijl de molen draaide,
tusschen dewieken door wilde loopen, zoodanig door
een der wieken getroffen, dat hij na hevig lijden is
overleden
De Amsterdamsche Toonkunstenaarsvereeniging heeft
besloten de contributie te verhoogen, ten einde daar
door het weerstandsvermogen der vereeniging bij vak
actie te verhoogen.
Maandagmorgen is staking uitgebroken onder de
timmerlieden aan de gemeentelijke lichtfabrieken in
Den Haag. De stokers vragen eeu loon van 30 cent
per uur onder de gewone voorwaarden d. w. z. slecht
weer, huis toe, of 25 cent per uur geregeld loon. De
patroon wil niet meer dan 28 cent geven.
JeneverpolitiekOp de vergadering der Centrale
Katholieke kiesvereeniging in het district Doetinchem
is door een paar bestuursleden het voorstel gedaan aan
het gemeentebestuur van Aalten te schrijven, dut, wan
neer de anti-revolutionaire gemeenteraad het besluit
van sluiting der herbergen om 9 uur niet introk, de
katholieken het aftredend anti-rev. kamerlid Van Vliet
niet zouden steunen
Te Maastricht is de machinist S bij het aanzetten
van de machine in de aardewerkfabriek „de Ceromique
tusschen de machine geraakt met het afschuwelijk ge
volg dat hij onmiddellijk dood was.
Het maandblad der Haagsche afdeeling van den
Typografenbond meldt: „Onze aktie tegen Land en
Volk" (het nieuwe liberale blad) heeft in zooverre
succes gehad, dat in de plaats van enkele minder be
taalde zetters, die op andere drukkerijen werk vonden,
mannetjes van 20 cent per uur zijn aangesteld. Werd
vroeger 's nachts ten volle 10 uur gewerkt (met 10 a,
15 min. schafttijd) thans wordt een half uur toege
staan
Nu de Hilversumsche patroons vereeniging afwijzend
heeft beschikt op de eischen der timmerlieden, hebben
de Protestantsch-Christelijke Timmerlieden-vereeniging
en de vereeniging „Door Eendracht Vei betering" be
sloten zich niet meer neer te leggen bij de patroons
beslissing.
Te Bolsward is een nieuwe afdeeling onzer partij
gesticht.
De Ziveedsche regeering heeft op 5 April een wets
voorstel ingediend, inhoudende scherpe strafbepalingen
op werkstakingen die „gevaar voor de Maatschappij"
opleveren. Het voorstel is commissoriaal gemaakt.
De Eransche Kamer heeft met een meerderheid van
ruim honderd stemmen verscheidene nationalistische
amendementen verworpen, die vertraging van het wets
ontwerp tot scheiding van Kerk en Staat bedoelen.
De „Pretoria News" meldt dat er een groot verzoek
schrift van inboorlingen, waarop reeds 33.000 hunner
geteekend hebben, de ronde doet. Het verzoekschrift is
bestemd voor den koning om hem te vragen, bij de
openstelling van den Transvaalschen grondwet te letten
op de belangen van de inboorlingen, die worden bedreigd
indien alle macht aan de blanken wordt gegeven. Vroe
ger waren 't de uitlanders, thans de inlanders!
Te Parijs heeft men bij eene huiszoeking bij een
gepensionneerd officier, 500 uniformen gevonden. In een
ander huis, daar in de buurt vond men een groote
voorraad patronen. Men spreekt van een samenzwering
tegen de Republiek, waarbij die voorwerpen moesten
dienen! De justitie heeft verschillende personen gear
resteerd.
De Pruissische mijnwet wordt onder de handen der
conservatieve meerderheid in den landdag niet anders
dan een muilkorfwet. Alleen 't verbod van „nullen" is
gehandhaafd Daarentegen krijgen de directies 't recht
boeten op te leggen bij onregelmatige vulling der wagens.
Wij maakten laatst melding van een staking onder
de Chineesche koelies in de Afrikaansche mijnen. De
„orde" is thans weder hersteld; 50 hunner zijn tot zeven
maanden dwangarbeid ve oordeeld.
Te Madrid is een in aanbouw zijnd waterreservoir
ineengestort. Het ongeluk veroorzaakte groote opgewon
denheid onder de arbeidende bevolking. Een 80-tal lijken
van arbeiders zijn reeds gevonden. Vijf duizend a bei-
ders demonstreerden in den avond van den dag van het
ongeluk met zwarte vlaggen, welke door de politie
werden afgenomen.
In Engelsch Indië heeft een verschrikkelijke aardbe
ving plaats gehad; het aantal slachtoffers dat er bij
omgekomen is, wordt tot dusverre op 13000 geraamd.
Geheele dorpen rond Dharmsala zijn weggevaagd. In
Dhannsala heerscht hongersnood; de soldaten moeten
met geweld plunderingen beletten.
De Engelsche kruiser „Juno" bracht te Kaneo inter
nationale troepen en gendarmes, benevens 12 gevangenen
uit Kandamos aan. Het volk op de kaden juichte de
gevangenen, die tot de opstandelingen van Therisso
behooren, toe.
