voor Algemeen Kiesrecht te Rotterdam!
Vlaardingsche IJzerkoekjes.
Voor de Vrouwen.
„Overschrijding van den maximum arbeidsdag van
„11 Vj uur kan ilechts geschieden na verkregen ver-
„gunning van Burgemeester en Wethouders, in welk
„geval voor een uur overwerk bovengenoemd loon met
„25 pCt. moet worden verhoogd
Dit is het wat het bestek bepaalt. Nu zal toch
zeker wel niemand meer durven beweren dat we in
Schiedam niet met onzen tijd meeleven
Bestekbepalingen, meneeren, over minimum-loon en
maximum-arbeidstijd 1 Wat gaan we vooruit't Lijkt
wel of het stiekemweg St. Juttemis geworden is. We
verzeilen onder ons christelijk stadsbestuur heel aardig
in Abrahams schoot.
De heeren die dit bestek samenflansten, moesten
eens om de oude spreuk denken wat ge doet, doe het
goed! We zullen ons op 't oogenblik niet bezig houden
met te verklaren wat de bedoeling is van voor
schriften betreffende minimum loon en maximum ar
beidsduur we willen alleen constateeren dat hier het
goede beginsel is aangenomen, maar uitgewerkt op eene
manier, die ons naar de oude tijden zonder bepalin
gen voornoemd doen terug verlangen.
Want we zullen eens enkele cijfers naast elkander-
plaatsen van loonen, die hier ter stede betaald worden
en in het bestek als minimum aangegeven zijn
Timmerlieden (standaardl.) f 0.21—0.23, bestek f 0.18
Metselaars -0.21—0.23, -0.18
Opperlieden -0.15—0.19, -0.14
Smeden (geen bankw.) h - 0.22—0.23, - 0.18
Met deze enkele cijfers voor oogenbegrijpt men nu
hoe 't komt dat geen der Schiedamsche patroons (de
heer van Spronzen rekenen we nog niet daaronder) bij
de aanbesteding meedongen
llit de glasblazerswereld. Te Delft heerscht
onder de glasblazers nogal eenige beroering over het
feit dat de vijf „ovengebouwmeesters" of wel „spitse-
stokken" plotseling gelijktijdig voor hun lidmaatschap
van den Ned. Glasblazersbond hebben bedankt. Onder
hen A. Karsdorp Jr.. oud-hoofdbestuurder, bekend uit
den stakingstijd.
De oorzaak daarvan schijnt gelegen in het feit dat
de „spitsestokken" onder vorige directies subsidie geno
ten, onder de tegenwoordige niet, doch het bekomen
konden als ze lmn lidmaatschap van den Bond opzegden.
Dat een man alè Karsdorp, die zéér geloovig is, be
zwijken kan om voor dezen judaspenning z'n kameraden
te verraden, zal zeker menigeen verwonderen.
Eindelijk. In Het Volk van j.l. Woensdag komt
eindelijk de heer De Groot een lans breken vo u* „Volks
huisvesting". We denken in 't volgend no., als ook de
berichtgever van Het Volk aan het woord is geweest,
er een en ander over te zeggen Voorshands verklaren
we ons erkentelfjk voor het medelijden dat de heer De
Groot met De Moker blijkt te bezitten.
In dat opzicht is hij bepaald vermakelijk
Jenever in chokolade-bonbons. Onlangs,
schrijft dr. Kantorowicz in Hannover, werd ik in allerijl
bij een jonge dame geroepen, die, naar men zeide, plot
seling zeer* ernstig ziek geworden was. Toen ik bij
haar kwam, lag zij met hoogrood gezicht op de sofa,
ademde zwaar en was door schuddeu noch roepen wak
ker te krijgen. Om haar wat nader te onderzoeken,
boog ik mij over haar heen en deinsde ontzet terug.
De patiente verspreidde nl. een sterken jenevergenr.
Een zachte aanduiding van mijn vermoeden werd echter
door de nabijstaanden met toorn en verontwaardiging
van de hand gewezen. En toch had ik gelijk: de jonge
dame was om het kort en krachtig uit te drukken
- dronken.
