Ditjes en Datjes.
Uit ons Vereenigingsleven.
Volksopvoeding en Sociaal-Democratie.
dan vertellen die vrijzinnige schatters ineens van welke
familie ze zijn en vallen de conservatieve christelijke
partijen met onstuimige liefkoozingeu om den hals.
Machtig practische lni zijn 't, die „vrijzinnigen." Ze
hebben tegenover de christelijke coalitie han „vrijzinnige"
coalitie gesteld en daarmee weer prachtige combinaties
te voorschijn geroepen. De vrijzinnig-demokraten
mochten óók meedoen. Dat zijn me nog 'reis kerels,
weet-je! Ze verdedigen ook met geheel hun hart de
brandkast van het uizuigersdom, maar zullen toch niet
nalaten aan de hervorming der maatschappij mede te
werken. De kloof tusschen kapitaal en arbeid zullen
ze dempen door aan den arbeid verschillende rechten
te geven, vallende in het kader van sociale rechtvaar
digheid Zóó, met potjes smeersel en 'n drankie,
zullen de kwalen der hedendaagsche maatschappij worden
genezen
En daar rukt de vrijzinnige coalitie ten strijde!
Achter de ietwat stijg'rende bruine klepper, strompelt
de oüe knol, die z'n stramme ledematen niet meer weet
te buigen en die aan dat galoppeeren van z'n voorganger
razend 't land heeft En bet 't beste vindt den ander
er aan te herinneren, dat-i-zich aan 'm verbonden heeft
door kwaad de schinken stijf te houden en nog zooveel
doenlijk achteruit te werken
Och ja, onderling maken ze nog wel eens heibel, die
verschillende behoudzuchtige groepen, maar dan gaat
't over onderdeelen. In hoofdzaak zijn ze het altijd
eens: het volk moet lasten en plichten, plichten en
lasten hebbende beste manier om de arbeiders onder
geschikt te houden of nog méér weerloos te maken dan
ze reeds zijn, de beste manier om ze nog méér dan
kaal te plukken, daar zijn ze vóór. Allemaal: vóór!
Onnoembaar zijn de plichen die reeds op de arbeiders
rusten met hun rechten is het treurig gesteld. De
arbeider mag soldaatje spelen (landweermannetje ook
tot z'n 85en jaar); mag (maar slechts als hij met winst
kan worden geëxploiteerd) z'n heele leven lang werken.
Zoo hard en zoo lang als maar mogelijk is, gedurende
welke gezegende periode hij door alle mogelijke belas
tingen, direkte en indirekte, geplunderd wordt, tot hij
oud geworden en tot werken niet meer in staat, 't best
doet zoo spoedig mogeljjk uit dit ondermaansche op te
stappen, of zich anders in 'n pakhuis voor oüe menschen
te laten opbergen.
Wat weet men niet uit het volk te persen! Alleen
op n pondje suiker wordt reeds 'n 14 centen belasting
betaald. En dan nog wat er op zout, azijn, bier, gedis
tilleerd en geslacht is gelegd! Bedroegen bijv. de
vermogens, grond-, personeele en bedrijfsbelasting in
1908 circa 37 millioen, de accijnsen, in hoofdzaak door
de arbeiders betaald, bedroegen 53 millioen. De suiker
alleen f 17.572.266.16, het gedistelleerd f 26.552.213."93.
Nog vonden' alle burgerlijke partijen dit jaar dat de
arbeiders nog te weinig plichten hadden en daarom ko
zen ze in grooten eendracht ter eerste afhandeling in de
Tweede Kamer niet een Arbeidswet, die eenige voor-
deelen aan de arbeiders verstrekken zou, maar een
arbeidscontract, dat de massa plichten der arbeiders met
nog een aantal vermeerderde. Daar was groote haast bij
De rechten der arbeiders zijn gauw genoemd. Tegen
over de ruim 600 000 mannen die het kiesrecht hebben
zijn er nog ruim 500.000 die het niet hebben. Natuur
lijk zijn dat arbeiders. Onderwijs krijgt het arbeiders
kind op royale manier, tot z'n 13e jaar. Daar heeft't
recht op, maar op meer niet, want de staat moet onge
veer per jaar een f 30.— aan z'n onderwijs bijpassen.
