Ditjes en Datjes.
De Kiesrechteisch.
Yan alles wat.
inkomsten zjjn er doorgaans op uit om flink te laten
zien dat ze veel kunnen verteren en komen dan, de
rijken nadoende, tot een leefwijze, die al niet veel eer
biedwaardiger is als die der meeste rijken, mannen zoo
goed als vrouwen. En de middenstanders met kleinere
inkomsten zyn er in doorsnee al niet beter aan toe dan
de meeste arbeiders; dikwjjls hebben ze het zelfs nog
harder.
Zoo vinden wjj in de burgermaatschappij nergens als
regel de omstandigheden, die noodig zijn om een ge
zinsleven te doen ontstaan waarin de ouders het „gezag"
kunnen hebben dat natuurlijkerwijze voortkomt uit hun
verstandelijke en zedelijke ontwikkeling en uit hun
geestelijken en gemoeds-omgang met hun kinderen. En
als de burgermaatschappij door middel van haar kerke
lijke en andere woordvoerders dan toch het ouderlijk
gezag beweert hoog té houden, dan wenden wjj ons met
weerzin van zulke huichelarij af.
Wij ontkennen geenszins, dat ook in onze door en
door bedorven burgermaatschappij wel eens omstandig
heden voorkomen, die een werkelijk goed gezinsleven
mogelijk maken, maar wij weten ook dat zulke uitzon
deringen zeldzaam zijn als oasen in een woestijn en
dat de burgermaatschappij bovendien met zekere min
achting op zulke gezinnen neerziet.
Nu is een der sociaal-democratische doeleinden, de
burgermaatschappij zóó te revolutioneeren, dat een
wezenlijk goed gezinsleven regel is. Wij willen regel
en orde brengen in de geheele wijze en in het geheele
doel der voortbrenging en der verdeeling van het voort
gebrachte; wij weteD dat die regel en orde overvloed
van het voortgebrachte aan alle menschen zonder onder
scheid zal brengen, de verrijking van den een ten koste
van de verarming van den ander zal doen ophouden
en alle menschen zonder uitzondering in de gelegenheid
zal stellen zich met eigen ontwikkeling en met zijn
eigen gezinsleven behoorlijk en overvloedig bezig te
houden; en wjj weten dat zonder dien regel en orde
dat alles niet mogelijk zal zijn.
In het gezin zal men dan een werkelijk gezinsleven
krijgen, iets wat nu slechts in naam bestaat. Trouwen
zal niemand dan meer doen of nalaten om geldelijke
of familieoverwegingen. Het huwelijk zal dan evenmin
geldelijke voordeelen of geweldige geldige zorgen bren
gen zooals dat nu het geval is. En tengevolge eener
betere opvoeding zullen er „betere" ouders komen. En
wanneer dan na veel revolutie in allerlei afzichtelijke
maatschappelijke zeden en gewoonten van thans de
ouders ook werkelijk begrip van opvoeding, karakter
vol ming enz. zullen hebben verkregen en in hun gezin
ook geheel voor en met hun kinderen zullen kunnen
leven,dan is het ouderlijk gezag daar, zooals wij
ons dat voorstellen: berustend op de ouderbekwaamheid
der ouders, op hun geregelden omgang met hun kinderen
en op de onderlinge genegenheid der gezinsleden.
De verscherping van den klassenstrijd onzer dagen
is oorzaak ook van de vooropschuiving van het kies-
rechtvraagstuk. Hoe verder het kapitalistische voort-
brengingsstelsel zich ontwikkelt, des te vollediger wordt
ook de staatkundige macht van het kapitalisme. Maar
bij dien vooruitgang in ontwikkeling groeit ook het
verzet tegen het kapitalisme zoowel in zijn economischen
vorm als in zijn staatkundigen. En steeds duidelijker
worden de eischen van verandering in den staatsvorm,
de eischen van de in den klassenstrijd verdrukte ar
beidersklasse. Dat staat de burgerpartijen natuurlijk
niet aan, vooralniet aan dat deel daarvan dat een
democratische verandeüng in den staatsvorm voorstaat
zooals bijv. de vrijzinnig-democratenwant zelfs de
vrijzinnig-democraten willen den klasseneisch van de
staatkundige hervorming niet erkennen en vinden daarin
veel buitensporigs. Maar de snel groeiende arbeiders
beweging laat zich aan die burgerlijke meeningen weinig
gelegen liggenen wanneer democratische partijen
zooals de vrijzinnig-democratische van de (ook staat
kundige) klasse-eischen der arbeiders niets willen weten
dan keert de arbeidersbeweging zich ook van die
(democratische) burgerpartijen af en gaat alléén, zonder
anderer hulp, haar eigen weg.
