No, 34.
ZATERDAG 21 OCTOBER 1905
5e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Bureau van Redactie en Administratie:
A. WINTERBERG, Oosterstraat 54.
Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De uitsluiting in de bouwbedrijven.
Wie zal burgemeester worden
De Wereldvrede.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1 7..-
franco per post 30 cent j blJ voo™tbet"l™9-
Losse nummers 2 cent.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Ons standpunt in deze zaak is nn meer bepaald
geworden. Allereerst door een (gedeeltelijke) uitspraak
van het Partijbestuur der S D. A. P., ten tweede door
een besliste uitspraak van het vakverbond.
Het Partijbestuur heeft met algemeene stemmen de
volgende conclusie aangenomen:
„Het partijbestuur besluit om organisatorische
redenen de redactie van Het Volk te verzoeken
den oproep om steun niet weder te plaatsen."
Het vakverbond nam eveneens met algemeene stem
men een motie aan, die aldus eindigt:
„noodigt uit dien hoofde de aangesloten vak
organisaties uit, geenerlei steun te verleenen aan
de stakende heiwerkers en de uitgesloten metse
laars en opperlieden, en hunne respectieve leden
bok geen individueelen bjjstand te doen bieden;
„acht het wenschelijk, dat deze organisaties,
desgevraagd, geldelijke hulp zullen verleenen aan
de vakvereenigingeD, aangesloten bij het verbond,
of staande op zijn standpunt, welke leden huns
ondanks door de uitsluiting moeten worden ge-
'4 troffen,
„en gaat over t.ot de orde van den dag."
Wij hebben in ons vorig no. reeds stelling gekozen
tegen de opwekking van Het Volk, om de uitgeslotenen
te steunen. In het no. van Zondag de zet redactie de
motieven van haar daad uiteen, welke, ook al komt
men niet tot dezelfde slotsom als zij, zeker verdienen
gekend te worden.
Het geheele artikel draagt het kenmerk van het
kalme overleg, dat wij van den redacteur van ons hoofd
orgaan gewoon zijn. En al was de richting die hij zich
in deze zaak koos, ons ook verre van sympathiek, al
scheen z n optreden in deze ons ook glad verkeerd, we
waren óók overtuigd dat z'n handelingen slechts de
producten waren van rijp beraad.
Daarom namen we ook met belangstelling van z'n
„verdediging" kennis en betuigen we ons leedwezen
haar slechts gedeeltelijk te kunnen overnemen.
De redactie, na op het verkeerde gewezen te hebben,
dat aan het besluit van den A. B. B bestuurders van
een sociaal-demokratische organisatie hebben medege
werkt, welke dus partij kozen in geschillen omtrent de
vakvereenigings-taktiek, zegt aan het slot van haar
schrijven
„En ook daarom hadden vertegenwoordigers van
partij-organisaties zich niet mogen mengen in een aktie,
die door den samenloop der omstandigheden evenwijdig
loopt met deze uitsluiting. Evenwijdig natuurlijk
zonder verband en sympathie maar in dezelfde rich
ting en tegen hetzelfde verschijnsel. Als de Partij, als
zoodanig, er toe kwam wat wel nooit zal gebeuren
om voor of tegen een bepaalde strijdmethode der
vakvereeniging zich te verklaren, dan zou zij vooraf
heel wat te overdenken hebben over haar eigen aard
en haar eigen toekomst. En dat ging nu maar met
een franschen slag, zoo ineens, of die zaak zoo een
voudig was. Het zijn belangrijke partij-organisaties
wier bestuurders hierbij betrokken zijn, en die de vraag
hebben te beantwoorden of zij in den A. B. B. over
deze zaak zich niet van stemming hadden moeten ont
houden. Het zijn partijgenooten die wij eeren, maar
het ging hier om een te hoog belang, en wij mochten
met berusten.
„En Polak met zijn scherp organisatiebegrip noemt
den A. B. B. de eenige tot dit besluit bevoegde orga
nisatie in onze stad. Hij maakte vroeger wel eens
betere onderscheiding, maar nu verklaart hij sociaalde
mokratische afdeelingsbesturen bevoegd om mee te be
slissen over vakvereenigingstaktiek. Dat lag vroeger
niet in Polak's strenge lijn. Hij zou gezegd hebben:
beraadslaagt en besluit elk afzonderlijk.
