No. 3. ZATERDAG 16 Maart 1907, 7e Jaargang. ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stnkken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 unr in het bezit der Redactie zijn. Dirk Th. Adama. f Metaalbewerkers, opgepast! Afdeelingsnieuws. De toekomst van Schiedam. ABONNEMENTSPRIJS: bij vooruitbetaling. 25 cent per kwartaal franco per post 30 cent Losse nummers 2 cent. Bureau van Bedaktie en Administratie Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. Spreekuur voor de Bedactie: 's Woensdagsavonds van 8% uur. ADVERTENTIEN: 8 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. In Schiedam, maar in Vlaardingen bovenal, zal men zich den jongen onderwijzer Adama herinneren, die in den vroegen tijd, toen de socialistische beweging in ons district nog zoo goed als onbekend was, van zich deed spreken als een vrijmoedig belijder der sociaal-demo- kratische leer. In Vlaardingen was hij zeker geen onbekende toen daar nog geen afdeeling der S. D. A. P. was gevestigd, was hij lid der afd. Schiedam. t Was een sympathieke figuur. Kalm in z'n optreden, maakte hij indruk door zijn groote vastberadenheid, 't Was een reusachtige werkkracht, die vooral in z'n functie van secretaris van het Provinciaal Kiesrecht comité, uitblonk. Hij verliet Vlaardingen, toen hij als onderwijzer te Rotterdam benoemd werd. Slechts héél korten tijd daar werkzaam, werd hij benoemd als onderwijzer te Madioen (Java). Wat hem bewoog, zich aan het ge vaarlijke tropische klimaat bloot te stellen, vermogen zelfs z'n naaste vrienden niet te zeggen. Sterk werd het hem ontraden, maar tevergeefs. En hij bleek niet bestand tegen de klimaatverandering. Een hevige ziekte tastte hem aanlijdende aan long tering werd hij ten slotte naar Zwitserland gezonden, om in het Sanatorium te Davos Platz te worden verpleegd. Maar de dood rukte het jonge leven onverbiddelijk weg. In den leeftijd van bijna 27 jaren overleed hij in den vreemde, zonder dat een vriendenhand hem de oogen te sluiten vermochtof een onzer hem leiden naar z'n laatste rustplaats. Of met een enkel woord hem als vriend, als partijgenoot, als strijdmakker herdenken. Daarom hier een afscheidswoord aan den zoo al te vroeg ontslapene. Daarom hier een woord van eerbiedige hulde aan den trouwen kameraad. Daarom hier een woord van weemoedigen dank aan den gtooten werker, die zoo velen onzer ten voor beeld was Rust zacht, Adama. De internationale vertrouwsman van den Alg. Ned. Metaalbewerkersbond bericht ons het volgende: Naar aanleiding van advertenties, waarin bekwame scheepmakers (in den ijzeren scheepsbouw) voor een scheepswerf te Brake a/d Weser (Oldenburg) gevraagd werden en van het drijven van ronselaars, die vooral Schiedam en omstreken door werving van arbeidswilligen onveilig maken, heb ik, in opdracht van ons hoofdbestuur, bij den Duitschen Metaalbewerkersbond inlichtingen ge vraagd en zal deze nog verder onderzoeken waarvoor die wervingen moeten dienen. Te Brake a/d Weser bestaat echter geen scheepswerf en is ook niets bekend dat er een gebouwd wordt. Wel zijn er groote scheepswerven te Bremen, Vegerak, Lehe, Geestemünde en Bremerhaven aan de andere (Hanover- sche) zijde van den Weser; daar werken duizenden ge organiseerde metaalbewerkers en heerschen toestanden die elk oogenblik tot een conflict kunnen leiden. Het vermoeden ligt voor de hand dat die wervingen bij voor baat daarvoor geschieden. Niemand ga dus naar Brake, voor er nadere inlichtin gen zijn, die dan terstond bekend zullen gemaakt worden. Partijgenooten, welke gratis een beschrijvingsbrief van het Congres wenschen te ontvangen, geven dit uiterlijk Maandag 18 Maart op aan den secretaris^ Degenen welke, nog geen Afds. Statuten bezitten, kun nen er aan hetzelfde adres gratis een bekomen. Hieronder volgen enkele nieuwe en oude brochures, welke verkrijgbaar zijn Zaterdag van 8V2—10 uur en Zondagmorgen van 111 uur in „Constantia." 1. Naast het Kruis de Roode Vaan prijs 6 Cent 2. Eenheid, geen Verdeeldheid. 5 3. Het lot der Arbeiderskinderen onder het Kapitalisme in Nederland en de S.-D. 10 4. Pseudo-social, en echt revisionisme. 10 5. Gemeentearmen 25 6. Uit het leven der Fabriekswerkers 15 7. De ontwikkeling van het Socialisme van Utopie tot Wetenschap. 