Werft abonnees op DE MOKER
25 cent per 3 maanden
Ditjes en datjes.
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
te hebben. Wij blijven verder bij onze meening, dat in
het algemeen de opgaven der K. v. A. meer vertrouwen
verdienen dan die der Studieclub. Dat een K. van Arbeid,
die toch voor de helft uit werklieden bestaat, den arbeids
duur te kort, de loonen te hoog zal opgeven, zal wel
een groote uitzondering zijn. Wat het Schiedamsch ge
val betreft, zoo hebben wij eenige patroon- ep genige
werklieden-leden van de gewezen Kamer van Arbeid met
dit schrijven in kennis gesteld.]
In hoojdzaak nu op het „Schiedamsche" geval, had
de redactie van het Soc. Weekbl. hare meening gebaseerd
en eenige hatelijkheden aan het adres der sociaal-demo-
kratische „vertrouwensmannen" ten beste gegeven. De
redactie veronderstelt, dat een K. v. A. die toch voor
de helft uit werklieden bestaat, toch den arbeidsduur
wel niet te kort, de loonen wel niet te hoog zal op
geven. Is die veronderstelling niet al te naïef?...
De Kamer van Arbeid, die het bewuste rapport uit
bracht, was samengesteld uit de H.H.
PatroonsM. H. Kranen, Voorzitter, J. A. M. Jansen,
W. A. J. Wittkampf, A. Cool Mz. en J. H. Houtman.
Werklieden: J. H. Jacob, Voorzitter, W. Blok,
B. van der Mark. G. J. Wijzenbroekeen vacature Th.
Kudders, Secretaris.
De heeren zijn van mijn schrijven in kennis gesteld.
Waarom nemen zij niet even de moeite, de redactie van
het Soc. Vleekbl. gerust te stellen met de mededeeling
dat mijn beweringen onjuist zijn? Waarom niet eens
even bewezen dat kun cijfers betrouwbaar zijn
Reeds twee maanden hebben ze daartoe nu de gele
genheid gehad. Is het zoo'n heksentoer hun rapport,
dat toch wel met de noodige zorg zal zijn samengesteld,
te verdedigen?
Ze geven geen kik. En toch is het wel van belang
dat deze ,,onderzoekende"(?) rapporteurs eens voor den
dag komen, omdat het, zooals de redactie van het
Soc. Weekbl. in particulier schrijven erkende,
„wenschelijk is dat er wat licht valt op de wijze,
„waarop sommige Kamers van Arbeid het Centraal
„Bureau voor Statistiek inlichtingen verschaffen."
Temeer, waar bij eventueele behandeling der Arbeids
wet van regeerings-zijde gesteund zal worden op die
gegevens. Zijn met het oog hierop die gegevens moed
willig onjuist verstrekt?
Op 't oogenblik zal ik dat niet beweren. Doch waar
het hier een groot belang geldt van een belangrijk
gedeelte der bevolking onzer gemeente, is het zeker
wel de moeite waard de zaak tot klaarheid te brengen.
En op grond eener nu pas gehouden enquête naar
de arbeidstoestanden in de branderijen, tart ik de leden
der voormalige Kamer van Arbeid hun rapport te ver
dedigen.
'k Zal 't hun zelfs gemakkelijker maken. Ik beweer,
dat de arbeidsduur over 63 branderijen bedraagt H7H
uur of gemiddeld 14 uur per dag. De korste arbeidsdag
is 12, de langste 16l/t werkuren. Er zijn er 14 waar
15 uur of langer gewerkt wordt. (De gegevens van de
Studie-club dateerden van verleden jaar.)
Niet om mij de eer van hun belangstelling te ver
schaffen, doch ter wille van de eerlijkheid hunner bedoe
lingen zouden de heeren hun zwijgen niet eens
verbreken
Het Sociaal Weekblad (dat de heeren toch wel fat
soenlijk genoeg zal zijn) wacht nog steeds op het eerste
teeken van leven.
25 April '06. P. de Bruin.
De Mei-Vergadering. We verwijzen omtrent
de bijzonderheden der vergadering op 1 Mei, naar ach
terstaande advertentie.' 't Zal overbodig zijn, ditmaal
wéér te betoogen, dat een druk bezoek noodzakelijk is.