Een leerling aan het gymnasium kan wel een jaar of
8 langer studeeren, want die kost aan den staat per
jaar toch maar f 130.een student aan de H. B. S.
elk jaar van z'n vermoeiende studie de somma van
pl.m. f 800.
En met z'n onderwijs zijn we reeds aan het eind van
de lijst, bevattende de rechten der arbeiders.
De regeermachine werkt maar in het belang der
bezittende klasse. Buiten den invloed der arbeiders
samengesteld, staat het klasse-stempel op heel haar
wezen, op al haar daden. Een Tweede Kamer, op
wier samenstelling de arbeiders nog maar heel weinig
invloed hebben, een Eerste Kamer, waarop de arbeiders
totaal geen invloed kunnen uitoefenen.
De uitbuiters of uitbuiters-trawanten maken wetten
waaraan de uitgebuitenen zich zullën te onderwerpen
hebben. Zij stellen rechtscolleges in waarin hun neefjes
zitting verkrijgen, die de overtredingen der wetsvoor
schriften zullen te straffen hebben, zij maken een heele
gezagsmachine, die slechts door hun hand in werking
komt en door welke ze hun voorrechten handhaven. Zij
bepalen welk onderwijs het arbeiderskind genieten zal,
opdat het bekwaam zal worden als producent te worden
benut, zonder meer. Zij bepalen hoe de militaire ver
plichtingen van het volk zullen worden gesteld, alsook
hoe zwaar de belastingpomp z.H werken. Al wat ze
doen ademt hün geest; de geest van het belang van
hun, van de kapitalistische klasseal wat ze verrichten
draagt hün stempel.
Zij beschikken over de belastingcenten, uit het volk
geperst. Van de circa 165 millioen gulden per jaar,
verdwijnen een 30 millioen aan rente voor staatsschuld,
komende dus in de zakken der kapitalisten. Aan mili
taire uitgaven (leger en vloot) verdwenen in 1848 17
millioen, in 1884 32 millioen, in 1905 werd 44 milli
oen aangevraagd, behalve de „onvoorziene posten."
Aan pensioenen en traktementen verspelen we ook
nog al iets. Een minister (het traktementje der koningin
en haar gemaal wordt zuur verdiend, dus dit blijft
buiten bescüouwing) heeft een f 12000.— traktement
en als-ie een poosje heeft dienst gedaan krijgt-i recht
op f 4000.'sjaars pensioen.
Aan blikken ridderorders besteedden we ruim f8000
(duur speelgoed dus), aan buitenlandsche zendingen en
consulaten f 800.000, aan Vrouwe Justitia betaalde we
in 1903 f 1.715.214.
Enzoovoort. Betreft het nuttige zaken dan zijn we
o zoo karig, betreft het instellingen die zich er toe
ieenen in geval van nood de brandkastbelangen te
beschermen, dan zijn we de royaliteit zelve.
Alle burgerlijke elementen helpen dien staat van
bevoorrechting der kleine groep van bezitters hand
haven, de katholieke, de christelijk-historische, anti
revolutionaire, jong- en oud-liberale en vrijzinnig-de-
mokratische.
Tegenover hen allen staat de sociaal-demokratie
met haar geheel bijzondere wereld-beschouwing, die dit
alles wil veranderen, de klasse der arbeiders wil ont
lasten van de vele verplichtingen die ze thans drukken,
aan haar de rechten wil geven, die ze thans ontbeert.
Maar die om hare brutaliteit, de almacht van het
stomme geld te durven aantasten, zich de haat van
heel de kapitalistich gezinde horde op den hals heeft
gehaald.
Wordt vervolgd.)
Weggegooid geld. De begrooting der schutterij
bedraagt in ontvang en uitgaaf voor 1907 f3245.14
tegen f4239.10. De toelage uit de gemeentekas ver
minderde van f3300 tot 2450.
't Is in elk geval nog een mooi bedrag dat we aan
die poppekasterij verspelen. Wat 'n zonde van 'tgeld!
De „one" van streek. De Schied. Cour. is
nog altijd de kluts kwijt van dien „stillen" koninginne
dag. Grootje is 'r heelemaal konfuus van, en de ziel
maalt en maalt telkens weer over 't zelfde. Nou ja,
ze mag wel.
