Ditjes en Datjes.
y laardingsche IJzerkoekjes.
daArum alleen, werd de inventarisatie voorgeschreven,
waarover later het land in rep en roer is gebracht. Het
systeem der kerkelijke vereenigingen was het eenige,
waarbij de kerk werkelijk geheel en al en zonder eenige
beperking, de beschikking over de goederen kon krjjgen,
waarbij wisseling van geestelijkheid naar den wil van
paus en bisschoppen kon geschieden, zonder dat de
goederen gevaar liepen.
Deze regeling weid door de Fransche bisschoppen
aanvaard, maar door den paus veroordeeld.
Briand was liberaal genoeg, te pogen een ander stelsel
te vinden, dat men zou wenschen te aanvaarden. Uit de
verkiezingen, die ten volle in het teeken der scheidings-
wet stonden, kwam de regeering nog versterkt uit den
strijd. Het volk koos partij tegen het klerikalisme.
Briand maakte van zijn versterkte positie geen gebruik.
Hij deed concessie na conceisie, kwam aan ieder nieuw
geopperd bezwaar weer tegemoet maar van uit Rome
werd iedere nieuwe regeling verworpen, zonder dat aan
gegeven werd wat dan wèl gewenscht werd. Menig ander
dan Briand zou iedere verdere poging hebben nagelaten,
om tot een vergelijk te komen en dan waren voor de
katholieke kerk de gevolgen niet te overzien geweest.
Intusschen nam het volk steeds sterker de regeerings-
partij op en zoo kwamen de Fransche bisschoppen er
eindelijk toe eieren voor hun geld te kiezen. En ze
kwamen voor den dag met een regeling, die in de hoofd
zaken geljjk was met die van Briand, nl. dat de kerken
enz. eigendom blijven van den Staat. Na al hun kabaal
hebben ze dus ook blijkbaar zelf niets anders kunnen
bedenken. Nochtans kwam het niet tot een vergeljjk.
Wat is er dus in dat „goddelooze land der revolutie"
aan de hand:
Dit, dat daar eindelijk wordt doorgevoerd het in de
noordelijke landen reeds oude beginsel: de kerk is
een religieuse organisatie, maar geen wereldlijke macht.
Een beginsel, dat in landen als Eugeland, Zwitserland
en Nederland al sinds de hervorming wordt erkend. En
dat beginsel wordt doorgevoerd op de meest serieuse
wijze door de meest mogelyke gematigdheid daór,
waar verzet werd gepleegd.
De geestelijkheid had dienen te erkennen dat de
regeering méér deed dan zij verplicht was tegenover
haar waar ze in het volle bezit harer kerkgoederen
werd gelaten. Maar de teleurstelling harer wereld
lijke macht (waarop ze niet het minste recht hadden in
een land als Frankrijk) te moeten verliezen, dat heelt
de katholi-ke geestelijkheid met den „onfeilbaren" paus
voorop, leelijke parten gespeeld.
En 't is en blijft een onoplosbaar raadsel, waar de
klerikalen hier ten landen de brutalen moed vandaan
halen, de „arme verdrukte" geestelijkheid in Frankrik
te durven beklagen; en de „tyrannieder vrijzinnigheid'1
te durven aanvallen.
Indien de klerikalen in de positie van minister Briand
waren geweest, wie weet of ze wel zoo onbaatzuchtig en
tegemoetkomend waren geweest als nu hun tege stan
ders. De geschiedenis levert daarover geen gunstige
voorbeelden.
Afschuwelijk bedrijf. Op het Zaterdag j.l
te Amsterdam gehouden congres tot bescherming van
den arbeid, heeft een Maastrichtsch afgevaardige een
onthulling gedaan, die een ernstige aanklacht bevat
tegen de r. k. geestelijkheid in Limburg. H\j verklaarde:
Wat zich bij de glasbewerkers te Maastricht
heelt voorgedaan, is elders nog niet voorgekomen.
De armoede dwingt den ouders, de kinderen naar
de fabriek te zendenmaar als de ouders door de
ellende van den arbeid daartegen opziey, dan krjjgen
de ouders ontslag. In de papierfabrieken der Regouts
kunnen de kindereu eerst op 13-jarigen leeftijd
werk krijgen, in de glasblazerijen reeds op 12
jarigen. De geestelijken uit de omliggende dorpen
doen hun best de kinderen naar Maastricht te
zenden. Zij worden ondergebracht bij de fabriek,
en zien in 3 maanden hun ouders niet. Bijt'oepjes
ontvluchten zij hun werkplaats. De cel staat
teg no ver de labriek. Om het ontvluchten onmogelijk
te maken, is een tunnel gemaakt van de woning
naar de fabriek. Zondags worden de kinderen met
geleiders naar de fabriek gebracht, 's Maandags
gaan ze weer door de tunnel naar de labriek.
