VERKIEZINGSNUMMER.
No. 31.
ZATERDAG 28 September 1907.
7e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij,
Stukken yoor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Schiedam.
Afdeelingsnieuws.
De Kamerverkiezing.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj vooruitbetali
franco per post 30 cent j J y
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie en Administratie
Gebouw „CONSTANTIA", Hoogstraat.
Spreekuur voor de Redactie:
's Woensdagsavonds van 71/i—81/3 uur.
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Eiken Zaterdag is dit blad verkrijgbaar:
Nieuwsticht N. Z. 32.
Groote Markt 3.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Het volgend nummer van De Moker zal een verkie
zingsnummer zijn. Partijgenooten, zendt daarom uw
bjjdragen in dicht en ondicht in bjj de redactie (vóór
Woensdagmorgen 12 unr) en uw steunpenning bij de
administratie van De Moker. De Redactie.
Advertentiën voor dit verkiezingsnummer worden tjjdig
ingewacht. De Administratie.
Wij verwezen naar achterstaande advertenties over
de vergaderingen van de afdeeling en van De Zaaier
en dringen er bij de partijgenooten op aan niet alleen
beide vergaderingen bij te wonen, ook de Openbare
Vergadering van „De Zaaierna afloop van onze
h.h. vergadering.
Partijgenooten en geestverwanten, die kinderen hebben
van 15—18 jaar, wordt verzocht deze te zenden naar
de vergadering van jonge arbeiders(sters).
Het Bestuur.
Partijgenooten en geestverwanten, hebt gij al inge-
teekend op onze Arbeiders-ScheurkalenderZooniet,
dan kunt n bij P. Ooms, H. P. Bakker, K. Busscher,
A. Kip en bij ondergeteekende terecht.
Denkt er om, kameraden, in de woningen der pro
leten mag deze kalender niet ontbreken.
Voor den Brochurenhandel,
Kreupelstraat 22. M. J. VAN DIJK.
P.S. Verschillende brochures zijn nog voorradig.
Adressen voor het Jaarboekje der S. D. A. P.
Muziek- en zangvereenigingen, die op ons standpunt
staan, d. w. z. er daadwerkelijk toe meewerken om muziek
en zang dienstbaar te maken aan de economische en
politieke ontvoogding der arbeidersklasse, en er prjjs
op stellen, dat hun naam en adres in het Arbeiders
jaarboekje voor 1908 wordt opgenomen, wordt verzocht
daarvan vóór 8 October mededeeling te doen aan den
brochurenhandel der S. D. A. P. te Amsterdam, Keizers
gracht 378. (Het Volk).
Cursus van den Schied. Bestuurdersbond.
De deelnemers aan dezen cursus zullen nader bericht
over den datum van aanvang ontvangen, zoodra het
Gemeentebestuur de toegezegde zaal zal hebben aan
gewezen. Het Bestuur.
De strijd om den kamerzetel voor het kiesdistrict
Schiedam is bjj de burgerpartijen ontaard in een ware
herrie- en ruzie-makerij, waarbij naar staatkundige
beginselen niet meer wordt gevraagd, waar alles neer
komt op een jaloersch, naijverig, duiveisch gevecht om
de buit. Het eerste ernstige woord moet van burgerlijke
zijde over deze verkiezing nog worden gesproken. Er
is gekonkeld, geïntrigeerd, berekend, gespeculeerd. Men
heelt geteld, opgeteld en algetrokken, vermenigvuldigd
en gedeald. Maar over het landsbelang, over de kracht
van eigen beginselen, over de groote vraagstukken van
onzen tijd is met geen woord gerept. Men kan zich
de politieke ontaarding onzef burgerpartijen niet in een
helderder licht wenschen dan zij nu te Schiedam is
verschenen.