Zoo gaat het ook met den kiesrechteisch. In wer
kelijkheid was oorspronkelijk de eisch voor algemeen
kiesrecht een eenvoudige rechtseisch van de 'burgerij
tegenover den middeleeuwschen staat met zijn wettelijke
overheersching van adel en geestelijkheid. De burgerij
eischte van de regeerende klasse van vorst, adel en
geestelijkheid een aandeel in het bestuur en meende in
den grondwettelijken staat met een „volksvertegen
woordiging" den besten waarborg te vinden voor vol
doende behartiging harer belangen. In landen zooals
Frankrijk, waar het burgerlijk voortbrengingsstelsel
reeds tegen het eind der 18e eeuw een begin van
klassescheiding had gemaakt, werd daarom de in theorie
gestelde eisch van algemeen kiesrecht voor alle burgers
in de praktijk der Fransche republiek niet doorgevoe d.
Maar het uitgesloten deel der burgerij bleef vasthouden
aan den theoretischen eisch. En in sommige landen
kwam daardoor ten slotte algemeen kiesrecht, gebracht
door de burgerij zelve. In een groot aantal landen,
ook in Nederland, heeft de burgerij evenwel nooit
haar oorspronkeljjken theoretischen rechtseisch van al
gemeen kiesrecht willen doorvoeren en zijn er altijd
groepen van burgers geweest, zooals nu in Nederland
de vrijzinnig-democraten, die dien oorspronkelijken eisch
blijven stellen.
Maar hoe langer de burgerij de doorvoering van het
algemeen kiesrecht uitstelt, des te sterker maakt de
tegenwoordige klassenstrijd de arbeidersbeweging en
des te meer wordt de eisch van algemeen kiesrecht
een politieke eisch der georganiseerde arbeiders, des
te meer gaat deze eisch uit de handen der „vooruit
strevende" burgerpartijen over in die van de georga
niseerde arbeidersklasse. En zeer natuurlijk is het,
dat daarom de regeerende burgerklasse steeds minder
lust krijgt om het algemeen kiesrecht in te voeren.
De liberalen achten daarom de vrijzinnig-democraten
gevaarlijk. De katholieken hebben daarom de kies
rechtkwestie begraven in de sombere kelders van hun
middeleeuwsche hiërarchie. En de anti-revolutionairen
hebben zells in Patrimonium de kiesrechtkwestie ver
donkeremaand door ze in handen te stellen van een
werkefooze commissie. i
Zoo verdwijnt de kiesrechtseisch uit alle burger
partijen, al komt hij nog op allerlei burgerlijke pro
gramma's voor. Niet lang meer zal het duren of alleen
de sociaal-democraten en de georganiseerde onafhanke
lijke arbeidersmassa's zullen hem stellen. En dan zal
de georganiseerde arbeidersklasse door eigen macht
ten slotte het algemeen kiesrecht nemen, zooals ze in
Oostenrijk deed.
Intusschen is deze geschiedenis van den algemeen-
hiesrechtseisch een prachtige bijdrage tot de staatkundige
ontwikkeling van den klassenstrijd en met genoegen
wijzen wij daarop. Zulke voorbeelden zijn buitengewoon
leerzaam. En de verwording der burgerpartijen,
ook hieruit blijkende, is voor ons een verblijdend
verschijnsel.
Te 's-Hertogenbosch is een Katholiek Sociaal Congres
gehouden, dat onder het algemeen teeken van den
klassenstrijd stond. Openlijk werd natuurlijk van geen
klassenstrijd gesproken en op allerlei wijze werd zells
de klassenstrijd ontkend. Maar in de debatten en zelfs
in enkele besluiten (bijv. omtrent de noodzakelijkheid
van algeheel wettelijk verbod van vrouwenarbeid in
fabrieken) kwam de klassenstrijdende arbeider overal
voor den dag.
