No. 24, ZATERDAG 11 Augustus 1906. 6e Jaargang, ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij. Stukken yoor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn. Waarom Algemeen Kiesrecht? Losse gedachten over sociaal-demokratie. Het Bureau voor Arbeidersrecht in de knel. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal 1 franco per post 30 cent j hj voormthetal™9- Losse nummers 2 cent. Bureau van Bedaktie en Administratie Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. Spreekuur voor de Redactie: 's Woensdagsavonds van 7l/9—&l/s uur. ADVERTENTIEN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. Waarom Algemeen Kiesrecht We zullen eerst eens nagaan wat men er tegen heeft. Het hoofdbezwaar er tegen is de onontwikkeldheid van de „lagere klasse". Dit bezwaar heeft werkelijk een schijn van recht van bestaan. Maar het is ook slechts een schijn, want het staat met de „ontwikke ling" van de mannen, die volgens de kieswet van Mr. Samuel van Honten wel het kiesrecht waard zijn, zoo dun gesteld. Als men de kiezers zelfs uit de z.g.n, lioogere maatschappelijke klas en eens moest laten ant woorden op de vraag, hoe een wet tot stand komt, hoe de regeering van land, provincie en gemeente werkt, hoe ons belastingstelsel in elkander zit, wat de voornaamste bepalingen van de grondwet zijn, enz., ..et is zeker, dat slechts een hoogst enkele daarop een behoorlijk antwoord kan geven En toch zou men deze on veel van dergelijke vragen moeten kunnen beant woorden, als men den eisch van kiezersontwikkeldheid wil stellen. Maar er zit ook iets volstrekt gemeens in dit on- ontwikkeldheidsbezwaar, want het zjjn juist de regee- rende klassen, die door hun beroerde onderwijsregeling voor de „lagere" klassen niets beschikbaar hebben gesteld dan een beetje zeer onvoldoend onderwijs tot het 12e jaar en die door hun arbeidsstelsel van de lagere" klassen werkmachines hebben gemaakt Eerst de lui dwingen 'tot onontwikkeldheid en dan hen uit sluiten van alle rechten op grond van hun onontwik keldheid, het is bepaald fraai. Dat is de hooggeroemde burgermoraal. Een tweede bezwaar, dat men tegen Algemeen Kies recht heeft, is dit, dat dan „de groote domme massa" aan de regeering zou komen. Dit bezwaar heeft heele- maal geen recht van bestaan, al was het reeds hierom, dat van iets dergelijks in het geheel geen sprake is in de landen, waar Algemeen Kiesrecht bestaat, evenmin in Duitschland als in Australië of Zwitserland of Ame rika of Frankrijk. Zelfs is het in Duitschland, ondanks jet Algemeen Kiesrecht, tot nu toe mogelijk geweest eeu soort Russisch regeeringsstelsel te handhavendaar regeert niet „de groote domme massa" maar een des- potiek keizerlijk gezag. De kleinere onbeduidende bezwaren tegen Algemeen Kiesrecht laten we ter wille der ruimte nu onbespro ken. Ze zyn trouwens geen rooden duit waard. Maar waarom dan wel Algemeen Kiesrecht Ie. Om door Algemeen Kiesrecht een eind te ma ken aan het onrecht van de gedwongen onontwikkeld heid der „lagere" klassen. Gelijk recht op ontwikkeling voor alle menschen nit alle klassen kan alleen door den wil der thans gedwongen onontwikkelden worden verkregen. Daarom Algemeen Kiesrecht. 2e. Om door Algemeen Kiesrecht een eind te ma ken aan het schandelijke belastingstelsel, waaronder wij leven. De directe belastingen, dat zijn de grondbe lasting, de vermogensbelasting, de personeele belasting en de bedrijfsbelasting, zullen volgens de staatsbegro ting van 1906 nog geen 40 millioon opbrengen. De indirecte belastingen, dat zjjn de belastingen op levens middelen, huishoudelijke artikelen enz. brengen daaren tegen 651/2 millioen op. Aan de directe belastingen, betaald door de bezitters en de personen met hoogere inkomsten, is het kiesrecht volgens van Houten's wet vastgeklonken. Maar de groote massa, die van zijn zeer kleine inkomsten, de groote massa van indirecte belas tingen moet opbrengen, is van het kiesrecht uitgeslo ten. Dat onrecht moet door Algemeen Kiesrecht worden opgeheven. En een eind moet gemaakt aan het onrecht, dat het grootste deel der Staatsinkomsten uit de zakken der kleinen komt, die het minst daarvoor in aanmer king moesten komen eu slechts een klein deel uit de zakken der meergegoeden, die veel gemakkelijker van hun grootere inkomsten meer kunnen afstaan. Daarom Algemeen Kiesrecht. Bo. Om door Algemeen Kiesrecht den Staat, de Provincie en de Gemeente te dwingen tot betere be zoldiging en betere arbeidsvoorwaarden voor de arbeiders en ambtenaren in hun dienst. 