Te Brussel werd Zondag 't congres der Belgische
koöperaties gehouden. Uit 't verslag bleek dat de ómzet
over 1904, 1.663.000 franks f 800.000.bedroeg,
of 175.000 franks meer dan in 1903.
Elk oogenblik kan men een treffen vérwachten tus
schen de Japansche en Russische vloten. De slag die
geleverd moet worden, zal wel beslissend zijn voor den
geheelen oorlog.
De Katholieke domproost van Worms, Malzi, is door
het gerechtshof te Mainz veroordeeld wegens mishan
deling tot 150 maak boete en wegens vergrijpen tegen
de zeden tot 1 jaar gevangenisstraf.
Dinsdagmiddag heeft er te Bergen in België een ont
ploffing in een mijn plaats gehad. Zeven mijnwerkers
zijn gestikt; éen is er gewond.
De Bruin schrjjft in het laatste no. van De Bakkers
bode
Stel je voor, lezers, dat men het genoegen heeft in
een bakkerij werkzaam te zijn, waar men het kostelijk
vermaak geniet om de andere week 102 uurtjes te
mogen bezig zijn. De week daarop 92 uurtjes. Dus door
mekaar genomen slechts 97.
Meer niet. Stel je nu verder voor, dat men als vol
wassen gezel zich voor dat beetje werken twee groote
rijksdaalders ziet toegewezen als z.gn. halfwas 4
blanke guldens dan mag men toch wel vragendn
liebste, was wollen sie mehr Men heeft 'n paradijs
op aarde!
Dit behoort men te waardeeien. Natuurlijk! En al is
het volk tegenwoordig zeer ontevreden, omdat het wordt
opgeruid, vat-je, door dat rooie kanalje, gelukkig zijn
er nog menschen die zich weten vrij te houden van-die
oproerige gedachten en die nog tevreden weten te zijn.
Wa-blief? tevreden zijn Neen maar, als mefi voor
nog geen tien heele koperen centen zich een uur mag
afstompen in een bakkerij zou men dan ontevreden kun-:
nen zijn? Nou zeg, die is goed! Dan moet je al ver
bazend rood op de graat zijn
De bakkerij van den heer Persoon, Vlaardingerstraat
alhier, kan als het eldorado worden aangewezen, waar
bovengeschetste ideale arbeidsverhoudingen heerschende
zijn. De patroon vaa t daar natuurlijk wél bij, maar
schijnbaar ook de gezellen. Het groote wonder toch i
doet zich hier voor, dat een der gezellen zóó volmaakt
als werktuig geschapen bljjkt, dat als-i 14 a 15 uur
achter den rug heeft, hij den patroon vraagt wat hij nu
kan gaan doen. En persé weigert dit per ongeluk be
zielde werkding er uit te scheiden, als de baas het zegt.
Nu, ieder zijn smaak. Maar wat dit wonder belieft
moet nog niet aan anderen worden opgedrongen. Logisch
is 't echter, dat de werkmanie van den eenen liefhebber
ook van de anderen wordt geeischt. De patroon vindt
dit zoo klaar als de dag.
Maar de betrokkenen zelf denken er anders over. Ze
gunnen hun kameraad, die beweert met vrijen tijd geen
raad te weten, z'n genoegens van harte, doch willen
ook wel van den hunne profiteeren. Zij willen wèl wat
vrijen tijd. Zij willen wel wat minder uren bestemd zien
als hun werkdag zij willen wèl wat meer vrij hebben
om ook althans maar een weinigje van het leven te
genieten. Ze wenschen zich niet krom, vroeg oud en
dood te werken.
Zou de patroon hèn niet evengoed als die eenen, die
anders gezind is, hun genoegen willen doen
Spreken is arilverDe Nieuioe heeft een
verkiezings-hoofdartikel in vijf fatereelen gegeven. „De
a.s. Juni-verkiezingen" werden er in behandeld, waar
over we hier niet verder uitweiden, doch alleen even
het slotstuk van weergeven
„Onder de Katholieken zijn er, die eenige be-
wondering gevoelen voor de sociaal-democratische
theoriënmaar ter navolging strekt ongetwijfeld
de ijver der socialisten,"
„Zeker om dien strijd goed te strijden, moet er
verbazend na gesnuffeld, over geschreven, opge
zocht, veel arbeid en geld ten koste gelegd worden,
maarzouden wij voor onze beginselen ons in
offer en ijver laten overtreffen door een partij als
de socialistische
„Den vraag stellen is haar beantwoorden."
Ei, eiDat willen we niet altijd even gul erkennen,
dat er onder de Katholieken zijn, die eenige bewonde
ring gevoelen voor de sociaal-democratische theoriën
al weten we 't ook allemaal. Is het wel voor
zichtig van een goed Katholiek blad, om die verklaring
zoo rondweg te geven
Ook wij wilden wel, dat alle anderen onzen ijver na
volgenden zoo mogelijk trachtten te overtreffen. Maar