Als hoofdartikel 'n ding dat opoe steeds zeld
zamer bevat, vanwege 't „enorm succes" op dat terrein,
in het no. van Zondag hebben we 'n „Floralia"-geschie-
denis, Inplaats dat de oüe zich rustig bij d'r kous en
kopje koffie-met-'n-babbelaar bepaalt, komt ze weer
met hoogst gewichtige (maar door niemand ernstig op
genomen) adviezen voor den dag, die natuurlijk ook
weer door niemand worden opgevolgd.
„Eloralia" heeft ze ook héél wat te vertellen. Maar
we halen er slechts 't volgende over aan
Daar is gelukkig de Koninginnedag weer. Wat
blief-je wéér Neen, zooals-i d'r nou is, is-i d'r
nog nooit geweest! Wie toch heeft 'r al gehoord
van een „Comité ter viering van den Koninginnedag
Niemand, hé?
Nogal duidelijk want 't is nog eventueel te vor
men. En met dit comité, dat dus nog niet eens in den
dop zit, misschien (trots de illusies van de „oüe") het
zóóver zelfs niet brengen zal, moet het bestuur van
„Floralia" zich gaan verstaan.
De redacteur van de Sch. Crt. zal zich wel verlicht
gevoeld hebben, toen-i die malligheden op 't papier had
Meneer heeft er ook blijkbaar geen zier begrip van
dat „Floralia" een algemeen doel heeft en daarom
verplicht is tot het in acht nemen der strengste neutraliteit.
Als men 'reis een „hoofdartikel" wil hebben, komt
't er bij de Sch. Crt. zoo precies niet op aan
Schiedamsche Bestuurde isboml. Leden
van bij den Bestuurdersbond aangesloten vereenigingen,
die een binnenkort aan te vangen cursus in schrijven,
alsook zij, die een cursus in Nederlandsche Taal wen-
schen te volgen, gelieven daarvan dour middel van den
secretaris hunner vereeniging kennis te geven aan den
secretaris van den Schied. Bestuurdersbond, J. van
Steenis, Lange Achterweg No. 30.
Aanmelding vóór 25 September a. s.
De voorwaarden zullen bij den aanvang der cursussen
gezamenlijk worden vastgesteld.
W éér een. Ook voor de af)Schiedam van den Ned.
Timmerliedenbond sprak De Bruin over doel en streven
van den Bestuurdersbond, met het gevolg, dat deze ver
eeniging (37 man sterk) met algemeene stemmen besloot
zich bij den S. B. B. aan te sluiten.
Gemeente-werklieden. De afd. Schiedam van
den Bond voor Ned. Gem.-werklieden stuurt twee af
gevaardigden naar de meeting te Amsterdam.
Voorts zal zij probeeren gedaan te krijgen, dat aan
de gasfabriek de cokes tegen verlaagden prijs voor ge
meente-werklieden wordt verkrijgbaar gesteld.
Waar bovendien de Floraliatentoonstelling steeds
wordt gehouden omstreeks den 31sten Augustus,
zou het misschien mogelijk zijn dat het Bestuur
van „Floralia" zich verstond met het eventueel te
vormen „Comité ter viering van den Koninginne
dag," zoodat bij de te organiseeren feestelijkheden
met de tentoonstelling zou worden rekening ge
houden.
Dat de arbeidersbeweging één weg gaat en naar
hetzelfde doel streeft in de verschillende landen, dat
blijkt al weer hieruit, dat dezelfde vraagstukken zich
terzelfdertijd opwerpen in de arbeidersbeweging van
verschillende landen.
Terwijl in onze Partij de kwestie van de opvoeding
der proletarische jeugd meer en meer belangstelling
wekt, is dit vraagstuk nu ter grondige behandeling op
gedragen aan het congres der Duitsche pai tijgenooten,
dat weldra in Manheim zal plaats hebben.
In den strijd voor het socialisme stuit men telkens
en telkens op de verschrikkelijke onwetendheid der
arbeidersmassa. Als een log struikelblok ligt die overal
de propaganda in den weg.