Op de tafel voor de sofa stond een doos met choko-
lade-konfituren, voornamelijk in den vorm van pralines
en rumboonen. Ik vroeg om enkele van deze lekkernijen
en onderzocht ze thuis met het volgende resultaat. Ze
waren alle met de ordinairste soort aardappeljenever
gevuld, gemiddeld ongeveer 5 gram zwaar, en bevatten
pl.m. 2 kub. e.M. der zooeven genoemde vloeistof. Nu
had de jonge dame, zooals later bleek, ongeveer een
half pond van deze bonbons verorberd. Dat waren dns
50 stuks pralines en boonen, die in 't geheel 100 kub.
c.M. (een maatje) jenever1 bevatten. Dat is een aardig
plasjedaar een drankglas ongeveer 10 k 15 kub. c.M.
bevat, had zij dus, waarschijnlijk in zeer korten tijd, 7
a 10 jeneverglazen der kostbare vloeistof gedronken,
volkomen genoeg, niet slechts om teere dametjes, maar
ook om krachtige mannen dronken te maken.
(De Blauwe Vaan.)
DE KUIPERIJ.
II.
Het Patronaat.
Alvorens over te gaan tot het behandelen van de
toekomsten van het kuiperij-bedrijf en de middelen om
tot een betere economische positie van het personeel te
geraken, komt het ons gewenscht voor afzonderlijk het
patronaat te bespreken, daar dit in het bedrijf in het
algemeen van een bizonder karakter is.
Dit patronaat stemt volmondig toe, dat met de in
ons vorig artikel geschetste diep-treurige arbeidsvoor
waarden de positie van het kuiperjj-personeel onhoud
baar is.
Inplaats van die voorwaarden echter te verbeteren,
wentelen zij de verantwoordelijkheid daarvoor van zich
af, door te bewijzen dat met het oog op de tegenwoor
dig voor het fust te bedingen prijzen met name een
hoogere, permanent g ldende loonstandaard niet kan
worden ingevoerd, voor het personeel een schrale troost.
Zij vergeten echter daarbij te vermelden, dat zijzelf
de oorzaak van deze lage fustprijzen zijn."
Zij weten zeer goed het loon van het personeel te
verminderen, als hun dat noodig voorkomt, maar, in
plaats van de prijzen hunner producten, het fust, zelf
te bepalen, zooals toch het patronaat in elk bedrijf
doet, laten zij zich door de afnemers, de reeders, ringe-
looren, bieden hun producten aan op tijden, waarop
zij weten, dat de reeders er totaal geen behoefte aan
hebben en laten dan de prijzen feitelijk door de afnemers
bepalen.
Dat de prijzen van het fust op deze wijze ongelooflijk
laag zijn gedaald, spreekt wel van zelf. Daarover zou
wel niemand zich verwonderen. De reeders zouden zeer
slechte handelaars zijn indien zij van deze voor hen
voordeelige omstandigheid geen gebruik wisten te
maken
Slapte in zaken heeft nooit voor de arbeiders in een
of ander bedrijf eenig ander gevoel gehad dan ontslag
of. vermindering van werktijden voor korteren of langeren
tijd, totdat drukte of goede vooruitzichten het weder
beginnen van den arbeid of vereeniging van den arbeids
tijd noodzakelfjk maakte.
In dit bedrijf heeft slapte (weinig of geen haring
vangst, waardoor geen of weinig fust wordt gebruikt,)
juist het nooit vertoonde gevolg, dat de p troons in
plaats van de produktie te verminderen of stop te
zetten, haar eer gaan vergrooten alles ten gerieve
der heeren reeders, die totaal geen fust noodig hebben,
gretig van het ove groote aanhol gebruik maken en
tegen fabelachtig lage prijzen koopeu
De oorzaak van deze op het eerste gezicht onbe
grijpelijke patroonshandelingen is gelegen in hun finan-
tiëele onmacht. Om te kunnen bestaan moeten zij werken
en verkoopen. Werken, zonder te stellen de vraag of er
behoefte aan dat werk is. Verkoopen zonder den stand
der markten in oogenschouw te nemen.
Daardoor hebben z|j de positie van het personeel tot
een buitengewoon slechte, tot een onhoudbare gemaakt,
en hun eigen positie tot een zorg- en kommervolle, die
bitter weinig kans tot eenige verlichting biedt.
Dit patronaat, dat zich voor het grootste gedeelte
door de reeders een fabelachtigen fustprijs laat op
dringen, en toch altijd nog weg weten, door uitbuiting
van het personeel, een eigen pat oons-bestaan er uit te
slaan, dit patronaat drukt den kuipers dubbelzwaar,
het is voor hen meer dan eenig an Ier gevaarlijk.
