!irPrP™mt i
No. 24.
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1905
5e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG,
V riendschapstiaat 11 boven.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Regeeringsmisbruik van de school.
FEUILLETON.
ARBEIDSBEURZEN.
Buiten de gemeenschap.
ABONNEMENTSPRIJS:
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
B cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Onze partijgenoot Hugenholz schrijft in Het Volk
De Nederlander meldt, dat op verzoek van den
minister vaii Marine, door tussckenkomst van de burge
meesters A0 gemeenten, aan de hoofden van openbare
en b\jzonde'|e scholen, van wie de noodige medewerking
kan wordmi verwacht, circulaires ter bevordering van
de dienstneming vau jeugdig scheepsvolk bij de marine,
ter verspreiding worden uitgereikt.
Indien dit bericht juist is, dan wordt door een lid
der regeering, met officiëele hulp van een groot aantal
regeeringsambtenaren, schandelijk misbruik gemaakt van
de openbare school. Men behoeft waarlijk geen anti
militarist te zijn, men kan zelfs zeer goed de noodza
kelijkheid inzien van 't hebben van leger en vloot ter
verdediging van het vaderland, om toch vol veront
waardiging deze poging van den Marineminister, om
manschappen voor de vloot te recruteeren, als onzede
lijk te brandmerken. Iedere onderwijzer, die het zijn
taak acht allereerst voor het welzijn, ook in de toekomst,
van de aan zijn zorg toevertrouwde kinderen te waken,
zal beslist weigeren om door ook maar een enkele
aanmoediging zijnerzijds, dertienjarige jongens te doen
dienstnemen bp een corps, waar zulke lichaam- en
zielbedervende toestanden bestaan als bij ons marine;
en wie onder de tot medewerking aangezochte onder
wijzers daarvan niet op de hoogte mocht zijn, zal, te1,
wille van eigen gewetensrust, goed doen deze zaak
eerst te onderzoeken, voor hij een stap in deze rich
ting doet.
Vooral echter dienen onderwijzers te overwegen of
zij mogen medewerken om dertienjarige jongens, die
van het leven en van het leven bij de marine nog geen
flauw benul hebben, zich aan die instelling te laten
binden voor twaalf van de beste jaren van hun leven
of het paedagogisch juist gezien is hen te dringen in
een richting, die eenige jaren later blijken kan hoogst
noodlottig te zijn voor hunne verdere ontwikkeling; of
Inzonderheid worden schouwburgpersoneel, hotel en
koffiehuisbedienden en dienstboden, in Zwitserland niet
alleen, doch bijna overal door de particul. plaatsings-
bureaux buitengewoon ge-xploiteerd, en gaan er vele
stemmen op om deze bureaux onder politietoezicht te
plaatsen. Men twijfelt echter of dit toezicht veel zou
kunnen uitwerken, waar de nood van arbeid- en dienst-
zoekenden zelf oorzaak zon zijn dat verordeningen zou
den worden ontdoken. Daarom wordt e- door de geor
ganiseerde arbeiders, voornamelijk in Frankrijk, waar
deze bureaux evenzoo in groot aantal verspreid zijn,
sterk geageerd voo*1 volledig verbod van particuliere
plaatsingsbureaux.
Na het hierboven voorgestelde ligt het voor den
hand dat arbeidsbeurzen evenmin in handen behooren
te zijn van werkgevers en ondernemers. Voor zooverre
zij bestaan zijn zjj, in verband met de dubbel ongun
stige plaats der arbeiders op de arbeidsmarkt te be
schouwen als een ware onderdrukking der arbeiders.
Hierover zijn alle eenigermate vooruitstrevende toon-
aangevers van verschillende sociaal politieke lichtingen
het eens. Bij eene eerste samenkomst der vereeniging
opgericht met- het doel een arbeidsbeurs in het district
Dusseldorf op te richten, verklaarde de voorzitter in
tegenwoordigheid van een regeeringsafgevaardigde
Bovenal verwerpelijk is het standpunt van het verbond
van arbeidsgeve-s, welke voorop stellen dat slechts
zij geroepen en in staat zijn op juiste wijze eene ar
beidsbeurs te drijven.
