No. 5 ZATERDAG 30 Maart 1907 7e Jaargang. ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn. Afdeelingsnieuws. De Kiezerslijsten. Kan een rechtzinnig christen socialist zij n ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal j Uj voormtbetaU franco per post 30 cent j v Losse nummers 2 cent. Bureau van Redaktie en Administratie Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat. Spreekuur voor de Redactie: 's Woensdagsavonds van 7^®Y» uur* ADVERTENTIEN: 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. io 10 Zondag 24 Maart hield de Afd. Schiedam een h.h. vergadering in „Constantia". De opkomst was als gewoonlijk. Onder de ingekomen stukken was er een van B. en W. van Schiedam, als antwoord op ons adres aan den Raad inzake „Gemeentelijke Ambachtsschool". Het schrijven bevatte de mededeeling, dat de Raad in z'n vergadering van 12 Maart j.l. besloten had dat, het adres niet voor een gunstige overweging in aanmerking kon genomen worden. Wegens de vele werkzaamheden van het bestuur werden (tot de periodieke bestuursverkiezing in Septem ber) tot tijdelijke bestuursleden benoemd, De Bruin en Smeding. Het 3 maandeljjkseh financieel verslag van De Moker werd zonder aanmerkingen goedgekeurd. Wjj gaan steeds vooruit, ten spijt van onze „Christelijke Actie mannen". Tot Congres-afgevaardigden werden benoemd, Dr. J. van Leeuwen en A. de Wit en tot plaatsvervangers Mevr. de Wit en St. Klepke. Over den beschrijvingsbrief werd zeer geanimeerd gediscussieerd. Den afgevaardigden werden opgedragen de leiding van P. B. en Kamer fractie goed te keuren en verder werd hun blanco mandaat meegegeven. Hiermee liep deze belangrijke vergadering ten einde. M. J. VAN DIJK, Secr. Deze week verschijnt wederom een nieuwe brochure, getitelt: „Gelukkig Holland", prijs 10 cent. Men vrage deze in „Constantia" en bij den Secretaris. Hieronder volgen nog enkele nieuwe en oude Brochures: 1. Na^st het Kruis de Roode Vaan. prijs 6 Cent 2. Eenheid geen Verdeeldheid. 5 3. Het lot der Arbeiderskinderen onder het Kapitalisme in Nederland en de S.-D. 4. Pseudo-social, en echt revisionisme. 5. Gemeentearmen. 25 6. Uit het leven der Eabriekswerkers. 15 7. De ontwikkeling van het Socialisme van Utopie tot Wetenschap. 25 8. De veranderingen in de Theorie en Taktiek der Soc.-Dem. 10 9. De maatschappelijke toestand der arbeidsters. 10 10. De Vakbeweging. 10 11. Pleidooi en Verweer inzake de Onge vallenwet. 10 12. Staatspensioneering. 10 13. Marx of Christus. 10 14. Op de Bres. (J. H. Schaper) 45 15. Jaarboekjes 1907. S. D. A. P. 10 16. Kan of moet een Katholiek Socialist zjjn? 5 17. Grondslagen de Soc.-Democratie. 10 Verschillende andere brochures zijn nog voorhanden. De Brochuren-handelaar is Zaterdag van 9 tot 10 uur weer present in „Constantia". Tot en met 15 April liggen de voorloopig vastgestelde Kiezerslijsten op de gemeente-secretarie ter inzage. Ieder die weet recht te hebben om op die lijst ge plaatst te zijn, zorge te controleeren of door een arbeiders organisatie te doen controleeren, of zijn naam op de lijst voorkomt.. Indien dit ten onrechte niet het geval is, behoort terstond bij het gemeentebestuur verbetering der lijst aangevraagd te worden, met overlegging van de bewijs stukken waarop de aanvrage gegrond is. Niemand verzuime deze belangrijke werkzaamheid. De praktijk heeft bewezen dat fouten op de kiezers lijsten in niet geringen getale voorkomen. Met het oog op de Statenverkiezingen en Gemeenteraads verkiezingen is een goede kiezerslijst dit jaar van bij zonder belang. Ook een Kamerverkiezing behoort dit jaar, bij de zeer verwarde politieke verhoudingen, vol strekt niet tot de onmogelijkheden. Deze vraag wordt besproken in een geschrift van de hand van Mej. Van der Vlies, in Schiedam, waar zij geboren en getogen is, geen onbekende. Mej. Van der Vlies, die onder het pseudoniem „Enka" afs schrijfster reeds vaak van zich deed spreken, behoort tot de streng orthodoxe richting. En dus is het eigen aardige van haar geschrift gelegen in het feit, dat juist van die zijde, vanwnnr ts met zooveel bombarie betoogd werd dat het socialisme de nieuwste vinding van vader Satan is; dat het slecht is in héél z'n wezen en dus onmogelijk kan samengaan met eenig christen dom, dat juist van die zjjde het betoog wordt geleverd voor de valschheid dezer