25 8. De veranderingen in de Theorie en Taktiek der Soc.-Dem. 10 9. De maatschappelijke toestand der ar beidsters. 10 10. De Vakbeweging. 10 11. Pleidooi en Verweer in zake de Onge vallenwet. 10 12. Staatspensioneering. 10 13. Marx of Christus. 10 14. Op de Bres. (J. H. Schaper). 45 15. Jaarboekjes 1907. S. D. A. P. 10 16. Kan of moet een Katholiek Socialist zijn 5 17. Grondslagen de Soc.-Democratie. 10 Verschillende andere brochures zijn nog voorhanden. Wie zich enkele brochures aan wil schaffen, kome op bovenvermelde uren in „Constantia." Namens het bestuur, M. J. VAN DIJK, Secr. Kreupelstraat 22, boven. Propaganda Club. De leden der „Club" worden opgeroepen op Zondag 17 Maart des morgens 12x/s uur in „Constantia" ter be spreking der verdere propaganda. Het Bestuur. (Naar aanleiding van een gewichtig geval.) D'r is zoo nog al wat an de hand. Heel onze gegoede burgerij, niet gewoon zich te be moeien met zaken die vallen buiten den sfeer van kruide nierswaren of beursspeculaties in jenever, is opgeschrikt door den alarmkreetverraad De arbeiders hooren 't nietdie staan hier buiten den geluidskring van algemeene belangende arbeiders van Schiedam werken alléénEn bemoeien zich met niets 1 Verraad! Aan de Nieuwe komt de eer toe het gevaar, waarin onze gemeente is gebracht, het eeist te hebben gesignaleerd. En sinds is alles in rep en roer. De „ouwe" ligt met de Nieuwe overhoop, die een politiek fortuintje (gedenk minister Kuyper zaliger, die 't ook van politieke fortuintjes hebben moest) uit het geval trachtte te schroeven, door een tweetal liberale raads leden af te kammen. Zelfs (als we ons niet vergissen) is een geestelijke, de Keer M. J. v. d. Ven bezig zich met het gewichtige geval te bemoeien en schreef-i alvast een ingezonden stuk in de Nieuweniet gesproken nog over de gedachtenwisselingen, welke in meer engere kringen plaats vinden. Alles overde toekomst van Schiedam Heel onschuldig berichtte de Sch. Crt. in 't laatst van Februari, dat de Naamlooze Vennootschap „Maatschappij Keilen van Mathenesse" haar terreinen langs de Maas ten Oosten van den Watertoren voor lx/3 millioen had ver kocht aan de gemeente Rotterdam. Wat beteekent dit? Het ernstig, althans het den laatsten tijd ernstig opgevat streven, in onze gemeente de jaren lang heerschende malaise op industrieel gebied te bestrijden en een begin te maken tot herstelling van de nalatigheid, sinds meer dan een halve eeuw lang hier, onder aanvoering der katholiekenbegaan, om partij te trekken van de ligging onzer gemeente en hare geschiktheid tot handelsplaats, waarvoor de vroegere burgemeester Van Dijk van Mathe nesse altijd het oog gericht had op de Maas, maar al z'n plannen weerstreefd zag door de katholieken in 't bij zonder; het ernstig streven om die nalatigheid te gaan herstellen, heeft het gebracht tot een meer dan nood zakelijk breed opgezet „uitbreidingsplan" onzer gemeente, dat reeds hier en daar ten uitvoer wordt gelegd. Haven-aanleg en spoorweg-aansluiting zijn zooveel als de twee voornaamste werken, daarin aangegeventwee der allereerste vereischten om de beoogde nieuwe wel vaart hier te vestigen. Maar Rotterdam kaapte den grond, voor die uitbrei ding beslist noodzakelijk, Schiedam voor den neus weg. En we zitten dus zóó dat we prachtige uitbreidings plannen hebben op papier, wier daadwerkelijke uit voering ten eenenmale verhinderd is. Of hier „zaken" gedaan zijn Nou, asjeblieft 1 We hoorden zelfs 't volgende verhaal: Op het terrein, aan verschillende eigenaren toebehoo- rend, lag een servituut, dat het niet mocht verkocht worden, zoolang één der eigenaren zich ertegen ver zette. Dat was voor de „zaken"-menschen lastig, want die hadden wel sinds lang wat in den zin. Ze vonden evenwel een oplossingeen naamlooze vennootschap werd gevormd ieder kreeg aandeelen naar gelang van z n bezit, maar het bestuur der vennootschap handelde. En nadat verschillende kleine aandeelhoudertjes hun aandeelen hadden ingelost, werd de grond voor een goeien prijs verkocht. Dat is niets onbehoorlijks, maar gewoon „zaken-doen". B. en W. van Rotterdam deelen aan den raad in uitvoerig schrijven mee, dat het hen gelukt is om van de Maatschappij Boschpolder, wier beoosten