Velen weten nog niet wat het eigenlijke doel der 1 Mei
demonstratie is soms acht men het belang ervan niet
zoo grootwelnu, de twee aangekondigde sprekers zul
len de beteekenis ervan uiteenzetten en de waarde, die
ze voor de arbeidersklasse heeft, aantoonen.
Daarom in massa naar „Constantia"
Banieren. De vereenigingen, die zich met ba
nieren vertegenwoordigen, worden verzocht deze Maan
dagavond 8 uur in „Constantia" in te leveren.
Het Volkshuis. Het negende jaarverslag zegt
dat het werk rustig en kalm zijn gang gaat. Het leden
tal steeg van 613 tot 676, dat der leeszaal daalde van
62 op 34.
Op allerlei gebied is behoefte aan. hulp; voor de
bibliotheek zoowel als voor verschillende cursussen schie
ten de krachten te kort. De geldmiddelen waren in
1905 niet bepaald ongunstig de verschuldigde rente
kon ditmaal betaald worden en daarna was er. een tekort
van f 116.zoodat het nadeelig saldo tot f 370.is
gestegen. Voor 't komende jaar ziet 't er slechter uit
de rentelast neemt over 2 jaren met f 240.'sjaars
toe en de Huishoudschool de kurk voor 't Volks
huis zal een ander verblijf betrekken. De begrooting
over 1906 wijst dan ook een tekort aan van f 303.
De cursus in boekhouden bleef achterwege door ge
brek aan deelnemers. De cursus Eerste hulp bij Onge
lukken kan eerst dezer dagen beginnen bij gebrek aan
een leider. De reisclub ging niet uit, door gebrek aan
deelnemers. Een debatingclub kon eindelijk worden op
gericht met voorloopig goeden uitslag.
Een tentoonstelling had plaats van etsen van den
heer A. Derksen van Angeren. De uitslag was onbevre
digend, nog geen 100 menschen hebben haar bezocht.
De muziek- en lantaarn-avonden slaagden beter. Er
werd .één muziekavond gehouden in „Musis", drie lan
taarnavonden belegd, waar de heer Rook als spreker
optrad.
„T. A. V. E. N. U." blijft in ledental stationair ze
was in 't afgeloopen seizoen zeer aktief.
„Crescendo" blijft ook al in ledental op één hoogte,
wat niet verblijdend wordt genoemd. De financieën lieten
wel eens wat te wenschen over. Gehoopt wordt op uit
breiding van het ledental.
De boekerij beantwoordt goed aan haar doel. Maar
komt er ten opzichte der helpende krachten geen ver
andering ten goede, dan, zoo wordt in uitzicht gesteld,
zal een volgend verslag wel vermelden, dat het uitgeven
van boeken op Zaterdagavond heeft opgehouden.
De bijeenkomsten der kinderclubs hebben Woensdag
en Zaterdag van 24 uur plaats. De opkomst is goed
het aantal kinderen bedraagt 80, de leeftijd loopt van
612 jaar.
„Floralia" heeft volgens het verslag een „goed" jaar
gehad. Gewezen wordt op de gehouden bloementen
toonstelling, die bizonder wordt geroemd. Jammer, dat
zoo weinige het moois gezien hebben. Al had 't Bestuur
bij wijze van proef besloten de tentoonstelling niet op
Zondag te houden en al was 31 Augustus een der ten-
toonstellingsdagen, het resultaat was zoo mager dat er
niet veel aanleiding bestaat tot voortzetting der proef.
De cursus Electriciteit werd gevolgd door 3 deelnemers.
De gymnastiekvereeniging T. H. O. R. telt 16 leden
boven en 18 beneden de 18 jaar.
Cursussen werden gehouden in het Duitsch door den
heer C. Bethe, in het Engelsch door den heer H. J. v. d.
Noorda, in lezen en schrijven door den heer J. Valkenburg.
De ledenvergadering is op Zondag 6 Mei, 's nam. 7 ure.
Bestuursverkiezing heeft plaats wegens periodieke aftre
ding van de H.H. M. C. M. de Groot en E. Hazelhof.
Hen vergadering. Zondag a.s. wordt in „Het
Volkshuis" een openbare vergadering gehouden voor de
werklieden van „Apollo", waarin de heer A. Blommesteijn
als spreker optreedt.
