Christendom en Socialisme.
Dr. J. van den Brink,
Stemt VAN LEEUWEN!
.Een laatste woord.
Van heinde en verre.
Zie, deze twee termen staan elkaar zoo nabij, dat
men m. i. geen goed en oprecht Christen zijn, kan
zonder ook tegelijk socialist te zijn en mochten er
socialisten gevonden worden, dia misschien minder van
het uiterlijke van lmn kerkgenootschap overhielden,
dan hebben ze toch de kern, het essentiëele en wezenlijke
hunner belijdenis bewaard. Want het gebod der naas
tenliefde is voor de vervulling der wet. De Schrift
ademt maastenliefde op ieder harcr mysterievolle
bladzijden. De Schrift spreekt haar vonnis uit over de
pijnlijke wanverhoudingen onzer samenleving, waar ze
veroordeelt den rijken vrek, feestmaaltijdende en in
purper gestoken, die den armen Lazarus laat verhon
geren en lijden aan de poort van zijn paleis. Ook het
kapitalisme leeft uit de krachten van' den werkman
en huisvest hem in bekrompen woningen, naast de
paleizen der rijken en laat hem over aan zijn lot op
zijnen ouden dag. Het kapitalisme spot met Christus'
woord. „Verzamelt u geene schatten op aarde', en uit
de hedendaagsc.he maatschappij stijgt op het aanklacht-
geschrei van het onthouden loon der werklieden. Een
Christen kan geen vrede nemen met de tegenwoordige
toestanden en het zedelijk bederf, dat voorvloeit uit
het kapitalistische stelsel. Een consequent katholiek
moet m. i. het socialisme op maatschappelijk gebied
belijden en meestreven, want alleen bij gezonde stof
felijke verhoudingen, kan de menschheid geestelijk voor
uitgaan.
Den geest der sociale gerechtigheid willen wij ingang
doen vinden in onze wetgeving en daarom werken de
katholieke socialisten saam met onze klassegenooten, de
sociaal-demokraten bij den komenden stembusstrijd.
R. K. Priester.
ARBEIDERS VAN ELKEN GODSDIENST
Met dit nummer wordt de verkiezingsactie in De
Moker afgesloten. Een laatste woord nu.
Een laatste woord tot u, arbeiders. Straks staat ge
voor een zeer ernstige vraag; straks zult ge door uw
stembiljet te beslissen hebben over de wijze, waarop
ons land geregeerd zal worden.
Ontelbare malen hebben wij in ons blad besproken
de wijze, waarop een zich kristelijk-noemende regee
ring zich van haar taak geweten heeft. Maar sterker
dan wij het in woorden vermochten aan te toonen,
bewees de tegenwoordige regeering zélve hoe reaktio-
nair ze is in merg en nieren.
Christelijk was ze niet!
De eerste christelijke wet moet nog ontworpen wor
den. Lohman schijnt waarheid te hebben gesproken,
-toen hij zeide: christelijk staatsrecht is onbestaanbaar;
zelfs mag men beweren: christelijk staatsbestuur is
onbestaanbaar
Wél was het christelijk ministerie reaktionair! De
weinige arbeid, die het leverde, was steeds achteruit
gang. De ongevallenwet moet verslechterd wordende
arbeiders moeten betalenDe arbeidswet moet
verslechterd worden: gij moet méér kunnen worden
uitgebuit! Het onderwijs moet verslechterd: gij
behoort dom te blijven. Het arbeidscontract zal al
lereerst verplichtingen geven, tegen slecht ge
waarborgde en schrale rechten. De pensioenwet, het
meest schandelijk gewrochtsel, is een officieele roof
tocht op uwe zakken.
Duldt ge dit alles? Arbeiders, hebt ge hersens om
te denken? Hebt ge begrip van recht? Hebt ge den
moed uw bestaan te verdedigen?
Stemt dan NOOIT
op dat onbelangrijke persoontje, dat reeds zoo vele
jaren achtereen als uwe afgevaardigde een zetel in de
Kamer bezette, en enkel dienst wist te doen als tel-
man bij de regeeringsmee: derheid Wat deed de graaf
van Limburg Styrnm ooit in het belang van ons dis
trict?
NietsEn tóch was er wel iets te doenDaarvan
bijvoorbeeld
kunnen de brandersknechts getuigen.'
Wie was het die nun belangen eenmaal in de Kamer
bracht? De graaf? Och kom, die zal nota nemen van
brandersknechts! Neen, het was een Sociaal-Democraat,
die de branderij-gruwelen weer moest ontdekken!