Het voert tegen hen niet alleen den loonstrijd, daar
achter staat de str|jd om het bestaan.
Het doorvoeren van een permanent geldenden,
stevig verhoogden loonstandaard is voor velen van hen
het luiden van het doodsklokje, het klokje, dat h"n
Den Dood van hun zelfstandig patroonsbestaan ver
kondigt.
Naar de meetingDe provinciale meeting voor
algemeen kiesrecht, a. s. Zondag te Rotterdam te hou
den, moet door sterke persoonlijke deelname, als het
kan weer aan de spits staan van de andere provinciale
meetings die dienzelfden dag elders gehouden worden
Daartoe vei trouwen we, dat de partijgenooten en onze
geestverwanten het hunne zullen bijdragen.
En laten we allen nu eens zooveel mogeljjk gezamen
lijk gaan. Dat heeft ook zijn propagandistische waarde
temeer waar ook de arbeiders-muziekvereeniging „Voor
waarts" Zondag van de partij zal zijn. Deze vertrekt
met den trein die 12.9 (spoortjjd) van hier vertrekt.
Allen dus met dezen trein naar de meeting
Arbeiders-Muïiekvereen. „Voorwaarts".
Donderdag 9 Augustus gaf deze vereeniging voor „Flar-
dinga" haar tweede uitmuntend geslaagd concert.
Er was veel belangstelling.
In de vorige week, van 7 tot 11 Augustus, was in
Kopenhagen, de hoofdstad van Denemarken, een groote
schare van vrouwen bjjeen. Ze hielden congies, dat is
een in verschillende zittingen of bijeenkomsten ge
durende één of meer dagen voortgezette vergadering
van menschen, die uit verschillende deelen van het land,
of zooals hier het geval was uit verschillende landen
bijeenkomen, om over bepaalde zaken van gedachte
te wisselen en te besluiten.
Van verre en van meer nabjj waren ze gekomen,
uit Denemarken zelf, uit Zweden en Noorwegen, uit
Finland en Rusland, uit bijna alle landen van Europa
ook uit Nederland, maar ook uit de Vereenigde Staten
van Amerika en uit Australië,
Wat ze voor gewichtigs met elkander te bespr. ken
hadden? Het vrouwen-kiesrecht.
En zij schijnen dat gedaan te hebben op een manier,
die als men het Handelsblad en de Nieuwe Rotter
dammer gelooven mag, bewonderenswaardig moet geweest
zfjn. Er heerschte een voorbeeldige orde. Onder het
woordvoeren kon men om zoo te zeggen, een speld
hooren vallen en ieder hield zich aan den tfjd van spreken
die haar te voren was toegestaan. De voorzitster, een
Amerikaansche, M W. Chapman Catt had er den wind
onder. En er werd hard gewerkt, 3 zittingen op één
dag, waarvan de eerste al 's morgens om 9 uur begon.
Dat lijkt misschien niets erg. Velen van ons beginnen
hun dagtaak lang vóór negenen en werken dan menig
maal tot laat in den avond. Maar zoo goed als zij dan
doodmoe zijn, kan ik u verzekeren dat die vrouwen in
Kopenhagen moe moeten geweest zijn, want het is een
geduchte inspanning, den heelen dag te luisteren, in
zich op te nemen en zelf het woord te voeren, vooral
wanneer het zooals op internationale c ngressen, waar
menschen uit verschillende landen samen zijn en het
natuurlijk niet anders kan, in vreemde talen gaat.
Maar we behoeven daarom nog geen medelijden met
ze te hebben. Ze waren in Kopenhagen zoo gastvrij
ontvangen, zelfs door het gemeentebestuur, dat het haar
zeker wel aan niets zal hebben ontbroken en ze alle
gelegenheid zullen hebben gehad, heur krachten telkens
weer te herstellen.
Het was de „Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht,"
die daar in Denemarken zijn eerste congres hield. Die
bord bestaat sinds 1904, maar al in 1902 werd te
Washington in de Vereenigde Staten door Amerikaansche
vrouwen het plan er voor opgevat. Het is een uit
stekend idéé, over de heele wereld de vrouwen die
strijden voor het verkrijgen van medezeggingschap bij
de tot standkoming der wetten, met elkander in aan
raking te brengen. En toch is die Wereldbond of zooals,
naar den Engelschen naam (International Woman Suf
frage Alliance) en met letters aangeduide „I. W. S. A."
niet van onze gading.
