aan de PROVINCIALE MEETING voor
Vakorganisatie op a.s. Zondag te Rotterdam.
Oosterdwarsstraat 27.
No. 22.
ZATERDAG 28 Juli 1906.
6e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaidemokratische Arbeiderspartij
Stukken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
VLAARDINGEN.
Te Vlaardingen is Zaterdags „DE
MOKER" verkrijgbaar
Bureau voor Arbeidersrecht.
Zomer!
Meten met twee maten?
Uit het Buitenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj v00rmthetaU
franco per post 30 cent j J y
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „COMSTA1ÏTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 7'/281/2 uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het Bureau is gevestigd aan het bekende
adresNieuwstraat 28.
Zomer, tpd van natnurweelde, van trillende lachten,
boven bloembeperkte weiden, van gouden fonkelstreepen
in deinende golfjes, van roode vruchten, van duizenderlei
kleuren en geluiden, van lichte toiletjes als reuzige
vlinders, langs heuvels en duinen, in bosschen en weiden,
van dartelend stoeien, van reizen en genieten, van
varen en rijden, van landauwers en auto's, van zeiljachten
en villa's, van limonades en champagne in 't ijs, van
flirtende dametjes en spelende heertjes, vanja,
waarvan ten slotte Van weelderig genieten van ander
mans zuurverdiende centen, van loondiefstal en uit
zuiger jj.
Zomer wat zpt ge mooi, jaMaar ook zomer wat
zjjt ge leelijk. Maar er zijn ook twee zomers, er is een
zomer voor de bourgeoisie en een zomer voor het pro
letariaat. Voor den boer die doodangsten uitstaat over
elk wolkenpluisje dat zich toonen gaat en misschien
hagel brengen zal, dat zijn oogst gaat vernielen, de
oogst die hem de pachtsom leveren moet, waarom bij
zwoegen, waarom de pachtheer genieten kan, voor hem
is 't ook zomer Voor den grasmaaier, die 't manshooge
gras in lange zwaaien neerslaat, voor wie 3 uren
's morgens de dag begint en zonsondergang eerst het
sein van uitscheiden is, wien het zweet in beekjes langs
het lichaam stroomt, wiens lafenis tegen brandende
dorst, wrang hoopjes-hooibouwbier is, voor dien is 't
ook zomer. Zomer van zweeten, zwoegen en slapen
Voor de vrouwen aan de steenplaatsen die zwoegen in
't zeel, die lendepijn zich bukken van vroeg tot 's avonds
laat, die naar hun kinderen niet kunnen omkijken, die
van parasols en voiles niet weten en toch het zonne
branden op haar warm gebruinde hoofden moeten tarten,
is 't ook zomerIn de glashutten bij de helsche vu en
op de werven onder zware lasten slaaft een nijver
arbeidsvolk, voor wien het ook zomer is. Op de vissche-
rijen met d'r vaak 100-urigen arbeidsweek, op de booten
met niet veel ko~ teren werktijd, is 't ook zomer.
De zomer geeft gezondheid, geeft kracht en fut aan
herstellenden, aan zwakken, aan bleekneuzige kleintjes,
mits dat je in dien éénen, in dien bourgeoiszom^r kan
leven! Voor den zomer zet je deuren, de vensters wagen
wijd open, laat je de frissche lucht door je kamers
zweven.
