No. 34, ZATERDAG 19 October 1907. 7e Jaargang. ORGAAM der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij. Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn. Schiedam. Afdeelingsnieuws, De Kamerverkiezing. ABONNEMENTSPRIJS: 25 cent per kwartaal j Uj vooruithetaiing. franco per post 30 cent j Losse nummers 2 cent. Bnreau van Redaktie Gebouw „COMSTANTIA", Hoogstraat. Bureau van Administratie Bhoonschestraat 7boven ADVERTENTIEN: 3 ceut per regel. Bij abonnement belangrijke korting. Eiken Zaterdag is dit blad verkrijgbaar: Nieuwsticht N. Z. 32. Groote Markt 3. Zalmstraat 22. „Constantia", Hoogstraat. Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De abonnes worden verzocht bij adresverandering daarvan kennis te geven aan de Administratie. De Afdeeling hield Dinsdagavond een buitengewone vergadering, door de helft der leden bezocht. Het hoofddoel dier vergadering was, de houding der afdee ling bp de ^rstemming voor den Kamerzetel vast te stellen. Na^ eln zeer opgewekte bespreking nam de afdeeling /met* ongeveer algemeene stemmen de elders afgedrukte r^etie aan. Bp de Vdisöussie over het al of niet deelnemen aan de herstem'tpingsactie der liberalen werd door een enkel lid gepleit tfóór zeer actieve deelneming onzerzpds. De overgroote meérderheid vond daarentegen, dat er geen termen waren voor een dergelijke samenwerking en dat de liberalen zelf maar voor hun actie moesten zorgen. Er werd zelfs besloten, dat de partijgenooten niet onder leiding der vrijzinnige propagandaclub of in samenwer king daarmee voor de verkiezing van den vrijzinnigen candidaat zouden werken. Voor de vrijzinnigen kan deze beslissing een goede les zijn zp rekenen er van te voren al op, dat de soc.-dem. toch wel mee zullen doen; zij zullen nu wel inzien, dat die medewerking af zal hangen van het meer of minder democratische in hun optreden. Verder werd nog de wintercarapagne geregeld Eenige openbare vergaderingen (met van Kol, Roland Holst en Oudegeest), een aantal cursusvergaderingen (nog nader te regelen) en eenige feestavonden zullen worden uitgeschreven. De datums en onderwerpen daarvan zullen worden bekend gemaakt, zoodra alles geregeld is. Met een opwekking tot een trouw bezoek van de huishoudelijke vergadering op Zondag 27 Oct. werd de vergadering gesloten. HET BESTUUR. De herstemming. Onze partijafdeelingen in het district Schiedam hebben de volgende beslissing genomen inzake de herstemming tusschen de heeren de Geer en Versteeg: „De afdeeelingen Schiedam en Vlaardingen der S. D. A. P., overwegende: „dat de politieke toestand sinds 1905 niet is ver anderd en dus de S. D. A. P. bp herstemmingen, waarin haar eigen candidaten niet betrokken zpn, nog dezelfde houding heeft aan te nemen als toen, „dat in 1905 door de S. D. A. P. besloten is, bp dergeljjke herstemmingen alleen die candidaten testennen, die zich voorstanders van algemeen kiesrecht verklaarden, „dat de heer de Geer een beslist tegenstander van algemeen kiesrecht is, „en dat de heer Versteeg verklaard heeft een voor stander van algemeen kiesrecht te zpn, „besluiten daarom den kiezers, die den 9 October hun stem uitbrachten op den soc.-dem. candidaat, aan te raden, bp de herstemming hun stem uit te brengen op den heer Versteeg." Wij kunnen niet ontkennen, dat er bp onze kiezers, en niet het minst bp onze partijgenooten daaronder, weinig lust bestaat om den heer Versteeg te steunen. En in bovenstaande motie vinden wp iets van dien tegenz:n terug. Dat is geen wonder. Want in het heele district is er moeielpk iemand te vinden, die den heer Versteeg voor een vooruitstrevend en allerminst voor een democratisch man houdt. Zelfs de vrijzinnige kiesvereenigingen durfden dat in hun officieele aanbieding niet ronduit beweren maar hielden een slag om den arm en bepaalden er zich toe mee te deelen dat de heer Versteeg zelf verklaard had vooruitstrevend te zp. Maar men zit na eenmaal met de verklaring van den heer Versteeg, dat hij voor algemeen kiesrecht is. En al moge niemand die meening bp den heer Versteeg goed kunnen plaatsen, niemand zal ook gelooven, dat de heer Ver steeg hetzelde zal doen als de heer Bpleveld indertijd te Amsterdam: die verklaarde in het openbaar, dat hij tegen iedere vermeerdering van militaire uitgaven zou stemmen, maar stemde een paar weken later zonder blikken en blozen