Ditjes en Datjes.
De Oranjevereeniging.
Van alles wat.
„weg van de vervulling zijner geboden het Socialisme
„vinden. En zijn geboden zijn niet zwaar.
„Een beker koud water, den dorstigen te reiken.
„Een bete broods, den hongerige te geven.
„Een gevangene te bezoeken.
„Een naakte te kleeden.
„Maar geen beker water den dorstige reiken, nadat
„ge hem door uw zaken-zelfzucht tot een beroofde ge-
„maakt hebt.
„Maar geen armei^ in de gevangenis bezoeken, nadat
„ge door uw liefdeloos pogen uw naaste tot wanhoop
„en straf hebt gebracht.
„Maar geen naakte kleeden, nadat ge uw dividend
„hebt opgestreken van zaken, waarvoor in smore stads-
„kamertjes vier en vijf hoog, de vrouwen werken, die
„uit hun verdiensten zichzelf noch hun kinderen kleeden
„kunnen.
„Wee ons, want wij verdubbelen onze gaven voor vele
„en velerlei filantropische werken, maar voor gerechtig
heid en barmhartigheid zijn onze oogen gesloten.
„Wee ons, dat wjj op de overtuiging, dat er geen
„gemeenschap russchen Christ<-ndom en Socialisme wezen
„kan, zijn ingeslapen en voortsluimeren.
„Nu is ons dat rusten tot een valstrik, ziet, de tpden
„komen, dat het ons tot een oordeel wezen zal."
't Doet zoo goed, te weten daar, in die kringen, waar
het doordringen der socialistische gedachte tot nog toe
tot de onmogelijkheden gerekend werd, omdat daar al
wat nieuw is en ongemeen, wordt uitgebannen als
„strijdig met Gods Woord", thans eindelijk contact
verkregen te hebben, om die logge, levenslooze en
beweginglooze massa te beroeren door een nieuw geluid
van blije toekomst, van geloof in 't komende, van liefde
voor de sociaal-demokratie eindelijk ook daar de onzen
te kunnen gaan tellen, die op voorbeeld en aansporing
dezer onverschrokken, hóóg-staande en ontwikkelde
vrouw het vervloekte konservatisme aan hun godsdien
stige overtuiging zullen ontschakelen, om deze te ver
volmaken met het geloof in de sociaal-demokratie.
De Schiedamsche Oranjevereeniging zal haar eerste
openbare Wijkvergadering houden met papa Smit als
voorzitter en Dr. Vinkesteyn als spreker. Het te behan
delen onderwerp is niet aangekondigd. Maar wij meenen
te kunnen verzekeren, dat de bedoeling is, in een serie
lezingen de Oranjevorsten te behandelen. De heer Vin-
kensteyn zal dan beginn n met prins Willem den Zwijger,
den Vader des Vaderlands, en als thema zal dienst
doen het volgende stuk uit de „Ban ende Edict bij
forme van Proscriptie" van 1580, waarmee Willem van
Oranje vogelvrij werd verklaard
„Om deze redenen verklaren wij hem voor een
verrader en booswicht, een vpand van ons en van
het land. Als zoodanig bannen wp hem voor
eeuwig uit al onze rijken, met verbod aan al onze
onderdanen, van wat rang of aanzien, in het open
baar of heimelijk met hem gemeenschap te houden,
hem spijze, drank, brandstof of andere benoodigd-
heden te verschaffen. Wp verguunen elkeen, hem
aan lijf of goederen te beschadigen. Wij stellen
gezegden Willem van Oranje als een vijand van
het menschelijk geslacht ten toon en leveren hem
over aan den smaad en de willekeur van een iegelijk
en geven zijne goederen aan elk, die er zich meester
van weet te maken En zoo iemand van onze
onderdanen, of een vieemdeling, vroom en edelmoedig
genoeg gevonden mocht worden om ons van deze
pest te verlossen, en hem ons dood of levend uit
te leveren, of wel hem het leven te benemen, zullen
wij hem onmiddelijk na het verrichten der daad
vijf en twintig duizend gouden kronen doen uitbe
talen en zoo hij eenig misdrijf mocht gepleegd
hebben, hoe groot ook, beloven wij, hem dat te
vergevenen zoo hij niet reeds van adel is, zullen
wij hem om zijne vroomheid tot den adelstand
verheffen."
