Ditjes en Datjes.
Uit het Buitenland.
subsidie niet bepaald noodig. Eigenlek gaat hy wel mee,
met het voorstel-Gouka, maar pingelt van het door
dezen genoemde bedrag een brok aff 1000.subsidie
heeft hij er voor over.
De heer Gouka meent dat zijn plan door het denk
beeld van den heer De Groot grootendeels wordt te
niet gedaan. Als een goede poging wordt gedaan tot
veredeling van den muzikalen zin van het volk, moet
er goede muziek komen en die kost geld. Het gaat
niet aan zich steeds met dilettantenwerk tevreden te
stellen onze Plantage-muziek voldoet zelfs niet aan
bescheiden eischen. Hp is er voor, de zaken flink aan
te pakken.
De heer Wittkampf (r. k.) heeft geen bezwaar meer
tegen de afschaffing der kermis, nu er een vereeniging
is die andere volksfeesten zal uitschrijven (Meneer denkt
natuurlijk hier wat al te veel aan de Oranjevereeniging).
Maar hp is er tegen om nu al f2500. te gaan
besteden, zonder dat we nog weten waarvoor.
De heer Smit zegt dat de mensch (wie is „de" mensch?)
niet tevreden wordt gesteld door een heel mooi con
cert, maar luidruchtig vermaak wil. Men moet afwach
ten wat „de" vereeniging (z'n eigen standje) uitbroeien zal.
De heer Gonka zegt dat zpn doel en dat der Oranje
vereeniging twee zaken zpn, welke geheel van elkaar
verschillen. Hij wil wel volksfeesten, maar dan die
welke veredelend op het volk werken.
De heer van Westendorp acht Schiedam niet zoo
immoreel, dat de afschaffing Ier kermis dringend nood
zakelijk is. Overigens plaatst hp zich aan de zijde van
den heer Gonkaals men tot afschalfing overgaat,
moet er iets degelpks voor in de plaats worden gegeven.
De heer van der Drift meent dat een lid van den
raad tevens onbezoldigd veldwachter in dienst van
onzen Lieven Heer is: hij wil als lid van den raad
paal en perk" stellen aan de goddeloosheid op den
publieken weg.
De voorzitter wijst op de eenstemmigheid aan alle
zpden: vóór de afschaffing. Hp geeft den heer Gonka
in overweging zijn amendement te wijzigen als door
den heer de Groot is aangegeven. Dan meent hij dat
er dingen kunnen gebeuren, waarop Schiedam trotsch
zal zijn!
De heer Eis brengt de adressen der onderwijzers ter
sprake. Nooit deden zij nog hun mond open is er
ditmaal pressie op hen uitgeoefend
De voorzitter prij«t de daad der onderwijzers als
loffelijk en kan niet aannemen dat zij ter wille van
wien ook zouden gehandeld hebben.
De heer de Groot komt nog vertellen dat de plaats
vervangster van de kermis iets zijn moet van frissche
vreugde. Of z. i. oranjelolletjes daarvan voorbeelden
zijn, vernamen we bij deze gelegenheid niet.
Ten slotte wordt na nog wat praten over-en-weer,
het amendement Gouka verworpen met 103 stem
men. Voor: de h.h Gouka, Kis en van Westendorp.
Het voorstel de Groot wordt gesplitstin stemming
gebracht.
Het amendement-De Groot (subsidie aan vereeni-
gingen) wordt aangenomen met 10—6 stemmen. Tegen
de heeren v. d. Schalk, Loopuyt, Eis, Honnerlage Grete,
Lagerwey en Van Westendorp.
Het geheele voorstel-De Groot (afschaffing der ker
mis) wordt aangenomen met 11 voor en 5 stemmen
tegen. Tegen stemmen de heeren Honnerlage, Grete,
Yan Westendorp, Loopuyt, v. d. Schalk en Gouka. Voor
de heeren Wittkampf, Poel, Nolet, Bender, v. d. Velden,
v. d. Drift, Smit, Benkers, De Groot, Kis en Lagerwey.
