Ditjes en Datjes.
Uit de Vakbeweging
Feestavond „Excelsior".
verkregen zijn, dat haar meest democratische eisch het
algemeen kiesrecht in vervulling zal gaan.
Terwijl de donder der Russische revolutie tot aan
de grenzen der Westelijke landen rolde, hield de
Oostenrijksche Sociaal-Democratie juist haar
Partijdag te Weenen. En 't onweer komt niet altijd
uit het Westen, ditmaal kwam 't voor Oostenrijk uit
het Oosten
Toen de overwinning der Russische revolutie bekend
werd, interesseerden nog slechts twee vragen den Oos-
tenrijkschen partijdag: het algemeen kiesrecht en de
massastaking. Die werden in vliegende haast behandeld
en onder onbeschrijfelijke geestdrift kwam men een
stemmig tot het antwoordHet algemeen kiesrecht
moet thans tot eiken prijs veroverd worden. Als alle
andere middelen niet helpen, dan maken wij gebruik
van de algemeene werkstaking. Doel en wapen waren
bepaald, de afgevaardigden gingen uiteen, en nog dien
zelfden avond toonde het proletariaat van Weenen zijn
machtigen wil in reusachtige demonstraties. Den vol
genden avond echter, toen de duizenden arbeiders weer
optrokken, viel de politie onverwacht op de weerlooze
massa aan en hakte er op in. Zoo vloeide het eerste
bloed in dezen grooten strijd. De Regeering wankelt,
zou wel willen toegeven, 't Is echter zaak voor onze
partij, om nu op twee dingen te lettenten eerste zal
men er naar moeten streven, dat de kiesrechthervor
ming nog door dit Parlement, dat spoedig moest aftre
den, afgehandeld worden. De reactie in 't nieuwe
parlement kon wel eens groot worden. En ten tweede
heeft de partij er voor te waken, dat de werkstaking
niet te vroeg losbreekt, en slechts krachtverlies ten
gevolge heeft. Zoo zijn dan alle teekenen voorhanden,
dat de Oostenrijksche sociaal-democratie, gebruik makend
van de Russische Ps-en en ervaringen, aan de heer-
schende kliek een flinke slag zal toebrengen, 't Is
tegenwoordig een nare tijd voor potentaten Maar wat
de schedel van Nikolaas Romanof niet kon weerstaan,
daarvoor zal ook een Haksburger wel moeten buigen.
Ook Oostenrijk zal zijn Romanofs en Pobjedonoszews
niet langer verdragen. Ook daar is de massastaking
voor 't proletariaat geen vraagstuk meer. De partijdag
heeft dat wapen uitgereikt, de klassebewuste arbeiders
zullen 't gebruiken, en er de overwinning mede veroveren.
En als zelfs Rusland en Oostenrijk hun algemeen kies
recht hebben, waar blijven de Hollandsche arbeiders dan?
De strijd te Amsterdam.
Sinds de vorige week heeft de toestand in de bouw
vakken te Amsterdam zich zeer belangrijk gewijzigd.
De leden der christelijke organisaties hebben inderdaad
op de beide „besmette" werken den arbeid opgenomen,
nadat zich slechts een enkele der oorspronkelijke
solidariteitsstakers had aangemeld.
De algemeene patroocs-vereeniging vaardigde daarop
een manifest uit, waarin deu betrokken werklieden werd
medegedeeld, dat de uitsluiting was opgeheven, en hen
werd aangezegd, dat zij zich binnen drie dagen bjj hun
oude patroons hadden aan te melden op straffe van
ontslag.
De metselaars en opperlieden vergaderden daarop
huishoudelijk, en namen een motie aan, waarin, nu ja,
mede aan „de sociaal-democratische leiders" verraad
aan de arbeiderszaak werd verweten, maar waarvan de
conclusie toch was, dat men zich binnen den gestelden
termijn personeels-gëwijze zou aanmelden. Mocht een
patroon echter rancune-maatregelen willen nemen, dan
zou voor hem de staking worden geproclameerd.
