goed en goedkoop.
Adres: Oude Kerkhof 7.
Onfler Zwart regime,
r
r
Het Evangelie der
Sociaal-Democratie
H12 Karikatnnrteekeningen in Meuren,
Belleyoysstraat 4, Md. W.-KrnisMe, Rotterdam
SViej. E H van der Meer
Bk V AF Vp
De Centrale Arbeiders-Verzekering en Deposito-Bank
V
A
A
W
A
A
A
V
Mej. H. v. Dijke-v. Brandwijk
Dagelijks te ontbieden.
A
fek
A
De Socialistische
Maatschappij, 4
Sluit uw verzekering bij
A. WINTERBERG, Vriendschapstraat M.b
van den hoofdelijken omslag aan een scherpe critiek,
en toonde aan met cijfers en gegevens dat het thans
bestaande stelsel naar verhouding meer drukt op de
arbeiders en kleine burgerij, en dat de bezittende klasse
bij het voortbestaan van dit stelsel groot belang heeft.
Het was vooral de christelijke wethouder Versteeve
die het ontgelden moest.
Ook door Schuitmaker zoowel ais door anderen werd
deze naamchristen die zich aandient als' de man dei-
kleine luiden, maar die in waarheid die kleinen steeds
maar achteruit zet, hun belangen vertrapt, docli het
voor de grootten, voor de bezitters opneemt en steeds
voor hen op de bres staat, aan de kaak gesteld.
Het was een zwaar stuk werk wat Schuitmaker
leverde, dat werken met die cijfers en tabellen valt
niet mee, noch voor een spreker maar ook niet voor
de hoorders.
Nadat hij z'n critiek geëindigd had op het bestaande,
ontwikkelde hij het stelsel van Progressieve heffing,
hoe dat ging, dat kunt gij wel begrijpen Pik.
Wij k< nden zoo bemerken dat wij hier te doen had
den met een man van 't vak, hij marcheerde al die
getallen en cijfers met een vlugheid die ons deed dui
zelen en zijn berekening kwam hierop neer, dat door
invoering der Progressie, de arbeide s die verdienen
f 500.en daar beneden geheel worden vrijgesteld,
dat zij die verdienen van f 500.— tot f2000.lichter
worden belast dan nu, maar dat zij die 'n inkomen hebben
van duizenden en aldus leven in weelde, het gelag
moeten betalen en dat is maar zaak ook, want juist
zij zijn het, die van de Gemeentezorg in 't algemeen
het meest profiteeren.
Het was een kranig stuk werk wat Schuitmaker
leverde, het was zooals ik daar straks opmerkte de
vakman die hier aan 't woord was. Hij is dan ook
voor „Volksbelang" als candidaat een gelukkige keuze.
Als tweede spreker trad op de nog jeugdige, eerst
23 jaar oud zijnde maar reeds overbekende J. C. Hoorweg.
Deze candidaat zou ik haast zeggen, is een unicum
onder de arbeiderszonen.
Geboren uit een groot arbeidersgezin, reeds als kind
zijnde, ondervonden en geproefd hebbende de bittere
aisum, die in deze gevloekte kapitalistische samenleving
alleen maar is weggelegd voor de werkers en hunne
kinderen, is hij er één die in z'n schooljaren niets ande s
heeft genoten dan het kosteloos lager onderwijs.
Begaafd met een helder hoofd, en reeds jong de
begeerte in zich gevoelende wat meer te weten van de
maatschappij dan het gewoon dagelijksche, kwam hij er
toe, in tegenstelling met anderen van ziju leeftijd
van zijn met moeite overgespaarde centen zich lectuur
aan te schaffen, zijn dorst naar kennis en wetenschap
was groot, zoo groot, dat ondanks zijn atmattenden
arbeid als Typograaf, hij vele uren, bestemd voor de
zoo noodige lichaamsrust, besteedde aan studie.
