Ditjes en Datjes.
Uit de vakbeweging.
Voor de vrouwen.
Men heeft 't hem zelfs niet toegestaan van zijn vonnis
in hooger beroep te gaan, maar gebrnik makende van
den staat van beleg in Warschau het vonnis direct
uitgevoerd, hoewel hij reeds van 1 September af het
hooger beroep had aangevraagd en Duitsch burger is.
Graaf von Bülow heeft niets gedaan om te protesteeren
tegen dit onwettig ontnemen van 't recht op beroep aan
een Duitsch onderdaan. De Duitsche Begeering zal 't
aan het Czarisme en zijn knechten niet lastig maken.
De daad van Kasprzak, die voor zijn overtuiging zijn
leven geofferd heeft, werd in Warschau gevolgd door
een aantal wraakoefeningen. Zoo veroorzaakt het
terrorisme van boven zelf het terrorisme van de onder
liggende massa!
Strijd te Amsterdam.
Wij hebben onlangs in de rubriek gesproken van den
strijd der heiers te Amsterdam, waarvan een goede
honderd in staking zijn, wijl de werkgevers weiger
achtig blijven in eiken ploeg een man meer aan te
stellen, terwijl de heiers beweren, dat de veiligheid
van lijf en leven bij de huidige sterkte der werkploegen
zeer veel te wenschen overlaat.
Al reeds dadelijk deden de gevolgen dezer staking
zich in andere takken van het bouwvak gevoelen.
Want als er niet geheid wordt kan er niet gemetseld
worden, en voor en na komen dan ook timmerlieden,
schilders, behangers en loodgieters zonder werk. Dat
is onvermijdelijk en de betrokken arbeiders zullen zich
daarin hebben te schikken, al is het op zichzelve voor
de gezinnen reeds erg genoeg.
Maar nu heeft de zaak plotseling een ernstiger wen
ding genomen. Op een werk van den aannemer Schut
waren de vorige week onderkruipende heiers aan het
werk getogen. Dit gaf de op hetzelfde terrein, schoon
niet aan hetzelfde werk arbeidende metselaars en
opperlieden aanleiding, uit solidariteit het gereedschap
neer te gooien en te staken.
De Amsterdamsche bouwvakpatroons zijn echter sterk
georganiseerd en het vereenigingsreglement verplicht
hen om, zoo bij een der leden een staking uitbreekt,
zooveel van hun eigen arbeiders naar het werk van
den betrokken collega te zenden, als noodig is om dat
af te maken. Weigeren de werklieden dat te doen,
dan worden zij onmiddellijk uitgesloten.
De patroonsvereeniging heeft nu besloten, dit artikel
in werking te brengen. Men vo-lt wat hiervan het
gevolg zal ziin. De stemming in de meeste bouwvak
organisaties wijst er op, dat men daar tot het nitvechten
dezer zaak gezind is, zoodat een algemeene uitsluiting
allerminst onmogelijk is. Vooral belangrijk is de hou
ding der Christelijke vakvereenigingen, die niet geneigd
schijnen, de neutrale organisaties in dezen te volgen.
Vrijdag j,l. te laat dus om nog in dit nummer te
melden is de beslissing gevallen. Wij geven in ons
volgend nummer natuurlijk nader bericht.
Twee congressen-
Twee vakcongressen hadden de afgeloopen week in
ons land plaats, en beide te Amsterdam. Dat is
wel de eenige overeenkomst tusschen deze twee ver
gaderingen, Zij verschilden ove>igens als de dag van
den nacht en aan ieder, die geen vreemdeling is in het
Jerusalem onzer vakbeweging zal dat duidelijk zijn, als
wij maar alleen de namen noemen het waren de
Bond van Nederlandsche Gemeentewerklieden en de
Metselaarsbond.
De Gemeentewerkliedenbond vestigt de laatste jaren
de aandacht op zich door de energieke wijze waarop
hij bezig is een voorname plaats in onze vakbeweging
in te nemen. Van alle middelen, die de ervaring als
nuttig en noodzakelijk aanwijst maakt hij met graagte
gebrnik, en vaart er uitstekend bij, zooals uit de toe
name van het ledental en den stijgenden invloed bij de
gemeentebesturen overduidelijk blijkt. Op dezen goeden
weg is op dit congres nog een flinke stap verder ge
daan door de benoeming van onzen Leeuwarder partij
genoot van Hinte tot bezold gd secretaris-propagandist,
welke benoeming met 15 October a.s. zal inga-n. Een
belangrijk besluit was ook dat tot centralisatie der af-
deelingen. In de meeste steden vindt men thans nog
aparte afdeelingen der verschillende vakken reinigers,
gaswerkers enz. Van nu af aan zal de Bond geen
onderafdeelingen erkennen, slechts plaatselijke afdee
lingen, die alle vakken omvatten echter op hun beurt
vrij blijven tot het vormen van vakgroepen, zooals dat
bij den Diamantbewerkersbond het geval is.