4o. Om door Algemeen Kiesrecht tot een wetgeving te komen, die een eind maakt aan de uitbuiting, de mishandeling en de verwaarloozing van al wat tot de arbeidersklasse behoort. Daarom Algemeen Kiesrecht. Dan kan er een werkelijke 8-uren dag komen, wetteljjk- verplichte rustdagen, wettelijk-verplichte zorg voor het schoolkind, en zoo voort. Dit zijn slechts enkele hoofdredenen, maar deze zjjn afdoende. Nu nog enkele cijfers om te laten zien, hoeveel uit gesloten zjjn van het kiesrecht. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek waren in Schiedam op 1 Jan. 1905 aanwezig 13555 mannen, waarvan 6370 boven de 25 jaar (den wetteljjken kiesrechtleeftijd). Daarvan waren er slechts 3627 kiesgerechtigd voor de Tweede Kamer, 3603 voor de Provinciale Staten en 2778 voor den Gemeenteraad. Er waren dus uitgesloten een 2743 mannen boven de 25 jaar van het kiesrecht voor de Tweede Kamer. En bovendien een 7000 vrouwen boven de 25 jaar. Laat nu ieder zich eens rekenschap geven van het schandelijk onrecht, door de bestaande regeling van het kiesrecht aan een groot deel der bevolking aangedaan, en van de mogelijkheid om door Algemeen Kiesrecht aan tal van ellendige toestanden en regelingen een einde te maken. Daarom allen aangesloten aan onze organisatie! Daarom allen op naar de provinciale meeting voor Algemeen Kiesrecht, die gehouden zal worden te Rotter dam op Zondag 19 Augustus en waarover nadere mede- deelingen gedaan zijn per aanplakbiljet. Onderzoek alle dingen, In den ouden Romeinschen tjjd noemde men de arme burgers, die geen cent rijk waren om aan de schatkist (toen evenals nu de Nederlandsche, een bodem- looze put) te offeren, maar alleen den staat met hun proles (afstammelingen) dienen konden: proletariërs. De beteekenis van het woord proletariër is eenigszins gewjjzigd. De tegenwoordige proletariër is de arbeider die „van de hand in den tand" leeft, die dus juist zoo veel per dag, per week, per maand verdient dat hij in het noodigste kan voorzien, zonder in staat te zijn zich te beschermen tegen mogelijk komende kwade dagen. Hoe rilt niet menig arbeider bij de gedachten daaraan, overtuigd als hij is totaal geen weerstandsvermogen te bezitten als hij te eeniger tijd niet in staat zal wezen te werken I Wat zal er van hem, van zyn gezin wor den? Zal hjj niet geheel tentondergaan Te weten eiken dag van z'n leven bedreigd te zjjnte weten aan den rand van een afgrond te staan, waarin h(j elk oogenblik kan worden neergestootente weten elk uur van den dag te kunnen worden neerge- smakt in een poel van de afschuwelijkste ellende moest die wetenschap alléén den arbeider niet dwin gen te pogen met alle kracht zich te ontworstelen aan het stelsel dat hem zulk een positie toebedeelde; dat hem het leven verzwaart, elk genieten verstoort; waar hij zich steeds den keel voelt dichtgesnoerd bij het denkbeeld, heden geen werk, morgen geen brood! Moest hij niet jagen met ontstuimige kracht; hij wiens lichaam beeft van werkdrift; h|j die in de kracht van z'n leven, zoo gaarne het zjjne wil en kan bij dragen aan den maatschappelijken rijkdom, maar die door een dwaze, misdadige voortbrengingswijze daarin belemmerd wordt; moest hij ni-t hijgen naar andere sociale verhoudingen, waarin den mensch het bestaan althans gewaarborgd zij? En hij, de reeds gekromde, de kniekbollende, de verouderde, schoon nog niet oude proletariër, die na vele jaren trouwen dienst door opheffing der zaak die het niet tegen de zware konkurrentie houden