Alle moeite door de geestelijkheid tot heden gedaan
om terwille van de der rijken afhankelijke kerk den
klassenstrijd buiten de katholieke arbeidersorganisaties
te houden bljjkt tevergeefs te zijn geweest. De ontwik
keling der omstandigheden loopt ook dit geestelijkheids-
werk ondersteboven.
Het gaat goed zoo.
De strijd in de R.K. Kerk tusschen een vooruitstre
vend gedeelte, dat de opleiding en de theologische we
tenschap in de kerk op de wetenschappelijke hoogte van
onzen tjjd wil brengen, en een conservatief gedeelte,
dat in het meest starre behoud van bestaande instel
lingen en opvattingen het eenige heil voor de kerk ziet,
is in Duitschlaud en Oostenrijk in lichtelaaie uitgebro
ken. Na Frankrijk nu Duitschland en Oostenrijk. Zoo
ondergraaft een der meest reactionaire overblijfselen
uit de Middeleeuwen zijn eigen fundamenten. Een toe-
tejuichen gebeurtenis voor leder, die het duistere werk
der zwarte kerk verfoeit.
Zoo moest het hier ook wezen. Op het
Int. Congres te Stuttgart deelde Bebel mede dat de
Duilsche Partij in een jaar met 146.000 leden was
toegenomen.
Van een goeiê bekende voor de Schie
dammers. Het volgende knippen we uit De
Bondsbanier
Van een „Arbeidswillige."
De lezers van De Bondsbanier zullen zich zeker nog
wel herinneren de staking bij den tafelmakerspatroon
C. J. J. de Bus, Sleutelsteeg 3, welke circa 18 weken
duurde. Deze staking ging verloren, g-rootendeels dooi
de laffe houding van den beruchten arbeidswillige, of
liever onderkruiper W. Schellevis.
Die kent ge wel, nietwaar?
Nu, deze Schellevis heeft deze week kunnen onder
vinden dat ondank is 's werelds loon. Vóór deze staking,
de heer De Bus een middel aan de hand gedaan heb
bende, om de knechts voor minder loon harder te laten
werken, was Schellevis spoedig „het ventje". Tijdens
de staking speelde hij zijn verradersrol, waardoor hij bjj
De Bus in aanzien kwam, doch bij elk weldenkend
mensch in aanzien daalde, zoo zelfs, dat vele welke
hem kennen, hem verachten.
Aan de staking kwam echter een einde Waar de
patroon eerst blij was dat hij met het minderwaardige
werk van S. geholpen was, wilde hjj nu goed werk
hebben. Alhoewel S. eenige jongens ter beschikking
had, welke mede het brood voor hem verdienden, was
hij niet in staat dat werk te leveren wat de ex-stakers
presteerden, zoodat het spoedig in de gaten liep en het
al heel gauw bleek dat de patroon hem weer kwijt
wilde. Deze week is het dan ook g beurd. De Bus,
beu van het knoeiwerk zijnde, gaf hem van deze week
zijn coDgé. Hoewel niemand iets kwaads toewenschende,
meen ik toch te moeten zeggen, dat hjj dat aan ons
verdiend heeft en deze les hem zal opfrisschen.
Daar staat hij nu die met een staal voorhoofd alles
durfde trotseeren om zjjn patroon, zijn geëerbiedigde
patroon te helpen. Hjj die zich durfde beroepen op Gods
hulp om onze zaak te verraden, wiens vader dorst
spreken van zijn „rechtgeaard zoon" die nooit zou
staken, want wie niet werkt, zal niet eten
Vliegt je het schaamrood niet naar de kaken, als je
aan die dagen terug denkt? Toen liet je om de politie
wagen verzoeken om toch maar te kunnen blijven werken
in het belang van je patroon en tot schande voor je
zelf. Genoeg er over. De arbeiders zullen in dit geval
weer zien, en Schellevis is ook arbeider, zij zullen zien
dat de patroon óók genoeg krijgt van de diensten hem
in tijd van nood bewezen en dat hij zoo gauw zjjn
portemonnaie of brandkastbelang gevaar loopt, hjj ook
die dienstdoeners of onderkruipers niet ontziet, maar
ze even goed aan den honger prjjs geeft. Aan ons de
taak om den patroon dit te beletten, door ons allen te
vereenigen, zoodat wjj als één man ons recht zullen
verdedigen, vooral in die dagen, dat het zoo hard noodig
is. De tafelmakers zullen goed doen S. in de gaten te
houden. Wij toch kennen hem te goed.
