Ditjes en Datjes.
Risico van den arbeid.
Vlaardingsche Lïzerkoekjes.
betrokken arbeiders zelve, getracht zal worden een af-
deeling van den Metaalbewerkersbond op te richten,
werd de vergadering gesloten.
In de maatschappij, zooals ze thans is, dat wil dus
zeggen onder de regeering van de kapitalistische voort
brenging, is alles koopwaar. Ook de arbeid.
De arbeider kan zijn arbeidskracht waarmede hij
zijn arbeid moet voortbrengen niet ongebruikt laten
totdat 't hem gelegen komt een gedeelte ervan te ver-
koopen, neen, hij moet zijn koopwaar onafgebroken
eiken dag aan den man, ot liever, aan den kapitalist
brengen.
Wie niet werkt zal ook niet eten, is op den arbeider
ten volle van toepassing. Hij kan zijn arbeidskracht
verkoopen, maar ze bewaren kan hij niet, zoodat de
bewering dat de arbeider vrij zou zijn geheel onwaar,
leuterpraat is.
De arbeider mag zelfs niet bepalen waar hij zijn
arbeidskracht zal leveren, óók die keuze is niet aan
hèm. De eenige kooper van zijn waar, de arbeidskracht,
is de kapitalist, die met onverbiddelijke gestrengheid
de plaats aanwijst, waar de levering zal geschieden
Is die kapitalist een mijneigenaar: de arbeider (hier
mijnwerker) daalt af in met gevaarlijke ontplofbare
gassen gevulde ondergrondsche gangen. Is die kapita
list een reeder; de arbeider (hier zeeman) begeeft zich
„op hoop van den zegenop den wrakken bodem van
een onzeewaa-dig schip. Is die kapitalist een brander,
de brauderijslaaf wordt 's ochtends te 2 a 3 uren uit
z'n bed geklopt, en begeeft zich nog halfdronken van
den slaap naar de plaats waar hij zijn arbeidskracht
zal leveren in de branderij.
Ook in de branderij dreigen allerlei gevaren. Ver
giftige en bedwelmende gassen vullen het fabriekje en
maken den brandersknecht vroeg oud.
Door het onvoldoende toezicht weet men niet of de
ketels sterk genoeg zijn straks breekt er misschien
een door. De slachtoffers ve'branden levend, of zijn
voor hun verdere leven verminktvoor hen komen
anderen die door den hongerzweep gestriemd hun
arbeidskracht te koop komen aanbieden. Liefhebbers bij
de vleet. De „ouwe tijers" dalen af in de met be
dorven gassen gevulde grondvaten, en, zooals we on
langs konden lezen omtrent het ongeval in de branderij
van de firma Bertels, vallen in de vaten bedwelmd
neder. Reeds 2 man waren niet uit het vat terug
gekeerd, toen een der branderslaven nog den moed had
met touwen gewapend, zijn twee makkers te volgen
en het geluk smaakte, hen naar boven te brengen. Ze
waren nog bewusteloos, doch eenmaal boven, spoedig
tot bewustzijn gebracht.
Een woord tot u, branderijslaven
Uwe twee kameraden zijn gelukkig nog „gered". Is
het niet een bespotting van een menschenleven
's Nachts, wanneer anderen nog op zijn, zijt gij al
op, onbewust van de gevaren die u dien dag zullen
bedreigen, en gaat gij aan het werk, uw leven wagende
voorja, waarvoorVoor den drank, dien volks
kanker aan de eene, voor een schamel loon aan de
andere zijde, maar voor winst voor anderen aan beide
zijden
Zoo slaaft ge dag in, dag uit, met welk doel? Als
ge oud zijt en geen arbeidskracht meer te koop hebt
wellicht zijn er dan medelijdende familieleden die u
willen onderhouden (als ze het zelf niet te smal hebben)
en anders indien ge genoeg medelijden kunt opwekken
bij eenige „gegoede" stadsgenooten, een plaatsje in het
gasthuis moet bij elkaar gebedeld worden, om je ten
minste niet van honger en kou te laten omkomen
Ge ziet misschien geen middel tot ontkomingDat
middel is erGrijpt het met beide handen
In de eerste plaats hebt ge u aan te sluiten bij onze
partij, de Sociaal-dem. Arbeiders Partij, die er naar streeft
een omwenteling in onze samenleving te bewerken
zoodanig, dat dan niet meer de personen (kapitalisten)
arbeidskracht kunnen k' open, doch alleen de gemeen
schap, de georganiseerde samenleving, omdat wij de
productiemiddelen, dat zijn de machines, fabrieken enz.