In den zomer ga je naar zee, of naar het koele
bergland, keer je de stoffige stad den rug, rij je weg
van de zon verhitte pleinen en huizen massa's. In den
zomer doe je alles of doe je niks. Alles als je geld,
stom geld hebt; niks, als je alleen arbeidskracht bezit,
artikel van niet veel waarde voor je zelf, bron van
allen rijkdom voor een ander. Je kind moet naar buiten,
hoog noodigde zeelucht kan misschien redden, je ziet
het uitteren, komt er niet op aanje hebt geen geld
Je vrouw zou er eens wat wandelen moeten, ze is
zwak en kan haast niet het ploeteren meer verdragen,
onmogelijk, kost geldJe kruipt haast voor 't vuur van
je werkplaats, je kan het haast niet uithouden in de
machinekamer van de boot, waar op het dek tal van
weeldereizigers zomergenot liggen te genieten, in mak
kelijke stoelen, verkoelen'e dranken achternagedragen,
bomt niet, stoken moet je vent, want niet stookt
niet eet. Heerlijke zomer voor jeOnthoudt het, beuk
het diep in je gemartelden kop: z-o-m-e-r
Kerels in muffe fabrieken, met stik-atmosfeer, juicht
toch zomerliederen uit, je hpgt wel van stof en vunze
lucht, maar buiten is de blauwe hemel en het bloem-
doorstikte grastapijt en het koelklare water en de vogel
concerten en het insektengezoem, je mag er toch ook
van genieten als je met slaap in je moeie oogen 's avonds,
als je afgezwoegerd neerpuft in een hoek van je woning
Woning waar de deur en vensters van openstonden den
ganschen dag, als er tenminste in je steeg zonlicht en
lucht, als er niet riolen en gooten, armeluis' eau de
cologne verspreiden. Wees toch blij, jullie allemaal
weggetrapten van 's levens disch, ieder zijn stand. Jelui
hebt zomerzorgen, zomerzwoegen, zomerzweet, zjj, de
eenmaal hooger geplaatsten, zomervreugde, zomerge-
nietingen, zomerweelde.
Twee klassen, twee zomers! Maar hoe lang! Mijn
Hemel, vertrapte kerels en vrouwen, hoe lang nog?
Merk je dan toch niets van die stoere fiere kerels
en vrouwen, boven wier hoofden hoog de roode vaan
uitwappert, jubelend de Internationale zegeruischt. Kom
je dan nooit eens op hun meetings, op hun vergade
ringen, heb je nog niets van hun kranten gelezen, nog
niets van hun sprekers gehoord, nooit iets voor hun
strijden, voor hun idealen gevoeld? Arme, slavige
werkmenschen, wat is dan je leven dor, wat heb ik
dan medeljjden, innig medelijden met je. Hoe hoop ik,
dat je deze krant in de handen zal komen, dat je zal
lezen hoe ellendig je leven is, of neen, dat weet je wel,
ik bedoel dat je zult lezen, dat je dat leven zooveel
vermooieu kunt, dat je je zelf opbeuren kan. Komt in
onze gelederen en strijd mee om het begeesterende
socialisme, voor dat hooge doel, dat geestdrift in je
wekken kan, hoe terneergeslagen onder allerlei levens
ellende je ook bent. Lees, luister en strijd mee voor
een toekomst, waarin geen twee zomers zullen zijn,
waar arbeid voor ieder maar ook genieten voor ie er
zal zijn.
Partijgenooten eindeljjk, laat ons toch de krachten
verdubbelen, daar licht één groote massa proletariërs
in knellende kapitaalboeien, dat is treurig maar ook
prikkelend voor ons, prikkelend en opwekkend om te
propageeren onder hen, om uit hen drommen van dui
zenden te kweeken, die aanrukken tegen het kapita
lisme, juichend hun strijdzang, tegen het kapitaal van
werven en booten, van glashutten en steenplaatsen, van
fabrieken en landerijen
Sterft gij oude vormen en gedachten,
Slaafgeboornen, ontwaakt, ontwaakt,
De wereld steunt op nieuwe krachten,
Begeerte heeft ons aangeraakt!
Zaterdag-avond hadden een veertigtal Duitsche zan
gers (Verein. „Eintracht" uit Barmen) plaats genomen
in de muziektent in de Plantage en gaven daar een
uitvoering,
De zang dier heeren te beoordeelen is niet ons
bedoelen. We willen het feit zélve slechts aanhalen,
daar dit belangrijk genoeg is om er de aandacht op te
vestigen.
De vereeniging „Eintracht" behoort rechtstreeks tot
„Jeruel." Er werden stichtende liedekens gezongen,
waarvan de vertaalde tekst aan het publiek werd bekend
gemaakt.
Alles maar bijzaak. Hoofdzaak is, dat de vereeniging
verlof bekomen heeft de uitvoering in de Plantage te
geven.
Want dit is iets buitengewoons. De muziekvereeni-
gingen „Oefening baart Kunst" (direktenr de Heer H.
van Gent) en „Sint Ambrosius" (onderafd. R K. Volks
bond, direkteur de heer Smit) hebben nog onlangs, naar
wij vernamen, aanvraag gedaan uitvoeringen in de
muziektent te mogen geven,
op deze aanvragen Is afwijzend beschikt!
