OPROEP VAN GAP0N
De Matrozenopstand
- in de Zwarte Zee. -
Éej. H. Bijke-v. Brandwijk.
Belleyoysstraat 4, U. f .-Kruiskade Rotterdam.
J. KOORENGEVEL,
AAN HET RUSSISCHE VOLK.
IS Cent.
MASEREEUW BOUTEN,
Beste adres v. Handelsdrukwerk.
Een opmerking.
De Storm
Van de Leestafel.
n.l. dat „blind vertrouwen" in zijn oogen geen genade
kan vinden, hij is de man van „zekerheid." Wat ons
daarbij ook trof, was een zeer ware uiting van den
voorzitter; dat men, met te bepalen hoeveel iemand
wel of niet kan bepalen, zich wel eens vergist, getuige
de aanslagen en den hoofdelijken omslag zoo zei hij. (Sic.)
Na afdoening van voor ons minder interresseerende
zaakjes, kwam de clou van den avond n.l., het
verzoek van verschillende kerkeraden en Chr. Kiesver-
eenigingen om de cafe's voortaan van af Zaterdagavond
7 uur tot Zondagmiddag 2 uur gesloten te houden.
B en W. hadden hierover rapport uitgebracht, en
stelde op praktische g onden daarin voor, om op het
verzoek afwijzend te beschikken.
Figee zooals gezegd wat meer los van tong
zjjnde, las van papier zijn bezwaren tegen dat rap
port voor.
Wie echter het meest „op z'n paardje was", dat was
de Heer.
De woorden „Overheid" en „Zonde" weiden door hem
weer zoo kwistig gebruikt alsof 't geen geld kostte.
Het bleek ons, dat hij tamelijk had zitten blokken
in de „Drankwet", en trachtte, woordenrijk als hij is
zijn medeleden te verleiden, tegen het rapport te
stemmen.
Daarop kwam Hoogendijk los. Hij onderwierp het
adres der Kerkeraden aan scherpe critiek. o. a. de be
wering daarin, als zoude het sluiten der Café's zijn: in
't zedelijk-, maatschappelijk-, en godsdienstig belang dei-
burgerij, moest het bij hem deerlijk ontgelden.
Geloofd men, zoo vroeg hij, dat alle kerk
gaande menschen godsdienstig, en dat allen die wel eens
een Café bezoeken... ongodsdienstig zijn? Bij mij',
zei hij, staat het vast, dat onder Kerkgangers ook on
godsdienstige, en onder Cafébezoekers ook godsdienstige
menschen zijn.
Het ter kerke gaan, zoo beweerde hij, geschiedt niet
bij allen uit behoefte, doch bij een zeker gedeelte uit
sleun* en huichelarij.
Hij noemde het verzoek dier kerkeraden een Rus
sische poging om de vrijheid van het individu aan
banden te leggen.
Er is hier in Ylaardingen tegenwoordig een manie
om alles maar af te schaden, en men doet dat „op
een koopje."
Men stelt een adres op of men laat het door
anderen k'aar maken, zendt het aan den Raad. Is
dan de Raad zoo goed aan het verzoek te voldoen,
dan zeggen die „alles-afschaffers" ziezoo, dat hebben
wij hem weer eens mooi gelapt.
Het is de goedkoopste maar tevens gemakkelijkste
weg. Zélf de handen aan den ploeg slaan, zélf in te
grijpen en het volk moreel en zedelijk te verbeteren,
daar zien zij tegen op, ofgeven blijk er niet voor
in staat te zijn.
De Witte als naar gewoonte heel zacht («omtijds
te zacht) beginnende, had het getroffen dat men zooveel
heil verwachte van wettelijke maatregelen op zedelijk
terrein.
Voor stoffelijke zaken geldt dit, maar voor zedelijke
moet men zich eerst afvragensluiten zij aan bij het
algemeen peil op moreel gebied.
Heel typisch zei hijEvengoed kon men bij de wet
vaststellen
„Ieder moet braaf en godvruchtig aijn".