Hiermede was het groo:e vraagstuk afgehandeld. De
onuitgesproken bedoeling van den raad is volkomen, de
expres voor dit doel opgerichte oranjelol-vereeniging te
gaan subsidieerenvoor den schijn heeft men zich ver
zet, tegen een ietwat overhaaste be lissing, die echter
in andere richting had kunnen leidenwelnu, gezien de
geest in den raad, die op moraliteits-overwegingeh
(naar voorgeven althans) de kermis ging afschaffen,
voorspellen wp aan deze poging tot verheffing der
moraliteit door volksfeesten het meest volkomen fiasco.
De kermis is dood leve de kermis!
Wat het'in deze zitting verder afgehandelde betreft,
verstaan we met het oog op onze plaatsruimte, mrt
korte vermelding:
Aan 48 reclamanten werd op hun bezwaarschriften
tegen hun aanslag in de inkomstenbelasting ontheffing
verleend.
De straat aan het Wilhelminaplein mocht volgens
bakker Smit niet naar Willem I wordea genoemd.
Zoo'n kleine straat mocht niet zoo'n vorstelijken naam
dragen.
De voorgestelde wijziging der salarisregeling voor de
onderwijzers werd zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Eveneens die voor het politie-personeel, welke wij in
ons vorig no. vermeldden.
De bondsteekenschool van de Ned. E. K. Volksbond
kreeg zonder eenig bezwaar haar f 500 subsidie.
Het verzoek van den Schied. Bestuurders-
bond om een lokaal voor cursussen wordt
met alle geweld op de lange baan geschoven
Dat noemt men: gelijk recht!
Het schrijven van Gedep. Staten waarin gevraagd
wordt, tot voorkoming van vernietiging, den Kaad de
intrekking voor te stellen van het besluit van 19 Juni
j.l. en de in verband daarmede in benoemingsbesluiten
opgenomen bepaling dat de benoemingen slechts ge
schieden tot zoolang de onderwijzeressen ongehuwd
blijven, te doen vervallen, wordt dank zij de groote
eigenwijsheid onzer vroede mannen voor kennisgeving
aangenomen.
De raad was nog sterk gedund, toen de vergadering
gesloten werd.
Duitschland. Het aanzien van Duitschland in de
beschaafde wereld (zoo heeten Europa en Amerika)
heeft dit jaar geleden. Het conflikt in de Marokko,
waar de Duitsche keizer is komen rinkelen met zijn
sabel en dat de verhouding tot Frankrijk in bedenke
lijke spanning bracht, eindigde met een volkomen terug
tocht te Algeciras, waar Duitschland op Oostenrijk na
„heelemaal alleen" stond.
Thans zijn aller blikken op dit nog half despotische
sabel-land gericht, waar nu de Eijksdag is naar huis
gestuurd. Wp deelden reeds mede dat de aanleiding
tot deze ontbinding was dat het katholieke centrum en
de sociaal-democraten de hooge sommen, die voor den
moord op Zuidwest-Afrikaanders (Hottentotten en Here-
ros) noodig heetten, weigerden.
Wat is nu echter plotseling gebeurdDe Hottentotten
(de z.g. Bondelzwarts) hebben vlak na de ontbinding
van den Eijksdag hun wapens ingeleverd en de regeering
die voor haar koloniën een gebrul van nationalisme
wilde doen aanheffen, staat in haar hemd voor de kiezers.
Er is echter een ander ding van meer beteekenis. Het
is namelijk nagenoeg onmogelijk dat de Eegeering om
zoo'n flauwe reden den Kpksdag ontbonden heeft.
Meer voor de hand ligt dat deze ontbinding een
eerste actie is tegen de Sociaal-democratie, welke actie in
't geheim de vermoording van het algemeen kiesrecht ten
doel heeft. Aldus vatten onze pariijgenooten in Duitsch
land het op en nu de regeering hun aanvalt, ja een
strijd op leven en dood schijnt te willen gaan onder
nemen, maken ook zp zich tot den bittersten strijd
gereed.
Wordt bewaarheid hetgeen ook van de meest liuksche
burgerlijke democraten voorspeld wordt, dan staan wij
b\j den aanvang van dit jaar aan het begin van een
worstelng die zich in vier, vpf bedrijven zal afspelen
en die met het neerwerpen der reaktie moet eindigen.
Onzen strijdmakkers, in Duitschland in 't bijzonder,
een jaar van feilen maar zegenrijken strijd toegewenscht.