Wél zonderling, dat hetgeen aan stadgenooten wordt
geweigerd, zonder slag of stoot aan vreemdelingen wordt
toegestaan.
Of en wij vragen dit met nadruk is de rich
ting der aanvragers hier de overwegende factor?
Men zou haast zeggen dat dit toch niet het geval
kan zijn. „Oefening baart kunst" vertegenwoordigt
heelemaal geen richting, speelt bp alle mogelijke gelegen
heden; „St. Ambrosius" is als onderafdeeling van den
zeer verdienstelijken R.K. Volksbond toch wel van alle
vreemde smetten vrjj.
Tot nog toe werd de weigering dan ook opgenomen
als een poging, om dat armelijke spel der schutterp-
muzikanten, dat uit oogpunt van „kunst" precies zooveel
waarde heeft als de oempa-muziek die men bij een
worstel-theater hoort maken en waarbij men liefst zoo
ver mogelijk buiten het gehoor blijft, nog niet al te
veel te doen uitkomen door er een goed korps nevens
te plaatsen. Dus zooveel als een soort „konkurrentie"
dacht men hier aanwezig.
Maar nh beziet men de zaak toch anders.
Onze geachte burgemeester en dito gemeente-secretaris
blijken sterke voorstanders (laatstgenoemde behoort
officieel er toe) van „Jeruel." Welnu, het is zeer ver
klaarbaar dat aan een „Jeruel"-zangvereeuiging de eer
werd toegekend het heiligdom der schutterij-muzikanten
voor mnziek-beoefenaren in burgerkleeding in te wijden.
Maar dan ook in de toekomst geen weigeringen möer
aan niet-Jeruellistische zang- en muziekkorpsen.
Neen, niet meten met twee maten. Maar voortgegaan
op den nu ingeslagen, goeden weg.
Want wit is er tegen dat in die tent, die daar toch
eenmaal staat, renteloos gedurende 360 van de 365
dagen 'sjaars, de kunst wordt beoefend, de kunst, in
de dagen der Orpheusfeesten door den heer Brants zoo
bizonder geëerd? Wat is er tegen dat het Schiedamsche
publiek zoo nu en dan een concert wordt aangeboden
door de daartoe zich aanmeldende vereenigingen, dat
tien tegen een beter zal zijn dan wat het schutter jjkorps
nog weet te geven?
Wat kan er tegen zijn? Immers niets!
En we juichen het toe, als de heer Brants het tot
dit ruimere inzicht zal toonen gebracht te hebben.
Ongetwijfeld zullen verschillende onzer plaatselijke
zang- en muziekgeze'schappen zich gaarne eens beschik
baar stellen van alle richtingen veronderstellen we
't; „Excelsior" en „Kunst en Strijd" waren steeds de
bereidwilligheid zelve en zullen dan ook zeker niet
achterblijven.
Zoo zullen we dan ook in Schiedam nog best wat
te genieten krijgen
Als er Zaterdagavond althans geen Jeruel-vlieger is
opgegaan
De oorlogsverklaring van den Czaar tegen het Rus
sische volk is uitgesproken. De Doema, het eerste Rus
sische parlement is ontbonden, uiteengejaagd. Czarisme
en bureaukratie vreesden voor den invloed van de
Doema, want zij zagen, dat dit 'lichaam meer en meer
het middelpunt werd der burgerlijke en proletarische
revolutionaire stroomingen.
De boevenstreek is volbracht.
Nog eenmaal zijn de souvereine rechten van de massa,
van het geheule Russische volk, ja, van geheel de
menschheid, door een misdadige regeering aangetast.
Zal dat zoo blijven En hoe lang nog
Wij zullen hier niet spreken over de sterke afkeu
ring, die deze ontbinding van de Rijksdoema zelfs in
de geheele burgerlijke pers vindt, wij zien nu liever
naar Rusland zelf, wp zien met spanning naar dat
groote Russische volk, dat thans weer den strpd hef
tiger heropent tegen het gehate Czarisme.
In de keizerlijke oekase, waarbij het besluit tot op
heffing der Doema wordt medegedeeld, staat, dat er
op 5 Maart 1907 een nieuwe Doema bijeen zal komen
en dat de bepalingen voor de verkiezingen eerst Zater
dag bekend gemaakt zullen worden, 't Manifest zegt
voorts, dat de tegenwoordige Doema haar bevoegdhe-
DB MOKER
Veelt deel