Wat ik hier mis, zeide hijis de sociale zijde van
het vraagstuk.
Hebben adressanten wel rekening gehouden met het
nauwe verband dat er ligt tusschen lange werktijden
en alcoholgebruik. Hebben zij er wel eens aan ge
dacht hoe bij de arbeiders, in een kleine, ongezonde en
ongeriefelijke woning alle gezelligheid ontbreekt, hoe
zij, tengevolge daarvan uithuizig worden en helaas ook
hun troost zoeken in bierhuis en café.
Laten adressanten eerst eens meehelpen tot verkrij
ging van goede ruime woningen en betere arbeids
voorwaarden, vulde ik bij mijzelven aan dat zal de
huiselijkheid bevorderen, en het bezoeken van café's
zal er minder door worden.
Laten adressanten eerst eens zorgen voor degelijke
ontspanning.
Hij wees daarbij op Amsterdam naar „Ons Huis".
Daar geniet men voor weinig heel veel. Men profiteert
daar van velerlei kunst, zooals muziek, tooneelspel,
tentoonstelling van voorwerpen van kunst en smaak,
maar men wacht zich daar wel voor om op Zondag
dat is de eenige vrije dag der arbeiders den toegang
daartoe te sluiten.
Er zweeft mij bij al die afschaffingen een idéé van
den puriteinschen Engelschen en Schotschen Zondag voor
den geest.
Ik heb, zoo zei hij, met eigen oogen daar aanschouwd
de uitwerking dier beperking, 's Middags ten 2 ure
stonden de cafébezoekers in rijen geschaard voor de
café's, vlogen er als bezetenen in, laadden zich wegens
den korten taptijd, vol, en het slot isde dronkenschap
zoowel bij vrouwen als mannen, is daar veel erger dan
bij ons, aldus is het geneesmiddel erger dan de kwaal
zelve.
De Heer kwam weer los, voerde aan, dat het drank
gebruik in ons land ongeveer 8 liters per hoofd bedraagt,
De voorzitter toonde aan, het onpraktische van deze
betrekkelijke sluiting hij stond in deze zaak sterk
en onpartijdig omdat hijzelf geheelonthouder, aldus
ook tegen het matig gebruik is. Doch maatregelen als
deze helpen niet, ja maken de zaak nog erger. De Heer
vroeg en verkreeg in strijd met het reglement van
orde voor de derde maal het woord, waarbij de.
Witte heel lakonisch dtie zijner kantoorvingers naar
den voorzitter opstak, de voorzitter goedig als hij
is zag dit niet en liet de Heer voor de derde maal
aan 't woord.
Deze, steeds warme'- wordende, en daarbij voortdurend
den blik richtende op Hoogendijk alsof die oorzaak
was van die 8 liters per hoofd gaf toen blijk van
een kinderlijke naïviteit, door als vast aan te nemen,
dat bij eventueel op te richten Sociteiten, daar het
drankmisbruik niet zoo groot zou zijn.
Hoogendijk ongeveer op kookhitte gebracht
beriep zich op de Heer, vroeg en verkreeg toen ook
voor de derde maal hierover het woord.
Eenigzins sarkastisch maar ook komisch zei hij
meneer de Heer heeft daar een boetpredikatie zitten
houden en mij voortdurend zitten aankijken alsof ik het
helpen kan. Waar hij echter van meening is, dat in
Sociteiten minder -gedronken wordt dan in gewone
Café's, daar inviteer ik meneer de Heer met mij eens
'n kijkje te nemen in Sociëteiten, daar wil ik hem meê-
deelen, dat in die dettLe „Witte Sociteit" in Den Haag,
uit de grooiste glazen gedronken wordt. Ik
beweer verder dat van die beruchte 8 liters per hoofd,
het meest wordt gedronken in de Sociëteiten
De Heer had natuurlijk z'n mond weer vol over den
Minister, maar scheen daarbij niet te denken aan 't
geval, dat het vorige jaar een Christelijke eerste
Minister, op Zondag w-rd aangetroffen in een
Bierhuis in een Belgische stad.