Of ook het plan bestaat om het als reliek in veiligheid
gebrachte hoofd van den „vromen" moordenaar van
Willem van Oranje, Balthasar Gerards, in een speciale
kapel van de Schiedamsche Oranjevereeniging ter be
waring aan te vragen, en het destijds opgegeven plau
om Gerards onder de heiligen te doen opnemen weer
ter hand te nemen, zooals ons werd meegedeeld, hebben
wij niet bevestigd kunnen krijgen,
Wjj zouden evenwel in alle nederigheid willen vragen,
of het niet gewenscht zou zijn, dat de katholieken niet
te veel moe te doen om „Oranje"-herinneringen op te
wekken. Er zit een weerzinwekkende brutaliteit in dit
gesol van de katholieken met de Oranje's.
Een katholiek leider. Het Volk ontleent
aan de Duitsche Vorwarts een artikel over de gedra
gingen van een Centrumsleider in de vrome, katholieke
stad Keulen, die, wijl het Kath. Soc. Wkbl. en de
verdere katholieke „Arbeiderspers" waarschijnlijk ver
geten zullen er iets over te zeggen, wel de moeite waard
zijn even over te nemen.
Vijf dagen lang heeft een proces geduurd, dat door
zekeren heer Frans Zilkens tegen een blad is aange
vangen dat hem beschuldigd heeft zich te verrijken
door middel van zijn raadslidmaatschap. De klager is
de heer Zilkens, maar zooals dat wel eens meer gaat,
de klager is beklaagde geworden in den loop van het
proces.
Het is een meneer die als schrijver op de sekretarie
van Keulen begon en thans de grootste grondbezitter
der stad, 20-voudig millionair is. Daarnaast bankdirec
teur, bouwondernemer, fabrikant, alles op groote schaal.
Die fabuleuze rijkdommen heeft de man beginnen te
verzamelen toen hij in de tachtiger jaren door het
Centrum ia den gemeenteraad werd gekozen. Spoedig
legde hp bijzondere belangstelling aan den dag voor
alles wat bouwwerken betrof. Hij was op het stadhuis
gevreesd, tot zelfs door den opper-burgemeester, wijl
hij de leider der Centrumsfraktie in den raad wa*, en
veel verstand van alles wat bouwwerk was, had.
Een vroegere wethouder, de heer Sieberger, die het
„Tiefbauamt" (bouwwerken in den grondjf dirigeerde,
deed sensationeele medede lingen. Hij schetste de wijze
waarop Zilkens steeds meester wist te worden van de
bouwplannen, zelfs van die welke hem niets aangingen
en hoe hp dus de stukken grond waarop winst te be
halen was, wist te verkrijgen. Zelfs konkurreerde hij
met de stad Keulen zelf, wier vertegenwoordiger hij
was in den Raad. De heer Sieberger kwam tot deze
konklusie„De wijze waarop de heer Zilkens optrad
en de wpze waarop hij zijne private belangen behar
tigde tegenover de stad, zijn niet overeen te brengen
met de waardigheid van een Gemeenteraadslid."
Deze getuige vertelde dat Zilkens steeds de Cen
trumsraadsleden voor zijn belangen wist te spannen.
„Knoeierijen," vertelde de heer Sieberger voorzichtig,
„kan ik hem niet ten laste leggen, maar zijn daden
raken er aan."
Uit alles bleek dat men hier te doen had met een
meer dan gewikst man van zaken, die achter alles wist
te komen en er zijn voordeel mee deed, zonder dom
genoeg te zijn om in de termen der strafwet te vallen.
Een geval deed zich voor waarbij Zilkens den wet
houder voorstelde „in het belang der stad" bedrog te
plegen, van welk bedrog Zilkens voor de helft zou pro-
fiteeren. Meermalen had hij dokumenten die hij alleen
langs den weg van omkooperp kon bekomen.
Deze spekulapt en financieele knoeier was de genet
raai van het verkiezingsleger van het Centrum in Keulen.
In de kerk „St, Leobau" in Ehrenfeld, een Keulsche
voorstad, hangt het levensgroots portret van den pau
selijken ridder Zilkens aan den muur.
Hoe de ambtenaren over h^m dachten blijkt uit het
volgende. Een getuige zei„Ik zei tot den bouwopzie-
ner StauernagelZoolang deze wensc'a van Zilkens niet
tegen zijn zin beslist is, hebben wp ambtenaren gele
genheid om iets van den gemeenteraad gedaan te krpgen,
omdat deze voorstellen daar door Zilkens niet bestreden
worden. Hadden wp echter aan Zilkens iets geweigerd,
dan wisten wp dat hij ieder onzer voorstellen afmaakte.
Dit werd op den duur onverdragelijk."
Kortom, het groote katholieke licht van Keulen heeft
daar als een moreel laag staande geldschraper voor de
publieke opinie gestaan.
Wie echter meent dat het Centrum zich geroepen
voelt hem uit te werpen, die vergist zich. De Centrums
pers is financieel van hem afhankelijk en de Köln.