En krachtiger worden telkens weer de stemmen, die
roepenlaat ons toch invloed gaan uitoefenen op de
opvoeding, de ontwikkeling van het komende geslacht,
Door de Duitsche partijgenooten Klara Zetkiu en
Schulz is ter bespreking van deze kwestie op het con
gres een inleiding gegeven, die plotseling de idealen
welke het socialisme zich van de Volksopvoeding voor
stelt, als in helder daglicht aan de vele zoekenden
doet zien.
Ten eerste, wordt hier gezegd, dat de sociaal-demo
craten de plicht hebben alles te doen wat in hun ver
mogen is om het bestaande onderwijs te verbeteren.
De vraag wordt daarop gesteld:
Wat is volksopvoeding?
Een 'algemeene openbare opvoeding van het geheele
volk heeft nog nooit kunnen plaats hebben, daar de
maatschappij nog steeds uit verschillende klassen heeft
bestaan.
De heerschende klassen hebben voor zichzelf een
flinke ontwikkeling weten te verkrijgen niet alleen,
maar ook voor zichzelf al die technische bekwaamheden
verworven, die ze noodig hadden om meester te zijn
van de voortbrenging, de productie van de dingen door
fabrieken en machines, en de kennis om te kunnen
regeeren. Terzelfder tijd hebben ze de onderdrukte klasse
steeds of iedere ontwikkeling onthouden, of hen slechts
zooveel toegestaan als noodig was om voor hun productie
bekwame arbeidskrachten te verkrijgen. Het arbeiders
kind leert precies wat het noodig heeft om een bruik
baar loonarbeider te worden. Wat lezen, schrijven en
rekenen, en wat geschiedenis onrze tot onderworpen
heid aan de gestelde regeeringsmachten te gewennen.
De Volksschool is dan ook volstrekt niet het middel
tot waarachtige volksontwikkeling; niets anders dan
een hulpmiddel voor de kapitalistische productie tot de
voor haar noodzakelijke technische africhting der
arbeidersmassa.
De heerschende klasse daarentegen beschikt over
een opvoedingssysteem, uit ruime middelen betaald, dat
haar eene op wetenschappelijken grondslag berustende
algemeene ontwikkeling verschaft, waardoor zij een
groot overwicht verkrijgt op de arbeidende klasse.
Welke eischen van Volksopvoeding stelt nu de Sociaal
democratie
Het Socialisme dat de opheffing van het klasseverschil
beoogt, schuift daarmee ook de klasse-opvoeding op zij
en breekt met de geldende begrippen der tegenwoordige
openbare opvoedingen.
Het ziet in het kind niet den toekomstigen loonslaaf,
den rechteloozen proletariër, maar eerst in hem het
toekomstig lid der sociale gemeenschap van vrije arbeiders,
bjj wien zoowel in zijn eigen belang als in dat van het
algemeen, alle geestelijke en lichamelijke eigenschappen
tot de hoogstmogelijke ontwikkeling moeten worden ge
bracht. De openbare opvoeding wordt hierdoor een der
meest gewichtige sociale doeleinden, tot bereiking waar
aan de beste geestelijke en stoffelijke middelen der
maatschappij moeten worden dienstbaar gemaakt.
Daar het socialisme in den maatschappelijken arbeid
den oorsprong en den grondslag van de maatschappe
lijke organisatie ziet, daar het dus de tegenstelling af
wijst tusschen hand- en hoofdarbeid, tusschen praktijk
en theorie en daarmede den arbeid opheft uit de tegen
woordige vernedering en wil maken tot een bron van
geluk en vreugde, zal ook in de socialistische toekomst
de „arbeid" den grondslag vormen van de opvoeding
en tevens daarvan het meest waardevolle, levenwek
kende en tot sociale gezindheid opvoedende element
uitmaken.
In het kinderlijk spel der eerste levensjaren openbaart
zich reeds den algemeen menschelijken drang naar werk
zaamheid. De opvoeding der toekomst zal daarom
zonder de kinderlijke levensvreugde te kort te doen
van het spel uitgaan en van hieruit jongens en meisjes
in gemeenschappelijke opvoeding en in voortdurend
verband met het sociale arbeidspi oces door de jaren
van lichamelijken en geestelijken groei leiden, tot zij
als vol ontwikkelde individuen en met het volle be
wustzijn van hun verantwoordelijkheid hun intrede in