De aanmelding geschiedde echter zonder incident en
zoo zijn dan de metselaars en opperlieden van Amsterdam
weer aan het werk, voor zoover er voor hen althans
werk voorhanden is. En dat is lang niet algemeen het
geval. Want doordat er nu wekenlang niet is geheid,
kon ook het metselwerk geen voortgang hebben. De
werkloosheid is groot en breidt zich met den dag meer uit.
In elk geval is de zaak nu weer beperkt tot de staking
der helers, zooals het ook voor die twee jammerlijke
solidariteitsstakingen van metselaars en opperlieden het
geval was. Al het leed en gebrek in vele honderden
gezinnen door de algemeene uitsluiting geleden is om
niet geweest. De staking der heiers is er geen stap
verder mee gebracht, integendeel sleept nu de zaak
veel langer dan noodig zou zijn geweest om haar tot
een goed einde te brengen.
En deze zware schuld rust nu op de hoofden van
de leiders der anarchistische bouwvakfederatie, die, han
delend naar hun dolzinnige taktiek, den arbeiders niets
hebben gebracht dan honger en misère, zonder eenig
resultaat.
En met de heiersstaking ziet het er nu allerminst
rooskleurig uit. Voor en na zijn drie ploegen onder
kruipers aan het werk gegaan. Dat is natuurlijk op
lange na niet genoeg om het bouwvak geregeld in gang
te brengen, maar de tijden zijn slecht, de winter is in
aantocht en men vraagt zich angstig af wat het einde
zijn zal.
Hoe ook het verloop zal zijn, de bouwvak-arbeiders
zullen inzien, dat tegen een georganiseerd ondernemers-
dom de Vakbeweging heel wat sterker middelen heeft
te bezigen dan de „directe actie" op den duur opleve t.
De staking der caissonarbeiders is ook plotseling verloopen.
Die arbeiders hadden bij hun in diensttreding een contract
geteekend, waarbij op verbeurte van een gestort bedrag
aan staangeld, een opzeggingstermijn verplicht was
gesteld.
De directie zond aan de stakers per deurwaarder
de aanzegging dat de arbeid onmiddellijk moest worden
hervat, wilden zij het staangeld niet kwijt zijn.
Daarop gingen een 30-tal aaq het werk, en de
anderen volgden zonder dat deeischen werden ingewilligd.
Ook deze staking droeg het stempel der „directe
actie" en O. van Erkel, de secretaris van het N. A. S.,
had de leiding.
Hen aanslag op de vakbonden.
Daar is Zondag j.l. te Amsterdam een schandelijk
stuk uitgehaald, dat ieder vakarbeider die er prijs op
stelt dat zijn organisatie iets zal vermogen te doen
ter verbetering der arbeidsvoorwaarden, met afkeer
moet vervullen van het desorganiseerend streven der
gewetenlooze anarchisten-troep die in het Nat. Arb,
Secretariaat de lakens uitdeelt.
Men weet hoe het hier in Nederland met de vakbe
weging staat. Na tientallen jaren van vruchteloos
werken en mieren hebben wij hier een aantal vakbon
den gekregen, die, enkele gunstige uitzonderingen daar
gelaten, allerminst nog zjjn wat ze moesten en
konden wezen, maar die althans de hoop geven dat
er binnen niet al te langen tijd nog iets degelijks uit
groeien kan.
Dat was naast de patroons, ook den anarchisten een
doorn in het oog. Zij hebben het hunne gedaan om
het beetje dat zoo moeizaam is opgebouwd, weer neer
te halen. Maar wat Zondag in een bestuursvergadering
van het N. A. S. is gebeurd, zet wel de kroon op dit
schandelijke werk.
Daar was door den Opperliedenbond het voorstel ge
daan om het N. A. S.-bestuur te doen onderzoeken of
het mogelijk is de vakbonden te ontbinden.
De secretaris van Erkel vond dat onderzoek over
bodig, omdat liet X. A. S. alreeds in die rich
ting werkzaam is.
En hij deelde mede, dat er eene federatie van
metaalbewerkers bestaat die al geen hoofdbestuur heeft.
Slechts een secretaris en penningmeester hebben tot
taak „landelijk voeling te houden."