De gunstige gevolgen daarvan zijn dan ook niet uit
gebleven. Thans, nog zoo jong zijnde, kan hij bogen op
het bezit van een hoeveelheid kennis, waarop menig
kapitalistenkind, hetwelk misschien duizenden guldens
aan pipa heeft gekost jaloersch op zou wezen.
Ekonomisch goed onderlegd, is hij niet minder thuis op
het terrein der Politiek. Toege ust met een gemakkelijke
en duidelijke manier van spreken, in 't bezit van veel
en velerlei kennis, beschikkende over een groot.e mate
van zelrbeheersching en bescheidenheid, één die
zichzelf gevormd heeft aldus een „Selfmade man"
ziehier de jonge candidaat van Volksbelang.
Sociaal-demokraat in hart en nieren, en voorzitter
van de afdeeling alhier, kan men z ch verzekerd houden
dat de leiding daarvan in goede handen berust.
Gij neemt het mij niet kwalijk. Pik, dat ik een beetje
uitweidde over den persoon van Hoorweg, ik vond dat
noodig om u te doen uitkomen welk een aanwinst hij
zou zijn voor onzen Gemeenteraad.
Doch nu z'n optreden in de openbare vergadering.
Als onderwerp had hij gekozen „Gemeente-exploitatie".
Het bleek ons al dadelijk dat we hier te doen had
den met iemand die z'n onderwerp volkomen meester was
Zijn werken met cijfers en getallen uit de praktijk
van andere Gemeenten, maar ook uit Vlaardingen
toonde ons aan, dat het in eigen beheernemen der
bedrijven door de Gemeenschap tot gevolg zal hebben
betere produktie, betere bediening, betere aibeidsvoor-
waarden voor de betrokken arbeiders, en wat vooral
niet mag vergeten worden, de winsten daarvan komen
in de Gemeentekas en daardoor zal de belasting der
burgerij minder worden, en ten laatste zal door een en
ander de prijs van gas en water enz. aanmerkelijk
lager gesteld kunnen worden.
Als derde en laatste spreker trad op A. de Witte,
het reeds,, alom bekende raadslid. De verdeeling van
dien avond was naar mijn meening praktisch.
Zooals dat bij vele gelegenheden gebruikelijk is, om
tot slot een stuk vuurwerk af te steken, scheen dat ook
hier den opzet te zijn.
Want vuurwerk was het in den vollen zin van 't
woord wat ons door de Witte gegeven werd. Politieke
donderbussen, knalsignalen en voetzoekers werden door
hem afgestoken op al de beschermers van de brand
kast in den Raad, hij sloeg er ongenadig op los, de
spaanders van de meeste zijner collega's in den Raad
vlogen er at, hij deed dat weer geheel in „Stijl de
Witte", en dan weet je al genoeg.
Tot aanvalspunt had hij gekozen het program van
actie der kerkelijken in 1899, aldus van het stelletje
dat nu moet aftreden, dat zijn
M. Versteeve, Pieter van Geldereu, J. Droppert,
J. Zonneveld, D. v d. Valk.
Dit program bevatte het navolgende:
1. Bevordering van Zondagsrust.
2. Beperking van Uitgaven op Schoolgebied, zoover
de wet toelaat.
Proportioueele Schoolgeldheffing, vertegenwoor
digers van voor- en tegenstanders van het bizonder
onderwijs in de plaatselijke schoolcommissie.
3. Afschaffing der Kermis.
4. Wering van openbare feestelijkheden op algemeen
erkende Christelijke feestdagen.
5. Zorg voor de peusioneering van oude en gebrekkige
werklieden in dienst der stad.
6. Bestrijding van alle onnoodige uitgaven, opdat de
verarming der Gémeeute voorkomen worden.
7. Beperking van het aantal „Vergunningen" tot het
minimum bij de wet bepaald.
