No. 39,
ZATERDAG 24 November 1906.
6e Jaargang.
ORGAAN van de Afdeeling Schiedam der Sociaaldemokratische Arbeiderspartij,
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
VI aard in gen.
Afdeelingsnieuws.
Knoeipolitiek.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal i ui j t
franco per post 30 cent j 3 vooruithetalm9-
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 71/2—8l/2 uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Eiken Zaterdag is dit blad verkrijgbaar
Oosterdwarsstraat 27.
VlaardingersKnipt dit berichtje uit en bewaart het,
waar ge het geregeld en telkens kunt lezen en herlezen
Maakt propaganda voor dit blad, De Moker, dat ook
in uw belang werkt!
Verkiezing in district III.
Door onze afdeeling is kandidaat gesteld voor den
gemeenteraad (vacature-Visser) onzepartjjgenootP.de
Bruin.
Ieder werke van nu af in het belang dezer kandidatuur.
Zorgen we allen er voor, dat ons stemmencijfer bij deze
verkiezing zoo hoog mogelijk zij.
Op voor de propaganda!
St. Nicolaasfeest.
De Commissie voor het St. Nicolaasfeest deelt aan
belanghebbenden mede, dat de toegangsbewijzen voor
de kinderen afgehaald moeten worden Zondag 25
Nov., des avonds van 67 uur in „Constantia". Het
feest zal plaats hebben op Zondag 2 December
des avonds te 6 uren.
Cursus-Hermans.
We maken opmerkzaam op de cursusvergadering,
welke Zondagmorgen (tien uur) in „Constantia" gehouden
wordt en waar Hermans spreken zal over „De strijd
middelen der S. D. A. P. en die der andere partijen."
Hea zie nader achterstaande advertentie.
Het Bestuur van de afdeeling Schiedam der S. D. A. P.
maakt bij deze aan de leden bekend, dat de Vrijzinnig-
democratische vereeniging onze afdeelingsleden officieel
beeft uitgenoodigd „tot bijwoning van de voordracht
van den heer Mr. Fokker" over het vrijz.-dem. gemeente
program, welke voordracht gehouden zal worden op
Maandag 26 November 's avonds te 8 uur in het Volkshuis.
Wij wekken onze partijgenooten op, de voordracht
van deze zeer links staanden vrijz.-dem. bij te wonen.
Maar wij spreken tevens onze groote verwondering en
afkeuring uit over den anti-democratischen maatregel
van de vrijz.-dem. vereeniging om in een gemeentelijken
verkiezingstijd een voordracht over gemeentepolitiek
te laten houden.
In het wezen der zaak staat dat vrijwel op dezelfde
hoogte als de onderonsjes der kerkelijke partijen.
Het Bestuur van de afd. Schiedam
der S. D. A. P.
Een gemeenteraadsverkiezing op zichzelf een
tameljjk onschuldig iets heeft in- Schiedam toch al-
tjjd eèn bijzondere beteekenis.
Op politiek terrein is 't hier altijd even kalm en
rustig; als er nog leven is aan de overzijde, bij libe
ralen en klerikalen, dan schijnt dat toch voor de groote
massa bedekt gehouden te moeten worden; we merken
er althans nimmer iets van, dat er hier nog andere
groepen bestaan als de S. D. A. P., die zich op politiek
gebied bewegen en die zich durven laten zien.
Van nieuwe jaar tot oude jaar genieten we in Schie
dam de rust als van een politiek graf.
Pardon, wanneer er gelegenheid tot aktie is, al is 't
dan ook maar een gemeenteraads-verkiezing, dan
verandert het tooneel.
Dan is als door tooverslag het stille vrede-oord her
schapen in een terrein vol bedrijvigheiddan woelt
en krioelt alles bont door elkaar; dan dagen, waar
men voorheen geen krijger gezocht zou hebben, drommen
van strjjders op, den vijand tartend zich met hen te
meten; dan worden de trotsche banieren ontrold; daD
schallen de tonen der krijgstrompet en vervullen de
geesdriftige strijdzangen de lucht...