In dien zin zullen door het Hoofdbestuur afdeelings-
statuten worden ontworpen. Van de genomen besluiten
zij nog vermeld dat tot het vormen van een garantie
fonds voor de propaganda.
Men ging onder het zingen van de Socialisten-marsch
uiteen. Van den onaangenamen, onkameraadschappe-
lijken toon,, de uitingen van fanatieken haat, die men
zoo dikwijls op andere vakcongressen kon waarnemen,
werd hier gedurende de gansche vergadering niet
gehoord.
Hoe anders op het congres van den Metselaarsbond.
Daar was weer het oude wantrouwen, de oude ver
dachtmaking, de oude laster schering en inslag. De
anarchie voerde er nog den boventoon, de „directe
actie" wss er de hoogste wijsheid.
En men moest daar toch wel geleerd hebben, dat het
met de thans gevolgde taktiek maar danig slecht gaat.
Het ledental vertoont in de laatste jaren geen voor
uitgang.
Nog maar 600 van de vele duizenden vakgenooten
zijn georganiseerd. En hoe dan nog! Luistert maar
eens naar het klaaglied, dat de Bondssecretaris in zijn
jaarverslag aanheft
„Het geheele jaar door" zoo wordt geklaagd, „zitten
wij met een onvoltallig hoofdbestuur, en nu zou men
vragen, zijn er dan geen krachten in de afdeeling
Amsterdam Ja, zij zijn er, maar gemakzucht is het
van velen. Ook de afdeelingen hebben hun plicht niet
gedaan, enkele uitgezonderd.
Geen wonder, zou men zeggen, wie wind zaait, zal
storm oogsten. Den vakgenooten wordt steeds voorge
houden jullie moet je zaken zelf opknappen, je eigen
boontjes doppen. Ten slotte zeggen zijals wij onze
eigen zaken kunnen behandelen, hebben wij den bond
niet meer noodig, wij kunnen het zelf met onzen patroon
wel uitvechten, en zij weigeren tot het lidmaatschap
toe te treden. Toch was het niet alles duisternis op dit
congres. De Hilversumsche afgevaardigde Achterberg
verdedigde met bekwaamheid en vasthoudendheid de.
moderne inzichten voor de vakbeweging. En niet zonder
succes. Zoo werd besloten tot aansluiting bij het Agitatie-
Comité inzake arbeidswet en arbeidscontract. Benoemd
werd eene commissie, die onderzoek zal doen naar de
financiëele mogelijkheid van aanstelling van een bezol
digd propagandist. Zelfs bekende anarchisten hoorde
men bij dit punt verklaren, dat ook zij de noodzake
lijkheid daarvan inzagen. Zij maakten niet meer, zooals
vroeger, bezwaar tegen het aanstellen van zoo'n „baantjes-
gast". Zij waren door de feiten bekeerd.
Vermelden wij nog, dat de bondsweerstandskas we d
opgeheven, omdat de leden toch weigerden de bijdragen
te storten, dan is het voornaamste dezer vergadering
wel meêgedeeld. Het gebruikelijke lawaai tegen de
S. D. A. P., den Diamantbewerkersbond, Henri Polak
enz. sparen wij den lezer. Het wordt al te afgezaagd.
Wier honderd vijf en zeventigduizend mannen boven
25 jaar zijn in Nederland van het kiesrecht uitge
sloten.
Men noemt hen toch staatsburger. Maar het eerste
burgerrecht onthoudt men hen, en verklaart ze tot
onmondigen.
Zouden we dat dulden
Honwens. De afdeeling Schiedam van den Ned.
K. K. Volksbond heeft een nieuwen adviseur gekregen.
Zoo'n heugelijke gebeurtenis gaat natuurlijk niet onop
gemerkt voorbij en de installa'ie had dan ook plaats
in een feestvergadering in de S. O V.
