No. 33.
ZATERDAG 13 October 1906.
6e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij,
Stnkken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
AfdeeliDgsnieuws.
De toestand der gemeente Schiedam.
De ijver onzer Kamerleden.
Een onwettige benoeming.
ABONNEMENTSPRIJS
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
bij vooruitbetaling.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 71/,S1^ uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Door het bestnnr der afdeeling is voor de viering van
het St. Nicolaasfeest een commissie gevormd, Mie tot
voorzitter heeft gekozen M. J. van Dijk, en tot secre-
taresse-penningmeesteresse Mei VerdijsseldonkDwars
straat 60.
Aan het laatste adres kan dus ieder die veel of weinig,
liefst veel, voor de kleinen over heeft, zijn gave offeren.
Ook zal iederen Zondagavond van acht tot tien uur de
commissie in „Constantia" zitting hebben tot het in
ontvangst nemen van giften.
Ieder aan het werk om de t~ak der commissie zooveel
mogelijk te vergemakkelijken.
Blijkens achterstaande advertentie vergadert Zondag
ochtend de afdeeling in „Constantia." Onze afdeeling
telt een groot aantal leden, d e nooit een enkele ver
gadering verzuimen. Dit getal neemt in den laatsten
tijd sterk toe, tot verheugenis. Maar toch zijn er
enkelen, die de afdeeling de afdeeling laten, wier eenige
verdienste bestaat in het op tjjd betalen der contributie.
Wanneer zullen die laatste eens ter vergadering komen?
Zondag worden ook zjj verwacht.
Ieder zij propagandist! Ieder t^acute nieuwe leden
aan te werven, en die Zondag mee te brengen.
Het vorige jaar is voor de afdeeling een goed jaar
geweest, een jaar van stevigen vooruitgang. Naar
buiten werd zjj sterker, naar binnen werd zij steviger.
Waar dus alles wjjst op een flink opbloeien, daar is
voor de afdeeling reden te over, van tijd tot tijd de
ernstige vergaderingen af te wisselen door het organi-
seeren van feestavonden. Zoo zal er op Zaterdag 20
October a.s. de eerste feestavond voor dit seizoen ge
vierd worden.
Medewerking hebben reeds toegezegdde heeren
J. Versloot Jr., solo-fluitist allrer, H. A. Mineur, van
Rotterdam, met zijn voordrachten, Kunst en §trijd, alhier
en Dr. J. xan Leeuwen-
De, volgende week zal het volledige programma in
De Moker worden geplaatst.
Het Bestuur.
De Bode herinnert eraan, dat hjj Zaterdagsavonds
van 8—11 uur zitting houdt in „Constantia," ter inning
van de contributie.
Uit het gemeente-verslag over 1905 (thans eerst ver
schenen) blijkt dat de bevolking op 31 December bestond
nit 14052 mannen en 15176 Vrouwen, totaal 29228,,
tegen een totaal van 28290 op 31 Dec. 1904. Alzoo
een vermeerdering met 938 personen.
Naar de godsdienstige gezindheid is de bevolking
aldus te verdeelen
Aantal zielen
Gezindten.
op 31
December 1905.
Mannen
Vrouw.
Totaal
Nederdnitsch Hervormden
6965
7359
14324
Fransche of Waalsche Her
vormden
6
8
14
Anglikaansche Epigcopalen
2
1
3
Evangelisch Luterschen
468
433
901
Hersteld Evang. Lutherschen
67
83
150
Doopsgezinden
18
33
51
Remonstranten
16
24
40
Gereformeerde kerken
1116
1184
2300
Chr. Gereformeerden
62
73
135
Roomsch Kathol'eken. h
5229
5856
11085
Oud-Roomschen
26
44
70
Nederduitsche Israëlieten
26
24
50
Tot geene der genoemde ge
zindten behoorende.
51
54
105
Totaal
14052
15176
29228
In het verslag staat 51 -f 54 opgeteld als 100. Een ver
gissing das. Red. Moker.