Vindt een afdeeling het noodig een actie te beleggen,
dan noodigt zij de zuster-afdeeling daartoe uit, en
wie niet wil meedoen, wel, die laat het.
Maar dat was den secretaris van den opperliedenbond
nog niet anarchistisch genoeg. Die zij woordelijk
„Er moet heelemaal geen landelijk verband
zijn."
Plaatselijke vakvereenigingen, die in plaatselijke
secretariaten zijn georganiseerd, die op hun beurt in
het N. A. S. hun verzamelpunt vinden, dat was zijn
ideaal.
En van Erkel zeide toe dat daarvoor zal worden
gepropageerd en dat dit mooie plannetje op de eerst
volgende bestuursvergadering nader zal worden be
sproken.
Dat is een formeele aanslag op de vakbeweging,
krasser dan in ons land ooit een regeering of patroon
durfden doen.
Ieder arbeider wien de toekomst van zijn klasse lief
is, moet zich daartegen teweer stellen, wil hij zijn
organisatie, het eenige waarop hij steunen kan, niet
zien verstuiven als kaf voor den wind.
Van deze vergadering is het nog belangrijk mede
te deelen, dat besloten werd tot uitgave van een week
blad, dat propageeren zal voor de „waarlijk onafhan
kelijke vakbeweging" zooals de heeren die verstaan.
Overigens werden er de gebruikelijke lieflijkheden ge
debiteerd aan de bekende adressen.
De zangvereeniging „Excelsior" heeft ons op zijn
feestavond, bij gelegenheid van haar driejarig bestaan
op Zondag 5 dezer, laten genieten.
Wij weten waarlijk niet wat ons het meeste genoegen
heeft verschaft: de zang van mevrouw Oldenboom, de
muziek van „Kunst en Strijd" of de zang van het koor.
Mevrouw Oldenboom, zong of liever „kweelde" met
veel gevoel de mooie en lieve versjes, waaronder de
lief-gedachte liedjes van Catharina van Rennis het
beste voldeden aan het gehoor. Een woord van dank,
dat de voorzitter bij het vertrek der zangeres sprak,
en een hartelijk „tot weerziens" was niet overbodig.
We hopen haar dikwijls te hooren.
Met bewondering hebben we naar de muziek van
„Kunst en Strijd" geluisterd. De flinke marschen wer
den zuiver geblazen en de dirigent, onze vriend Winter
berg, komt een woord van dank en lof toe, voor zijn
volharding, waarmede hij het corps blazers weet te
drillen. Die muziek mag voortaan niet meer ontbreken
bij onze arbeidersfeestavondeneen feestavond, waar
dat gezelschap ontbrak, zou geen feestavond meer zijn.
Wat we van het koor zelf hoorden, heeft onze ver
wachtingen overtroffen
Reeds de inzet van de S. D. A. P.-marsch van Her
mans, deed ons alle goeds hopen, en de zangvereeniging
heeft haar deel van het programma keurig afgewerkt.
De vurige strijdliederen: „Vereenigt U", „De arbeid
hoog", „Socialistenmarsch" en de „S. D. A. P.-marsch"
werden met vuur gezongen„Meimorgen" en „Goeden
nacht" waren zeer goedhet nieuwe nummer „Zigeu
nerleven" was een verrassing We hebben er met ge
noegen naar geluisterd. „Excelsior" schijnt goede solisten
onder zijn leden te tellenvooral het geluid van de
sopraan was zeer mooi; *lt, tenor en bas waren ook
zeer welluidend Studeeren maar
De afdeeling Schiedam van de S. D. A. P. kan niet
over al haar kinderen even tevreden zijn, maar „Excel
sior" is toch zeker wel een van de beste, zoo niet de
beste.
We wenschen de zangvereeniging van harte voorspoed
en gelukkig lang leven.
Kwa jongenswerk. Opvallend is het steeds,
wanneer er biljetten van soc. dem. zijde aangeplakt zijn,
dat er dan zoo'n groote animo schijnt te bestaan om
ze te vernielen. Reeds zoo dikwijls waren we voor
nemens daarop de aandacht te vestigen, thans willen
we dat voornemen ten uitvoer brengen.