Niet van onze gading om dezelfde reden, waarom
in ons land de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht dat
niet is. De I. W. S. A. staat namelijk evenals de
genoemde vereeniging, niet op het standpunt van den
klassenstrijd. Dat beteekent, zooals gij weetniet in
te zien, dat zoolang een deel van de menschen wille
keurige beschikking houdt over de a beids- of voort-
brengingsmiddelen en door die willekeurige beschikking
heerschappij voert over het andere, grootere deel der
menschheid, er onafgebroken en bitter gestreden wordt
door het eene deel om zijn overmacht te behonlen(als
ge weer eens even zoo echt wilt voelen hoe bitter de
strijd is, dei kt dan aan Rusland) door het andere
om zich van die slavernij te bevrijden. Verder, niet
in te zien, dat die strijd niet eindigen zal vóór alle
menschen gemeenschappelijke bezitters, gemeenschap
pelijke gebruikers zjjn van de arbeids-, de productie
middelen.
Die Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht zoekt dus
het kwaad niet op de plaats waar het is. Evenals alle
onbewusten, die, begaan met de ellende in de wereld,
of opgeschrikt door de ijseljjke gevolgen van de recht
loosheid der massa, in heiligen jjver optrekken om de
wereld van smaad en ellende te bevrijden, tasten de
vrouwen van een „Wereldbond" zoo goed als van een
„Vereeniging" voor Vrouwenkiesrecht de verschijnselen
van het kwaad aaD, maar niet het kwaad zelf. Zij
verkeeren in den zoeten waan, dat, wanneer de vrouwen
mee de wetten maken, de wereld kans heeft in 't rechte
spoor te komen. In dien waan worden ze versterkt,
doordat uit de landen, waar al vrouwenkiesrecht bestaat,
de be ichten van de uitwerking daarvan altijd gunstig
zijn. Nu, dat spreekt van zelf. Het moet natuurlijk
oogenschijnlijk ordelijker toegaan, daar waar menschen
die er den leeftijd voor hebben, over de dingen die er
te doen vallen, samen overleggen, dan waar de een altijd
decreteert (parmantig voorschrijft) en de ander maar
af te wachten heeft. Die het maar voor't zeggen heeft,
wordt aanmatigend, de ander krijgt een gevoel van er
niet tegen op te kunnenof wordt geprikkeld tot
bitteren strijd.
Dat is juist het eigenaardige van de burge lijke 1)
strijdsters (en strijders) voor vrouwenkiesrecht, als
waartoe de I. W. S. A. behoort, dat zij om 't zoo maar
eens te zeggen, niet verder kijken dan hun neus lang
is. Want terwijl ze begrepen hebben, dat de zaken
beter moeten gaan, wanneer er niet zijn decrete»renden
(zie boven) eu afwachtenden, maar wanneer allen die
den leeftijd hebben, recht hebben van wederspreken,
zien ze niet dat diezelfde redeneering gelden moest
voor de klassen en niet voor de geslachten alleen.
Daarom zei ik straks dat oogenschijnlijk daar waar
vrouwenkiesrecht reeds bestaat, het ordeiijker toegaan
moet. Natuurlijk geldt dat leelijke woordje „oogen
schijnlijk" alleen, wanneer er sprake is van vrouwen
kiesrecht op dezelfde manier als wij hier in ons land
tot op dit oogenblik mannenkiesreckt hebben. Want
zoodia een enkelvoudig, algemeen kiesrecht in een land
is ingevoerd, dat wil zeggen zoodra elke meerderjarige
man én elke meerderjarige vrouw, onve schillig of hij
of zij al of niet iets anders bezit dan arbeidskracht,
kiest en gekozen mag worden, gaan in werkelijkheid
de toestanden verbeteren. Misschien niet dadelijk,
omdat de nieuwe kiezers eerst moeten leeren, een goed
gebruik van hun recht te maken, maar z odra ze den
slag beet hebben, gaat het van een leien dakje.
Maar dat is niet zoo, wanneer vrouwenkiesrecht
alleen gegeven wordt bijv. volgens de kieswet die bij
ons op dit oogenblik geldt voor de mannen.
Want wat gebeurt er dan? Of liever wat gebeurt er
dan niet? Er wordt voor de bezitloozen, voor de arbei-
1) Die niet op het standpunt van den klassenstrijd staan.