beweringen, voor het bedrog dat er mede wordt gepleegd door de handlangers der kapitalistische klasse. Daarom dus, uiet omdat in het boekje nieuwe gezichts punten aangewezen, nieuwe stellingen ontwikkeld zouden worden, want dit is het geval niet, baarde de uitgave nogal opzien, omdat het geluid komt uit kringen, waaruit het niet verwacht werd. Voor de conservatief-orthodoxen is het een moeilijke zaak, van het verschijnen der nieuwe leer in hun oude kraam, een betamelijke verklaring te geven. En das zwijgen de orthodoxe bladen met taaie volharding zelfsDe Zondagsbode heeft .tot nog toe verzuimd het geval nader te bezien. De anti-revolutionairen weten daar beter raad mee. Die hebben nu eenmaal het Geloof en de Waarheid in monopolieal wie tegea de anti-revolutionaire politiek dHrft ingaan, staat wis onder den invlped van den duivel. Dit heerschap is zoo vriendelijk even dikwijls van gezindheid te veranderen als de alleenzaligmakende anti-revolutionaire partjjis deze demokratisch gezind, dan zijn de conservatieven z'n buitis de anti-rev. partjj, zooals nu, driedubbel-overgehaald reactionair, dan is al wat ook maar ietwat demokratische neigingen voortoont, van den duivel bezeten. En dus beweren onze anti's met zalvend gezicht, dat Mei. van der Vlies, nu ze soc;aal-demokratisch gezind bljjft, haar geloof verloren heeft, of dra verliezen zal. De heer dominee Rudolph spreekt van haar als van het schaap in wolfskleeren 't Is zoo zoetjes aan zóó gewordengeloof wat je gelooven wilt, veel of weinig, zwaar of licht, maar haal-je politiek geloof in den anti-revolutionairen Gapert en je krjjgt er de he- melsche zaligheid bij cadeau. Of mej. van der Vlies haar geloof alreeds verloren heeft? Als men haar geschrift doorbladert, zou men zeggen dat 't er nog heel diep inzit. Waarom zou 'took anders? Na merkbaar ernstige studie heeft de schrijfster geleerd het Socialisme te beschouwen als een economisch stelsel, dat ze volkomen aanvaarden kan, krachtens haar christendom aanvaarden moet. Ze omschrijft het aldus „Het socialisme als zuiver economisch stelsel blijft „een idee, die de hedendaagsche maatschappij uit haar voegen wil wrikken. De wapenkreet der socialisten is „het kort begrip van heel hun program: grond en „productiemiddelen aan de gemeenschap. Dus is het hedendaagsche socialisme het streven naar betere, harmonischer maatschappelijke toestanden, vdie de socialisten niet bereikbaar achten, dan wanneer vhet privaat grondbezit en de concurrentie-voortbrenging vervangen worden door gemeenschappelijk grondbezit, gemeenschappelijke produktie, gemeenschappelijke ver- deeling „Het socialisme is een economisch stelsel. En zóó „opgevat, zoo gepropageerd, zal men het in korten tjjd „zjjn aanhangers zien winnen onder de positieve Chris tenen. De velden zijn hier alreeds wit om te oogsten. „Immers is een zoodan'g streven ons, Christen, geoor loofd, ja, wat meer zegt, het wordt o«s heden ten dage geboden De ontwikkeling der productiewijze, de verproletari- seering der arbeidende klasse, teekent ze in de volgende bewoordingen. „En in die heerschappij (van d0 machine) is niets „principiëel-verkeerds. De verbijsterende producten- „overvloed, die de machines bij machte zijn te scheppen, „kan een zegen voor de maatschappij zijn, indien slechts „niet, zooals thans, de machine-heerschappij, een andere, „de kapitaal-heerschappij, met zich bracht. De machines „zijn de sleutels tot het gansche bedrijf en machines „zijn zeer kostbaar. Wie ze bekostigen kunnen, zjj, „die kapitaal bezitten, beheerschen dus het bedrijf, ook „al staan zulke aandeelhouders of eigenaars in de prak rijk buiten alle produktie en produktie-kennis. „Welke werkman daarentegen kan zich die machines „aanschaffen? Vroeger, in den bloeitijd van het hand- '„werk en het kleinbedrijf, bezat de werkman zelf, wat „tot voortbrenging noodig was.Maar sinds de werk tuigen kostbare machines zijn geworden, bezit geen „arbeider het kapitaal voor de aanschaffing noodig. „Dat plaatst hem buiten het beheer van het bedrijf, „waarin hij dag aan dag, jaar in jaar uit, werkzaam „is. Hem blijft alleen zijn arbeidskracht, die hij liefst ter beschikking van den meestbiedende stelt, vaak aan „den weinigbiedende geven moet, gezwegen nog van de „gevallen, waarin hij ze vruchteloos aanbiedt. Op deze „wjjze wordt