No. 25.
ZATERDAG 18 Augustus 1906.
6e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Afdeelingsnieuws.
Naar de betooging!
Bloempjes uit den Raad.
Losse gedachten over Sociaal-demokratie.
ABONNEMENTSPRIJS:
bij vooruitbetaling.
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 7l/3®Yï uur«
ADVERTENTIEN:
8 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
In de Zondag gehouden vergadering traden weer vier
nieuwe leden tot de afdeeling toe. Aan het comité
tegen de Pandjeshuizen zal een bewijs van sympathie
worden gezonden. Voor de Leidsche timmerlieden werd
tien gulden uitgetrokken.
Naar de meeting voor Algemeen Kiesrecht op a.s.
Zondag gaan twee afgevaardigden met de baniereven
eens naar de Nationale Meeting te Amsterdam op Zon
dag 16 September, Tot vasten banierdrager werd ge
kozen St. Klepke.
De besprekingen over het nieuwe gebouw namen het
verdere gedeelte der vergadering in beslag.
Na rondvraag werd de vergadering gesloten.
HET BESTUUR.
Zondag 19 Augustus a.s., zullen over geheel
ons land de Provinciale betoogingen voor het Algemeen
Kiesrecht plaats hebben, welke de groote Nationale be
tooging (de volgende maand te houden te Amsterdam),
voorafgaan. Voor de provincie Zuid-Holland zal deze
plaats hebben te Rotterdam, op het Exercitieveld
Linkerrottekade, en zal aanvangen om 2 uur. Als
sprekers zijn daarvoor aangekondigd: J. H. Schaper,
lid v. d. Tweede Kamer; Mevr. TilmaSchaaf en de
bekende hoofdbestuurder van den A. N. D. B., Jan A.
v. Zutphen.
Na afloop der meeting zal een optocht met ontplooide
banieren plaats hebben.
Steeds was Schiedam redelijk wel vertegenwoordigd
op de gehouden meetings en was 't aantal deelnemers
bij eiken keer groeiende. We mogen dus verwachten, d it
ook ditmaal Schiedam zijn contignent zal leveren. Steeds
luider moet ook van ons de eisch voor het Algern.
Kiesrecht weerklinken. Laat niemand achterblijven,
want geen enkel bezwaar ligt daarvoor in den weg.
Rotterdam is goedkoop en spoedig te bereiken. En
opdat het getal uit Schiedam indrukwekkend moge zijn,
meenen wij goed te doen het uur van vertrek vast te
stellen, om alsdan gezamenlijk vanaf het station naar
het meetingterrein te trekken.
Het zal zijn de trein van 12.42 (stadstijd), waar
mede wij naar Rotterdam vertrekken. Laat ieder dus
zorgen op tijd aan 't station alhier te zijn, opdat het
aantal zoo groot mogelijk zij.
Op voor het Algemeen Kiesrecht.
Het PI. Com. v. A. K. te Schiedam.
Nationale Betooging voor Alg. Kiesrecht
te Amsterdam.
Zjj, die aan bovengenoemde betooging wenschen deel
te nemen, worden attent gemaakt op den extra trein
die vanaf Rotterdam zal rijden, van welke reisg legen-
beid ook door de Schiedammers kan worden gebruik
gemaakt.
De prijs voor heen en terug zal per persoon zijn f 1.70.
Wie daarvan gebruik wenschen te maken, gelieven
daarvan opgave te doen (zoo spoedig mogelijk)
in het gebouw „Constantia"opdat het getal aan
Rotterdam kan worden opgegeven.
Hei PI. Com. v. A. K. te Schiedam.
Seh'edam, 14 Augustus.
Ze zaten zoo knusjes bij mekaar, de een-en-twintig.
Negentien raadsleden, de secretaris en de burgemeester.
Ze hadden eerst wat vooruit gepraat, en in plaats van
twee nur werd eerst na half drie de raadszaal geopend.
Twee raadsleden ontbraken op het appèl. De heer
I an Westendorp mankeerde met, de heer Bis zonder
kennisgeving. Maar deze maakte 't weer goed, door
wat later te komen.
In ieder geval, met z'n negentienen begonnen ze, in
echte, kalme zomerstemming. Maar al dadelijk kwam
er in de zaal een klein wolkje aandrijven. De heer
De Groot had twee amendementen ingediend op de
verordening, ingezonden door de financiëele commissie
inzake de geldelijke verhouding van de gasfabriek en
de waterleiding tot de gemeente.
De heer De Groot was met de indiening zijner amen
dementen wel op tijd geweest, maar uit den kring der
•raadsleden klonk dadelijk een stem We hebben van
die' amendementen niets bij de stukken gevonden. De
burgemeester kijkt zenuwachtig den secretaris aan, maar
deze begrijpt zijn positie in deze vergadering, en
zwijgt stille. Na een kort, gezellig onderonsje steunen
de heeren Kranen en Dirkzwager de amendementen
De Groot, waarmede het incident is afgeloopen.
