Ditjes en Datjes.
Een mooi voorbeeld.
Cw.gC. van dee Giessen Zonen.
de grootste aandeelen in de winst. Verandering kan
daarin alleen komen, indien de gemeenschap zich mees
ter maakt van die voortbrengingsmiddelen, maar de
burgerpartijen kunnen dat niet omdat zij dan zelfmoord
zouden plegenhet is de sociaal-democratie, voor wie
ook die taak is weggelegd, die ook aan dat schande
lijk onrecht en die ergerlijke ordeloosheid 'een einde
zal moeten maken.
Het kapitalisme heeft zich intusschen niet bepaald
tot de organisatie der voortbrenging in den aangegeven
vorm van strijd, uitbuiting en mededinging, het heeit
zich ook van het staatkundig gezag meester gemaakt
en gebruikt die staatkundige macht ter bevestiging
en uitbreiding van zijn macht over de voortbrengings
middelen. In Frankrijk en Amerika doet het dat in
den zuiversten vorm, dien van de burgerlijke republiek.
In de andere „beschaafde" landen heeft het kapitalisme
het met het koningschap op een accoordje gegooid en
in de grondwettelijke monarchie den begeerden staats
vorm gevonden. Burgerlijk kapitalisme en middel-
eeuwsch vorstendom beschikken nu gezamenlijk over
-de geweldmiddelen, die zij beiden voor hun voortbestaan
noodig hebben. In alle steden en dorpen hebben zij
hun dienarenijdelheid en eigenwaan telen welig in de
zedelijk verdorven burgermaatschappij en de zegen
in geld en lintjes wordt door menig eerzuchtig burger
begeerd.
Zoo zitten de burgerpartijen vast aan het op geweld
berustende koningschap en aan den door geweld ge
dragen grondwettelijken staat. Zij kunnen dus even
min den volkerenvrede grondvesten als de vorsten.
Ook voor hen zou de vaststelling van den onderlingen
volkerenvrede gelijk staan met zelfmoordzij zouden
hun kapitalistischen staat en hun kapitalistisch voort-
brengingsstelsel, dat een dergelijke staat noodig heeft,
moeten offeren. Dit kunnen ze niet. Dat zal de sociaal
democratie moeten doen.
Van de burgerpartijen hebben zich in alle „beschaafde"
landen groote en kleine groepen van „radicalen" afge
scheiden. In Nederland noemt men die tegenwoordig
vrijzinnig-democraten. Deze radicalen hebben den moed
gehad te erkennen, dat het met de burgermaatschappij
en den burgerstaat verkeerd gaat. Maar zij hebben
den moed gemist om sociaal-democraat te worden. Zoo
willen zij wel den grondwettelijken staat demokratisch
maken, de oorlogslasten verminderen, streven naar op
heffing der oorlogen enzMaar het burgerlijk voort-
brengingsstelsel efi de burgerlijke grondwettelijke staat,
die noodzakelijkerwijze tot vorstelijk en kapitalistisch
conservatisme dwingen en niet buiten steeds grooter
wordend geweld kunnen, worden ook door de radicalen
aanvaard. Vandaar dat al hun praktische arbeid steeds
mislukking moet wezen het radicale ministerie Clémen-
ceau in Frankrijk is een overtuigend voorbeeld van de
noodgedwongen mislukking van het radicalisme.
En toch zullen alleen ultra-militaristen en ultra-
vorstendienaren en enkele uiterst hondsch aangelegde
menschen den gewapenden vredestoestand en de gewel
dige oorlogen van thans verdedigen. Maar nergens
dan onder de sociaal-democraten kent men een zekeren
weg om tot den vrede te komen, tot den onderlingen
volkerenvrede en den onderlingen menschenvrede.
Waarom de vorsten met hun hoven en diplomaten, en
waarom de burgerpartijen nooit een dergelijke vrede
kunnen grondvesten, hebben wij uiteengezet.
