No. 24,
ZATERDAG 11 Augustus 1906.
6e Jaargang,
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij.
Stukken yoor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
Waarom Algemeen Kiesrecht?
Losse gedachten over sociaal-demokratie.
Het Bureau voor Arbeidersrecht
in de knel.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1
franco per post 30 cent j hj voormthetal™9-
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Bedaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 7l/9—&l/s uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Waarom Algemeen Kiesrecht
We zullen eerst eens nagaan wat men er tegen heeft.
Het hoofdbezwaar er tegen is de onontwikkeldheid
van de „lagere klasse". Dit bezwaar heeft werkelijk
een schijn van recht van bestaan. Maar het is ook
slechts een schijn, want het staat met de „ontwikke
ling" van de mannen, die volgens de kieswet van Mr.
Samuel van Honten wel het kiesrecht waard zijn, zoo
dun gesteld. Als men de kiezers zelfs uit de z.g.n,
lioogere maatschappelijke klas en eens moest laten ant
woorden op de vraag, hoe een wet tot stand komt,
hoe de regeering van land, provincie en gemeente
werkt, hoe ons belastingstelsel in elkander zit, wat de
voornaamste bepalingen van de grondwet zijn, enz.,
..et is zeker, dat slechts een hoogst enkele daarop een
behoorlijk antwoord kan geven En toch zou men deze
on veel van dergelijke vragen moeten kunnen beant
woorden, als men den eisch van kiezersontwikkeldheid
wil stellen.
Maar er zit ook iets volstrekt gemeens in dit on-
ontwikkeldheidsbezwaar, want het zjjn juist de regee-
rende klassen, die door hun beroerde onderwijsregeling
voor de „lagere" klassen niets beschikbaar hebben
gesteld dan een beetje zeer onvoldoend onderwijs tot
het 12e jaar en die door hun arbeidsstelsel van de
lagere" klassen werkmachines hebben gemaakt Eerst
de lui dwingen 'tot onontwikkeldheid en dan hen uit
sluiten van alle rechten op grond van hun onontwik
keldheid, het is bepaald fraai. Dat is de hooggeroemde
burgermoraal.
Een tweede bezwaar, dat men tegen Algemeen Kies
recht heeft, is dit, dat dan „de groote domme massa"
aan de regeering zou komen. Dit bezwaar heeft heele-
maal geen recht van bestaan, al was het reeds hierom,
dat van iets dergelijks in het geheel geen sprake is in
de landen, waar Algemeen Kiesrecht bestaat, evenmin
in Duitschland als in Australië of Zwitserland of Ame
rika of Frankrijk. Zelfs is het in Duitschland, ondanks
jet Algemeen Kiesrecht, tot nu toe mogelijk geweest
eeu soort Russisch regeeringsstelsel te handhavendaar
regeert niet „de groote domme massa" maar een des-
potiek keizerlijk gezag.
De kleinere onbeduidende bezwaren tegen Algemeen
Kiesrecht laten we ter wille der ruimte nu onbespro
ken. Ze zyn trouwens geen rooden duit waard.
Maar waarom dan wel Algemeen Kiesrecht
Ie. Om door Algemeen Kiesrecht een eind te ma
ken aan het onrecht van de gedwongen onontwikkeld
heid der „lagere" klassen. Gelijk recht op ontwikkeling
voor alle menschen nit alle klassen kan alleen door
den wil der thans gedwongen onontwikkelden worden
verkregen. Daarom Algemeen Kiesrecht.
2e. Om door Algemeen Kiesrecht een eind te ma
ken aan het schandelijke belastingstelsel, waaronder
wij leven. De directe belastingen, dat zijn de grondbe
lasting, de vermogensbelasting, de personeele belasting
en de bedrijfsbelasting, zullen volgens de staatsbegro
ting van 1906 nog geen 40 millioon opbrengen. De
indirecte belastingen, dat zjjn de belastingen op levens
middelen, huishoudelijke artikelen enz. brengen daaren
tegen 651/2 millioen op. Aan de directe belastingen,
betaald door de bezitters en de personen met hoogere
inkomsten, is het kiesrecht volgens van Houten's wet
vastgeklonken. Maar de groote massa, die van zijn zeer
kleine inkomsten, de groote massa van indirecte belas
tingen moet opbrengen, is van het kiesrecht uitgeslo
ten. Dat onrecht moet door Algemeen Kiesrecht worden
opgeheven. En een eind moet gemaakt aan het onrecht,
dat het grootste deel der Staatsinkomsten uit de zakken
der kleinen komt, die het minst daarvoor in aanmer
king moesten komen eu slechts een klein deel uit de
zakken der meergegoeden, die veel gemakkelijker van
hun grootere inkomsten meer kunnen afstaan. Daarom
Algemeen Kiesrecht.