Let op de 'daden, arbeiders, van uwen afgevaar
digdeSpreken die van plichtsbesef? In welk opzicht
nam graaf Van Limburg Styrum nota van uwe belan
gen Wat m rktet gij ooit van hem? De roem welke
u toekomt met uw stem uit te brengen op graaf Van
Limburg Styrum is dezein de Kamer een man te doen
plaats nemen, die er totaal niet behoort. Schiedam
maakte met zijn afgevaardigde in de 2e Kamer een
armzalig figuureen Lohmaniaansche stemmachine,
meer was onze adellijke vertegenwoordiger niet
Welnu, arbeiders, ons laatste woord is ditwélk
belang hebt gij er bij, om dezen man wederom uw wel
en wee toe te vertrouwen 7 Kunt gij één reden daar
voor ontdekken? Overweegt de vraag ernstiggebruikt
uw eigen, gezond verstand, dan ziilt ge tot de overtui
ging komen en deze met alle kracht waarover ge be
schikt overdragen aan al uwe mede-arbeiders: van de
zijde der arbeiders verdient graaf Van Limburg Styrum
geen enkele stem!
Zullen we dan onze stem aan den heer De Groot
geven We kunnen het niet aanbevelen. Men moge
voor den persoon van dezen kandidaat achting gevoelen,
naar de Tweede Kamer moeten we hem toch maar
niet zenden.
Ei' wordt vaak om gelachen, als wij beweren dat de
vrijzinnig-demokraten viscli noch vleeseh zijn
Doch kenmerkend is het, hoe héél hun theoretische,
maar evenzeer héél hun practische politiek uitmunt in
zwakte en halfslachtigheid. Dit verschijnsel wezen we
ook zoo vaak aan bij den kandidaat der vrijzinnigen,
in zijn arbeid in den gemeenteraad. Altijd schipperen,
(nemen wat je krijgen kunt, heet 't tegenwoordig) geen
vastbesloten strijd naar het doel. Op welke slappe wijze
is de strijd gevoerd tegen den demon in ons gemeente
bestuur en hoe is hij beëindigdZeker, eerst een storm
loop, denkt men echter: nou wordt het ernst, straks
dreunt de losbarsting dan is plots alles stil, de
aanvaller verdwenen en de vuurpijl stertt als een nacht
kaars uit.
Daar is niet dat forsche in 't handelen, dat van
bewustheid spreekt. Daar is niet de kracht van
volle overtuiging, die drijft tot onwrikbaar doorzetten.
Neen, daar is over-overgroote voorzichtigheid en lang
zaamheid die men zekerheid meent te zijn, doch
meer z'n oorsprong vindt in de zucht tot sparen van
kool en geit.
Hoe duidelijk blijkt dit alles bijv. in de staking
der glas-arbeiders. Schoon de oorzaak daarvan
voor 't grijpen was en ook helder'uitblonk, dat hier
enkel in 't spel was een ver doorgevoerd patroons-
terrorisme; schoon alle groepen, zoowel de R.K. Volks
bond, als Patrimonium, als de Ned. Herv. Werkmans
bond, als de S. D. A. P. enz. enz., terstond stelling
kozen voor 't recht van de arbeiders de vrijzinnig-
demokraten begrepen en erkenden eerst het recht van
deze staking, toen ze ongeveer voorbij was! Als een
hinkend paard komen ze meestal achteraan, omdat ze
op twee gedachten strompelen, en hun kijk op de dingen
onjuist maken door het adopteeren van het arbeiders
belang en het patroons-belang tevens.
Zoo ook is het gesteld met het Arbeids- of wel
dwang-contract, waarv an de vrijzinnig-demokraat Drucker
de uitvinder is en dat een „vrijzinnige" regeering ons
even goed zal opleggen als een christelijke. De heeren
begrijpen niet dat dit ontwerp véél te vroeg ter wereld
is verzeilddat het misschien dienst kan doen als de
vakvereenigingen behoorlijke kracht ontwikkelen kunnen,
doch dat het nu is voor den arbeider„allereerst nieuwe
verplichtingen.'" 01 er nieuwe rechten zullen komen,
kunt ge dan hopen!
Neen, een vrijzinnig-demokraat moge als persoon
een nobel figuur zijn, in de politiek, dat zullen de
arbeiders meer en meer moeten begrijpen als ze hun
oogen en hersens gebruiken, in de politiek mist hij alle
hou-vast. Dit blijkt in de Kamer het best bij verschil
lende stemmingen: de eene vrijzinnig-demokraat stemt
met volle overtuiging tegen een voorstel, de ander met
evenveel overtuiging er vóór. De geheele vrijz. dem.
groep in de Kamer fungeert het meest als politiek
raadselEn zouden we er nut in kunnen vinden, het
eene vraagteeken naast het andere te plaatsen? Wat
winnen we daarbij? Wie weet het te zeggen?