Niet alleen door de Regouts, maar ook voor
Duitschland, voor Stolberg worien de kinderen
van de Limburgsche dorpen gehaald, om in de
fabrieken te werken.
Deze onthullingen werden met ontzetting aangehoord.
Eu Polak zeide dan ook in zijn slotwoord, dat niemand
der aanwezigen zeker gedroomd had onthullingen te
zullen hooren over daden die we totnogtoe slechts uit
het buitenland kenden en die nu vlak voor onze deur
plaats vind n, maar dat 't zeker hoog tijd wordt, dat
er aan die schanddaden een einde wordt gemaakt.
Zullen de geestelijke heeren zich verantwoorden
En zullen de katholieke arbeiders nota nemen van
dit afschuwelijk bedrijf hunner herders ook al zwijgt
de r. k. pers zelfs over geheel het congres?
Vorstelyk antisocialisme. We lezen in de
Telegraaf het volgende
„Als bewijs van Hr. Ms. belangstelling in de arbei
dersbeweging werd dezer dagen de bondskas der anti-
soe -dem. vereeniging van Nederland, voor het personeel
van „Recht en Plicht", verrast met een g'ft van f 25
van H. M. de Koningin-Moeder."
Het was tot dusver gebruik dat de leden van het
koninklijk huis zich buiten den partijstrijd hielden,
althans openlijk. Met dien stelregel schijnt nu gebroken
te zijn. De koniugin-moeder geeft het voorbeeld door
openlijk de antisocialistische actie te steunen. Het is
ons wel, mits men dan ook zich niet verwondert als
wij de moeder der koningin wederkeerig als tegenstand
ster behandelen.
Overigens is het een vergissing, hetzij van de Telegraaf
hetzij van de koningin-moeder, om te denken dat het
lasterclubje van pater Weijers iets met „de arbeiders
beweging" uitstaande heeft. In dat geval zou trouwens
de belangstelling der schenkster allicht ietwat bekoelen.
{Het Volk.)
De feestavond van den S. B. B. De leden
van alle aangesloten vereenigingen worden opgewekt,
zooveel mogelijk propaganda te maken voor den feest
avond, welke Zondag 17 Maart a. s. in de Officieren-
Vereeniging plaats vindt.
Het programma is rijk gevuld; men zal er wezenlijk te
genieten krijgen.
Elk, die in z'n omgeving alvast werken wil om kaarten
te verkoopen, kan deze verkrijgen op Zaterdag 16 Maart,
'savonds van 8—10 uur in „Constantia."
Vooruit aan 't werk, allen!
Rare snuiters. Dinsdag 26 Febr. werd in de
gehoorzaal van het gebouw van den R. K. Volksbond
door „Sobriëtas" een vergadering gehouden, waarin de
weleerw. pater Reineberg O. F. M. uit Woerden, over
het onderwerp „Drankbestrijding" sprak.
Over z'n rede hebben we niets te zeggen, maar wel
willen we wijzen op het zonderlinge geval, dat zulk
een vergadering gehouden wordt in een gebouw, op
welks gevel het beruchte woord „vergunning" prijkt.
Volksbonders zjjn rare snuiters eigenlijk. Ze zijn vóór
't alcoholgebruik en vóór drankbestrijding; ze zijn alles
en ze zijn niets. Maar 't laatste toch 't meest.
Sckied. Vereeniging „Kunst aan het Volk."
Deze vereeniging Jieeft een circulaire verspreid van den
volgenden inhoud:
Stadgenooten!
„Kunst aan het Volk" beoogt datgene onder hare
stadgenooten te brengen wat tot heden hier feitelijk in
het geheel niet te genieten was.
Wij willen goede muziek, zang, tooneelvoorstellingen,
tentoonstellingen van sehilderjjen en andere kunstvoor
werpen, voordrachten, in één woord alles wat den
kunstzin ontwikkelt onder het gehoor en gezicht van
onze stadgenooten brengen tegen een matige entrée.
En wjj hebben daarbjj vooral het oog op de arbeiders,
die zich de uitgaven niet kunnen getroosten van naar
Rotterdam te gaan en daar hooge entrée's te betalen.