Het aantal kiezers bedroegvoor 2e Kamer 8627
voor Prov. Staten 3603voor Gemeenteraad 2778, ver
deeld naar de districten als volgt: district I 814; dis
trict II 1072; district III 892.
Onder deze kiezers kwamen 41 inwoners voor, die
in Februari hun aanslag in de rijksbelasting hebben
voldaan, terwijl 115 mannelijke ingezetenen daarmede
in gebreke bleven. Denk om uw kiesrecht!
Dat het verslag niet in alle opzichten geheel betrouw
baar is, blijkt uit de opgaven der candidaten bij de
periodieke verkiezing op 27 Juni. Voor district II
worden als candidaten vermeld: Mr. J. C. von Briel
Sasse, J. van der Most, A. 0. A. Nolet, A. Dirkzwager,
M. Kranen, J. H. van Westendorp JDzn., terwijl de
candidaten waren: Mr. J. C. von Briel Sasse, P. de
Bruin, A. Dirkzwager, A. Godschalk, M. Kranen, J.
van der Most, A. C. A. Nolet, J. H. v. Westendorp JDzn.,
A. Winterberg. Wat 'n accuratesse!
In 1907 treden af in district I: W. A. Beukers, B.
A. J. Witkampfl, district II: A. J. van der Poel, M.
C. M. de Groot, district IIIG. Visser Bzn., P. Loopuijt,
A. Gouka.
Het bestek van dit blad staat een uitvoerig overzicht
van het verslag niet toe. We zullen ons dus bepalen
met een en ar.der aan te stippen, dat ons vermeldens
waard voorkomt.
Over de gemeente-politie vinden we vermeld, dat onze
goeie stad beschermd wordt door1 commissaris (salaris
f 3000); 1 inspecteur le klasse (f 1500); 1 idem 2e kl.
(f 1100); 3 hoofdagenten (f 800 p. man); 16 agenten
le klasse (f 650 tot f 700); 16 agenten 2e klasse
(f 575 tot f 625); 1 veldwachter (f 700), benevens 28
agenten 3e klasse (f 0.20 per uur.) Inspecteurs hebben
vrije uniform en f 15 voor schoeisel, hoofd- en andere
agenten vrije uniform en f 12 voor schoeisel.
Het verslag meldt, dat men over het algemeen zeer
tevreden kan zijn over het optreden van onze dienders,
en de wijze waarop zij hun dienst verrichtten. Indien
dit waar is en we gelooven 't wel dan mocht
men wel eens beginnen met die menschen wat m°er
traktement te geven. Althans de agenten le en 2e en
3e klasse, want dat hondenbaantje wordt hier alles
behalve royaal bezoldigd. Voor een plasdankje in het
gemeenteverslag kunnen ze bij niet één winkelier in-
koopen doen.
Voor overtreding van Arbeids-, hinder- en veiligheids
wet werden 19 processen-verbaal opgemaakt.
Ons kostbaar Gymnasium telde bij den aanvang van
het studiejaar 1905/1906 in 't geheel 43 leerlingen. Aan
minerval (schoolgeld) werd ontvangen f2.864.17. De
uitgaven bedroegen f23.442.675, de rijkssubsidie f 10343.-
zoodat we voor die 43 rijke lui's kinderen f 10.315.49s,
of circa f273.— per student mochten bijbetalen uit de
gemeentekas.
Op de lagere openbare scholen waren 1179 manneljjke
en 1177 vrouwelijke, totaal 2356 leerlingen. De school
gelden en rijkssubsidiën bedroegen totaal f'38.948.72s, de
kosten f 89.544,54s, dus moest bijgepast worden f 50.595.82,
of per leerling ongeveer f 22.
De bizondere scholen hebben een totaal aantal leer
lingen van 1240 mannelijke en 1147 vrouwelijke
2387. Dns zyn ze de paganistische kindertjes met 31
de baas. Gezien het geweld en de listen is het nog niet
eens veel.