Op een strooibiljetje daarover zagen we dat de entrée
vrij is en debat gewenscht wordt.
Of de pers ook toegang heeft, is ons niet bekend.
Misschien dat we 't probeeren.
Van een kat, die rare sprongen doet.
't Antwoord der christen-demokraten op ons artikel
van vóór veertien dagen: „Antwoord aan de christen-
demokraten" van de „Goedkoope" is in één woord, dun.
Na de met stevige bewijzen gestaafde beschuldiging van
valsche getuigenis, de veroordeeling van het scherp per
soonlijke in het geschrijf dier heeren en de nadere uit
eenzetting van de bedoelingen, die ons bij het schrijven
van ons artikeltje leidden, hadden we toch waarachtig
wel iets anders kunnen verwachten, zij het dan een
laatste woord hunnerzijds.
In plaats van een antwoord, hoe dan ook, worden we
onthaald op een paar flauwe, zeer op effect naar buiten
berekende zinsneden. Bijvoorbeeld„Het denkend le
zend publiek heeft al geoordeeld en im groszen Ganzen
uwen correspondent veroordeeld" etc.
Waar dat oordeel en veroordeel is uitgesproken of ook
maar aan het daglicht is gekomen, zullen de heeren ons,
niettegenstaande zij wijselijk dit geschrijf staken, mis
schien nog wel even in de Goedkoopewillen melden.
We gelooven te kunnen zeggen, dat dat denkend en
lezend publiek niet anders bestaat dan in des heeren
v. d. Linden fantasie, dat het oordeel en veroordeel be
hoort tot één zijner vrome wenschen.
We willen, liever dan deze algemeenheden op den
voet te volgen, tot goed begrip der zaak nog even releveeren,
.en daaraan ten slotte hun laatste antwoord toetsen. We
gelooven op deze wijze het best te kunnen doen uitkomen
hoe zwak de heeren in het hunnerzijds met groote en
valsche woorden gevoerde debat stonden.
Toen de heer Hoogendijk overging tot verslechtering
der arbeidsvoorwaarden der arbeiders in zijne middellijken
dienst, nam de Visschers-Vereeniging over dit feit een
motie van afkeuring aan en sprak den wensch uit, dat
de heer Hoogendijk op dit besluit zou terugkomen.
De redaktie van de Goedkoopein handen van
christen-demokraten, en de Mokerspraken over dit
feit mede hun afkeuring uit. „De Mokerzegde in geval
van aktie stevigen steun toe, en, hoewel bij ons weten
dit door de christen-democraten in de Goedkoopeniet
letterlijk is toegevoegd, willen we aannemen dat ook zij
dan naar hun beste krachten zouden hebben gesteund.
Maar daarmee was voor uit den aard der zaak politieke
organen als de Goedkoopeen de „Moker" de zaak als
zaak afgeloopen.
Het behoorde tot de taak der Visschers-Vereeniging
onderhandelingen te voeren, en, indien zij zich daartoe
sterk genoeg voelde, den strijd in één of anderen zin te
proclameeren.
Eerst in dit laatste geval behoorde het tot de taak
van bladen als de beide genoemde de zaak als zaak
weer aan te vatten en steun te gaan verleenen.
Wij lieten dus de zaak over aan de visschers en zouden
het bij het afkeuren dezer handeling en het toezeggen
van eventueel noodigen steun hebben gelaten, indien dit
geval zich niet bizonder had geleend om er een stuk
van ons beginsel aan te demonstreeren.
Wij zeiden in het algemeen tot de arbeiders, in het
bizonder tot de visschers, los van de zaak', kijk eens,
deze gebeurtenis geeft ons eigenlijk wel iets te denken.
Dat een patroon, die wij overigens onder de besten rekenen,
ons nu ook aanvalt, dat hadt gij nooit kunnen denken.