„Desorganisatie", heeft men ons op hoogen toon toe
gevoegd. Göthe spreekt van het woord, dat gemakke
lijk wordt gevonden, juist als er gemis is aan doordrin
gen in het begrip. De desorganisatie is gebeurd, toen
onze bestuurders over het besluit stemden in den A. B. B.
„En Polik, wiens vakvereeniging zich, in onder
scheiding van ettelijke buitenlandsche, onthield van
deelneming aan het Internationaal Socialistisch Congres,
moet ons nu eens vertellen hoe zijn strenge opvattingen
van zuivere vakorganisatie het toelaten, dat de vak
vereenigingstaktiek meê onder de hoede komt te staan
van organen der S. D. A. P.
„Het speet ons zoo te moeten schrijven. Maar de vrien
den tegen wie wij nu bezwaren hebben, zullen wel
toestemmen, dat het een ernstig partijbelang geldt, en
dat wij van weerskanten er ernstig over moeten spreken."
Aan deze vraag wijdt de Nieuive een ernstig artikel.
De redactie heeft reeds vernomen dat de heer Versteeg
als burgemeester eervol omslag heeft aangevraagd. En,
zegt ze verder, nog meer veranderingen staan ons in
het dagelijksch bestuur dezer gemeente te wachten.
Blijkbaar doelt ze er op, dat de heer Visser, de wet
houder van Gemeentewerken zal aftreden. Reeds lang
mompelt men in bevoegde kringen dat hij het onhoudbare
van z'n positie inziet en de verkiezing van 1907 niet
afwachten zal, doch een m er eervolle aftocht verkiest.
Hoe zal in de toekomst het college (van B. en W.)
samengesteld zijn? vraagt de Nieuwe.
En ze beantwoordt die vraag alzooi
Voor een groot deel ligt de beantwoording dezer
vraag bij de partijen, die thans in den Raad de
meerderheid vormen.
Zullen zij tegenover de liberale minderheid in
den Raad steeds dezelfde grootmoedigheid toonen,
die de rechtsche meerderheid in| de Staten tegen
over de minderheid ter linkerzijde getoond heeft?
Maar dan moet tegenover de loyale vrijzinnigheid,
waarvan de meerderheid in Zuid-Hollands Staten
blijk gaf, ook van de andere zijde getoond worden,
dat men die vrijzinnigheid, dat treffend blijk van
welbegrepen liberaliteit, op prijs weet te stellen.
Vooral in de hooge regeeringskringen moet men
toonen, dat de zeldzame vrijgevigheid der rechtsche
partijen in het provinciaal bestuur niet onopge
merkt bleef.
Nu, het is nog altijd twijfelachtig of men met recht
op „welbegrepen liberaliteit" kan stoffen. Wanneer
men, fanatiek in merg en nieren, alles door een partij-
bril beziet, dan misschien wel. Maar als men het oog
richt op de belangen die gediend moeten worden,
als men zóóveel plichtsbesef in zich draagt om deze
voor alles te stellen, dan zeker niet. De belangen
van staat, provincie en gemeente eischen ten allen tijde
bekwaamheid bóven partijdigheid. Zoo bijv. is
de meerderheid van onzen gemeenteraad anti-liberaal,
doch als nu de liberalen, die zitting in den raad hebben,
betere krachten in zich hebben voor het wethouders
baantje dan de anti-liberalen, moet het dan maar met
minder-geschikte krachten gesteld worden? Als men de
wethouders-benoemingen hier in aanmerking neemt
in 't bizonder de jongste zou men meenen dat onze
raadsleden werkelijk dat verkeerde begrip huldigen.
Zeker, ze zouden wellicht óók blijk geven van „wel
begrepen liberaliteit" en de liberale(???) wethouder
Visser mogelijk weer een plaats in het Dag. Best.
gunnen. Maar dan zou tevens iedereen weten vanwaar
die royaliteit komt: de liberaal in kwestie is in de
praktische politiek volbloed klerikaal.