De sociaal-democratie zal dien vrede wel kunnen
brengen, juist omdat zij geen ander einddoel heeft en
omdat zij den moed heeft te erkennen, dat daarom de
opheffing noodig is van het monsterverbond van koning
schap en kapitalisme, dat zi h alleen door militair ge
weld weet te laten voortleven. Zoodra er geen koning
schap meer zal zijn, zal het militaire geweld, waarop
dat koningschap steunt, kunnen verdwijnen. Maar de
opheffing van het koningschap alleen is niet voldoende,
zooals ook Frankrijk en Amerika bewijzen. Ook de
grondwettelijke burgerstaat als staatkundige macht tot
verdediging en versterking van het burgerlijk (kapita
listische) voortbrengingsstelsel moet verdwijnen en plaats
maken voor een grondwettelpke socialistischen staat
waarin niet de belangen van een ergerlijk voorbrengings-
stelsel zooals het burgerlijke worden gereglementeerd
en verzekerd, maar de belangen van de gansche ge
meenschap het eenige voorwerp van staatszorg zp.
En ook dat is nog niet voldoende, om den vrede te
verzekeren. Ook het geheele burgerlijke voortbrengings
stelsel moet vervormd en vervangen door een voort
brengingsstelsel alleen ten bate der geheele gemeen
schap. Als dat er is, dan zal er geen ander doel voor
de voortbrenging méér zijn dan de geheele gemeen
schap zoo volledig mogelijk te voorzien van alles wat
natuur en techniek samen kannen voortbrengen en de
werkers in de voortbrenging, werkers geworden in
dienst der gemeenschap, gelijkelijk met alle verbruikers
in die voordeelen te doen deelen.
Strijd van eigenaars der voortbrengingsmiddelen tegen
de verbruikers der voortgebrachte waren is dan niet
meer mogelijk, want die eigenaars en die verbrnikers
zijn dan dezelfde personen.
Strijd van eigenaars der voortbrengingsmiddelen is
dan ook niet meer bestaanbaar, want die eigenaars
zijn de gezamenlijke volkeren, de internatiouale ge
meenschap.
En wanneer alle „beschaafde" landen tot deze socia
listische voortbrengingswijze zijn gekomen, dan is ook
strijd tusschen de volkeren onderling uitgesloten, want
de socialistische staten zullen dan niets anders zijn
dan de regelaars en administrateurs van een voort
brenging ten bate der geheele gemeenschap.
Eerst dan zijn er geen redenen voor vorstelijke of
burgelijke staten-oorlogen meer en geen redenen meer
voor strijd der menschen onderling om groote brokken
uit de opbrengst der voortbrenging.
Eerst dan zijn er de werkelijke grondslagen voor
een onderlingen volkeren- en menschen-vrede.
Hoog schittert ook dit ideaal der sociaal-democratie
boven de strijdende legers van het internationaal prole
tariaat. En bezielend werkt het bewustzijn, dat iedere
voortgang der sociaal-democratie de menschheid een
stap nader brengt bij de verwezenlijking ook van' dit
ideaal. Makkers, al ons kleine, dikwijls weinig ver
heffende werk, draagt bij tot de verwezenlijking van
zulke heerlijke doeleinden.
Moed, makke:s, en volharding! Wjj vervallen een
menschheid-bevrijdend, menschheid-verheffend werk
De werkstaking der scheepswerfarbeiders van de heeren
C. van der Giessen Zonen, te Krimpen a. d. IJsel is
geëindigd. Geëindigd op een wijze, die vele wel gehoopt,
doch niet zoo spoedig verwacht hebben.
Gaf de patroon in 't begin der staking te kennen,
van onderhandelen niet te willen weten, thans is door
het krachtig optreden der werklieden verkregen, dat de
organisatie door de heeren van der Giessen volkomen
is erkend.
Was de toestand voor de staking zoo, dat de loonen
voor volwassen arbeiders varieerden van 12 tot 18 cent,
terwijl er van het stukwerk, wanneer er door het jachten
wat veel was oververdiend, steeds een belangrijk deel
werd ingehouden, thans is daarin overal verbetering
gekomen.
Laat ons thans eens nagaan welke de verbeteringen
zijn, die door deze staking aan de patroons zijn afge
dwongen.