En toch behoeft u dat niet zoo heel erg te bevreemden,
want talloos vele malen hebben wij soortgelijke gebeur
tenissen bijgewoond. Laten wij trachten de oorzaken
hiervan te doorgronden. Toen hebben wij gezegd:
De oorzaak van deze dingen ligt niet in de eerste en
voornaamste plaats in de menschen zelf. Het is het
kapitalistisch voortbrengingssysteem met zijn concur
rentie, met zijn particulier bezit van grond, fabrieken,
machines, schepen en andere voortbrengingsmiddelen,
dat de menschen tegen elkaar opzet, tegen elkaar in
het harnas jaagt. Dat stelsel verdeelt ten eerste de
maatschappij in twee klassen van menschen, de grond
en arbeidsmiddelen bezittende en de bezitlooze klasse
twee klassen, die, zoolang dit stelsel bestaat, een vin
nige strijd met elkander zullen moeten voeren, omdat
het stelsel met het scheppen van deze beide klassen
tegelijkertijd twee groote, met elkaar strijdige belangen
heeft geschapen, dat van den kapitalistzijn bedrijfswinst
zoo hoog mogelijk op te jagen dat van den arbeider
zijn arbeidsvoorwaarden in dienst van het kapitaal zoo
gunstig mogelijk te doen zijn.
Ten tweede zet dit stelsel de arbeiders onderling
tegen elkaar op. Onderling ook de kapitalisten. Bij
slapte, bij werkloosheid onderkruipt de eene arbeider
den andere ze drukken beide de arbeidsvoorwaarden
naar beneden. Daardoor maakt dit stelsel de arbeiders
somtijds onderling tot eikaars vijanden.
En de kapitalisten Ze zijn door dit stelsel verplicht,
hun bedrijfswinst zoo hoog mogelijk op te jagen, met
vertreding van de meest rechtvaardige eischen der ar
beiders, omdat eiken dag verrassingen brengt, kan bren-
gren een nieuwe uitvinding bijvoorbeeld, geëxploiteerd
door een ondernemend, energiek concurrent, kan be-
drijfskassen etc. somtijds sterk verlagen, daardoor een
vandaag nog machtig kapitalist, geweldige knauwen
toedienen. Gaat het den arbeider slecht, hij moet dan
wekelijks guldens derven, somtijds zijn geheele loon.
Kapitalisten verliezen bij een slechten, onfortuinlijken
zakengang somtijds duizenden en tienduizenden tegelijk.
Vandaar de onderling sterke concurrentie. Vandaar hoofd
zakelijk hun jacht naar milliarden.
Zoo veroorzaakt dit stelsel een klassenstrijd en een
persoonlijken strijd. Het individueele belang op den
voorgrond.
Laten wij dus dit leerenWij kunnen met onze vak-
vereenigingen onzen toestand veel verbeteren. Maar hoe
sterk wij door onze vakorganisatie ook mogen zijn, het
kapitalistisch stelsel, waaronder wij leven, maakt onze
positie altijd onvast. Door ongunstige omstandigheden
kan somtijds de sterkste vakbond het eenmaal verkre-
gene moeten laten varen. Daarom onze vakvereeniging
zoo sterk mogelijk gemaakt, maar daarnaast den strijd
aangebonden tegen dat stelseldat somtijds, in benarde
omstandigheden van onze mede-arbeiders, onze onder
kruipers maakt; van ons goedgezinde kapitalisten onze
vijanden.
Meer dan dit hadden wij niet willen zeggen, indien
wij de ergerlijk persoonlijke ogvatting van de Goedkoope
niet zeer afkeurenswaardig hadden gevonden.
Waar wij ons, toen wij ons neerzetten tot het schrij
ven van ons eerste artikeltje, hadden voorgenomen,
eerstens ons afkeurend uit te spreken over des heeren
Hoogendijks handeling, tweedens een stuk van ons begin
sel aan dit geval te demonstreeren, daar voelden wij
ons derdens gedwongen even het gevaarlijk persoonlijke,
heethoofdige gedoe van deze schrijvers, onderhanden te
nemen.
In plaats van op onze bestrijding te antwoorden, aan
te toonen, dat wij ongelijk hadden met het stelsel te
bestrijden, wel degelijk het persoonlijk willen de eenige
oorzaak der maatschappelijke ongerechtigheden is, wat
toch eigenlijk hun taak ware geweest, want zij willen
van een bestrijding van het stelsel niets weten, dat keu
ren zij goed, kregen wij een aantal valsche beschuldi
gingen te slikken, die, zooals de lezer weet, door ons
stevig zijn gepareerd.