in handen van die gemeenschap wenschen gebracht te
zien. Met die partij bekampen wij het kapitalistische
monster, of dat monster zich clericaal of liberaal noemt
(onder de branders tellen we toch clericalen en liberalen,
niet waar?)
Maar ook hebt ge u aan te sluiten bij uwe vakver-
eeniging, die met flinke voormannen den strijd om uw
bestaan steeds heeft aangedurfdHoe zult ge vrije
feestdagen krijgen Hoe zult ge uw arbeidsdag ver
korten Hoe zult ge het werken in den nacht zien
veranderd in dagwerk Hoe zult ge uw loontje een
beetje zien verhoogd Hoe zult ge invloed krijgen bij
de besturende lichamen om goede maatregelen "en voor
schriften voor de fabrieken te erlangen Dit alles kunt
ge verkrijgen door als een man lid uwer vakorganisatie
te worden.
Nogmaals, „ouwe tijers," wordt lid van onze partij,
de S D. A. P. en van den Bond van Branders- en
Distillateursknechts
Verkiezing Gemeenteraad. Daar de heer
Dirkzwager voor district III heeft bedankt, moet er
een nieuwe verkiezing plaats hebben aldaar. De stem
ming is bepaald op Dinsdag 8 Augustus, de herstem
ming op Woensdag 16 Augustus.
Socialistische manieren. De Zondagsbode (Ds.
Dijkmans) schrijft allerchristelijkst over dit onderwerp
Deze kan men ook zeer prettig leeren kennen
uit het volgende bericht, dat we vinden in de
„N. R. Ct.", deze zal van de vrindjes wel niet jok
ken. Het bericht luidt
„De socialisten te Warschau hebben de huis
eigenaren aldaar stuk voor stuk opgezocht en dezen
den eisch gesteld om de huren met 20 pCt. te
verminderen. Enkele huiseigenaren hadden den
moed te weigeren, onder belofte hun „huurlingen"
een geschenk van een vijfde der huur te maken.
Zij werden uit hun woningen gehaald, gebonden,
in zakken gestopt en vervolgens op de binnenplaats
afgeranseld. De huurders dwong men stukken te
teekenen, waarin zij zich verbinden geen hoogere
huren te betalen, dan wat de socialisten als een
behoorlijk bedrag zullen vaststellen".
Aangename kennismakingHeerlijke toekomst
als de socialen gaan regeerenAls iemand u
ooit vraagtwat doen de socialisten zeg dan maar
huurders en verhuurders, werkgevers en werk
nemers, aanzieulijken en geringen bedreigen, ran
selen, dwingen.
Om zulk een vrijheid te verkrijgen, moeten de
Christelijke mannen op zij.
Dominee probeert de schaepkens nog maar eens goed
bang te maken. Dat de N. R. Ct. van de rooie „vrindjes"
wel niet zal jokken, gelooft zelfs dominee Dijkmans
niet. Of het feit zelve is voorgevallen, weten we niet
misschien dat in Warschau werkelijk huisbazen zijn
afgeranseld, doch dat dit door socialisten zou zijn ge
beurd, och kom, dominee uwes hebt wel eens ge
hoord van den bok, die met aller zonden beladen de
woestjjn ingejaagd wordt
Als iemand u ooit vraagtwat doen de socialisten
zeg dan maar wat dominéé Dijkmans u vóórzegt. Als
iemand u vraagtwat doen de zendelingen zeg dan
maar de bruine broeders bedriegen, plunderen en ver
moorden. Want er is wel eens een geval bekend ge
worden, dat een zendeling meer naar eigen stoffelijk
voordeel joeg dan naar 't zieleheil van arme heidenen.