Al heeft men alleen zoo iets gezien, dan weet men
al alles van de leiding van den voo zitter af. Alles
gaat even slap. De leden van onzen ra^d vragen niet
eer.-t het woord. Neen, wie wat meent te zeggen te
hebben, zegt het, en de voorzitter laat zoo'n spre
ker z'n gang gaan. 't Is dus te begrijpen, dat de
stemnvng in den raai zeer gemoedelijk is. En vooral
in de zitting van hedenmiddag.
Na het gemelde incident moesten heel wat leeraren
aan de Hoo^ere Burgerschool en ook aan ds Burger
avondschool worden benoemd. Dat ging me van een
leien dakje. Voor kosmographie kwam in aanmerking
Dr. J. Koeost, zeide de voorzitter.
Neen, verbeterden de Raadsleden, het is niet Koenst,
Kunst moet ge zeggen. De voorzitter: Ah zoo! Enzoo-
voori. Gezellig gekeuvel hier, zacht gefluister daar.
Alles pais en vreê.
Was bij enkele benoemingen nommer één van de
aanbeveling gepasseerd we vermoeden om zeer
christelijke redenen bij het opmaken van dubbeltallen
voor drie leden van het College van Zetters kwam de
eigenaardige samenstelling van onzen raad nog beter uit.
Burgemeester en Wethouders hadden aldus de aan
bevelingen opgemaakt:
I. G. A- J- Beukers" en J. Vormer;
II. J. H. RisHzn. en W. A. Hoek;
III. P. C. v. d. Pant en D. L. Ingelse.
De heer Vormer was niet de man voor onzen raad.
Daar kwam voor de heer E. M. Beukers. Zeker een
heel bekwame katholiek, die we hier zoozeer missen.
De tweede aanbeveling bleef ongewjzigd, maar toch
gaf de stemming ons dadelijk te denken. De heer v. d.
Velden kreeg ééne stem. Die stem bleek een vergissing,
want voor het derde dubbeltal werd gekozen de heer
v. d. Pant bij eerste stemming. Een vrije stemming zou
moeten volgen voor nummer twee van de aanbeveling.
Daar kwamen verschillende led-n tegen op
Door elkaar werd gesproken. De een meende dit, de
ander dat. De verwarring dreigde nogal groot te woiden,
maar er werd een eind aan gemaakt door de beslissing,
dat opnieuw voor dit dubbeltal zou worden gestemd,
zoowel voor nummer één als voor nummer twee. Op
de tribune mompelde menNu wordt broeder v. d. Velden
nummer één, maar toch haalde de heer v. d. Pant het
met elf stemmen.
Zijn mededinger kreeg zeven stemmen. Voor nummer
twee behaalde de heer v d Velden tien, tegen de heer
Ingelse negen stemmen. De heer v. d. Velden mag dus
ook op een tweetal prijken.
Wat snoode ondankbaarheid toch van den raad, om
den heer v. d. Velden daarmee af te schepen, dezelfde
heer v. d. Velden, die al tweemaal den raad ter wille
is geweest met zijn tijdelijk wethouderschap. Als wij in
de plaats van den heer v. d. Velden waren, dan zouden
we na de geschiedenis van dezen middag ons zeker
niet meer voor dat baantje beschikbaar st llen. Wie
weet, wat de gemeente nog boven het hoofd hangt!
Eindelijk kwam er wat leven in de kajuit. Er was
een adres ingekomen van de werkliedenvereeniging
Eendracht over de bestrating van de Voorhavenkade
bij de Kaarsenfabriek.
De voorzitter zei daarop heel ernstig, op een toon
van: „Zoo is het en niet anders," dat reeds zooveel
mogelijk voldaan was aan de wenschen van „Eendracht."
Maar de heer Smit twijlelde tuch wel wat aan de
waarheid van dien uitspraak, en vroeg eveneens heel
ernstig: „Maar, mijnheer de voorzitter, in hoe ver
is aan de wenschen voldaan?" Daarop kon de burge
meester niet zoo direct antwoorden. En, terwijl de
wethouder voor publieke werken, de heer Visser, pre
sent was, bleef hij zwijgen en rondkijken, alsof hem de
zaak heelemaal niet aanging. Buiten hem om werd de
geheele discussie gevoerd. Men hoorde boe noch ba
van 'm.
De heer v. d Schalk sloeg den spijker op den kop.
Wanneer, zoo deze spreker, de commissie voor gemeente
werk n op onderzoek uitgaat, dan hoop ik, dat zjj uit
eigen oogen kijkt en niet uit die van den directeur
van gemeentewerken. Dat was een krasse uitspraak,
maar die de heer v. d. Schalk wel niet zonder reden
zal gebezigd hebben, vooral, nadat hij een beschrijving
van den allesbebalven schitterenden toegang tot de
Kaarsenfabriek had gegeven. De heeren van de ge
meentewerken zullen althans den heer v. d. Schalk
allerminst dankbaar zijn.