Bo. Om door Algemeen Kiesrecht den Staat, de
Provincie en de Gemeente te dwingen tot betere be
zoldiging en betere arbeidsvoorwaarden voor de arbeiders
en ambtenaren in hun dienst.
4o. Om door Algemeen Kiesrecht tot een wetgeving
te komen, die een eind maakt aan de uitbuiting, de
mishandeling en de verwaarloozing van al wat tot de
arbeidersklasse behoort. Daarom Algemeen Kiesrecht.
Dan kan er een werkelijke 8-uren dag komen, wetteljjk-
verplichte rustdagen, wettelijk-verplichte zorg voor het
schoolkind, en zoo voort.
Dit zijn slechts enkele hoofdredenen, maar deze zjjn
afdoende.
Nu nog enkele cijfers om te laten zien, hoeveel uit
gesloten zjjn van het kiesrecht. Volgens het Centraal
Bureau voor de Statistiek waren in Schiedam op 1 Jan.
1905 aanwezig 13555 mannen, waarvan 6370 boven de
25 jaar (den wetteljjken kiesrechtleeftijd). Daarvan
waren er slechts 3627 kiesgerechtigd voor de Tweede
Kamer, 3603 voor de Provinciale Staten en 2778 voor
den Gemeenteraad. Er waren dus uitgesloten een 2743
mannen boven de 25 jaar van het kiesrecht voor de
Tweede Kamer. En bovendien een 7000 vrouwen boven
de 25 jaar.
Laat nu ieder zich eens rekenschap geven van het
schandelijk onrecht, door de bestaande regeling van het
kiesrecht aan een groot deel der bevolking aangedaan,
en van de mogelijkheid om door Algemeen Kiesrecht
aan tal van ellendige toestanden en regelingen een
einde te maken.
Daarom allen aangesloten aan onze organisatie!
Daarom allen op naar de provinciale meeting voor
Algemeen Kiesrecht, die gehouden zal worden te Rotter
dam op Zondag 19 Augustus en waarover nadere mede-
deelingen gedaan zijn per aanplakbiljet.
Onderzoek alle dingen,
In den ouden Romeinschen tjjd noemde men de
arme burgers, die geen cent rijk waren om aan de
schatkist (toen evenals nu de Nederlandsche, een bodem-
looze put) te offeren, maar alleen den staat met hun
proles (afstammelingen) dienen konden: proletariërs.
De beteekenis van het woord proletariër is eenigszins
gewjjzigd. De tegenwoordige proletariër is de arbeider
die „van de hand in den tand" leeft, die dus juist zoo
veel per dag, per week, per maand verdient dat hij in
het noodigste kan voorzien, zonder in staat te zijn
zich te beschermen tegen mogelijk komende kwade
dagen.
Hoe rilt niet menig arbeider bij de gedachten daaraan,
overtuigd als hij is totaal geen weerstandsvermogen te
bezitten als hij te eeniger tijd niet in staat zal wezen
te werken I Wat zal er van hem, van zyn gezin wor
den? Zal hjj niet geheel tentondergaan
Te weten eiken dag van z'n leven bedreigd te
zjjnte weten aan den rand van een afgrond te staan,
waarin h(j elk oogenblik kan worden neergestootente
weten elk uur van den dag te kunnen worden neerge-
smakt in een poel van de afschuwelijkste ellende
moest die wetenschap alléén den arbeider niet dwin
gen te pogen met alle kracht zich te ontworstelen
aan het stelsel dat hem zulk een positie toebedeelde;
dat hem het leven verzwaart, elk genieten verstoort;
waar hij zich steeds den keel voelt dichtgesnoerd bij
het denkbeeld, heden geen werk, morgen geen brood!
Moest hij niet jagen met ontstuimige kracht; hij
wiens lichaam beeft van werkdrift; h|j die in de kracht
van z'n leven, zoo gaarne het zjjne wil en kan bij
dragen aan den maatschappelijken rijkdom, maar die
door een dwaze, misdadige voortbrengingswijze daarin
belemmerd wordt; moest hij ni-t hijgen naar andere
sociale verhoudingen, waarin den mensch het bestaan
althans gewaarborgd zij?