Want ergerlijk was 'tweer; de biljetten van „Excel
sior" zaten nog geen dag aan den muur of ze waren
op 'n enkele na bijna niet leesbaar meer.
Wie in deze nu hm lusten botvieren; wie zóó door
trokken zijn van heilig vuur om tegen de sociaal-de-
mokratie te vechten dat met zoo veel ijver het papier
van den muur gekrabbeld wordt, doet weinig ter zake.
Maar als van onze zijde biljetten worden aange
plakt, wordt daarvoor ook betaald. We meenen
dus dat wij óók aanspraak maken kunnen op behoor
lijke waarborgen, dat ons geld niet weggegooid is.
Mogen we daarop bij hem, die 't aangaat, met ernst
aandringen
Beter zou 't ook zijn, de biljetten, waarvan men weet
dat ze de voorkeur hebben vernield te worden, niet zoo
laag te plaatsen, zooals vaak geschiedt.
Oordeelt niet De Bjjz. Kerkeraad alhier
heeft in zijn laatste vergadering besloten om adhaesie
te betuigen aau her. protestadres, dat in zake de vrij
spraak van Dr. Bahler door den Kerkeraad te Amster
dam tot de Synode is gericht.
Men is dus ook hier onwellevend genoeg de woorden
van een ethisch hoog-staand man als Dr. Bahler met
moedwil een andere beteekenis toe te kennen dan de
schrijver bedoelt.
De bedoeling van het protest is den man uit z'n
ambt te dringen.
Wat men bijvoorbeeld „christelijke naastenliefde"
noemen kan.
Ku Kuyper weg is. Patrimonium geeft een
overzicht van den stand der partijen in de pas gekozen
Groepsvertegenwoordiging van de S.S.
Er moesten gekozen worden 75 leden en 75 plaats
vervangende leden.
Gekozen werden: 27 leden en 21 plaatsvervangers
candidal gesteld door de Nederl. Vereeniging (van
Oudegeest); 18 leden en 15 plaatsvervangers idem door
de Prot. Chr. vereeniging met de Kath. vg. „St. Raphael";
6 leden en 5 plaatsvervangers idem door den Bond van
Staatsspoorwegpersoneel. Dat zijn totaal 92 leden en
plaatsvervangers, terwijl er totaal gekozen moesten
worden 75 en 75 of 150. De overige 58 waren óf wil
den óf leien der S. D. A. P.
Hieruit blijkt, dat de Nederl. Vereeniging (van Oude
geest) de overhand in de groepsvertegenwoordiging heeft.
Patrimonium moet hieruit de leering getrokken
hebben, dat het zelfs den man met de biceps niet
gelukt is de vakorganisatie die een gezonden kern
bezit, te vernietigen.
Zouden onze christelijke vakvereenigingen ook zulk
een proef kunnen doorstaan?
©verschie. In De Bode lezen weDoor den
gemeenteraad is 't schoolgeld geregeld naar 't ver
moedelijk inkomen, hetgeen tengevolge heeft, dat werk
lieden, die vroeger allen hun kinderen kosteloos geplaatst
konden krijgen, nu ook tot de schoolgeldplichtigen
worden gerekend.
Nu doet zich daar 't geval voor, dat de kinderen
van een metselaar, die in gebreke bleef schoolgeld te
betalen, liefst 3 maanden vooruit, van de openbare
school zijn verwijderd op last van den burgemeester,
waarna de vader echter vervolgd werd wegens over
treding van de Leerplichtwet.
Nadat de kinderen nu reeds een half jaar van alle
onderwijs verstoken zijn, is eindelijk door den kanton
rechter bedoelde vader vrijgesproken en van alle rechts
vervolging ontslagen, terwijl deze hem aanspoorde er
voor te zorgen, dat de kinderen weder ter school komen.
Toen hij evenwel den burgemeester beleefd verzocht
zijn kinderen weder ter school te mogen zenden, werd
hem toegevoegd: „Al sprak de rechter je vrij, ik laat
ze zonder betaling niet toe."