In de eerste plaats is tusschen de heeren Van der
Giessen en den Metaalbewerkersbond. het volgende con
tract gesloten:
Ondergeteekenden verklaren overeengekomen te
zijn, eenerzjjds de heeren C. van der Giessen
Zonen, anderzijds het hoofdbestuur van den Alg.
Ned. Metaalbewerkersbond, dat met ingang van 1
Augustus 1907 het uurloon van diegenen onder het
personeel, die meer dan 5 cent per uur verdienen,
met 1 cent per uur wordt verhoogd; terwijl voor
hen wier loon minder is dan 5 cent, deze verhooging
V, cent zal bedragenen dat telken jare op 15
Januari door patroons en vakorganisatie gezamenlijk
opnieuw de uurloonen zullen worden herzienterwijl
voor de klinkers het volgende tarief is vastgesteld
klinkers van 3/8 nagels f 7.
- 10.-
T) 'V16 11-
- 13.50
alles per duizend.
Voor den Metaalbewerkersbond,
W. F. Dekkers.
Ziehier dus na een strijd van belrekkelijk korten duur,
de volledige erkenneng van den Bond, als gelijk berech-
tigde, verkregen.
Verder zijn nog de volgende verbeteringen verkregen
De uitbetaling van het stukwerkgeld zal niet meer
in kroegen worden gedaan, zooals tot heden, trots het
protest der werklieden, altijd geschiedde, maar de af
rekening daarvan zal voortaan plaats hebben op het
kantoor.
Dit is een punt, waarover de patroons meermalen
door de afdeeling van de Ned. Vereeniging tot Aschaffing
van Alcoholh. Dranken zijn aangeschreven, terwijl van
dat schrijven nimmer notitie is genomen.
Het bijgaand stelsel, het dragen van de zware ijzeren
platen naar de plaats waar ze moeten worden bevestigd,
en dat wekelijks 7 a 8 uren arbeid van het geheele
personeel voidert, zal voortaan worden betaald. Tot
heden werd dit op beide werven, De Hoop en De Nijverheid,
niet betaald.
Het tarief voor allerlei aangenomen werk wordt, ook
weer in overleg met den Bond, herzieD.
Het loon van de beide machinisten, waarvoor dooi
den Bond f 0.75 verhoogirig was gevraagd, is door de
patroons met fl verhoogd.
Ook bestond er aan de werven een ziekenfonds met
verplichte deelname, waaraan door allen moest worden
gecontribueerd, terwijl bovendien daarvoor van het over-
geld 2 procent moest worden gestort.
In dit fonds hadden de werklieden nimmer eenige
zeggenschap. Thans zal dit fonds door den patroon met
boeken en kas en alles worden overgedragen aan de
afdeeling. Volgens de heeren Van der Giessen is er
ongeveer f160 in kas.
De patroon zelf erkende, dat een ziekenfonds, waarin
de werklieden geen medezeggingschap hebben en waarop
door hen geen controle kan worden uitgeoefend, niet
deugt. Ten slotte zei hijdaar heb je 't, 't heele ding
Wij schreven hier boven, „een mooi voorbeeld." Et
niet ten onrechte. Waar w(j zien de voordeelen, dit
behaald kunnen worden, bij organisatie, bij eensgezind
optreden, moeten den arbeiders toch wel de oogen opet
gaan. Ook hier in Schiedam. Of hebben de werklied®
het hier zoo goed? Zuchten zij ook niet onder het jut
der ijzerkoningen? Hoort men niet dagelijks klachtei
over fabrieken van Landman, Vincent e. a.? Gij die zot
nauw verwant zijt aan de werklieden a. d. Lek, volg:
hun voorbeeld. Organiseert u! Gij die dagelijks 11 nut
moet werken voor een loon, te klein om in de aller
noodigste levensbehoefte te voorzien. Zegt toch niet
langer, het geeft toch niets.
En gfl leden van den Bond, op uw rust de taak on
uw medearbeiders te overtuigen het nut van organisatie
Allen moet er op worden gewezen, welke voordeelei
de Bond weet te behalen voor de arbeiders, dooi
onderhandeling als het kan, door staking als het moet
Men moet niet denken, dat men maar behoeft te staken
en de voordeelen dan maar voor het grijpen zijn. Neen,
er is noodig een flinke organisatie.