Of dit kan, zeker kan het; wat doet Amsterdam niet
op dat gebied? Rotterdam eu Utrecht volgden, in Den
Haag is men bezig en Schiedam hoopt dat voorbeeld
te volgen; en waarom niet, waarom zouden in een stadt
van pl.m. 30.000 inwoners er geen 2000 te vinden zjjn
die bjjv. een Concert van de Grenadiers en Jagers, het
beste militaire muziekkorps uit Nederland, opeenschoonen
zomeravond in den tuin van de Officieren-Vereeniging
gegeven, op hoogen prjjs stellen, tegen een geringe
entréeprjjs? Wy weten toch hoe in Rotterdam deze
concerten op de plaats van den Doele gegeven, worden
gewaardeerd. Waarom zouden wjj ook hier niet kunnen
genieten van de bekende Hutschenruyter-concerten, die
dezen winter in Rotterdam zoo dikwerf zjjn gegeven
en waarvan men opgetogen over het schoone dat men
heeft genoten huiswaarts keerde?
En waarom zouden wij ook niet in Schiedam de
meesterwerken van allerlei schilders en andere beeldende
kunstenaars uit alle tjjden en uit alle landen der wereld
kunnen te zien krijgen evenals dat elders geschiedt?
En waarom zouden ook te Schiedam niet de groote
werken op tooneel- en opera-gebied kunnen ten uitvoer
worden gebracht, zooals in vele steden van ons land
reeds gebeurt?
Wij kunnen van dit alles genieten, mits men ons ieder
naar krachten wil steunen. Van den werkman één ct.
per week en van den meergegoede wat meer om ons
plan ten uitvoer te brengen. Hoeveel is men nu al niet
kwijt eer men iets genieten kan. Een tocht naar Rotter
dam per tram is alleen al 20 ct. Voor dit bedrag, mits
de deelname algemeen is, zullen wjj de kunst dwingen
naar ons te komen, in plaats dat wij haar elders moeten
gaan zoeken.
Helpt ons daarom het boven omschreven plan ten
uitvoer te brengen: eendracht maakt macht, Wij hopen
dat de deelname om lid te worden zoo groot zal zjjn,
dat de bestaande zalen te klein zullen blijken, dan
zullen wij zelfs een nieuwe gelegenheid moeten scheppen,
want ook hieraan heeft ouze gemeente behoefte.
Vul daarom onderstaand inteekenbiljet in met uw
naam, voor den werkman 50 ets. per jaar, waarover
in twee haltjaarlijksche termijnen van 25 ets. zal
worden beschikt en bjj de meergegoeden doen wij een
beroep ons naar hunne krachten te steunenalleen dan
zullen wij genotvolle kunstavonden kunnen geveu.
Namens het voorloopig Bestuur
Dr. J. van Leeuwen, Voorzitter.
G. W. Snel, Secretaris.
Het bestuur deelt ons nog mede, dat deze circulaire,
waaraan een inteekenbiljet is toegevoegd, waar ze niet
wordt teruggehaald, terugbezorgd kan worden bij den
heer J. Tromp, Nassaustraat 39.
De bedoeling is bjj voorstellingen als anderszins van
de vereeniging uitgaande voor de leden den toegangs
prijzen tot het uiterste te reduceeren.
De en'ree der jonge vereeniging zal heel mooi zijn.
Op 21 April zal het bekende Spoel-ensemble ('t geheele
koor, bestaande uit c c. 30 personen) optreden, waarbij
nog de solo-violist Wolff uit Rotterdam zal medewerken.
Een genotvolle kunstavond zal 't dan worden.
Men overwege dm ernstig, of men niet goed doet,
zich vóór dien als lid van „Kunst aan 't Volk" aan
te melden.
Reine Zielen. De Volksbanier doet ons ken
nis maken met „Het Jaarboek voor den werkman voor
1907" en uitgegeven door den Anti-Soc. Bond voor
Ned. spoorwegpersoneel „Recht en Plicht." Uit dat
goede boekje neemt het liefde-volle blad een artikel
over, dat heetDe tien geboden van het Socialisme.
Onze plaatsruimte is te klein voor een onverkorten
afdruk van die nieuw getuigenis van pater Wejjers'
naastenliefde. De tien geboden zelf luiden aldus
I. Bovenal, haat God!
II. Vloek Gods Naam
III. Ontheilig den Zondag
IV. Veracht uw Vader en Moeder
V. Zonder gewetensbezwaar, slaat iemand dood
VI. Doet overspel
VII. Gij zult alles stelen I
VIII. Gij zult geen waarheid spreken
IX. Begeer eens anders echtgenoot
X. Begeer eens anders goed
De christelijke liefde, welke hun allerchristelijkst hart
ten opzichte van den naaste vervult, ligt er weer dik
op. Och, 't zijn toch zulke reine zielen, de h.h. voor
gangers van de katholieke arbeiders.