de arbeidskracht koopwaar, de arbeider „een loonknecht, afhankelijk van dengene, die deze „koopwaar wil De schrijfster schetst dan de gevolgen onzer anar chistische productie-wijze, waarin alle orde, regelmaat en systeem ontbreekt. Ze wijst de uitwassen ervan aan, waardoor de arbeiders lijden lage loonen, lange werktijden, vrouwen- en kinder-exploitatie, en teekent het lijden van den arme aldus „Waarmee zullen wjj hem, die armoe lijdt, vergelijken? „Bij den geboeide, den gevangene? „Voorzeker, belast met de ketenen van angst en „zorgen, opgesloten binnen de beraming van 't materieele zoo staat de arme in de schatrijke schepping zijns „Vaders Overal ruimte, overal overvloed, overal „schatten en te midden daarvan millioenen, die „honger lijden en kou. „Overal liefde, bjj God in den hemel en bij de dieren „des velds, maar de liefde van den arme wordt lijden „door wat hij zijn geliefden lijden ziet. „Overal op deze aarde, die roept om bearbeiding, „die door God zelf gegeven is om te bebouwen en te „bewaren, velen, die den arbeid zoeken, maar vinden „hem niet. „O, als wij, Christenen, ons indachten in wat het „beteekent, arm te zijn wij zouden geen rust heb- „b^n, waarlijk geen dag en geen nacht vóór dit veranderde. „Wij zouden ons schamen voor onzen Heer, schamen „voor ons zelf, schamen voor de armen. Wij zouden „wegduwen de spitsvondigheden, waarmee we zoo graag „spelen, we zouden geen rust hebben in onze warme „kamers, we zouden niet na den goeden maaltijd durven „sluimeren in onze gemakkelijke stoelen. „We zouden ons opmaken, alles trotseerend, wij Chris tenen te zamen, één machtige kracht en met iets van „de innerlijke ontferming, die onzen Heiland in den „dood dreef, zouden we neerwerpen de rotte staketsels, „die ze getimmerd hebben rond de wrakke muren van „onze verwordende maatschappelijke woning en daar „een ander gebouw doen rijzen, dat in zijn schoonheid „God eerde en den menschen een verheuging was." In een socialistische samenleving, zoo betoogt de schrijfster wijders, waar niet ter wille van één kleine klasse, maar voor de behoefte der gemeenschap zal worden geproduceerd, zal naast arbeidszekerheid ook arbeidsplicht zijn En dan gaat ze verder: „Uit die beide groote voorrechten: arbeidszekerheid „en a> beidsplicht, die onder het kapitalistisch concurentie- „systeem onbereikbaar zijn, vloeien andere voort. Een „kortere arbeidsduur, meer vrije tijd, algemeene ontwik keling, dieper gevoelsleven, rjjker ontplooiing van de „persoonlijkheid, meer van wat de Bijbel ah de quin tessence van hemelvreugde noemtrust. „Is nu dit economische stelsel, dat in plaats „van de tegenwerking van heden, samenwerking als „maatschappelijken grondslag leggen wil, een stelsel, dat „tot eiken prijs door de Chiisteuen tegenover het kapi- „talisme moet bestreden worden Zoo zek r als dit „laatste in zijn wezen en in zijn gevolgen: onvrede, haat „en njjd, vertrappen van het zwakke, tegen het Christen- kom vloekt, zoo zeker zijn de grondslagen van het „Socialismegerechtigheid en mededoogen, de beginselen „van het Christendom zelf." „Er moet gekozen. „Met veel zorg kiest men zijn kleeding, met de uiterste „zorg een woning, een school voor zijn kinderen „en waar het gaat om de maatschappij, die een woning „is voor ons allen te zamen, de leerschool voor uwe „kinderen, zoodra zjj het leven ingaan daar maakt „men zich met een onverschillig of hooghartig woord „van de kwestie af En ze eindigt haar geschrift met het volgende: „O, laten wij het Christendom in de ontzaglijke idee „van het Socialisme dragen, opdat zij door het Christen- „dom gedragen worde. Deze idee is machtig en groot, „zij roept de mannen en vrouwen, zij roept zelfs de „kinderkens om tot haar te komen. Zij legt zoodanig „beslag op de mannen van het volk, dat haar discipelen „niet meer behooren tot de ruwe, drinkende, zwetsende „massa, maar dat ze worden tot mannen, die gretig de „oogen opslaan en de ooren neigen naar kennis en „wetenschap „Och, dat een iegenlijk ons even willig ware, zich af „te scheiden van den grooten hoop in Christen-kringen, „die elkander socialisme-vrees en socialisme-haat en „socialisme-leugens suggereert, om te luisteren naar het „woord van onzen Heer alleen. Dan zullen wij in den DE MOKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1907 | | pagina 1