De voorzitter kalkte volgens het verslag in de Nieuwe
bij de opening dier vergadering o.m. deze kladderadatsch
aan mekaar
de geestelijke adviseurs zijn onze belange-
looze raadgevers en helpers, in tegenstelling met
den geweldigen eigenzin en overheersching, die de
leiders der andere werklieden kenmerkt daarom
luisteren onze werklieden gaarne naar den raad
van hun adviseurs.
In zulke onder-onsjes miauwt heer Mouwens d'r
stevig op los. Maar op de vlakte komt-i nooit. Tóch
kranig
Godsdienst-waanzin. In een gezin hier ter
stede zijn de moeder en een volwassen zoon krankzinnig
geworden, nadat een bloedverwant hen op krasse wijze
hun zondige levenswandel zou voorgehouden hebben.
De moeder is iets beterend, de zoon, een oppassend
arbeider, is naar het gekkenhuis vervoerd moeten worden.
Het zijn niet de eerste slachtoffers welke de gods-
dienst-dweepers deden vallen 't zullen de laatste
ook niet zijn, zoolang er niet begrepen wordt dat gods
vrucht en dweepzucht begrippen zijn, lijnrecht met
elkander in strijd. Werkelijk godsdienstige menschen
zijn in den regel geen dweepers, maar ook het omge
keerde is meestal het geval.
Dr. J. Tli. de Visser en vergissingen.
Zooals men weef, heeft de Synode der Ned. Herv. Kerk
het predikanten-ambt onvereenigbaar verklaard met het
Kamerlidmaatschap. Dr. de Visser heeft die uitspraak
iu De Nederlander aan kritiek onderworpen, doch zich
blijkbaar leelijk vergaloppeerd.
Algemeen Welzijn, het blad van den christen-demo-
kraat Van der Pers schrijft althans over die kritiek
het volgende
Hoe danig is hij echter in de war
Klakkeloos vertelt hij, dat de Synode van 1905 modern
is en in werkelijkheid is ze beslist orthodoxVan de
19 leden zijn 11 orthodox tegen 8 modern.
Verder noemt dr. d. V. als voorzitter den modernen
Chavannes en inderdaad is dit de orthodoxe ds. Gunning.
Eindelijk beweert hij, dat dr. Gooszen voorstander
was van dispensatie opheffing van 't verbod in
zekere gevallen) en deze was juist een beslist te
genstander.
Of dr. de Visser ook op de hoogte is van hetgeen
op kerkelijk gebied voorvalt.
En dan nog wel omtrent een zaak, waarbij hij per
soonlijk zoo na is betrokken.
Als dr. de V. niet eens den tijd heeft om de kerkelijke
bladen bij te houden, dan zal er van zijn uitgebreide
herderlijke bezigheden ook wel niet veel terrecht komen.
Zoo ooit dan is het thans gebleken, welk een wijs
besluit de Synode nam (met 17 tegen 2 stemmen, dus
met bijna algemeene stemmen) om het ambt van predikant
onvereenigbaar te achten met dat van lidmaatschap
der 2e Kamer. „Niemand kan twee heeren dienen.
Wel is dit Schriftwoord in dr. de V. bewaarheid.
De kiezers hebben voor vast aan dr. de Visser's
Kamerlidmaatschap een einde gemaakt en de Synode
heeft er een stokje voor gestoken, dat hij er als predi
kant niet weer inkomt. Gelukkig maar!
Zulke star-conservatieve elementen als dr. de V.
kunnen we in de Kamer missen als kiespijn
Die het kapitalistische stelsel begrijpt en doorziet,
die weet dat het alleen bestreden kan worden door het
socialisme. En wie dezen strijd aanvaardt, die bemerkt
al spoedig dat de strijd zelve het leven reeds schooner
en beter kan maken.
En daarom zal de moeder haar kinderen zoo willen
opvoeden, dat ook zij strijders worden voor het socialisme.
Maar hoe zal zij dat doen? Zij, die nooit iets geleerd
heeft, zij die nooit tijd gehad heeft om zich zelve te
ontwikkelen? Hoe zal zij ha^r kinderen onderricht
kunnen geven- in de geheel nieuwe levens- en wereld
beschouwing van het socialisme?
