NAAR UTRECHT!
ARBEIDSBEURZEN.
No. 26. ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1905 5e Jaargang.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags IS nnr in bet bezit der Redactie zijn.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Bedactie en Administratie:
A. WINTERBERG,
Vriendschapstraat 11 boven.
Op 31 Augustus.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
bij vooruitbetaling.
25 cent per kwartaal
franco per post 80 cent
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
8 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Naar Utrecht in massa
Naar Utrecht, gij onmondigenAlle plichten,
welke men aan het Nederlandsche staatsburgerschap
heeft weten te verbinden, rusten ook op uGij moogt
directe en indirekte belastingen betalen gij moogt
door uwen arbeid van de wieg tot het graf bijdragen
aan wat men noemt maatschappelijke welvaart; gij
mo'ögt- militaire plichten vervullen om in geval van
nood anderer bezit te kunnen verdedigen. Gjj moogt u
bukken onder .allerlei nieuwe wetten en bepalingen,
welke lands- en gemeentebestuur weten te ontdekken.
Maar het kiesrecht, het recht van mede-zeggenschap
in dat alles, hebt ge n i e t
Op voor dat rechtToont den machthebbers dat ge
niet onmondig zijn wil! Toont dat ge hun absolute
heerschappij niet langer duldtLaat hooren uwen eisch
Algemeen Kiesrecht
Op 17 September: naar Utrecht!
De groote dag is weer op handen.
Op de gebruikelijke wijze zal hij ook ditmaal wel
weder worden gevierd. Driekleurige lappen uit de
bovenvensters; oranje-strikken en linten op jas of hoed;
voor Schiedam het speciale programma van op je nuch
tere maag muziek op de stoep van 't Gemeentehuis;
den geheelen dag carillon, waar niemand naar luistert
's middags parade van onze geheele schntterij, zijnde
volgens een inzender in De Nieuwe, 60 bajonetten
sterk en 's avonds muziek in de Plantage, op een uur
dat haast niemand er van profiteeren kan (wat volgens
sommigen niet betreurt hoett te worden). En vergeten
4
Verkeerd is het wanneer het bestuur van eene
arbeidsbeurs, na onderzoek der staking, stelling wil
nemen zonder van hooger- hand daartoe te zijn aangezocht.
Is het bestuur dusdanig ingelicht dat er een gelijk
aantal arbeiders- en patroons-afgevaardigden zitting in
hebben dan moet de voorzitter, daar de stemmen in de
meeste gevallen zullen staken, zijne beslissende stem
uitbrengen. Behalve dat deze daardoor in eene zeer
moeilijke positie verkeert, geeft dit meestal tot groote
moeilijkheden en schade voor de beurs zelve, aanleiding.
Is men evenwel te voren aangezocht dan kan men het
bestuur later niets verwijten.
Het teit zelve is dus zóó te stellenin geval van
werkstaking of uitsluiting blijft het een euvel, wanneer
de beurs door gaat met a beidskracht te leveren. Vooral
de aanv aag van het platteland mag hier niet uit het
oog worden verloren. Want mèt of zónder kennisgeving,
arbeidskracht wordt geleverd. Een werkgever, bij wien
uitsluiting of werkstaking plaats heeft, vraagt de beurs
om arbeidskracht deze heeft aanbiedingen, dus
voorziet direct in de plaatsen van stakers of nitgeslo-
tenen, levert dus onderkruipers. Is het nu voor de
arbeiders bovenal zaak er naar te streven dat in die
gevallen door de beurs gevraagde bemiddeling per sé
wordt geweigerd, waar we vooralsnog niet zoover zijn,
zou er op kunnen worden aangedrongen, en moet het
onzerzijds geëischt worden zelfs, dat volgens uitspraak
van officiëele scheidsgerechten (Kamers van Arbeid bijv.)
al ot geen bemiddeling wordt verstrekt. Hierin ligt
zeker niets onbillijks, en we geven het Bestuur der
Schiedamsche Arbeidsbeurs in overweging, over zulk
•een bepaling eens te denken.