Het is noodig het wantrouwen te laten varen ei
allen onderling elkaar krachtig te steunen. Wij hopen dal
het voorbeeld gegeven door de werkers aan de Let
vruchten moge dragen.
Leve de Organisatie! D.
Ook eei slimmerd!
Als een curiositeit bij de herstemming voor dei
Gemeenteraad in Middelburg, valt nog te vermelden,
dat een kiezer, die naar 't schijnt niet gaarne een
socialist in den Raad zag, op zijn stemkaart schreef
„geen socialist". Zou die stumperd nu uit haat tegei
de sociaal-democraten zoo in de war geweest zijn, dat
hij niet besefte dat juist door zoo te handelen als hj
deed, hij meewerkte om een „Socialist" verkozen te
krijgen? Op z'n stemkaart zal vermoedelijk wel het
blokje van onzen tegencandidaat zwdrt gemaakt zijn en
door zjjn bijschrift maakte hij juist z'n eigen stem, die
tegen den socialist moest getuigen, ongeldig..
Wat 'd slimmerd toch!
In „Ons Streven", orgaan van den Algem. Ned.
Dienstbodenboud wordt het volgende uit Schiedam ter
kennisse gebracht. De dienstbode van mej. Z. aan de
Hoofd(laan)(straat) aldaar krjjgt iedere 14 dagen het
aardige karweitje om uit het zolderraam (nota bene de
derde verdieping) de ongeveer 2 meter hooger gelegen
dakljjst schoon te maken, zonder andere steun dan 2
handen en voeten.
De inzendster vraagt: wanneer zoo'n meisje een on
geluk krijgt, aan wien de schuld?
De redactie van „O. S." voegt er aan toe:
Grootendeels ligt de schuld dan aan het dienstmeisje
zelf. Gevaarlijke arbeid, zooals bovenstaande en ook,
uit het raam zittende, de ruiten schoon te maken enz.,
zooals wjj nog maar al te dikwijls dit door dienstmeisjes
zien gebeuren, mag beslist door het meisje geweigerd,
worden. Het mag niet door onze werkgeefsters als dienst
weigering aangemerkt worden. Zeker ook is er schuld
aan de zijde van mej. Z., wanneer haar dienstmeisje
op die manier een ongeluk krijgt. Maar w\j weten im
mers allen, hoe weinig velen onzer werkgeefsters om
een arbeiderskind geven, en aangezien wy zelf bij een
ongeluk de meeste risico lijden, moeten wij ook zelven
zooveel mogelijk ons voor ongelukken vrijwaren en wei
geren daarom dergelijken arbeid te verrichten.
Dienstboden die dit lezen zullen dit zeker wel ter
harte nemen. Zou hier geen kans zijn voor oprichting
van een Afd. van den Alg. Ned. Dienstb.bond, of bestaat
hier ter stede soms nog een afdeeling?
Red. Moker.
Zoo gaat het goed. In de „Nieuwe Schiedam-
sche Courant" schrijft een inzender iets over de Lees-i
bibliotheek van het Volkshuis. Na betoogd te hebben
dat deze bibliotheek voor een katholiek geen goeds kan
bevatten, hoewel hij het niet weet, brengt hij ter sprake
de wenschelijkheid van zoo'n instelling voor den R. E
Volksbond.
De reden daartoe is dat de inzender wel gelooft dat;
er druk gebruik van de leeszaal gemaakt wordt en:
dan zal de vrijzinnige partij in Schiedam de chris
telijke in ontwikkeling spoedig overtreffen. Daartegen
is één middel am te wendenden Katholiek op hetzelfde
pijl van ontwikkeling te houden als zijn vrijzinnigei
broeders.
Ja, als 't mogelijk is hooger nog.
Dit plan juichen wij ten zeerste toe. Het bespoedigt,
ons om te karnen tot het Socialisme
Wanneer de R. K. Volksbond er gehoor aan zal ge
ven, hopen wij dat de katholieke arbeiders er de noodige
ontwikkeling ruimschoots zullen vinden.
Het komt dan gewis en zeker der sociaal-democratie,
ten goede.
Wfi curs. Red.