Wanneer dat zoo geleerd moest gebeuren, zou ze dat
niet kunnen. Maar dat zou ook geheel verkeerd voor
de kinderen zijn. Het ware immers groote dwaasheid
om met kinderen te gaan spreken over den klassen
strijd b.v., en het zou bepaald slecht zijn om aan kin
deren te leeren dat de patroon een uitzuiger van den
arbeider is. Het kind kan onmogelijk begrijpen dat
onze strijd gericht is tegen een stelsel en niet tegen
personen. Wij zouden haat kweeken in zijn hartje,
zonder eenig socialistisch begrip daarmee gewekt te
hebben.
Neen, op geheel andere wijze kunnen wij de socialis
tische beginselen te pas brengen bij de opvoeding. En
juist de moeder kan dat zoo heel eenvondig en natuur
lijk doen. Het socialisme is gegrondvest op helder
denken en fijn voelen. Van de vroegste jeugd van het
kind af, heeft de moeder er dus voor te waken dat
verstand en gevoel zich zuiver ontwikkelen. Het lijkt
zoo weinig, maar het is zoo veel. Het is het eerste
en het beste wat zij voor de opvoeding in de richting
van de socialistische beginselen kan doen.
Hoe zij dit mooie werk het best tot stand brengt,
volgt hieronder.
Hoe zullen wij onze kinderen de beginselen van het
socialisme leeren? Zullen we hun zeggen dat de pa
troon een uitzuiger is en hun vader een loonslaaf?
Dat zou juist heel verkeerd z\jn.
Het kind kan de beteekenis van zulke woorden niet
begrijpen, men leert het klanken napraten zonder zin,
en daarmee moeten we voorzichtig zijn. We willen
overtuigde, zelfstandigdenkende menschen vormen en
geen napraters, Daarenboven kweekt men op deze
manier in de jeugdige haiten haat tegen personen. Dat
onze strijd tegen een stelsel gericht is en niet tegen
personen, daarvan kan een kind niets begrijpen.
Zullen wij onze kinderen streng afscheiden van niet-
socialistische kringen? Of zou dit soort optreden
soms de tegenovergestelde uitwerking kunnen hebben
en de kinderen een tegenzin doen krijgen in de be
weging.
De kinderen hebben toch al dikwijls hun deel in de
offers die noodzakelijk gebracht moeten worden. Kame
raden m >eten gesteund worden, contributie betaald, en
daarvan ondervinden de kinderen mede de gevolgen.
Wij moeten dus voorzichtig zijn en geen dwang op hen
uitoefenen als 't niet hoog noodig is.
In die Gleichheit (het Duitsche vrouwenblad) waar
schuwt Heinrich Schülz nadrukkelijk tegen de onver
standige manier van vele ouders om de kinderen hun
eigen meening te willen opdringen. „Dit doet dikwijls
veel meer kwaad dan goed," zegt hij. „Het komt vaak
voor, dat kinderen, juist van voortreffelijke partijge-
nooten, onverschillig staan tegenover de Partij, dat
komt doordat de socialistische dwang-opvoeding van
den vader hun kinderlijke oppositiegeest prikkelt tot
verzet. Er wordt zooveel gepraat over de rechten van
het kind. Laat ons aan het kind het recht laten, om
zich op goed toebereiden bodem, terwijl wij hem op
merkzaam, maar tegelijkertijd als 't ware onmerkbaar
bewaken en leiden, vrij te ontwikkelen."
Den bodem toebereiden, dat is nu vooral het werk
van de moeder.
Gemoed en verstand ontwikkelen om het kind vat
baar te maken voor het ontkiemen* der socialistische
begrippen. Het gemoed, 0 zeker, want uit het mede
lijden met de verdrukten moet voortkomen de geestdrift
om den strijd voor hunne bevrijding mede te voeren.
Maar ook het verstand. Als de arbeiders en hun
vrouwen gewoon, eenvoudig doordachten, zou het dan
zooveel moeite kosten hen tot het begrip te brengen
dat zij het zelf in hun macht hebben om verbetering te
brengen in hun toestand?
Er is geen enkele arbeider, die geen verbetering
verlangt en geen enkele arbeidersvrouw die tevreden
is met haar lot, al tracht men van kerkelijke zijde dat
vaak anders voor te stellen, Het is niet moeilijk om
aan iedere huismoeder een stroom van klachten te ont
lokken over al de zorgen waarmee ze dagelijks te wor
stelen heeft. Maar wel moeielijk is het, haar er toe
te brengen na te denken over de oorzaken van die
zorgen en over de middelen ter verbetering.
Bij hoevelen knjgt men ten antwoord, wanneer men
haar wijst op de beteekenis der arbeidersbeweging