vóór de schandelijke en onnutte uit gaven van nieuwe snelvuurkanonnen. Zooals wp zeiden, geeft niets het recht te veronder stellen dat de heer Versteeg iets soortgelijks zou doen, al moge men dus ook over zpn verklaring omtrent al gemeen kiesrechi nog zoo verbaasd zpn en die nog zoo onbegrijpelijk vinden. En de S.D.A.P. zit vast aan haar herstemmingsbesluit van 1905. Ze moet dus nu de kiezers wel aanraden, op den heer Versteeg te stemmen. Een warme aanbeveling dus voor den heer Versteeg kunnen wp om al deze redenen bp deze herstemming niet schrpven. Integendeel, indien wij niet met die on verklaarbare verklaring van den heer Versteeg zaten, zouden wp den rooden kiezers dringend aangeraden hebben óf thuis te blpven óf blanco te stemmen. Wij zijn niet anti-clericaal op den manier der vrijzin nigen, die ieder anti-clericaal goed vinden. Een anti- clericaal die even concervatief, even ondemocratisch en even arbeidersvpandig is als de crericaal is voor ons even onmogelijk. En wij kunnen per slot van rekening in den heer Versteeg niets anders zien dan een con- servatief-liberaal. Het spreekt van zelf dat dit geval voor ons weinig aantrekkelijk is. Maar dat ligt aan de ellendige leuzen en de onmogelijke partpïndeeling, die de burgerpartijen op na houden. De kerkelijke partijen trachten de anti these geloovig-tegen-ongehovig op de vlakte d r poli tiek te houden omdat zp daarmede nog eenige kans op meerderheid in dit Nederlandsche tranendal hebben. En de vrijzinnigen laten zich onophoudelijk door die listige politiekers in de luren leggen, komen deze met niets- dan-anti-clericalisme voor den dag, en geven daarom hun clericale tegenstanders steeds op nieuw weer de gelenheid hun politieke antithese in functie te laten. Zooals ook nu weer te Schiedam gebeurt. Wp blijven vóór alles democraat en socialist. Als democraat willen wij niets van het conservatisme weten maar strijden wp om de zelfregering der volkeren. Als socialist willen wp niets van een handhaving der burger lijke „orde" of anarchie (dit is het zelfde) weten maar strij den wij voor een maatschappelijke (sociale) regeling van de voortbrenging en van de warenverdeling. En daar voor ons dit laatste het begin en het einde van ons streven en ons werken is, zijn mannen als de onbeperkte conservatief de Geer en de onverklaarbare conservatieve voorstander van algemeen kiesrecht Ver steeg niet de menschen, van wie wp ook maar eenigszins werken in onze richting kunnen verwachten. Ongetwijfeld, de heer Versteeg heeft verklaard dat hjj vóór algemeen kiesrecht is. En algemeen kiesrecht is naar onze meening het eerste dat de wetgever moet brengen om ons parlement uit de onmogelijke politieke machteloosheid van thans te halen. Maar de uitslui tende leus van „voor of tegen algemeen kiesrecht" kan pas worden gesteld nadat art. 80 der grondwet zóó is veranderd dat algemeen kiesrecht wettelijk mogelijk is geworden. Vóór dien tpd is besl ste democratie een onafwijsbare eisch voor ons, en een van de bewijzen van democratische gezindheid is dat men voor algemeen kiesrecht is. Maar de heer Versteeg is geen democraat. Hadden de vrijzinnigen een werkelpken burgerlijken democraat gesteld, dan hadden wp nu tegen den ker- kelpken conservatief den vrijzinnigen democraat wer kelijk krachtig kunnen steunen, omdat een burgerlijke democraat voor ons toch altijd nog beter is dan een burgerlijke conservatief. De Idenburg-stemmers. In zpn Vlaardingsche vergadering beweerde Staal man, dat het den voorstanders van de candidatuur vol strekt niet zuiver en alleen om „het beginsel" was te doen, doch voornamelijk om de Geer te weren. Voor Staalman, die naar zijn meening „het beginsel" verte genwoordigd, is die uitspraak duidelijk. Maar voor an deren niet. De kwestie is naar onze meening deze. De kerkelijke coalitie, wil ze werkelijk iets kunnen uitvoeren, kan het niet buiten de katholieken of christelpk-historischen stellen. De katholieken zpn krachtens hun stelsel van geestelijke voogdij over de leeken beslist anti-democra tisch. De christelpk-historischen, staande onder de leiding van de „mannen met twee namen", graven, jonkheeren en andere vertegenwoordigers van het middeleeuwsche of kapitalistische maatschappelijk stelsel, zijn daarom ook anti-democratisch. Maar in het protestantisme zit een krachtige democratische