Niemand zelfs de vrijzinnig-demokraten niet. Ze
weten héél goed, welk ve raad ze aan de demokratie
hebben gepleegd ze weten heel goed, dat ze niet
meer zijn, waarvoor ze zich zoo gaarne uitgeven. Door
hun valsche leuzeklerikaal of anti-klerikaal hebben ze
zich in wanhopige bochten laten wringen wat ze nog
kunnen en zullen doen, 't zal alles geschieden bij de
genade der oud-liberalen.
En daarom zijn ze voor de bewuste arbeiders bij
eerste verkiezing onmogelijk geworden. Geen a: beider
kan met volle sympathie den heer de Groot zijn stem
geven
Over blijft VAN LEEUWEN
Waarom moet ge dien stemmen? Om zijn persoon?
Ge hebt er weinig mede te makenNeen, ge moet hem
stemmen als sociaal-demokraat!
Zijn het niet de sociaal-demokraten, die in en buiten
de Kamer het zwarte verbond het felst bestoken en
ontmaskeren! Zijn het niet de sociaal-demokraten, die
met vollen ernst hun mandaat vervullen? Die zelfs
door de anti-revolutionaire pers aan andere kamerleden
worden ten voorbeeld gesteld om hun ernstig werken
en ijverige studie? Zijn het niet de sociaal-demokraten
die in alles de wfe-belangen hooghouden? Was het
niet Troelstra, die de beruchte Noord-Brabantsriie
bankzwendel geeselde; was het niet Yan Kol, die
de moordtochteu in de Gajoe- en Alaslanden brand
merkte was het niet Van Kol, die de interpellatie
richtte inzake de raadselachtige gebeurtenissen aan
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken waren
het niet altijd de sociaal-democraten die steeds de
vuile wasch hadden schoon te wasschen, omdat de heele
rest van rechts en links er den neus voor ophaalde?
Sla de Handelingen na, arbeiders overal en altijd
waren de sociaal-democraten op de bres om uwe belan
gen te behartigen. Trots hun klein getal
worden zij o zoo gevreesd!
Dat bewijzen het best de pogingen die overal worden
aangewend om de soc.-dem. Kamergroep te verzwakken,
zoowel van rechtzinnige als van vrijzinnige zijde. Dit
zegt u genoegarbeidersZorgt gij ervoor, dat die
soc.-dem. Kamergroep versterkt wordt en wel
met een krachtig elementwij kennen onzen
kandidaat als een eerlijk en stoere strijder; wij kennen
hem als een krachtig overtuigde sociaal-democraat
Arbeiders, stemt en roept op al uwe kameraden en
doe uw galm gaan door sloppen en stegenwerkt,
arbeiders, die enkele dagen, welke ons nog resten,
werkt met grooten kracht voor onzen kandidaat
laat ons, doch ook uw laatste woord zijn:
Stemt op Dr. J. VAN LEEUWEN!
Groote rijkdom brengt de tegenstelling met zich van
groote armoede. Hoe weelderiger eene klasse leeft, te
schriller zal het onderscheid zijn tusschen die klasse en
de groote klasse van werkers.
De arbeider moet zijn arbeidskracht verkoopen om
voor den honger gevrijwaard te zijn, en hij moet die
arbeid leveren daèv en wanneer het den bezitters der
productiemiddelen belieft. Maatregelen in wetten kunnen
de almacht van het patronaat wel besnoeien, maar toch
altijd zal de arbeider zich moeten overgeven aan de
willekeur van hen, wiens brood hij eet, en dus ook zijn
lof spreekt. Herhaaldelijk worden patroons door de
politie verbaliseerd wegens het „overrijd" laten werken,
en het volgende staaltje daarvan doet ons een blik
slaan in de levensomstandigheden van joDge meisjes die
door de angst voor broodloosheid, door de patroons
worden gedwongen om hun nachtrust op te ofleren aan
de winstdorst. Het geval is het volgende
Bij de fijnen aaraeskleermaker, firma Hofman aan den
Schiedamschen Singel te Rotterdam heeft de politie
Zaterdag 3 Mei 's avonds te 9 ure in een geheime
werkplaats, een snikheet vertrek, 15 meisjes druk aan
het werk gevonden, hetgeen den patroon een proces
verbaal bezorgde.
Is het niet schandelijk? De wet stelt straf erop,
maar de honger drijft de meisjes het atelier, de
fabriek in, om er het grootste deel van den dag te
slijten voor een loon, dat, omdat het „maar" vrouwen
ot nog minder, meisjes, zijn, te gering is om ook maar
op den naam van loon aanspraak te kunnen maken.