Zoo ooit, dan zeker wel bjj een gemeenteraadsver
kiezing komt de totale onmacht, de geheele ziel
loosheid der- z.g.n. burgerlijke partijen in onze gemeente
sterk aan Ipet licht.
Bjj de zich „vrijzinnig" noemende groepen geen zier
minder dan bij hün kerkeljjke vrinden.
De vrijzinnig-demokratische (hm!) kiesvereeniging
„Schiedam" gaat me daar voor de zooveelste keer de
volkomen erkenning van algeheele onbeduidendheid en
onmacht afleggen door te besluiten als vrijzinnig-
demokratische kiesvereeniging, die den plicht heeft een
vrijzinnig-demokratisch gemeente-program uit te voeren,
een vrjj taaie liberaal, eigenlijk volbloed oud-liberaal
te kandideeren. De heer A. Cool Mzn. is haar uit
verkorene.
De heer Cool kan zeker wel een best mepsch wezen.
Heelt „Schiedam" op dien grond hem gesteld? Weet
men ook te zeggen of de in den heer Cool als m e n s c h
veronderstelde eigenschappen eenige waarborg geven
voor een goed gemeenteraadslid? En wel zulk een
natuurlijk, die althans in de lijn van het vrijzinnig-
demokratisch gemeente-program werken zal?
Wat eigenaardige wijze van doen; maar ook, maar
bovenalwat een volslagen gemis aan begrip van
eigenwaardewat volslagen gebrek aan den lust der
ideeën, die men voorstaat ondanks men ze goed acht, te
propageerenwat een lusteloosheid, wat een futloos
heid kenmerkt uit zulk een besluit deze demokraten
Democraten neen, dien naam verdienen ze sedert
lang niet meer.
Ze denken er niet aan in eenigerlei opzicht de de-
mokratie te dienen zelfs de herinnering aan deze heb
ben ze geheel uit hun gemoed gebannen en zijn vol
vrees voor het klerikale spook, hun oude vrienden, de
konservatieven, van wien ze zich eenmaal met. zooveel
bombarie afscheidden, weer om den hals gevallen, om
zich aan dien bekenden borst zat te drinken aan klein
burgerlijke zelfvoldaanheid, met daaraan geëvenredigde
luiheid.
Verbazen kan het dan nu ook alleen nog maar, dat
deze gedeserteerde bende zich nog demokratisch noe
men durftAls ze nog eens iets uitvoeren, dan is het
louter ten bate van de natuurlijke tegenstanders der
demokratie
Niet alleen echter onze vrijziunig-demokraten volgen
in tijden van „aktie" zoo'n knoei-politiek. Ook de ka
tholieken hebben eigenaardige manieren.
't Geval wilde ditmaal, dat de katholieke kiesvereen.
„Recht, Plicht en Orde" vergaderde over de kandidaat
stelling in III, alvorens de anti-revolutionaire of chris-
telijk-historische kiesvereeniging zich had uitgesproken.
Wanneer dit onderwerp in „Recht en Plicht" aan de
orde komt, dan wordt het sinds jaren ingeleid met de
stereotiepe verklaring, „dat het Bestuur deze zaak ern
stig heeft besproken en tot het besluit is gekomen, dat
het ditmaal niet geraden is een katholieke kandidaat
te stellen, maar dat het 't district toch voor de rechtsche
partij wil trachten te winnen." Enzoovoort.
En dan komt er een antirevolutionaire kandidaat uit
de doos.
Dit spel herhaalt zich bij iedere gelegenheid en de
„Recht en Plichters" slikken het bestuurs-advies als
zoete koek.
Maar ditmaal was het bijzonder mooi. Het bestuur
deelde mee, dat na gehouden overleg met de andere
rechtsche partjjen bleek, dat zoowel christelijk-histori-
schen als antirevolutionairen geheel instemden met het
denkbeeld een degelijk antirevolutionair voor de open
gevallen plaats te doen kiezen. Als zoodanig was voor-
loopig genoemd de ht:er J. S. Dienske, zoon van het
vroegere raadslid, een jonge man, die in expeditie- en
handelszaken reeds eenige ervaring heeft verkregen en
ook als goed woordvoerder niet onbekend is. Mocht
hij niet tot het aanvaarden eener candidatuur bereid
worden bevonden, dan zou in de vergadering der anti
revolutionaire kiesvereeniging worden voorgesteld te
candideeren den heer Van der Laan, eveneens een
zakenman, die van eenige ontwikkeling had doen blijken.