Volkszeitung heeft met alle mogelijke middelen de za
ken zoo zien te draaien dat zp den heer Zilkens moreel
vrijspreekt.
Dat zijn dezelfde bladen die bergen van leugens ver
spreiden over de sociaal-demokraten en die, als er eens
een zwart schaap in ons kamp verkeert, o zoo zedelijk
verontwaardigd zijn.
Het is hetzelfde gedoe als bij ons, waar de katho
lieke pers zelfs den moed mist om abbé Santoll's men-
schenhandel te brandmerken.
Als 't ma sr waar Is Terwijl in verschillende
Amerikaansche staten een „vrijgezellenbelasting" gehe
ven wordt, gaat de burgemeester van Fort Dodge, een
stad in den Amerikaanschen staat Iowa, nog een stap
verder, door kort en bondig te eischen, dat alle man
nelijke en vrouwelijke personen tusschen de 25 en 45
jaar, die lichamelijk en geestelijk normaal zijn, binnen
zestig dagen in 't huwelijk dienen te treden. Bij niet
vervulling van dit bevel wordt een boete van 10 tot 100
dollars opgelegd. Men zegt, dat de oude vrijsters van
Fort Dodge den raenschlievenden burgemeester dien-
zelfden avond nog een schitterende ovatie brachten.
D8 andere partij zit in zak en asch.
De staking te Rijssen. Trots alle berichten
over de staking, waar n het wordt voorgesteld alsof er
zoo zoetjes aan geen staker meer overblijft, houden de
lui krachtig voet bjj stuk. De firma ter Horst kan pro-
beeren wat ze wilmoge een enkele onder de uitge
oefende pressie bezwijken, haar vangst is toch onbe-
teekenend. Werd in 't begin aan circa 750 personen
uitgekeerd, tha-s worden nog steeds 710 personen on
dersteund. De geest blijft uitstekend, zoowel onder de
mannen als onder de vrouwen.
Reeds is in 't geheel een bedrag van f 43.000 in geld
uitgekeerd. Een bewijs dat er goed gesteund wordt.
Moge dit zoo blijven, zoo lang als 't noodig is
De Maastrichtsche kinderkazerne. De
onthullingen over den schandelijken kinderhandel van
Abbé Santal, „dnekteur" van het kinder „tehuis" van
den glasfabrikant Regout te Maastricht, worden door
héél de kapitalistische pers behoorlijk doodgezwegen.
En natuurlpk, in 't bijzonder de klerikale bladen wagen
zich niet aan dit kluifje.
Alleen de Limburger Koerier vermaakt zich de snood
heid der socialisten eruit te distilleeren. Daarihee moet
de aandacht worden afgeleid van den priester die in
kinderen handelt tot „plaatsing in het huisgezin" om
ze in de glasfabriek der firma Regout onder dak te
brengen.
In 3 dagen tpd ontvluchtten vorige week 20 jongens
aan dat priesterlijk beheerde lusthof. Er was er een
bp die sinds Januari 12 jaar is en reeds 5 maanden
bij Regout onderdak was. Dus zulke kinderen worden
reeds aan die moorddadige industrie opgeofferd.
De kleine man (Bonner geheeten) had aan z'n moeder
het volgende briefje geschreven:
Moeder
Ik laat u weten dat ik van dag tot dag geslagen
word. En ik verzoek u vriendelijk m\j mogelpk te
komen halen, want het is schandelijk, gelijk wij er
geslagen worden.
En ik ben al 5 maal gaan loopen. En ik heb
al 4 maal geschreven zonder antwoord gekregen.
Waarom komt u mp niet halen?
De jongens verklaarden overal voor te worden gestraft.
Abbé Santol slaat je altijd vlak in je gezicht, zeggen ze.
Als de jongens aan het kaartspelen zijn en ze praten
wat hard, dan komt abbé Santol en neemt hen de kaarten
af. Zondags kunnen de jongens de kaarten dan weer
terugkoopeu voor 3 cents.
Hoezeer men bevreesd is, dat de jongens wegblijven
wanneer ze naar huis gaan, kan blijken uit het feit,
dat de jongens reeds op 10 Februari (Vasten-avond)
hadden moeten naar huis gaan, doch toen werd dat
uitgesteld tot Paschen en thans is het weer uitgesteld
tot Pinksteren.
Wanneer de jongens een brief willen schrijven aan
hunne oudérs of familieleden, dan moeten zp dien brief
op den lessenaar van abbé Santol leggen. Wauneer de
brief iets bevat wat den abbé niet bevalt, wordt hij
verscheurd en niet verzonden.
Een reporter van de Gentsche Vooruit is bij de familie
Godsoul gaan kloppen en heeft met den zoon gesproken.