Beginnen wij met de vrijzinnigen. Een districts
organisatie hebben 'deze niet En de plaatselijke orga
nisaties hebben slechts onvoldoende gezag. Van eenige
behoorlijke samenwerking der plaatselijke organisaties
is geen sprake. En ten overvloede stoort een deel
der vrijzinnigen zich in 't geheel niet aan de bestaande
organisaties. Dat bij een dergelijken anarchistischen
toestand ook van een regelmatige candidaatstelling geen
sprake kan zjjn, ligt voor de hand. Het doode toeval,
het geïntrigeer van een socJteitsclubje en niets anders
beslist. Geen wonder dan :ook, dat van de zijde van
eenige vrienden van.den hier Versteeg, die diens val
als lid der Provinciale Staten voor niet minder dan
een wereldonteerende gebeurtenis beschouwen, reeds
spoedig lijsten konden worden rondgezonden ter aan
beveling van hun gevallen 'vriend. De georganiseerde
liberalen, staande onder dè onvaste leiding van den
heer de Groot en oprukk-nde (ot lieverstilzittende)
onder den rose vlag der vrjjzinnig-democratie, waren
over die tuchtelooze lijstrondzending hoogst verbolgen.
Maar ze deden niets. Ze wachtten. Intusschen waren
de Overschiesche vrijzinnigen ook gaan overleggen.
De candidatuur van den heer Versteeg leek hun nog
zoo gek niet, want in Overschie, o meneer, daar zjjn
ze zoo conservatief, als je daar met een vooruitstrevend
mensch komt, dan vang-je bot. De Overschiesche vrij
zinnigen vonden dus den heer Versteeg, die in 't ge-
heele district als een onvervalschten conservatief be
kend staat, een besten candidaat. Ze stellen zich in
verbinding met het bestuur der vrjjz.-dem. kiesvereeni-
ging Schiedam. Dat bestuur zei, zonder de leden zijner
kiesvereeniging te raadplegenga je gang maar. Zoo
werd de heer Versteeg de candidaat der Ovi-rschiesche
vrijzinnigen, „na gepleegd overleg met het bestuur van
„Schiedam Maar toen te Schiedam. (Over Vlaar
dingen zal onze Vlaardingsche redactie wel het noodige
zeggen). De vrijz.-dem. kiesvereeniging, die bij de
laatste raadsverkiezing zoo moedig democratisch was
geweest, hield tea langen leste een vergadering van
30 leden, zegge 30, en besloot met 26 stemmen tegen
4 blanco, dea heer Versteeg candidaat te stellen. Dat
geschiedde uit berekening, uit teltaktiek. Met den
heer Versteeg denken de vrijzinnigen tenminste nog
eenige kans te maken; zij hopen op stemmen van de
Groote-Kerk-partij waar de heer Versteeg toch eigen
lijk bjj hoort, rekenen op de stemmen der conservatief-
liberalen, speculeeren op het anti-clericalisme-vóór-alles
van de overige vrijzinnigen en tellende en speculeerende
komen zij dan tot de mogelijke kans dat Jhr. de Geer
er niet ineens zal komen.
Treurig, diep treurig, is dit vrijzinnige gekonkel en
geknoei. De heer Versteeg is alleen gesteld, omdat men
meent, met hem eenige kans te hebben om den kerke-
lijken candidaat eruit te houden. Hij is de spiering
waarmee de kabeljauw moet worden gevangen. Dat
de heer Versteeg in 't geheel geen politieke figuur is,
kon de vrijzinnigen niet schelen. Dat de heer Versteeg
in 't minst geen politieke kracht is, was hun onver
schillig. Ze hebben hem in de kiesvereeniging Schiedam
zelfs den geweldigen blunder laten slaan (politieke
onhandigheid, uw naam is van Meursom zich voor
stander van „algemeen kiesrecht" te verklaren, hem,
den bekenden ond-liberaal, den beslisten conservatief!
Alsof er iemand in heel Schiedam is, die den heer V.
op grond van die verklaring voor een vooruitstrevend
man zal houden en er iets anders in zal zien dan
een onbegrijpelijk bewijs van zijn politieke groenheid
Natuurlijk meent de heer Versteeg heel eerljjk wat hij
zegt. Maar een politiek beginsel als dat van algemeen
kiesrecht is meer dan een overjas en hoort bij het
conservatisme van den heer Versteeg als een tang bij
een varken. Dat de mannen van Schiedam dit zelf
niet hebben begrepen
En met een aldus tot candidaat gepromoveerd man,
hoe achtenswaardig hij als persoon ook moge zijn, komen
de vrijzinnigen nn voor het voetlicht!
IV aar was hier het democratische beginsel, waar de
Schiedamsche vrijzinnigen nog slechts een paar maanden
geleden voor vochten Is nu ineens de democratie niet
meer noodig voor ons land?