den haven spoorweg gelegen bezit ter grootte van 20 H.A. krach tens besluit van den gemeenteraad in het vorig jaar tegen f 5 per M-. werd aangekocht, alsnog de haar overgebleven ongeveer 29 H.A. aan de andere zijde van dien spoorweg tegen f 6.per M3. in handen te krij gen, terwijl de Bouwgrond-Maatschappij Keilen van Nieuw Mathenesse, die het daaraan aansluitende terrein tot kort nabij de Schiedamsche waterleiding en ten deele noord waarts daaromheen gaande in ophooging heeft gebracht, zich verbonden heeft dit in zijn geheel, ter grootte van ongeveer 32 H.A., tegen f 5 per M3. aan de gemeente te verkoopen. Gesteund door de instemming van den gemeenteraad hebben B. en W. die beide bereidverklaringen voorloo- pig aanvaard en zij doen thans den gemeenteraad het definitieve voorstel tot aankoop van dit geheele complex. Ten opzichte der financieele lasten zeggen B. en W. De aankoop van het geheel zal, naar de aanvankelijk vaststaande grootte van nagenoeg 29 H.A. voor het bezit van de maatschappij Boschpolder en van 32 H.A. 59 A. en 80 c.Aren voor dat der andere vennootschap, met de ten laste der gemeente komende kosten, een uitgaaf vorderen van ongeveer f 3.500.000. Door B. en W. is bedongen, dat de overdracht, behoudens goed keuring van Gedeputeerde Staten, uiterlijk 1 Juni e.k. plaats vinde. Dat de betaling dier f 3.500.000 voor dit toekomstig belang een aanmerkelijken last legt op het jaarlijksch budget, ontveinzen B. en W. zich geenszins. Het tot dusverre geldende voorschrift, dat ook van de door de gemeente in grondaankoop gestoken leeningsgelden ge regelde en volledige aflossing plaats vindt, brengt mede, dat die jaarlijksche last naar den thans geldende rente standaard ruim 4 pCt„ alzoo meer dan f 140.000 zal beloopen. Waar het hier in zoo bijzondere mate geldt een aankoop voor de toekomst, zal het naar de over tuiging van B. en W. volkomen verantwoord zijn en er de goedkeuring van het hooger bestuur toe moeten kunnen worden verkregen, dat de aflossing in plaats van over de gebruikelijke 60 jaren, over een langeren ter mijn, althans van minstens 100 jaren, worde verdeeld. We zijn 't met de Nieuwe eens, dat men als raadslid de plicht heeft, óók voor het belang der gemeente te zorgen. De contra-beweringen van de „oüe" dat het een kwestie van „zaken-doen" is, zonder meer, is waarschijn lijk alléén gevonden om liberale raadsleden te redden. Hoe hebben wij de zaak te beschouwen Zóó, dat de gemeente Schiedam aan den grond van „Keilen" alléén niet veel gehad zou hebben, doch ook de grond van den Boschpolder had moeten koopen. En nu allereerst even de vraag gesteldis het waar schijnlijk, dat Schiedam ooit als havenplaats een toekomst zou gehad hebben, ooit in concurrentie had kunnen treden met Rotterdam Wie gelooft het Wij niet en wellicht ook niemand, die behoorlijk over de zaak heeft nagedacht. En dus ware het voor Schiedam wel vrij dwaas geweest, zulk een last op zich te nemen. Maar dat de gemeente Schiedam een schuldenlast op zich zou kunnen nemen van ca. 3x/2 millioen gulden •dat de inkomsten onzer gemeente zóódanig zouden kunnen worden verhoogd, dat er 21/,, maal zooveel be lasting zou worden opgebracht als op 't oogenblik om rente en aflossing voor zoo'n vooralsnog inproduktief stuk grond te kunnen dekken, is eenvoudig te dwaas om te veronderstellen. En als de „oude" dan ook alléén de financieele zijden van het vraagstuk had gesteld tegenover de zandruiters klucht van de Nieuwedan had ze al voldoende sterk gestaan. Want haar ijver, een paar geestverwante raads leden te verdedigen, voerde haar te ver. Het vermakelijkste van 't geval is, dat 't de Nieuwe is, die zoo kakelt. Zeg 'reis, vrindje, waarom zou de gemeente dien grond hebben moeten koopen Wat doet de gemeente wel met grondbezit Niets immers, althans volgens de redeneering van alle oudbakken gemeente politici, onder welke de kornuiten van de Nieuwe een eereplaats bekleeden. Want geen gelegenheid laten de heeren voorbijgaan om den gemeentelijken grond te verpatsenZe verkoopen en verkoopen raak, hier een stuk, daar een brok het particulier bezit moet gestijfd wordende gemeente moet geplukhaard worden van OKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1907 | | pagina 1