En hij, de reeds gekromde, de kniekbollende, de
verouderde, schoon nog niet oude proletariër, die na
vele jaren trouwen dienst door opheffing der zaak die
het niet tegen de zware konkurrentie houden kon; door
sterfgeval of rentenierslust van den werkgever; door
de komst van nieuwe machines die zijn handwerk
overbodig maken; óf door een luim van z'n
patroon die vreest straks een „hou-post" aan 'm te
hebben, werkloos is geworden, waar moet de arbeider
heen die op de arbeidsmarkt geen waarde meer heeft,
omdat hij „te oud" is geworden alsdat er als werktuig
nog eenig voordeel van 'm te halen zou zijn?
Jonge Ijjven met stalen spieren hebben een markt
waarde gelijk nulWie zal aan een heelemaal of
half versleten arbeider z'n centjes gaan verspelen
De hongerzweep knalt. Voort, oudeMaal niet over
je leed. Droom niet over je jeugd die ge doorbracht
met anderen rijk te maken. Droom niet over je dwaas
heid blind te zijn geweest voor het lot dat je zeker
wachtte, als je te oud geworden waart en niet meer
tot handwerken in staatals je leven moet om Gods
wil, per partikuliere of publieke liefdadigheid óf
overal verstooten, vertrapt, onopgemerkt voortslentert
in die lange rij paria's der hedendaagsche samenleving
Voort, oude, voorten worstel naar je dood
Werkloosheid, een teeken des tijds. Het overal ver
drongen handwerk door de nog steeds stijgende vlucht
der machinale produktie, moest voeren tot een overla
ding der arbeidsmarkt, moest voeren tot grooter afhan
kelijkheid des werknemers van den werkgever; moest
voeren tot verbreeding der proletariërsklasse. En tot
steeds stijgende aanwas.
Dank zij het beginsel der vrije konkurrentie wordt
er niet geproduceerd naar behoefte, doch om winsi\
Winst is het ideaal van het ondernemersdomwaar de
winst eindigt houdt de voortbrenging op.
Men bouwt geen huizen terwille der dakloozen of
krotbewoners men maakt geen kleeren terwille van
de naakten of in lompen gehulden, men bakt geen
brood terwille van de hongerigen men produceert
om winst. De kapitalistenklasse produceert niet, maar
beschikt over de grondstoffen zonder haar wil wordt
niet voortgebracht.
Alle baten der nieuwe, machinale voortbrengingswijze,
hebben de kapitalisten zich toegeëigend de proleta
riër bleef de bezitlooze.
Het leger der werkloozen heeft het kapitalisme noodig
om het arbeidsloon „op peil" te houden als de beste
waarborg dat de arbeiders den winst aan de kapitalisten
zullen laten.
Bij betere, snellere voortbrenging werd het loon niet
verhoogd, de arbeidsdag niet verkortneen, de prole
tariërsklasse in haar geheel kwam meer onder het juk
der moderne ekonomische slavernij en terwijl de een
10, 12, 14, 16 uur per dag moet zwoegen en ploeteren,
loopt de ander met de handen in de zakken, weken,
maanden lang werkloos rond.
(Wordt vervolgd.)
De afdeeling Schiedam van den Ned. R. K. Volks
bond hield j.l. Zondag hare maandeljjksche vergadering
in Musis Sacrum."
Blijkens het verslag daarover voorkomende in de
Nieuwe, heeft men zich bij de bespreking over diverse
onderwerpen ook bezig gehouden over het Bureau
voor Arbeidersrecht. We vinden er althans het volgende
over vermeld:
Nog werd door den Voorzitter opgemerkt, dat 't
gebleken is, verschillende Katholieke inlichtingen
over arbeidskwesties gaan inwinnen daar, waar ze
als Katholieken niet thuis behooren. Voor de
Bondsleden wil voorzitter dan nog eens opmerken,
dat zij de gewenschte inlichtingen kunnen vinden
bij het bestuur en bjj den rechtskundigen adviseur
(mr. Jansen) en dat vooral inzake de Ongevallenwet
speciale adviezen kunnen ingewonnen worden.
Voorz. vertrouwt, dat daartoe de heer Frederiks
bereid zal worden bevonden en herinnert er aan,
dat hij iederen Zaterdag-avond in het Bondsgebouw
te spreken is. Ook inlichtingen inzake Militie
kwesties zijn in de kringen van den Bond te
verkrijgen.
En verder
De heer Frederiks merkt nog op, dat het beslist
waar is ook door Katholieken van het hier be
staande (socialistisch) bureau voor arbeidersrecht
wordt gebruik gemaakt; hjj verklaart zich op de
vraag der Voorzitters volgaarne bereid in derge
lijke gevallen van inlichting te dienen. Ook de
MOKER