In schoolverzuim is de Gereformeerde school ver de
andere voor. Het percentage is aan de openbare het
hoogst aan school D: geoorloofd 5.5, ongeoorloofd 1,
aan de Willebrordusschool der katholieken (de hoogste)
zjjn die cijfers 5 en 4/6aan de gereformeerde 6 en 2
2V3. Vanwaar dit eigenaardig verschijnsel?
Omtrent de schoolwandelingen, een der dwaze dingen
vooral bij de openbare scholen in zwang, meldde het
hoofd der St. Jansschool, alwaar ook schoolwandelingen
waren ingevoerd, dat de leerlingen van dergelijke wan
delingen goed profiteerden en onderwijzers en kinderen
steeds goed voldaan waren.
Oyer de verhouding der leerkrachten (hoofd- enklasse-
onderwijzers(essen) tot het aantal leerlingen zyn de
volgende becijferingen te maken,
SCHOOL.
Aantal
Leerl.
Aantal
Leerkr.
A (openbare)
90
5
104
9
C id
488
13
D id
547
13
E id
477
13
F id
363
9
G id
233
6
St. Josepschool le sectie
479
12
id. 2e
140
3
id. 3e
269
6
St. Willebrordusschool
105
2
Jansschool-
240
4
Mariaschool
476
12
Christelijke school
338
61)
Gereformeerde school
332
71)
Gemiddeld staat dns aan de openbare scholen een
onderwijzer voor 34, aan de bizondere voor 45 kinderen.
Waar zal het ouderwijs beter -zijn?.
Het verdere gedeelte van het verslag geeft tot ver
melding geen bizondere aanleiding.
Ben onzer lezers schrijft ons
Als getrouw lezer van „de Moker" vernam ik uit
uw blad, d.d. 29 Sept. 1906 het staatje van de bijge
woonde en verzuimde zittingen onzer Kamerleden.
Teneinde voor mijzelf een juist overzicht te hebben
van den ijver, welke de heeren der verschillende par
tijen betoonen in het behartigen van de belangen des
volks, berekende ik het gemiddelde voor iedere partij
van het aantal bijgewoonde en verzuimde zittingen,
natuurlijk de vijf zieke leden buiten de berekening ge
laten.
De uitkomst was als volgt
GEMIDDELD AANTAL.
Partij.
Bijgewoonde
Verzvimde
A. R.
67.9
26.1
R. K.
69.4
24.6
C. H.
77.4
16.6
V. D.
77.8
16.2
Lib.
79.8
14.2
S. D.
82.8
11.2
Voorwaar
een prachtig overzicht. Ik weet niet
het nogb'wel eens aardig kan zjjn, op dat staatje te
wifzen.
B.
98
ii;
In de laatste vergadering van onzen Gemeenteraad
is tot onderwijzeres aan de openbare lagere school,
lett. G., benoemd Mej F. de Goederen, onder uitdruk
kelijke voorwaarde, dat de benoeming geschiedt totdat
de onderwijzeres huwen zal.
Deze benoeming liet onze Raad zoo maar weer zonder
bemerking passeeren, geen der leden scheen het
begrip te hebben dat de voorwaarden, aan de benoe
ming verbonden, de benoeming tot één hoogst onwet
tige daad maakten.
Indien zooiets gebeurde in een plattelandsgemeente,
ergens, b.v. op de Veluwe, dan zou het geval niet de
bet eekenis hebben welke het nil bezit. In een gemeente
a's Schiedam moest hét niet kunnen gebeuren, dat een
dergelijk feit zich voordeed. Hebben we hier voor niets
een burgemeester, die tevens Kamerlid is en als zoo
danig toch wel eenig b'egrip van wetten hebben zal
Hebben we hier voor niets een tweetal menschen in
den Raad, die zich Mr. in de rechten noemen Hebben
we hi r voor niets een schoolopziener in den Raad,
1) Deze zijn in de slechtste konditie
Red. Moker.
MOKER
ZITTINGEN.
ZITTINGEN.
11 C t 11 VV vlllb/U L VCvJLi llUt Xv Cl i 1 o IJ li XV X \j JL uiVvii vuiiwvi viuu