Nadat Versteeve en Schippers nog kort het woord
voerden, kwam de stemming, het voorstel van B. en W.
werd aangeuomen met 11 tegen 4, en kwamen de
adressanten alzoo „met de kous op den kop thuis."
Hierna nog enkele zaakjes van minder beteekenis,
en wij gingen naar huis. X.
Rectificatie.
In het artikeltje der vorige week stond presentie,
dit moest zijn pretentie.
Burg. en Weth. van Vlaardingeu hebben eenige op
merkingen, bij de begrootings-debatten van 't vorige
jaar, door enkele leden van den raad geuit, beantwoord.
Een van die opmerkingen was om het gratis gebruik
van tonnen der Gemeantereiniging uit te breiden.
Burg. en Weth. zijn daarvoor niet te vinden. Ze
rekenen voor dat dit een schadepostje voor de gemeente
zou zijn van een f660.Ze redeneeren aldus:
le. kan eene heffing van 30 cent per kwartaal of
nog geen 27<j cent per week, zeker geen bezwaar op
leveren voor hen die een huurprijs van f 1.75 per week
betalen
2e. zijn de huurprijzen van woningen in den laatsten
tijd meer verlaagd dan verhoogd
3e. laat de toestand der gemeentefinantiëu niet toe
een inkomst van f 660.prijs te geven, waar niet ge
bleken is van onbillijkheid der heffing.
Wij hebben hier ook eenige opmerkingen aan B. en
W. te richten in 't vertrouwen dat ons woord meer
invloed op hen zal hebben dan dat der raadsleden.
Wat punt 1 betreft, oppervlakkig beschouwd, schijnen
B. en W. gelijk te hebben. Maar zóó is de kwesiie
niet. Men moet de zaak zoo stellen.
Arbeiders, welke maar een schraal inkomen hebben, be
talen thans, zoowel aan rijks- als gemeenteontvanger, een,
in verhouding tot hun inkomen, te hoog bedrag. Nu
komt bij dit bedrag nog 4 X 30 cent f 1.20 per
jaar aan tonnengeld. Stellen wij dus, dat gemiddeld
genomen, de arbeiders f 9 belasting aan den fiscus
betalen, dan komt er feitelijk nog f 1.20 bij, wordt dus
te samen t 10.20 per jaar. Eu waar nu, zooals de
vorige week onder het hoofdje „Progressie" er de aan
dacht op gevestigd werd, dat een aantal vereenigingen
een adres bij den Raad hadden ingediend om de arbei
dende klasse te ontlasten, daar ligt het o.i. op den weg
van den Raad, door het uitbreiden van het gratis ge
bruik der tonnen, ook op deze wijze aan dat verzoek
tegemoet tegemoet te komen. Want werkelijk jde rede
neering van Burg. en Weth. is slechts schijnbaar juist.
Bij punt 2 zeggen ze dat de huurprijzen van woningen
in den laatsten tijd meer zijn verlaagd dan verhoogd.
Dit is op zichzelf juist, doch geldt niet voor die woningen
die tot f 2.per week huur doen. Die verlaging doet
zich wél voor bij de huizen van boven f 2.tot en
met f 3.per week. Het verband dat B. en W. derhalve
hier in wil leggen gaat o. i. niet op.
Ten slotte laat de toestand der gemeente-finantiën
niet toe een inkomst van f 660.prijs te geven enz.
Ja, zouden wij zeggen, 't legt er maar aan welke
kijk men op de dingen heeft. Wij voor ons zouden het
best aandurven die f660.tonnengeld prijs te geven,
om daardoor de arbeiders eenigszins te ontlasten. Maar
wij zouden ook wel weten hoe we dat bedrag op een
andere manier moesten krijgen.