Dies zijn alle zendelingen bedriegers, huichenaars, moor
denaars
Als iemand u vraagt: wat is een dominee? zeg dan
maareen volksmisleider, een lasterpak, een schijn
heilig sujetWant er zijn enkele dominee's, die
allergemeenste streken tegenover den tegenstander ge
bruiken. Daarvan levert ook de Zondagsbode nog al
eens het bewijs.
Statistiek. Aan de „Kerkelijke Courant" is de
volgende statistiek van het aantal belijders der ve -
schillende kerkgenootschappen ontleend
In 1830 telde de R. K. 380 harer leden op de 1000
inwoners. In 1869 was dit getal reels tot 367 en in
1899 tot 352 geslonken. Thans heeft men 350 R. K.
op de 1000 Nederlanders, zoodat dus 35 pCt. van al
de bewoners van ons Vaderland R. K. is.
Wat de Protestanten betreft, in 1849 waren er op
de 1000 inwoners 549 Ned. Herv., 14 Chr. Afg. Geref.
en Vs! Remonstrant. In 1869, toen Chr. Afg. Geref. met
de Geref. onder het kruis zich vereenigden 550 Herv.,
30 Chr. Geref. en l]/2 Remonst. In 1869,. dus na de
vereeniging van de Chr. Geref. met Doleerenden, was
het: 486 He v., 82 Geref. en 4Remonstranten, Hieruit
blijkt een gestadige achteruitgang van de Hervormde
Kerk in zielental en een toeneming van de Gereformeerde
eenerzijds en de Remonstrantsche anderzijds. Sedert
1899 is de toeneming van Remonst. nog vergroot door
velen, die van de Hervormden tot de Remonstranten
overgingen.
In de derde plaats moet worden opgemerkt, dat het
getal van hen, die tot geen kerkgenootschap behooren,
zeer is toegenomen. In 1849 vond men er één op de
1000 en thans is dit getal reeds vijftien.
Hoe we in Schiedam gaan wonen. In de
nieuwsbladen heeft een bericht gecirculeerd, dat de
huiseigenaren hier ter stede voordeeltjes weten te beha
len uit de verplaatsing van de fabriek van Smulders
naar hier, nu door de toevoer van een groot aantal
gezinnen het gebrek aan arbeiderswoningen hier nog
dubbel gestegen is. Verschillende huiseigenaren moeten
de huur hebben verhoogd en bezwaar-makende huurders
eenvoudig de huur hebben opgezegd.
Nu gunnen we ook huisbazen wel een buitenkansje
doch maken op daden van deze soort ernstig bezwaar,
daar de voordeeltjes nu weer speciaal uit de zakken
der minstbedeelden gewrongen worden.
Maar onze hoofdgrief is aan het adres van ons
gemeente-bestuurmeei; dan 2 jaren lang hebt gij deze
toestand kunnen zien aankomen, waarom niet intijds
gezorgd, dat er woningen waren De particuliere
bouwers deden niets wat hun zaak iszij bouwen voor
winst, en die is aan arbeiderswoningen niet genoeg te
halen tóch moeten de komende gezinnen een onder
dak kunnen bekomen. Is 't de gemeente niet die in
deze noodzakelijkheid had moeten voorzien doch
schandelijk haren plicht heeft verzuimd
Och neen de raad schonk subsidie aan de ver
eeniging „Volkshuisvesting," die bij gelegenheid wel
eens met bouwen zal aanvangen.
En intusschen wonen hier twee zelfs groote gezinnen
in één klein woninkje.
't Zijn maar arrebeiers
Per Telegraaf.
SCHIEDAM, 25 Juli '05. De schrijver van de
geheimzinnige briefkaart aan de redactie van De Nieuwe
is nog altijd onbekend. Er is niemand, die met grond
meneer Engering (de vrachtrijder) ervan verdenkt.
Por: Zeg Pik, zoo nu en dan heb ik je al eens
voorgelezen sommigen uitspraken van Dr. Kuiper omtrent
de Katholieken als kerkelijke partij, ik zal je nu eens
voorlezen wat hij schreef in de „Standaard" van 4
September 1895, omtrent het Socialisme hetwelk luidt
als volgt
De kern van het Socialistisch vraagstuk is zuiver
staathuishoudkundig van aard en bepaalt zich tot deze
eene vraag, of de voortbrenging, de aan-den-man-brenging
en de verdeeling der goederen behoort plaats te hebben
volgens het stelsel van wedstrijd, of wel naar het
systeem van gemeenschappelijke handeling.