Lokale arbeidsbeurzen kunnen hunne functie slechts
we niet den avond vóór den gewichtigen dag taptoe,
het eigenlijke spektakelstuk. Het feest der dansende
duivels driemaal met „tnrf-in-je-ransel," om 't stad
huis en dan de heele stad door gehost en gedaan wat
het hartje begeert 't is eenmaal een groot feest, zoo'n
taptoe, en wie zou er dan zoo precies kijken. Geen
echte zonen en dochteren van Nederlandook onze
Schiedamsche nietze profiteeren van dit buitenkansje
naar hartelust en toeschouwer, stoor-je niet teveel van
avond aan meiejesgegil
Och, ze> hebben toch zoo'n pret.
Ze wete'n ook zoo bij uitstek goed, waarom ze eigen
lijk wel aan 't feesten zijnDe Koningin is jarig
is dat niet reden te over om feest te vieren
En onverschillig van welken godsdienst of welke
partij ook (behalve de socialistische) men viert allen
teest, men verheugt zich in dezen dag
Aan de reputatie van nationaal volksfeest moge zoo
gaandeweg wat vallen af te dingen ,j tóch doet de
massa van het volk nog o zoo graag mee, niet bepaald
omdat het zoo gek is op z'n Koningin och, vele
feestvierenden denken niet eens om haar, maar kijk,
zie-je, 't is er vandaag uitmuntend geschikt voor, om
't er eens van te nemenje mag wat meer doen dan
morgen of overmorgen, dus dan vandaag maar.
En men host en springt, en giert en brult, en vergeet
vooral niet behoorlijk den keel vochtig en de hersens
beneveld te houden en 'i davert nog steeds door de
lucht van „sosjalen" die weg motten; van een Willem
III die leven mot; van o-anje-boven's en ovens, van
demisaison en harington en gebruikelijke taalkundige
problemen meer die vooral door de jeugd, evenals
het gansche grimassenspel, ijverig worden overgenomen
en uitgewerkt.
't Is immers feest vandaag
De sociaal-demokraten, die niet zooals men het volk
wijs maakt, een „hekel" aan de koningin hebben, doen
niet mee aan de vertooning. Wij haten geen vorsten
half vervullen, daar deze slechts in bepaalde kringen
of steden ten nutte werkzaam kunnen zijn.
Dit gebrek kan slechts verbeterd worden als open
bare arbeidsbeurzen over het geheHe land ingericht
worden en met elkander in organisische verbinding
worden gebracht. Voor eenige vakken bestaan reeds
in sommige landen centrale bemiddelingsbureaux met
vertakkingen tot zelfs in andere landen zooals h-t
bureau des Schweiz, kaufmannischen Vereins, welke
filialen heeft in Parjjs en Londen.
Van groot nut, voor een centraalbureau met hare
onderdeelen, kan het uitgeven van een wekeljjksch
orgaan zijn, waar in opgenomen worden alle gegevens
welke elke onderafdeeling in een wekelijksch rapport
naar het centr. bureau toezendt. Op deze wijze kan
men in het geheele, land van den stand der arbeids
markt op de hoogte komen zonder daarvoor uitgaven
voor reiskosten, correspondentie enz. behoeven te doen.
Een dergelijke organisatie van openbare arbeidsbeurzen
bestaat in de landen Wurtemburg en Baden, waar de
spoorwegmaatschappijen aan arbeidzoekenden zelfs halve
reductie der reiskosten geven.
Iedere arbeidzoekende te dwingen van de openbare
arbeidsbeurs gebruik te moeten maken is onmogelijk,
daar iedere arbeidzoekende elk middel zal aangrijpen
om werk te vinden, en niet gedwongen kan worden zijn
plaats af te wachten, welke hem de arbeidsbeurs toe
wijst. De staat kan wel dwingen dat patroons en
werkgevers van haar gebruik maken en diegenen welke
haar moedwillig voorbij zien en zich van particuliere
bureaux bedienen uitsluiten van de uitvoering van open
bare werken, leveranties, enz.
Van groot belang kunnen arbeidsbeurzen zijn voor
het probleem der werkloosheid en kan het georgani
seerde arbeiderschap zijne zeker gemotiveerde beden
kingen daarom ter zijde stellen bij de gedachte dat zij
kunnen worden social-! observatoriums die ons week
voor week van de stand der arbeidsmarkt op de hoogte
houden, en ons voor het naderen van tijden van groote
of vo.stinnen; wij hebben daartoe geen reden. Wij
zullen niet pogen eenig lichamelijk letsel toe te brengen
aan wie dan ook onze kracht ligt niet in zulk
geweld. En onze strijd wordt niet door het gebruik
ervan gebaat.