In nummer 1 jaargang 1898 der „Sociale Praxis",
een bekend tijdschrift, wordt over de eerste conferentie
van het verbond van Duitsche arbeidsbeurzen in Mun-
chen bericht (welke conferentie de minister van binnenl.
zaken v, Beieren bijwoonde en welke zijne sympathie
zij, in dit laatste geval op hunne verantwoording durven
nemen niet alleen de schuld van twaalf jaren marteling
onder een ondragelijk juk, maar ook tot een verder
verknoeid leven, waarin volslagen gemis aan vakkennis
den in 't burgerleven teruggekeerden schepeling tot
een prooi maakt van twaalf ambachten en dertien
ongelukken.
Niet alleen van de socialistische, doch evenzeer van
vrijz.-democratische, liberale en anti-revolutionaire zijde
is bij herhaling gewaarschuwd tegen deze kinderwer
ving. De minister van Marine heeft daarop geantwoord:
als ik mijn schepelingen niet jong krijg, dan krijg ik
ze nooit. Welnu, daarin ligt de meest volslagen zede
lijke veroordeeliug van het stelsel.
Ik doe derhalve een ernstig en dringend beroep op
alle onderwjjsvrienden, zoowel christelijke als neutrale,
om schriftelijk in hun vakbladen en mondeling, tegen
over de kinderen en hunne ouders, te waarschuwen
tegen den gevaarlijken aanslag op het welzijn der kin
deren, die door den minister van Marine gepleegd
wo dt, alleen omdat hij uit ouden sleur niet breken wil
met een wervingsstelsel dat moreel geoordeeld is en
voor de zaak waarvoor hij ijvert, steeds minder goede
resultaten oplevert.
De vereeniging „Floralia," jaarlijks een tentoonstelling
organiseerend, zag zich nog immer verstoken van de
medewerking van de leerlingen der bizondere scholen.
De reden daarvan was, dat de tentoonstelling steeds
op Zondag gehouden werd.
Nu is „Floralia" een vereeniging, die er in de eerste
plaats naar te streven heeft, algemeene deelname mogelijk
te maken. En dit erkennende, heeft het bestuur van
„Floralia" dan ook nu besloten, de jaarlijksche tentoon
stelling niet meer op Zondag te doen plaats hebben.
Edoch wat een zonderlinge menschen kunnen ook
betuigde). „Met een uitdrukkelijk protest tegen het
besluit van het verbond van arbeidsgevers in Leipzig,
dat de arbeidsgevers alleen, als arbeidbemiddelaars
kunnen optreden', sloot de referent de vergadering,
onder bijval der aanwezigen.
Op de jaarlijksche vergadering van den Bond van
Industriëelen 1898 te Berlijn, verklaarde de fabrikant
O. Meigeit zich stellig tegen het woorstel dat de Indus
triëelen de arbeidsbeurzen zouden drijven. Hij zeide
o. a. „De meening dat men de arbeiders moest uit
sluiten van het bestuur der arbeidsbeurs, is eene mis
kenning van de gelijke rechten der arbeiders bij het
nitsluiten van een arbeidsovereenkomst. Hiermede, en
met dergelijke zwarte lijsten, zooals het verbond der
metaalindustriëelen ze heeft, bevordert men noch de
industrie, noch de sociale vrede. Hij teekent ernstig
protest aan tegen zulke .plannen en stelt voor dat de
bond van industriëelen slechts dergelijke beurzen onder-
steune, waarin ook arbeiders zitting in het bestuur
hebben".
Dit belangrijke stuk geeft als openbare meening van
onbevangene mannen te kennen dat de re^ds zoo
zwakke posit e der arbeiders hoe langer hoe meer
afhankelijk wordt als de arbeidsbemiddeling slechts
door ondernemers geschieden zou. Zijne plaats als
arbeider zou hem door den ondernemer worden aange
wezen Vrjje keuze, zou er niet wezen en is hij door
het beperken zijner vrijheid niet in staat zijne positie
bij een ander te verbeteren. Hij moet steeds geheel
ter beschikking van den werkgever blijven, welke hem
bovendien met z.g. zwarte lijsten zooveel knevelen kan
als hij wil.
Alvorens aan te geven hoe de arbeidsbemiddeling
door den staat of gemeente ingericht behoort te worden,
brengt de schrijver de navolgende punten onder den
aandacht, en wel doet hij de vraag Hoe kunnen de
arbeidsbeurzen of kan de arbeidsbemiddeling als strijd
middel door de werkende klassen benut worden?