Deze was van 19 December naar Maastricht vertrokken
en was in het werkhuis-pensionnaat opgenomen door
priester Santol.
De jongen vertelt in het bijzijn van zijne moeder
treurige feiten over de behandeling aldaar en het over
dadig werk dat er van de kinderen geëischt wordt.
Armand is een groote sterke jongen, en op drie
maanden tpd heeft de moeder de kolossale som van
11 frank en 60 centiemen van wege het bestuur der
glasblazerij ontvangenI
Nederlandsche Congressen tegen liet Alco
holisme. Het Comité voor de Organisatie van
Nederlandsche Congressen tegen het alcoholisme deelt
mede, dat het eerste Congres bepaald is op 21 en 22
Mei 1907, in het Gebouw Tivoli te Utrecht.
De nsgenoemde onderwerpen zullen worden behandeld
door de daarachter genoemde inleiders
Overzicht der Drankbestrijding in het Buitenland.
Mej. H. W. Crommelin, Zeist.
Overzicht der Drankbestrijding in Nederland. R.
Casimir, Den Haag.
De Misdadigheid der Jeugd en het Alcoholisme. Mr.
J. A. van Hamel, Amsterdam.
De Statistiek. J. C. E. Slotemaker, Amsterdam.
De Reclame van den Drankhandel. F. U. Schmidt,
Amsterdam.
De Geneesmethoden van drankzucht Dr. H. Postumns,
Groningen.
De Drankkwestie in Tropisch Nederland. Dr. H.
Bervoets, Zeist.
De waarde van wettelijke maatregelen als middel
in den D.ankstrpd. Mr. E. W. J. G. Snijder van Wis-
senkerke, Wassenaar.
Welke taak legt de drankwet den gemeenteraden
op? Wat deden zp in dit opzicht? M. G. J. Kempers,
Harderwijk.
De organisatie der drankbestrijding. Ds. A. W. van
Wpk, Zwolle.
Men kan het welslagen van het Congres bevorderen
door als lid tot het Congres toe te treden tegen be
taling van eene contributie van f2 50 per afgevaardigde.
De leden van het Congres hebben het recht op de
toezending van een volledig stenografisch verslag van
de inleidingen en de debatten.
Aanmeldingen met postwissel van het verschuldigd
bedrag moeten worden ingezonden aan het adres van
den Secretaris-Penningmeester, Arie Willemse, Villapark
„Bosch en Duin," Soesterberg.
Den Congres-leden zullen nadere bijzonderheden om
trent het Congres, reglement van orde, stellingen en
toegangskaart tijdig worden toegezonden.
Spoedige inzending der inschrijvingen is zeer gewenscht.
De gezondheids commissie. Uit het verslag
over 1906 noteeren we 't volgende:
De commissie was dit jaar samengesteld als volgt
A: Gouka, voorzitter, Willem Beukers, Th. E. J. Kramers,
Mr. D. Lodder, W. v. d. Most Phz. en Mej. M. v. d.
Ven, leden, Dr. J. Endtz, secretaris.
De belangstelling der commissieleden in den arbeid
der commissie schijnt dit jaar iets gestegen te zijn, al
laat het vergadeiingbezoek nog te wenschen ovei. Er
werden 16 vergaderingen gehouden, 6 gewone, 6 bui
tengewone, 1 spoed en 1 openbare, terwijl 2 vergade-'
ringen niet konden doorgaan wegens te geringe opkomst.
Van de 16 vergaderingen verzuimde de heer Gouka er
1, Beukers 7, Kramers 4, Lodder 6, v. d. Most 8, v. d.
Ven 8, Eudtz geen.'
In 1906 hebben in onze gemeente 431 sterfgevallen
plaats gehad, waarvan 220 mannen en 211 vrouwen.
De sterlte bedroeg dus 14,55 per duizend.
Onder Hoofdstuk III letter D (Begraafplaatsen) wordt
gemeld dat dit onderwei p niet door de commissie is
behandeld. Dit lazen we ook r eds in vroegere verslagen;
zou het onderwerp niet eens in behandeling genomen
kunnen worden?
Onder Hoofdstuk IV (Volkshuisvesting) wordt geïllus
treerd hoe heeren particuliere bouwers bovenal specu
lanten zpn en op alle mogelijke wijzen trachten zoo
goedkoop mogelpk te bouwen om de meest mogelpke
winst te kunnen maken, ook al worden daarvan de
bewoners de dupe. Zoo wordt gemeld over de woningen
aan de Laurens Kosterstraat:
In de vergadering van 4 October deelde de
Voorzitter mede, dat hp met den Inspecteur van
Boven een bezoek had gebracht aan de in aanbouw
zjjnde woningen in de Laurens Kosterstraat en dat