De Witte punt I onderhanden nemende, zei daarvan
Bjj dit punt kregen toen de kiezers den indruk alsof
in Vlaardingen Zondags veel gewerkt werd. Wat toen
gebeurde gebeurt onder het kerkelijk bewind nog. Gas
en waterleiding doeu dien dag hun diensten. Politie is
ook nog iu fun-tie dien dag, er is op dat punt niets
veranderd, ja zelfs is het nog verergerd, want het
nieuwe voetbruggetje over de haven daargesteld onder
kerkelijk bestuur, wordt Zondags lustig opeu-^en dicht
gedraaid, iets, waar De Witte wel niet tegen is, maar
waar de kerkelijken, volgens hun konsekwentie, wel
tegen moeten zijn. Aldus, zoo zei De Witte, is dit punt
niets anders dan boerenbedrog.
Punt 2.
De uitgaven op schoolgebied moesten dan volgens
die kerkelijken beperkt worden. Wat zien we echter.
De uitgaven op dat gebied zijn van dien aard, dat,
waar vroeger de gemeente in het onderwijs van elk
kind bijdroeg f 18.is het nu geworden ongeveer
f20.aldus niet beperkt maar uitgebreid, iets wat
De Witte als „onderwijsman" toejuicht, doch waarmee
de kerkelijken alweer mee bewijzen iets belo >fd te
hebben wat zij niet nakwamen, dus ook alweer
boerenbedrog.
In Punt 2 komt not V(tor de samenstiHing van de
schoolcommissie. Welnu dat doel is bereikt, daariu zit
ten nu voorstanders van het bizonder, dat is dus tegen
standers van het openbaar onderwijs. Maar nu die
voorstanders van „bizonde wat zijn dat voor kerels
(en wat ik nu zeg is mijn meening pik) Daar zitten
nu iu Dikke, vette, logge, en zware scheepmakersbazen,
menschen die net zooveel verstand hebben van onder
wijs als een Papoea van een Automobiel"Twee men
schen, die waaneer de Witte als onderwijsspecialiteit
in den Raad daarover spreekt, precies zitten te kijken
als een uil in doodsnood, en, wanneer de Witte wat al
te harde nooten kraakt, zitten te brommen als twee
oude zengen, en weet je wie die twee zijn pik
dat zijn Izak Samuel Figee en Willem van der Windt.
Punt 3.
Afschaffing der kermis. Hiervoor hebben zij, de
macht in handen hebbende, 5 jaren noodig gehad. Het
nut hiervan is mij niet gebleken pik, en ik was het
dan ook met de Witte ééns, toen hij zeide De kerke
lijke raad is Groot in 'f kleine, en Klein in t groote"
Punt 4.
Hierover was haast niets te zeggen. Door dit punt
kreeg men den indruk alsof maar aldoor in Vlaardingen
gefeest werd, dit was niet het geval, op dit punt viel
niets te veranderen, aldus weer
„boerenbedrog".
Punt 5.
Dit was vermakelijk, als de misleiding die hieraan
ten grondslag lag niet zoo diep treurig ware. Hierin
spraken de kerkelijken over de Pensioueeriug van oude
en gebrekkige werklieden in dienst der stad, en dit
deden zij in 1899, terwijl en let hier goed op in
1897 die zaak reeds bij plaatselijke verordening gere
geld was, aldus iets beloofde te doen, wat al reeds
lang gedaan was, aldus weer
„boerenbedrog".
Punt 6.
Bestrijding van alle onnoodige uitgaven enz. Wat
hebben wij zien gebeuren De kerkelijken die vroeger
den mond vol hadden over de schoolpaleizen der libe
ralen, hebben hier in Vlaardingen hetzelfde gedaan,
getuige de schoolbouw der laatste jaren. Dat deze bouw
goed en flink is geweest juicht de Witte alweer toe,
maar constateert tevens, dat die kerkelijken al weer
iets beloofd hebben, doch niet nagekomen zijn.