Dit, en dit alleen is de spil, waar het Socialistisch
probleem om draait.
En verder:
Het Socialisme telt overtuigde aanhangers onder
verklaarde Athéisten, maar ook onder vrome Chris
tenen, met name in Amerika.
Onder de groepen van werklieden, maar ook ouder
de mannen van machtig kapitaal en hooge positie. Onder
demokrateu maar ook onder besliste aristokraten. Het
bedoelt in 't minst niet alle privaatbezit te doen
verdwijnen, en treedt evenzoo niet zelden in een vorm
op, die wel verre van uw consientie te beleedigen,
veeleer uw geweten wakker schudt en beschaamt.
Ziedaar dus de erkenni-g uit Dr. Kuiper's pen
gevloeid: dat men Socialist en tegelijk vroom
Christen kan wezen.
Hoe vind je die Pik?
PikDie vind ik kras, en ik zou zoo zeggen dat
de Vlaardingsche volgelingen van hem dat zeker niet
weien, want mij dunkt, waar zij het in verreweg de
meeste zaken met hem eens zijn, en ook zeker
hiermee, dat zij, hiervan overtuigd zijnde zoo niet
zouden te keer gaan tegen alles wat zich onder de
roode vaan schaart.
Enheb je nog meer uitspraken voor deze
keer, of soms wat anders?
Por: Ik heb mij voorgenomen ditmaal eens onder-
han len te nemen dat broodmagere dingetje der Antire
volutionairen alhier, wat zij gelieven te noemenGe
meenteprogram.
Punt a luidtSubsidie worde alleen aan zulke ver
enigingen verleend, die van algemeen belang zijn, en
niet om principiëele redenen voor een deel der burgerij
onbruikbaar, met dien verstande, dat, waar toepassing
van dezen regel onbillijkheid of rechtsongelijkheid ten
gevolge zou hebben, een gewenschte oplossing van geschil
zoo na mogelijk worde betracht.
Ik wil allereerst er op wijzen dat dit artikel het
best is te vergelijken met een harmonica, ge kunt
het uit en inhalen al naar vei kiezing, ja je zou haast
zeggen bij het formuleeren hiervan is een Advocaat
aan 't werk geweest. De eeste vraag is wat verstaan
de mannen van „Nederland en Oranje" onder algemeen
belang, en het konsekwente antwoord kan niet anders
zijn als dat zij op alle zaken hun Calvinistisch stempel
drukken, en wat dit beteekent in de handelingen van
onze kerkelijke -Raadsleden dat weten wij maar al te
goed, dat heeft ons in de praktijk van hen doen zien
dat zij beschermers en aanbidders zijn van de volle
brandkasten dat zij zich in't minst niet bekommeren
.om de léége broodkast der arbeiders.
Wanneer zij kamen te staan in den Raad voor de
beslissing tusschen grooten en kleinen, dan kiezen zij
de ondervinding heeft het ons doen zien de partij
der grooten, en, dat zijn zij duurzaam verplicht aan
hetgeen zij noemen hun beginsel of levensbeschouwing.
Immers alle gezag is volgens hen uit God, aldus,
kiez n zjj voor het gezag, tegen hen, die aan dat gezag
onderworpen zijn.
Zij zeggen te gelooven, dat God ieder in z'n stand
heeft geplaatst, omdat Hij weet wat voor elk onzer
noodig is.
Conclusie: Een reinigingsman met onvoldoend inko
men voor z'n gezin, is volgens hen door dien God in
dien stand geplaatst, ook nog: Uw haren zijn geteld en
geen muscbje zal vallen zonder den wil van die Hemel-
sche Vader, hierbij gevoegd dat volgens hen
er moeten zijn rijken en armen. Door deze overwegingen
en nog veel anderen komen zij er toe wanneer zjj iets
besluiten, de kleintjes klein te houden, en de grootten
nog grooter te maken. Zij zijn, krachtens hetgeen hunne