kern. Protestantisme is voor een deel democratische oppositie tegen het stelsel van geestelijke voogdij der katholieken. En nu kan het niet anders of een werkelijk prote- stantsch-gevoelend mensch moet zich op den duur in de kerkelpke coalitie misplaatst geVoelen, omdat in die coalitie het (ook protestantsche) democratische be wustzijn steeds meer zoek raakt. En als men dan daarbij in aanmerking neemt, dat er op protestantsch- godsdienstig gebied een nieuwe herlevingsbeweging, een nieuw réveil, aan den gang is, dan is het duidelijk, dat een verscherpt en versterkt protestantisme ook op politiek gebied moet doorwerken en daar in verzet moet komen tegen het stelsel van geestelijke voogdij, dat in de kerkelijke coalitie den scepter zwaait. Hoe de Idenburg-stemmers bij de herstemming zullen doen, laat ons koud. Zij gevoelen zich nader verwant aan den heer de Geer dan aan den heer Versteeg. Maar hun verzet tegen den geest der kerkelpke coalitie maakt hen afkeerig van een s-temmen op den heer de Geer. Hoe zij zich uit deze moeielijkheid zullen red den, is ons onverschillig. Bij het verschijnen van dit nummer zal het misschien wel reeds bekend zpnop dit oogenblik is het dat nog nietmaar dat doet er niet toe. De hoofdzaak voor ons is ditdat het zuiver protestantsche, democratische bewustzijn in de kerkelijke coalitie in verzet is gekomen. En wij zijn overtuigd, dat er nog genoeg levenskracht in het protestantisme zit, om bet tot verdere handelingen in zpn eigen geest en overeenkomstig zijn eigen beginselen te drijven. Verlet geld, verkapte stemmenkoop. In ons kiesdistrict sluipt de zeer slechte gewoonte in, de kiezers tot stemmen te bewegen door hun een bepaald verletgeld te geven. Wij vinden die gewoonte verderfelijk en zeer afkeurenswaardig. De wet schrijft iederen werkgever voor, zijn werk nemers voldoenden tijd te verschaffen (minstens 2 uur) om te gaan stemmen Mocht deze of gene patroon daaraan niet voldoen, dan zou de kiesvereeniging of propagandaclub die dat bemerkt zich moeten bepalen tot het indienen van een klacht tegen dien patroon dat is de eenige goede weg. Voldoet een patroon wèl aan dit wettelijk voorschrift, maar kunnen zijn arbeiders van hnn stemrecht geen gebruik maken, omdat de stembureau's niet talrjjk ge noeg zijn of niet vlug genoeg werken, dan zouden de kiesvereenigingen of propagandaclubs maatreg len moeten beramen om meer stembureau's of een betere samen stelling der bureau's te krijgen. (Waarom komen de stadhuisbeambten wèl om gauw de stemmen te tellen en te noteeren na afloop der stemming en helpen zij niet bp de stemming zelve?) En indien een patroon de stemuren van zijn perso neel zóó vaststelt dat deze in den werktijd vallen en dan bp verlet het anders verdiende loon zou willen inhouden, dan zou de kiesvereeniging of propaganda club d:e dat bemerkt eerst moeten trachten dien patroon tot beter inzicht te bekeeren, en als dat niet helpt hem door publiceering zijner handelingen en door medewerking der vakvereenigingen te zoeken tot een andere houding moeten dwingen Maar zelfs dan is het betalen van verletgeld een fout. Alleen dan, wanneer in zeer spannende gevallen het overkomen van kiezers, die naar elders zpn verhuisd maar nog in hun oude woonplaats als kiezer zijn inge schreven, noodzakelijk is, kan men de kosten van de overkomst dier kiezers als noodzakelijk en billijk be schouwen. Want wat geschiedt nu? Nu sluipt de gewoonte in, om kiezers, die niet, uit volle overtuiging, uit z;chzelf gaan stemmen, een kwartje of meer verletgeld te geven. Het getal kiezers dat om dat verletgeld komt wordt bp iedere verkiezing groot-r. En daarmee is de deur wagenwijd opengezet voor een stemmenkooperp in het groot. In het donkere zuiden zijn de ellenden van stem menkoop bij iedere verkiezing weer waar te nemen. In Amerika worden de verkiezingen bedorven door den stemmenkoop. Dat zijn afschrikwekkende voorbeelden genoeg. Moet dit bederf nu ook hier zijn intree doen? Nu nog is het tijd om door terug te gaan zooiets te voorkomen. Nu nog is de betaling van verletgeld niet ontaard in een verkapten stemmenkoop. Maar als het zoo doorgaat, wordt het dat, tegen de bedoeling in van wie nu verletgeld betalen zonder nevengedachten van stemmenkoop. Laat men oppassen!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1907 | | pagina 1