De heer Visser, wethouder voor publieke werken,
bleef onvermurwbaar stil. Waren zijn gedachten nog
altijd in het buitenland, of meende hij, dat zijn tijdelijke
plaatsvervanger v. d. Velden de aangewezen man was
Publieke werken was stil als het graf.
De bewoners van Achter de Teerstoof hadden geen
succes met hun ad'es om naamsverandering. De voor
zitter meende het 't beste te bestrijden door te wijzen
op den ouden naam, en de geheele raad op één na
bakker Smit ging daarin met hem mee. We
blijven derhalve dien naam bewaren, dank zij de voor
keur aan het oude, door onzen burgemeester getoond.
De slagersvereeniging „Onderling Belang" kon even
min op succes b"gen. Het keurloon blijft zooals het is.
Meerdere actie zij genoemde vereeniging aanbevolen.
Bakker Smit waakt voor den zeer bedreigden midden
stand. De middenstand heeft altjans één vertegen
woordiger in den raad. Maar de arbeiders? Waren
die hedenmiddag in den raad geweest, dan zou het
adres van den Bestuurdersbond een andere behandeling
gevonden hebben. Nu ging het gewoonweg den doofpot
in. Voor kennisgeving werd het aangenomen. Niemand
kikte erover. Als één zaak ons verwonderd heeft, dan
is het deze. Vooral waar by het contract-Volker de
heer de Groot eens flink van leer trok. De heer de
Groot toch wilde hierin ook het publiek laten mee
spreken, en de publieke opinie laten spreke", vóór het
contract-Volker in den Raad in behandeling kwam.
Waarom heelt de heer de Groot dat ook niet in andere
gevallen want deze zijn vo r het grijpen geop
perd Dan ware zeker niet de Bestuurdersbon 1 met
zijn voorstel inzake „Gehuwde onderwijzeressen" bij den
raad gekomen.
Kom, meneer de Groot, blijf nu eens konsekwent
Dan kunt ge het in onzen raad druk krijgen, misschien
krijgt ge méér dan dagwerk. Maar dau zal uw taak
ook dankbaarder zijn, dan eenige weken terug, toen ge
De Moker op een berg van onjuistheden meende te
kunnen wijzen. Meende, want tot nu toe zijt ge in
gebreke gebleven, het te doen. Doe 't, meneer de
Groot
Verder werd er van middag niets meer gezegd. De
schoolartsen worden de volgende maal besproken. En
toen natuurlijk geheime zitting. Ook hier is nog werk
voor u, mijnheer de Groot. Ook hierin moet ge ver
andering zien te brengen. Het publiek wil een publieke
behandeling der zaken. Geef gij nu eens hierin den
eersten stoot. Protesteer telkenmaal, en op ferme wijze,
wanneer wordt voorgesteld, in geheime zitting te gaan.
Dan verricht ge reeds goed werk.
Half drie begonnen, stonden we eveu vier uur weer
op straat Veel belangrijks buiten de benoemingen
deze duurden tot half vier was er niet gebeurd.
't Is een saaie boel in onzen raadnieuw, krachtig
bloed is zeker méér als gewenscht
Onderzoek alle dingen.
Jawel, in vele opzichten hebben de sociaai-demokra-
ten recht van spreken, erkent men thans vrij algemeen.
Vooral in de kritiek op de heeischende sociale (maat
schappelijke) misstanden staan ze sterk. Maarrrrr
De „maren" zijn velerlei. Daargelaten al hetgene
wat de politieke tegenstanders tegen de sociaal-demo
kratie weten uit te spreken om het verderfelijke der
leer er bij de arbeiders toch maar goed in te stampen,
terwille van het e i g e n-b e 1 a n g, waarbij het met de
eerlijkheid nog al eens op een akkoordje wordt ge
gooid; daargelaten ook al hetgene wat men ten opzichte
van sommige onzer partijgenooten aanvoert die het een
of ander op hun kerfstok hebben wat niet in den haak
is te noemen, omdat wij de eersten zullen zjjn om te
erkennen dat de S. D. A. P. niet uit volmaakte
menschen bestaat, doch er zeker ook onder ons wel
schurftige schapen zich kunnen bevinden; hoe vaak komt
het niet voor dat men in arbeiderskringen (vooral in
de kringen der zoo uitmuntend voorgelichte katholieke
arbeiders) bezwaren tegen de sóciaal-demokratie hoort
opwerpen waarover elk sociaal-demokraat zich verbaast
en die alleen van een volslagen gebrek aan kennis
over de sociaal-demokratie getuigen!
Och, het was vroeger toch zoo gemakkelijk de socia
listen voor te stellen aan de goê, alles-slikkende ge
meente als een bende herriemakers, oproerkraaiers, die