Wij haten dus niet doch vereeren ook niet. De
personen blijven buiten onze beschouwing het koning
schap als instelling achten wij nutteloos en dus over
bodig; voor de diensten, welke het een land kan ver-
leenen tevens véél, véél te duur.
Wij achten in geen enkel mensch de erfelijke kunst
tot regeeren gelegd. Wij meenen het zonder nadeel van
land en volk ook wel zónder het koningschap te kunnen
stellen; het kapitalisme had voor z'n pyramide der
tyrannie het ornament noodig in een demokratische
samenleving had zich de instelling héél spoedig uit
geleefd.
En zouden groote sommen voor de schatkist gered zijn.
In het vrije Nederland is het natuurlijk aan ieder
gegund, te handelen naar eigen inzicht en overtuiging.
Zoo zal het ook ieder vrij staan, aan de feestviering
op den 31en Augustus deel te nemen of niet. We hebben
nog niet zoo heel lang geleden in Schiedam de over-
heerschende meening gekend, dat het maar „geraden"
was, mee te feesten. En dat werkelijk menschen die
veel liever zich aan die feestgeschiedenis zouden ont
trokken hebben, tóch maar wat gingen méé-versieren.
Men make zich niet te vroeg beangst. In den regel
zijn dit kinderpraatjes, waarvan de oorsprong niet te
bepalen is.
Maar ook: men geraakt al in uitstekend gezelschap,
wanneer men niet mee feest. Of de anti-revolutionairen
overal dezelfde houding zullen aannemen, is nog niet
bekend, doch de Zwijndrechtsche anti's hebben onlangs
hun houding bepaald in een strooibiljet van den vol
genden inhoud
Geachte Medeburgers!
Een oranjekleurig biljet noodigt ons uit op 31 Aug.,
werkloosheid kunnen waarschuwen. Tot op heden
heeft de gemeenschap van de chronische werkloosheid
slechts vage voorstellingen en wordt zij van acute
werkloosheid in den regel verrast. Daarin licht een
gevaar waarop reeds dikwijls gewezen is en krijgt men
door hare geregelde volledige berichten een klare voor
stelling van de schommelingen der arbeidsmarkt. Kan
zij acute gevallen van werkloosheid voorzien, dan kan
de arbeider zich van te voren wapenen en zou men
door verschill-nde middelen den nood der werkloosheid
kunnen voorkomen of verzachten. In tjjden van voor
spoed denkt men in het algemeen, de goede tijd houdt
nooit op, en haalt men de schouders op bij elke waar
schuwing en vermaning om zich voor slechte tijden te
wapenen. Ten slotte wil Greulich door het invoeren
van onderstaande wettelijke bepal ngen de arbeids
beurzen als volgt te organiseeren.
Alle private bemiddelings- en plaatsingsbureaux voor
werkzoekenden worden verboden. Gaat men hiertoe
niet over, dan eventueel deze bureaux onder concessie-
dwang en politiecontrole stellen, waarbij vastgestelde
tarieven niet mogen overschreden worden. Het toezicht
op die bureaux kan ook door vertegenwoordigers van
arbeidersorganisaties geschieden. De staat dwingt de
gemeenten (bijv. gemeenten van boven 10.000 inwoners)
openbare arbeidsbureaux op te richten met bestuur van
gelijk aantal arbeiders en werkgevers. Als regel is
aan te nemen dat de gemeente bijv. 60 der kosten
draagt, terwijl staat of provincie 20 °L bijdraagt. Voor
kleine plaatsen kan die toelage verhoogd worden.
Boekhouding en administratie volgens een vast schema
in te richten en de verplichting, wekelijksch rapporten
in te leveren. Een der bureaux in te richten als cen
tr aal-bureau waar de wekelijksch ingekomen rapporten
worden verzameld en uitgegeven, terwijl het verzameld
materiaal statistisch bewerkt wordt.
Reis-ondersteuning voor onbemiddelden, enz.
(Wordt vervolgd