En nu moge in de Provinciale Staten de heer Versteeg
den naam heoben liberaal te zijn hij is er dan toch
een van de makke soort. En in z'n benoeming tot lid
der Ged. Staten zit dan ook niet zóóveel „welbegrepen
liberaliteit" dat men daarvoor direkt om een belooning
komen kan. 't Is eigenlijk 'n tikkie aan den brutalen
kant wat de Nieuwe durft, als ze zegt
Welnu, daartoe is in de eerstvolgende dagen
voor onze nieuwe regeeringsmannen eene geschikte
gelegenheid. Het weldra verweesde Schiedam is
eene gemeente, waarin de voorstanders der anti
liberale richtingen de meerderheid vormen. De
samenstelling van het bestuur der gemeente getuigt
het; de herhaalde keuzen voor Kamer en Staten
bevestigen het in alle deele.
Geve de Hooge Regeering aan het beslist anti
liberale Schiedam een burgemeester, wiens staat
kundige richting met die van verweg de meerder
heid der ingezetenen overeenstemt. Dat zulk een
man onder de voorstanders der anti-liberale rich
tingen niet zou zijn te vinden, zal zij wel niet
durven beweren.
De fraaie bloem-stijl volgende, zonden wij zoo zeggen:
„Het weldra verweesde Schiedam is eene gemeente,
waarin de voorstanders der anti-liberale richtingen de
meerderheid vormen."
Want daarin heeft de Nieuwe volmaakt gelijk. Maar
als ze van de regeering verlangt dat ze Schiedam een
burgemeester geven zal, wiens staatkundige richting
met die van verweg de meerderheid der ingezetenen
overeenstemt, dan kloppen we in alle bescheidenheid
even bij de Nieuive aan, met het verzoek om inlich
tingen.
Gij wilt als éénig kenmerk van den nieuwen burge
meester dat hij anti-liberaal is?
Dat is niet veel gevergd.
Een anti-revolutionair kan u misschien bekoren? Is
zóó een niet volop anti-liberaal?
Gij wijst op het veel grooter aantal katholieke dan
anti-revolutionaire burge s.
Een katholieke burgemeester dan?
Ho! ho!zeggen de christelpk-historischen zijn
wij er soms niet meer? En is ons aantal hier niet
overheerschend?
Een lastig geval. Maar tóch is de zaak wellicht naar
aller goedvinden op te lossen. Gij wilt een anti-liberale
burgemeester?....
Yraag een sociaal-demokraat -o Nieuive, en ge
hebt er een van het zuiverst anti-liberale ras!
Het katholieke blad besluit z'n beschouwing met de
volgende bedekte bedreiging
Toont de Regeering zich aldus in den vollen
zin des woords waarlijk vrijzinnig, dan zal ook de
meerderheid onder Schiedams vroeden zich bij een
gebeurlijke mutatie in het dagelijksch bestuur vrij
zinnig kunnen toonen en blijft de goede verstand
houding, met betrekkelijke eerbiediging van elkanders
begrippen, in onze vroedschap bestendigd.
Dit zinnetje zegt zóóveel, dat als het schrijvertje
ervan het niet maar op „groot lêf" heeft neergekalkt,
er blijkbaar „achter de schermen" van het klerikale
theater grootsche plannen zijn beraamd. We kunnen
trouwens ook in onze gemeente nog wel alles verwachten
van uit der zwarten hoek!
De pers, vooral de burgerpers, heeft een paar goeie
weken gehad. De kolommen zijn vol geweest van de
meest spannende onthullingen over een oorlog tusschen
Duitschland eenerzijds en Frankrijk met Engeland
anderzijds, die door een toeval zou zijn voorkomen.
Nu denken wij sociaaldemocraten nog al nuchter over
zoo'n toeval. Wij zijn meer geneigd te zeggenAls
werkelijk de Fransche minister Delcassé het zoover
gekonkeld had, dat door zijn intriges de vrede in gevaar
kon komen, dan kon het niet anders of zoo'n avontuur
moest tijdig verijdeld. Er bestaan voor Frankrijk en
Duitschland geen chronische tegenstellingen die tot een
oorlog kunnen voeren, wil dus een persoon hoe knap,
sluw en gemeen dan ook, op z'n eigen houtje oorlog
maken, dan komt daar niks van terecht. Was het
gebouw der intriges fijner en hooger gebouwd, des te
prikkelender zijn dan de onthullingen ziedaar alles.
Voor ons sociaaldemocraten is bij al die opspraak