W., ex-staker.
Wij kunnen hier niets anders aan toevoegen als dat
hij „zn verdiende loonheeft gekregen. De onder-
kruipers-bootwerkersdenken hier maar eens over daar
het met hun precies zoo zal gaan.
In de Schiedaamsche Courant vonden wij de volgende
advertentie
De kinderen van school G. Mauritsstraat, worden
verzocht morgen (Woensdag) middag 2 uur, in het
Vereenigingslokaal aan de Broersvest te komen
om OraDje liederen te leeren zingen.
De klacht door Job Schellevis geuit, die het zoo diep
betreurde dat onze kinderen inplaats van heerlijke va-
derlandsche liederen, niet anders kunnen zingen dan
van bokkie, bokkie bè! en andere straatmoppen, (of
hij gesproken heeft van Weg met de Socialen weten
wij niet) heeft bepaald geholpen.
Dat het bepaald niet erg voor de wind gaat, blijkt
weer uit de Sch. Courant, waarin den heer. J. v. d. Hout
meldt dat hij bedankt als lid der Oranje vereeniging.
Als argument geeft hij aan dat hij zich niet kan ver
eenigen met de wjjze waarop de kinderen feest zullen
vieren.
Prosit
Van de Kamer van Arbeid voor de Bouwbedrijven
kregen wij namens „beide Kamers" een stukje ter
plaatsing.
In 't kort zullen wij het hier weergeven. Bij de b6ide
Kamers van Arbeid was een schrijven van de Oranje-
vereeniging ingekomen, verzoekende medewerking te
willen verleenen om aan de patroons te verzoeken hun
personeel de 31e geheel of gedeeltelijk vrij te geven.
Hoewel de Kamers meenden dat het niet op hunnen
weg lag om dat verzoek in te willigen, hebben z\j het
toch maar gedaan.
Waarom? omdat het voor OiaDje is. Was er een
dergelijk verzoek voor de 1 Meidag ingekomen hun
advies had anders geweest.
Een volgende maal komen wij hier nog wel op terug.
Concert „Voorwaarts". Naar ons ter oore
kwam, zal op het concert door de arbeiders-muziekver-
eeniging „Voorwaarts" Woeosdag 4 September voor
„Flardinga" te geven, de arbeiders-zangvereeniging
„De Stem des Volks" hare medewerking verleenen.
Zoo dit gerucht waar is, dan zal het concert er zeker
niet in aantrekkelijkheid op achteruit gaan.
Na de vacantie. Ziezoo, zoo zachtjes aan ko
men onze „gegoede" medeburgers, die aan de boorden
van den alouden Rijn, of op een mooi plekje in ons
eigen dieibaar landje, hunne vacantiedagen doorbrach
ten, druppelsgewijs hunne „winterkwartieren" weer op
zoeken,
Mochten onze lezers het niet weten dan zij hun gezegd
dat zoo'n reisje dient in de eerste plaats om uit te
rusten van de vermoeienissen en beslommeringen waar
mede men een geheel jaar bezocht is geweest.
Dat is noodig, moet u weten, om het evenwicht des
menschen zenuwen weer te herstellen.
En vervolgens om nieuwe en frissche krachten te ver
gareu voor den verderen arbeid die straks bij de thuis
komst op ons ligt te wachten om gedaan te worden.
En lang daarna wordt er dan nog gelikkebaard over
de heerlijke genoegens, gesmaakt in die dagen
Maar, dan moet ge arbeider zijn, die geproefd heeft
het leed en de achteruitzetting waaronder hij en zijn
klassegenooten gebukt gaan; die aan den ljjve heeft
ondervonden wat het zeggen wil geheel en al van zp
x