Frankrijk. Daar schijnt de strijd tegen de kerk zijn
laatste kogels te verschieten, het einde is de overwinning
van den staat. Jammer dat door dien strpd, waarbp
het proletariaat slechts zijdelings belang heeft, de sociale
hervormingen zoo op den achtergrond blijven. Het is
een buitenkansje voor de vrpzinnig-democraten in Frank
rijk, dat de eigenlijke strijd voor de eischen der ar
beiders altpd maar weer verschoven kan wordenal
mo t het er dan toch eens van komen.
Rusland. Dit bewogen jaar heeft voor Kusland een
betrekkelijk kalm uiteinde. Betrekkelijk zeggen wij,
want er gaat geen dag voorbij, dat niet bommenaan-
slagen worden gepleegd, bomfabrieken gevonden, ge
vangenen gemaakt, in een woord, dat niet het zieden
en gloeien in den buik van dat volk door eenig feit
tot uiting komt. Maar de groote stakingen, feiten als
de ontbinding der Doema, barricade-gevechten in groote
steden enz., behooren tot het verleden.
Een walgelijke rust, een rust met gevangenissen,
Siberië, moord en doodslag, jodengruwelen en admini
stratieve vrijheidsberooviag gekocht, heeft Stolypin aan
Kusland gebracht. De rust van het wrekende volk, dat
na die slachtingen weer groeit, maar nog pas de kracht
heeft van een jongen reus.
Alles bereid zich voor op de komende Doema-ver-
kiezingen. Het kiesrecht is nog slechter gemaakt dan
't was en toch vreest de reactie, dat ook de nieuwe
Doema een bazuin der revolutie zal worden. Laten wij
hopen, dat 't nieuwe jaar voor het Kussisch proletariaat
de zege zal brengen. Nog even voor 't einde des jaars
werd Ignatief, een der machtigste beulen der Keuve-
bende, in Tivez door een revolutionair terechtgesteld.
Een waarschuwing en een belofte.
Oostenrijk heeft een der belangrijkste gebeurtenissen
te vermelden. Een heel jaar van spanning en strijd,
waarin enkele malen honderdduizenden arbeiders de
straat opgingen om te demonstreeren, heeft tenslotte
het algemeen kiesrecht gebracht. De invloed van den
keizer is hierbij zeer groot ten goede geweest, omdat
het verbrokkelde rijk ten onder dreigde te gaan in
nationaliteitstwisten en de vorst een gezonder groepee
ring naar demokratie en conservaiisme bevorderlijk
achtte aan de eenheid zjjns rpks. Het kan niet anders
of het proletariaat wordt hierdoor meteen in massa
nader tot elkaar gebracht, de eenheid en strijd ten
bate der arbeidersklasse zullen winnen. Dit is het aller
voornaamste, dat wij in onze beperkte ruimte te ver
melden hebben. Uw buitenland-schrijver wenscht U bij
deze gelegenheid ook een mooi jaar van strijd en strijds-
geluk toe.
Th. v. d. W.
Een die voor leelijkerd staat. De Nieuwe
achtte zich natuurlijk verplicht, het relletje van de
Volksbonders goed te praten. De hals had er geen erg
in, dat de zaak met elk woord ter verdediging aange
voerd, erger werd.
Over de herrie doet ze ook op haar manier verslag
- de heer Dresch deed, naar ons van geheel betrouw
bare zijde verzekerd werd, dapper mee aan 't sneeuw
balletjes-gooien en uit dat verslag geven we het
meest-sprekende weer
Omstreeks half twee liep de vergadering in
„Constantia" ten einde. Kloosterman kwam ten
laatste naar buiten en begaf zich door tal van
politie-agenten beschermd niet naar de tram, zooals
velen verwachtten, maar ging in de richting van
het station, gevolgd door de talloozen, die hem vóór
den rommelzolder der sociaal-democraten wachtten.
Het publiek toonde op verschillende wijzen, o. a.
door het aanheffen der nationale liederen, hoezeer
't het optreden verfoeide van een man, die elk
ordelpk gezag met voeten treedt. In de Boterstraat
werd een persoon gearresteerd en geboeid naar
het politiebureau gebracht.
De politie leidde Kloosterman langs de Over-
schiesche straat tot in de vestibule van het station,
maar keerde zich toen eensklaps tot de volgende
menigte. Naar veler getuigenis is toen de hoofd
agent die met de leiding belast was, te onoordeel
kundig opgetreden. De politie weigerde den toegang
tot het station aan hen, die met den trein naar
Kotter dam vertrekken moesten, trok de sabel en
dreef de menigte uiteen, die ook over het plantsoen
en langs het „zwarte wegje" naar den Singel
vluchtte.