kon; door sterfgeval of rentenierslust van den werkgever; door de komst van nieuwe machines die zijn handwerk overbodig maken; óf door een luim van z'n patroon die vreest straks een „hou-post" aan 'm te hebben, werkloos is geworden, waar moet de arbeider heen die op de arbeidsmarkt geen waarde meer heeft, omdat hij „te oud" is geworden alsdat er als werktuig nog eenig voordeel van 'm te halen zou zijn? Jonge Ijjven met stalen spieren hebben een markt waarde gelijk nulWie zal aan een heelemaal of half versleten arbeider z'n centjes gaan verspelen De hongerzweep knalt. Voort, oudeMaal niet over je leed. Droom niet over je jeugd die ge doorbracht met anderen rijk te maken. Droom niet over je dwaas heid blind te zijn geweest voor het lot dat je zeker wachtte, als je te oud geworden waart en niet meer tot handwerken in staatals je leven moet om Gods wil, per partikuliere of publieke liefdadigheid óf overal verstooten, vertrapt, onopgemerkt voortslentert in die lange rij paria's der hedendaagsche samenleving Voort, oude, voorten worstel naar je dood Werkloosheid, een teeken des tijds. Het overal ver drongen handwerk door de nog steeds stijgende vlucht der machinale produktie, moest voeren tot een overla ding der arbeidsmarkt, moest voeren tot grooter afhan kelijkheid des werknemers van den werkgever; moest voeren tot verbreeding der proletariërsklasse. En tot steeds stijgende aanwas. Dank zij het beginsel der vrije konkurrentie wordt er niet geproduceerd naar behoefte, doch om winsi\ Winst is het ideaal van het ondernemersdomwaar de winst eindigt houdt de voortbrenging op. Men bouwt geen huizen terwille der dakloozen of krotbewoners men maakt geen kleeren terwille van de naakten of in lompen gehulden, men bakt geen brood terwille van de hongerigen men produceert om winst. De kapitalistenklasse produceert niet, maar beschikt over de grondstoffen zonder haar wil wordt niet voortgebracht. Alle baten der nieuwe, machinale voortbrengingswijze, hebben de kapitalisten zich toegeëigend de proleta riër bleef de bezitlooze. Het leger der werkloozen heeft het kapitalisme noodig om het arbeidsloon „op peil" te houden als de beste waarborg dat de arbeiders den winst aan de kapitalisten zullen laten. Bij betere, snellere voortbrenging werd het loon niet verhoogd, de arbeidsdag niet verkortneen, de prole tariërsklasse in haar geheel kwam meer onder het juk der moderne ekonomische slavernij en terwijl de een 10, 12, 14, 16 uur per dag moet zwoegen en ploeteren, loopt de ander met de handen in de zakken, weken, maanden lang werkloos rond. (Wordt vervolgd.) De afdeeling Schiedam van den Ned. R. K. Volks bond hield j.l. Zondag hare maandeljjksche vergadering in Musis Sacrum." Blijkens het verslag daarover voorkomende in de Nieuwe, heeft men zich bij de bespreking over diverse onderwerpen ook bezig gehouden over het Bureau voor Arbeidersrecht. We vinden er althans het volgende over vermeld: Nog werd door den Voorzitter opgemerkt, dat 't gebleken is, verschillende Katholieke inlichtingen over arbeidskwesties gaan inwinnen daar, waar ze als Katholieken niet thuis behooren. Voor de Bondsleden wil voorzitter dan nog eens opmerken, dat zij de gewenschte inlichtingen kunnen vinden bij het bestuur en bjj den rechtskundigen adviseur (mr. Jansen) en dat vooral inzake de Ongevallenwet speciale adviezen kunnen ingewonnen worden. Voorz. vertrouwt, dat daartoe de heer Frederiks bereid zal worden bevonden en herinnert er aan, dat hij iederen Zaterdag-avond in het Bondsgebouw te spreken is. Ook inlichtingen inzake Militie kwesties zijn in de kringen van den Bond te verkrijgen. En verder De heer Frederiks merkt nog op, dat het beslist waar is ook door Katholieken van het hier be staande (socialistisch) bureau voor arbeidersrecht wordt gebruik gemaakt; hjj verklaart zich op de vraag der Voorzitters volgaarne bereid in derge lijke gevallen van inlichting te dienen. Ook de MOKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1906 | | pagina 1