Het antwoord daarop luidt, dat zij slechts dan een
werkzaam strijdmiddel zijn kunnen als de betreffende
in het bestuur van een „Floralia"-vereeniging zitting
hebben. Nu gaan ze maatregelen nemen om bezwaren
weg te nemen, welke sommigen van deelname weer
houden, doch snijden meteen de mogelijkheid ertoe aan
anderen weer af.
De tentoonstelling moet nu plaats hebben op den
Blen Augustus, de verjaardag de<- koningin. Waarom
juist op dien dag Och, zoo'n beetje plagerij. Want
men zegge niet, dat deze dag „per ongeluk" is uit
gekozen. Neen, we kennen onze pappenheimers wel
schoon we hun oranje-liefde totnogtoe niet zoo heel
goed kenden. Logisch is het, wanneer men middelen
bepeinst om den een ter wille te zijn, men dubbel attent
wordt op de vraag, of men den ander niet tekort gaat doen.
De hoofdzaak van het plan, (volgens De Nieuwe
moet het iets grootsck worden, dat de bewondering
van stadgenoot en vreemdeling zal wekken en welk
wonder uitgebroed wordt door Dominicus) komt volgens
de Schied. Cour. hierop neer
„Doch die SI Augustus heeft nog een andere aan
beveling.
„Het is de dag, waarop de Koningin verjaart en die
dus een „feestdag" is voor Nederland, en nu heeft het
bestuur het denkbeeld geopperd om de jeugdige expo
santen feestelijk te onthalen en ze eenige aangename
oogenblikken te verschaffen.
„Edochdaar is geld voor noodig. En wie eenigs-
zins bekend is met vereenigingskassen en wie is dat
tegenwoordig niet? weet dat daarin gewoonlijk
bitter weinig geld is.
„Om dus aan het voornemen gevolg te kunnen geven
is het noodig dat het bestuur daarvoor financiëelen
steun ontvangt door vrijwillige bijdragen van particu
lieren. Het meende dat voor dit doel het geld wel
ruimschoots zou toevloeien.
„Voor die meening is rede.
„Het algemeene streven van „Floralia," het opwek
ken van liefde voor bloemen bij het opkomend geslacht,
verdient aller steun. Het onthalen der kinderen op den
groep welke zij dient, zoo sterk georganiseerd is dat
slechts een kleine, onbeduidende minderheid zich niet
aangesloten heeft. In dit geval zijn echter de andere
middelen welke de organisatie bezit veel doeltreffender
en is de arbeidersbeurs als strijdmiddel in de meeste
gevallen niet de gewichtigste. Een voorbeeld daarvan
geven de Engelsche vakvereenigingen, wier organisatie
zoo sterk is, dat een niet medelid in het georgani
seerde beroep eenvoudig geen arbeid vindt, of geen
dag arbeiden mag onder de vastgestelde loonstandaard
zonder zich bij de organisatie aangesloten te hebben,
Is echter de organisatie niet zoo sterk, omvat zij
slechts een gedeelte der beroepsgenooten, en dan slechts
verbonden door den tamelijk lossen vorm van werk
liedenvereniging, zonder het bindmiddel van een geor
ganiseerd ondersteunings- of verzekeringswezen, zoo
zal de arbeidsbeurs slechts in beperkten zin een strijd
middel zijn. Het liefst nog zieu de werkgevers derge
lijke instellingen, wijl zij dan natuurlijk de sterkste
pressie op bestuur en leiding kunnen uitoefenen, des
noods georganiseerde arbeiders niet aannemen etc.
Echter zoo dit strijdmiddel ook zonder invloed is bij
een groote aanvraag naar werkkrachten, wanneer werk
gevers blij zijn werklieden van welke richting ook te
kunnen plaatsen, natuurlijk ook diegene welke niet
door de arbeidsbeurzen gecont oleerd of gelegimiteerd
worden.
Bij de a' beiders kan de arbeidsbemiddeling er toe
dienen, werkgevers welke het loontarief niet betalen,
siechte arbeidsvoorwaarden handhaven of in een woord
hunne arbeiders slecht behandelen, van de arbeiders
vèr te houden. Verder gaat in den regel de macht als
strijdmiddel der arbeiders niet. En ook dit middel
faalt in Slechte tijden wanneer zij het meeste noodig
is, daar dan van alle kanten loonverminderingen en
en verslechtering van arbeidsvoorwaarden voorgenomen
en doorgevoerd worden.
Wordt vervolgd.)