't Is toch jammer voor de Nieuwe dat ze haar leed
zoo weinig weet te verzwijgen, dat die onschuldige
„rommelzolder" het zelfs moest ontgelden Het is nog
maar jammer dat ze niet vermeldt, dat de gearresteerde
ook iemand was van die „ordelijke" bende, voor deze
gelegenheid expres uit Botterdam ontboden om de „orde"
te helpenverstoren. Want dat „ordelijke" mensch
was zóó onordelijk woest, dat hij stevig moest aan
gepakt worden om hem naar het bureau te vervoeren.
Bjj het station zijn inderdaad flinke klappen gevallen.
Maarhet blijkt ook nu weer dat de redacteur van
de Nieuwe tot dat soort aanvoerders behoort die wel
anderen tot den aanval ophitsen, maar zelf behoorlek
op een afstand blijven. Want ware dit niet het geval
geweest, dan had de Nieuwe moeten vermelden dat aan
het station die „ordelijke" volksbonders zóó gingen op
dringen dat een charge met den sabel niet kon uit
blijven, terwijl niet een hoofdagent, maar den hoofd
inspecteur de leiding had. Eu nu zullen we van het
„onoordeelkundige" maar niets zeggen.
We willen ten slotte er nog maar op wijzen, dat bjj
het staton de stemming van het publiek zóódanig was,
dat indien de krachten der politie tekort waren ge
schoten, er hulp genoeg geboden zon zijn. En dan had
den de heeren „ordelijke" oproermakers zeer zeker nog
harder klappen gekregen, dan de zeer fatsoenlijke por
tie, die ze nu ontvingen.
In een ander no. gaat de Nieuwe nog in tegen de
Sch. Crt. Ook daarin ontbreken de noodige venijnig
heden niet, zoodat de Sch. Crt. weigert met zulk een
tegenstander te polemiseeren.
Nu, de „ouwe" is wel wat gauw in d'r wiek geslagen.
Het heet in dat bedoeld antwoord o.m.
Wij zijn van meening dat de houding van de
Volksbonders over het geheel goed is geweest:
lo. zij hebben zich in het algemeen bepaald tot
eene kalme waardige betooging op de openbare
straat, die de rust en de orde niet in gevaar
bracht2o. zij hebben bewerkt dat Kloosterman
niet het gehoor gekregen heeft, dat hij zich voor
stelde te krijgenslechts een paar Katholieken
hebben zich voor hun eerenaam niet geschaamd om
Woensdag-middag in „Constantia" binnen te gaan.
En hiermede nemen wij afscheid vau de Schied.
Ct., haar veel succes wenschend met haar vriend
Kloosterman, die haar zeker wel hoogst dankbaar
zal zijn.
Een kalme, waardige betooging is 't dus geweest,
't Is maar de vraag wat men onder „kalm" en „waar
dig" verstaat. Kan de Nieuwe ook zeggen, wie barer
vrienden de eigenaren zijn der beide dolken, welke
volgens politie-bericht aan het bureau zijn gedeponeerd?
Dat de rust en orde niet in gevaar zjjn gebracht,
moet de Nieuwe maar eens gaan vertellen aan de
politie-autoriteiten. Misschien hebben deze wel een
andere meening.
Dat Kloosterman de Sch. Crt. dankbaar zal zijn,
gelooven wij niet. Wij meenen zeker te weten, dat zijn
grootste dank voor de gemaakte reclame aan de
Volksbonders en de Nieuwe is gericht.
En daar is wèl reden voor.
Onze burgemeester. Eindelijk heeft de heer
Brandts z'n mandaat als lid der 2e Kamer neergelegd.
In de Kamer zal hij niet worden gemist; een ander
liefhebber (Dr. Kuijper?) is allicht te vinden een
verlies zal het er niet zijn.
Hopen we, dat we aan hem als burgemeester gaan
winnen. De heer Brants toone, dat hij hier werkelijk
de rechte man op de rechte plaats is. Indien hij in 't
belang der gemeeate w i 1 zijn, is er heel wat voor
hem te doen.