Men moet het geval duidelijk zien. Meisjes worden
weggehouden van de plaats, waar ze behoorden te zijn,
in het huisgezin, waar ze alleen 's nachts even mogen
terugkeeren om een korte nachtrust te genieten, en den
anderen dag weer aan het werk te gaan. Zij mogen
dan de fijne dameskleeren maken, waarmede de me
vrouwen zich mogen tooien, wanneer ze in hun zalig
nietsdoen langs Rotterdams straten zwieren. Ook mogen
ze mooie kleedjes vervaardigen voor jonge dames, die
zich heet maken voor het welzijn van arbeiderskinde
ren, en fancy-fairs moeten opluisteren.
Zelf zullen die arme naaistertjes die kleeren niet
mogen dragen, dat is geen spek voor hun bek, maar
vervaardigen al zouen ze d'r leven voor moeten
geven. Ze zullen werken. De honger is een onver
zettelijke prikkel!
De patroon zal een boetetje hebben te betalen en
gaat vooit op denzelfden weg, want op dien weg is
goud te vinden!
Directe actie. Alphonsus IV, de koning van Spanje,
is in Parijs aan het passagieren geweest, en is dooi
den voorzitter van den gemeenteraad ontvangen met
alle statie. Bij wijze van protest tegen dat bezoek, was
de arbeidsbeurs in plaats van met de gewone Fransche
vlag, versierd met de roode vlag.
Het jongmensch heeft ook de opera bezochttoen
bij er kwam werd een bommenaanslag op hem gepleegd,
zonder dat hij eenïg letsel bekwamdaarentegen werden
eenige personen uit het publiek, en een paar uit den
stoet verwond.
Die heeren-anarchisten zijn toch rare scharrelaars.
Wanneer men ze vraagt, wat hun voorstelling is van
de nieuwe maatschappij, dan weten ze 't niet, want ze
trekken zich niets er van aan, dat de productie geregeld
moet zijnregelen.? brrr, dat doet je denken aan
orde; aan macht uitoefenen.... neen niets van dat
alles.
De anarchisten zullen de maatschappij zich helpen
ontwikkelen door het vermoorden, of althans het
trachten er naar, van personen, die ze juist niet moeten
treffen, omdat ze niet verantwoordelijk zijn. Wat heeft
nu dat Spaansche jongetje gedaan, dat het noodig maakt
hem uit den weg ie ruimen?
In Rusland waar men Von Plewhe en grootvorst
Sergius doodde,, daar was dat een gansch ander geval.
Dat waren verantwoordelijke personen, die bekend
waren als de „bloedhonden" in Rusland, en het volk dat
geen recht vindt in het barbaarsche land, vindt in z'n
machtelooze woede een zekere bevrediging voor zijn
gekrenkt rechtsgevoel, wanneer het zijn beulen uit den
weg ruimt.
Wij prijzen volstrekt geen moorden aan. Niemand
zullen wij aanraden, zich op die wijze te wreken, maar
van de Russen is het te begrijpen. De Russische
sociaaldemocratie heeft dan ook de verantwoordelijkheid
voor die daad op zich genomen.
In het geval met koning Alphonsus is 't het stelsel
van vorstenmoord, dat zich laat zien, het stelsel, bekend
als direkte „aktie", en dat keuren we beslist af, omdat
't onzin is. Niemand bereikt er iets goeds mede!
In het Roergebied bestaat reeds sedert lang een trust
of syndicaat (samenvoeging tot een geheel van ver
schillende ondernemingen) onder de mijneigenaars, waar
van de mijnarbeiders in dat gebied de zegeningen on
dervonden 'hebben in de tijden die nog pas achter ons
liggen (begin van dit jaar.)
Eenzelfde gevaar van staking-opdringen zullen thans
de arbeiders in Zuid-Wales (Engeland) op gaan loopen,
want ook daar gevoelen de heeren mijneigenaren liefde
voor een combinatie van hun vakgenooten. Enkele
dagen geleden hebben de heeren een konferentie ge
houden, waaraan de eigenaars van 28 steenkolenmijnen
met een jaarlijksche productie van 1.500.000 ton uit
een totale productie van 2 500.000 ton anthraciet deel
namen. De voorstanders dezer kombinatie zijn van
plan een kapitaal van zes millioen gulden bijeen te
brengen om de zaak te doen slagen en zoo noodig ver
schillende mijnen, waarvan de eigenaars buiten de trust
mochten blijven, te koopen.
Als dat plannetje lukt, dan krijgen we spoedig een
kolen-oorlog tusschen Duitschland en Engeland, die
toch al eenigszins aan den gang is.