Mochten B. en W daar soms nieuwsgierig naar zijn,
ze zal ons ten allen tijde bereid vinden daarover de meest
uitgebreidste inlichtingen te verschaffen. Ze zullen een
welwillend oor bij ons vinden.
De storm, die in het begin dezer maand ruim een
week lang gewoed heeft, heeft de vloot deerlijk geteis
terd. Behalve een enorm verlies van schade aan netten
zijn ook een aantal menschenlévens te betreuren.
Hoogstwaarschijnlijk zijn 2 schepen met man en muis
naar den kelder gegaan, terwijl nog van een 3-tal andere
schepen eenige personen over boord zijn geslagen of
gekwetst werden. Deze droevige feiten wijzen er ons
ernstig op hoe hoog noodig het is, dat ook de onge
vallenwet tot het zeevisschersbedrijf worde uitgebreid.
Onze visschers toch, welke in verhouding tot hun zeer
gevaarlijk beroep, slechts een sober stukje brood ver
dienen, hebben toch wel in de eerste plaats recht op
een uitkeering bij ongevallen óf wanneer ze hun graf
in de golven vinden, hun weduwen en weezen niet on
verzorgd achter blijven.
Laten wij hopen dat zulke feiten een steentje mogen
bijdragen tot een spoedige uitbreiding der ongevallenwet,
óók tot het zeevisschersbedrijf.
De matrozen-opstand in de Zwarte Zee. De firma
II. A. Wakker Co. te Rotteidam, heeft een door
Vliegen vertaald verhaal uitgegeven betreffende de ge
beurtenissen aan boord van het Russische oorlogsschip
„Knjas Potemkin," beschreven door den machinist-kwar
tiermeester A. Matouchenko, buitengewoon gezagvoerder
der „Potemkin."
Het boekje, versierd met het portret van den schrijver
is a 15 cents verkrijgbaar.
Het is dien prjjs meer dan waard. Het eenvoudige,
onopgesmukte verhaal te lezen van de lotgevallen van
het eerste revolutionaire zeekasteel, durven we met ge
rustheid elk aan te bevelen. Men zal zich z'n geld noch
z'n tijd beklagen.
Wat wij willen. Dit is een brochure voor H.H.
Barbiers en Kappers. Het is een woord van opwekking
tot het lidmaatschap van den Nederl. Barbiers- en
Kappersbond, geschreven in opdracht van het Hoofd
bestuur door den secretaris W. Inte Onsman, die zeer
bevattelijk het doel en streven van den bond uiteenzet.
De betrokkenen zullen wél doen van dit geschrift kennis
te nemen.
Steunpeiming Schiedam
v. P. 5 ct R. 10 ct.
Gediplomeerd desk. voor Vrouwen.
(Medewerkster van den N.-Malth. Bond)
Spreektijd van 2—9 uur. Minvermogenden
Woensdag en Vrijdag. Dinsdag van 's mor
geus 10's avonds 7 uur -:- -:- -:-
SCHIEDAM, RAAM 30.
Onderwijzer in Schoonschrijven en Hand-
teekenen.
Verbeteren van Schrijfkand. Aan-
leeren van Rond-, Gothisch- en ander
schrift. Teekenen voor de Hoofdacte.
Een gewichtig historisch document
Aan de arbeiders en aan de hoeren ten gunste van het Joodsche volk.
Uitgave van PRIJS Bij eiken
H. A. WAKKER Co., BOEKVERKOOP ER
Rotterdam. lö wGrii» verkrijgbaar.
_^d-verteert In ,,3De Ik/Eolser".
Verhaal der gebeurtenissen aan boord van het Russische Oorlogschip
„KNJAS POTEMKIN"
door
Machinist-Kwartiermeester aan boord der „POTEMKIN"
Vertaald door W. H. VLIEGEN.
MET PORTRET VAN DEN SCHRIJVER.
Uitgave van
H. A. WAKKER Co
Rotterdam.
PRIJS
Bij eiken
B OEK VERKO OPER
verkrijgbaar.