Begraven is dat beginsel in de modder van de taktiek
en de stemmenberekening.
Maar, vrijzinnige, burgerlijke democraten, weet dat gij
op deze manier ieder geloof aan den ernst uwer demo
cratie zelf wegneemt en dat men uwe later mogelijk
weer opduikende democratische leuzen' voor louter wind
zal houden, voor woorden en .niet meer!
Nu komen wij aan de kerkelijken. Het kerkelijk
melodrama, met storm, gedonder, zelfmoord, angstig en
"iet-angstig gegil, en al wat verder bij een oprecht
melodrama behoort,de beschrijving daarvan in
zijn volle ijselijkheid vordert helaas te veel ruimte om
daar plaats voor te kunnen vinden in De Moker. W\j
moeten ons dus bepalen tot de sprekendste gebeurtenissen.
De katholiekenslikken alles, zoolang zij nog niet
geheel de baas zijn maar door een bondgenootschap
met andere partijen toch wel eenige winste kunnen
behalen. Een oogenblik is er onder een groepje onver-
valschte katholieken sprake van geweest, een eigen
candidaat te stellen. Maar ten slotte durfde men dat
niet aan, om de „bondgenooten niet al te zeer te ver
bitteren, en begroef men dit snoode plan in de wijde
zakken van heeroom. En men nam den candidaat der
bondgenooten over. Toch ging deze inslikkerij niet
geheel zonder kokhalzen. De N. Sch. Ct. geeft daarvan
eenige zeer voorzichtige aanwijzingen in haar verslag
over de vergadering der R. K. Kiesv. „Recht, Plicht en
Orde"; nadat, volgens dat verslag, de voorzitter, de
heer A. C. A. Nolet, had meegedeeld, dat men „ten
slotte tot de gewenschte overeenstemming tusschen de
christelijke partij-leiderswas gekomen, en dat hij
daarom voorstelde (den katholiekenhater en -bestrijder,
Red. Moker) Jhr. de Geer tot candidaat der katholieken
uit te roepen, geschiedde het volgende:
Over dit voorstel ontspon zich nog eenige discussie,
waarbij enkele leden, hoewel erkennend dat overeen
stemming der christelijke partijen hier voor alles ge-
wenscht is, toch de wijze waarop deze candidaatstelling
moest geschieden, niet goed achtten. Daarbjj werd de
wensch uitgesproken, dat in afwijking van den tot
hiertoe gebruikelijken weg kort na de officieele
uitschrijving van eene verkiezing eerst eene vergadering
van de kiesvereeniging zou worden uitgeschreven. Dan
kon het bestuur zich vergewissen van de meening der
leden en aldus, voorgelicht door de uitspraak der ver
gadering, de besprekingen met de besturen der andere
kiesvereenigingen, wellicht op dezelfde wijze voorgelicht,
volgen.
Nadat nog nader was verklaard, dat hierbij meer
aan de toekomst dan het verleden werd gedacht, werd
met overgroote meerderheid het besluit genomen, jhr. C.
D. de Geer (christ.-hist.) candidaat te stellen."
Men krijgt dus ook daar genoeg van heerooms des
potisme en het gescharrel der „christelijke partijleiders",
en er was toch in die vergadering nog een minderheid
tegen. Hoevele katholieken, niet op die vergadering
aanwezig, waren het met die minderheid eens! Het
heeft zachtkens gestormd in de katholieke organisatie.
Heftig is het daarentegen toegegaan onder de protes-
tantsche bondgenooten. De christelijk-historischen werden
van meet af aan door de anti-revolutionairen aangemaand,
dezen zetel aan hen af te staan, omdat bij de verkie
zingen van 1905 de niet-herkiezing van 8 anti-revol.
voor een niet gering deel te wjjten was aan de christelijk-
historischen en bovendien de Leidsche kamerzetel door
hen ter beschikking was gesteld aan den christ.-hist.
dominee De Visser. In den grond der zaak hadden de
anti-revol. volkomen gelijk en de chr.-hist. moesten dat
erkennen. Er werden dan ook anti-rev. candidaten
opgezocht, te Vlaardingen was men vóór Dr. Kuyper,
te Schiedam vóór den heer Idenburg, die v~n een
vorige verkiezing goede herinneringen had achtergelaten.
DE MOKER