Zietdaar wel de meest belachelgke manier om een
„kandidaat" te hengelen. Omdat de vader van den
heer Dienske raadslid is geweest én omdat de zoon
eenige ervaring in expeditie- en handelszaken zou ver
kregen hebben, wordt de heer J. S. Dienske door
„Recht en Plicht" als een „degelijk antirevolutionair
kandidaat" voor den gemeenteraad geslikt. (Z'n verdere
„verdienste," dat hij ook als goed woordvoerder niet
onbekend is, zullen we voorloopig maar onbesproken
laten.)
Weigert de heer Dienske een kandidatuur te aan
vaarden, dan slikt „Recht en Plicht" de kandidatuur
van den heer Van der Laan, iemand die geheel onbekend
zijnde, geen andere verdienste heeft als „zakenman" te
kunnen worden voorgesteld.
'tls niets meer dan een waanzinnige brutaliteit van
het Bestuur van „R., P. en O." om zn advies op zulke
gronden te motiveeren en van de leden, om een dus
danig voorstel te aanvaarden.
En vrijzinnigen, en rechtzinnigen (katholieken inbe
grepen) handhaven blijkbaar ook ditmaal de misdadige,
volksmisleider.de Kuyperiaansche antithese van „geloof"
tegen „ongeloof," inplaats van in de gemeente-politiek
de werkelijke antithese voorop te stellen van conser
vatisme en demokratie.
Met deze antithese hebben de arbeiders te maken.
Als ze hun oogen en ooren den kost hebben gegeven
moet het hun sinds lang duidelijk zijn, dat in de raads
zaal niet gesproken wordt over de belangen van het
geloof of die van het ongeloof, maar dat er slechts
behandeld worden, slechts behandeld kunnen worden,
de stoffelijke belangen der gemeentenaren.
En moet het hun eveneens duidelijk zijn, hoe schier
in ieder opzicht tot nog toe de belangen der arbeidende
klasse door onzen raad werden verwaarloosd hoe nóch
liberalen, nóch klerikalen eenig begrip toonden van de
taak der gemeente ten opzichte van de nooden der
aabeidershoe al hun werken en streven slechts be
stond in het verrichten van nietighedenhoe ze, reak-
tionair in merg en nieren, allen, zonder uitzondering,
de eischen des tijds over de roeping der gemeentelijke
overheid, negeerden.
En als we balans opmaken wat alzoo door onzen raad
ter voorziening in bepaalde behoeften der arbeiders
werd gedaan, dan geeft deze een uitkomst, die een
scherpe veroordeeling van de laksheid onzer vroede
mannen in zich omvat.
Wat werd gedaan tot regeling der salarissen en
arbeidsvoorwaarden van lagere ambtenaren gemeente
werklieden, onderwijzers etc.?
Wat werd gedaan ten bate der school voeding en
-kleeding?
Wat werd gedaan om een billijker en betere belasting
heffing te krijgen in de plaats van de méér dan slechte
verordening welke nu functioneert?
Wat werd gedaan om de ellende der werkloosheid
althans eenigszins te lenigen?
Op al deze vragen luidt het antwoord óf: niets, óf:
belachelijk weinig.
Er was en er is zoo oneindig veel te doen, maar
om in de goede richting iets gedaan te krijgen, moeten
er elementen in onze vroedschap gebracht worden die
bovenal de eigenschap hebben, te willen en te kunnen
werkendie de kracht hebben dat logge lichaam voort
te stuwen in demokratische richting; die door zakelijke,
onafgebroken, zoo noodig onbarmhartige kritiek de be
houdzuchtige groepen ondanks zichzelf weten te dwingen,
rekening te gaan houden met de nooden en belangen
der lagere volksklasse.
Hier doet de „godsdienstige" richting niets terzake.
Hier komen slechts in aanmerking de demokratische
inzichten van den kandidaat tegen het konservatisme
MOKER