De Gemeentehuishouding was te duur, zoo riepen zij
in 1899, doch als ik de Witte goed heb verstaan, dan
waren de bureaukosten van het Gemeentebestuur in
1899 onder links bestuur ongeveer f 8000.en in
1904 onder kerkeljjk bestuur f 19000.aldus ruim
een verdubbeling, terwijl het zielenaantal der Gemeente
slechts met 1/s is gestegen. Aldus is er van deze belofte
ook niets terecht gekomen, alweer dus
„boerenbedrog."
Punt 7.
Beperking van het aantal vergunningen. Om hiertoe
over te gaan (en dat is mijn meening) behoeft men
waarachtig niet bij voorkeur kerkelijk te zijn. Drank
gebruikers vindt men onder kerkelijken en niet-kerke-
lijken en geheel-onthouders vindt men ook onder beiden.
Wat mij het meest rationeel voorkomt, is deze maat
regel: dat men aan alle meerderjarige mannen en vrou
wen van iedere Gemeente het recht geeft, bij meerderheid
van stemmen te besluiten den drankverkoop te beperken
of te verbieden, (local option.)
Gij ziet dus Pik, nu ik je het een en ander van die
vergadering heb meegedeeld, dat het wel de moeite
waard was.
Het was een mooie propagandaavond, één, waarmee
„Volksbelang" haar ouden naam weer gehandhaafd
heeft, één, waar kracht van uitgaat.
Waar de Witte ook nog óp wees, dat was op het
werken der Auii's met de „Antithese" iu Gemeente
raadsverkiezingen, het scheiden der burgerij in twee
groepen, namelijk ngeloovigen en ongeloovigenhij toonde
aan, dat in den Raad daarvan niets te bespeuren is,
en dit kan ook niet, want het zijn allemaal stoffelijke
zaken.
Bij het sluiten ^er vergadering wees de voorzitter op
het werken met „de zweep' van Troelstra in de Kamer
verkiezingen, maar waar deze in de Raadsverkiezingen
geen dienst kon doen, verwachtte hij nu dat gewerkt
zou worden met „de zweep" van de Witte, de zweep
waarmee hij zoo menige st iem heeft geslagen op de
politieke Olifantenhuid van sommige Raadsleden,
en op z'n vraag aan de Witte of deze die zweep zou
blijven gebruiken als dat noodig was, antwoordde deze
met ja X.
Steunpenning
Opoe werk van negen gulden per week 75 ct.
Stennpenning Schiedam.
V. P. f 0.05R. f0.10
JOZ. DIETZGEN.
45 bladz.
Prijs:
Uitgave:
Adverteert in „De Moker".
II A. WAKKER Co
ROTTERDAM.
ALBERT HAHN.
Prijs slechts 60 cent,
in omslag.
Uitgave:
A. WAKKER Co,
ROTTERDAM.
Qeitiplomeerd d»sk. voor Vrouwen.
(Medewerkster van den N.-Malth. Bond)
Spreektijd van 2—9 uur. Minvermogenden
Woensdag en Vrijdag. Dinsdag van's mor
gens 10—'s avonds 7 uur -:- -:- -:- -:-
Gedipl. Deskundige voor vrouwen.
Nadere inlichtingen
Oosterstraat ÏO.
Eon boek van 176 bladzijden
voor één kwartje! A
LAURENCE GRONLUND,
bewerkt door F. W. N. Hugenholtz.
Geeft een heldere uiteenzetting Ik
van het streven der socialisten.
Propaganda-prijs25 cent.
Uitgave:
A. WAKKER Co.,
ROTTERDAM.
fek
H
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit 10-8-,04, No. 28, Bijvoegsel Ned. Staatscourant
30-8-'04. No 203.
Gevestigd te 's-Gravenhage.
Vertegenwoordiger voor SCHIEDAM:
Eet Voorwaarts-brood
ItU X -L EjJM-L'AA ill