Ze liegen nooit, lasteren nooit, intrigeeren nooit,
bedriegen hun volgelingen nooit kortom zijn toon
beelden van volmaakte deugdzaamheid.
Zóó zelfs, dat men zich de vraag gaat stellen of de
anti-revolutionairen er wel aanspraak op kunnen blijven
maken, met deze „broederen" te zijn gesproten uit één
stengel des geloofs.
't Is fijne familie
De zegeningen der christelijke school.
Men was bezig ouders te bewegen hun kind naar de
christelijke school te zenden.
Ze waren van het nuttige daarvan niet overtuigd.
De op^pbare school trok ze 'n beetje en daarom
waren ze niet gemakkelijk te overtuigen.
„Maar juffrouw," was 't ten laatste, „de openbare
school begint al ten half negen, de bizondere pas om
9 uur, dus u behoeft dan niet zoo vroeg op te
staan
{Historisch.)
RrrrrrrtrrrrrrrtSchiedamsche
Courant, juffrouw,
Hallo.
Zeg 'reis, collega voel-je je wel erg lekker met
je oranjevereeniging Je hebt wel allemachtig grrrroote
deelneming maar is 't wel erg Waarom spelen
die republikeinen je zoo door je hoofd, vrindje
Vroeger dacht je niet over die lui.
En dan nog 'ns wat. Meen je dat persé enkel repu
blikeinen je links laten liggen Denk-je niet over al
die oranjeklanten, die je clubje een doodgeboren kindje
vinden En die omdat 't er huilen mee wordt, niks
van je motten Zou je niet een beetje verstandiger
worden, collega
Dat wou 'k maar vragen. Atjuus. Rrrrrt.
Onthouden, visschersOnder het hoofdje
„Patroonspraatjes" wordt van hier aan ons dagblad
„Het Volk„ gemeld:
„Onze lezers zullen zich nog wel den loonstrijd der
visschers herinneren, die alleen wilden beugen op een
vast weekgeld van f 6.— en 1 pCt. van de besomming.
Uit den treure werd toen van de zijde der reeders
beweerd, dat „natuurlijk" door hen geen rekening werd
gehouden met het feit, dat de beugvisscherij de laatste
jaren niet loonend was en het dus voor de verantwoor
ding der visschers kwam, indien daardoor de reeders
zich genoodzaakt zagen dit gedeelte van het bedrijf
eenvoudig stil te leggen.
Maar in een Vrijdag van de vorige week gehouden
vergadering van aandeelhouders der Naamlooze Ven
nootschap „Hollandsche Zeevisscherij", bleek uit het
verslag van den directeur, dat in het afgeloopen boek
jaar een bruto winst gemaakt was van f 38889.69.
Beiden, de beug- en haringvisscherij, leverden goede
resultaten op.
Van dit bedrag werd f 26546.63 bestemd om het
tekort van vorige jaren te dekken. Omtrent de rest,
f 4754.25, werd besloten daarvan f 3874.50 voor 3
pCt. dividend te bestemmen en het saldo ad f 879.75
op nieuwe rekening over te boeken.
Dat ziet er dus zoo kwaad nog niet uit. Nog een
andere maatschappij, „de Doggermaatschappij" n.l., had
ook geen klagen, die keerde over het boekjaar 1906
een winst van 6 pCt. uit. Wat ook nog wel een zoet
winstje te noemen is
Een betrekkelijk kort berichtje, maar toch zoo veel
zeggend
We zullen zeggen waarom. v
Toen de visschers eindelijk, sarrensmoede, hun aktie
begonnen voor een vast weekgeld inzake de beugvis-
scherjj, kwamen aldra gedienstige menschen, „die een
open oog hadden voor de belangen der gemeente en
die der visschers in het bijzonder", op de vlakte met
de bewering, dat het bestuur van „Vrede en Welvaart"
wel stapelgek moest zijn om een dergelijken eisch den
reeders te durven stellen.
Immers, wist dat bestuur dan niet, dat op de beug
visscherij de laatste jaren geld was toegelegen Had
zij zulk een slecht begrip van haar taak, dat ze niet
eens voldoende doorkneed was in de visscherjjzaken
Dat ze het bedrijf niet in al haar onderdeelen door
en door kende Blijkbaar nietDan toch zou ze zich
wel driemaal bedacht hebben, voor en aleer zij haar
leden adviseerde den strijd aan te binden onder zulke
ongunstige economische omstandigheden.
