Brief van Joost uit Maassluis.
waarborgmerk erop, onderteekendM. A. Brants, Chris
telijk geheelonthouder.
Zoo'n schaamtelooze bende! En 't is nog niet eens
in de bunrt van Vastenavond of Sintjuttemis.
Maar un nog de geschiedenis. Hier is ze:
In het Verkooplokaal vergaderde de Heer F. J. Smit
den 15 October met zijn winkeliers-vereeniging. Uit
diens verschillende op dien avond gehouden Voorzitters
redevoeringen bleek, dat zijn vereeniging reeds 36 leden
telde, dat hij zelt de „werklooze" ziel der vereeniging
is, en dat hij, krachtige ziel van een vereeniging, die
„veel nuttige zaken had tot stand kunnen brengen maar
niets heeft kunnen uitvoeren", voorstelde op grond van
de gedwongen werkloosheid zijner krachtige ziel zijn
vereeniging te ontbinden. Over dit voorstel „ontspon
zich een vrjj breede discussie, allereerst van de bestuurs
tafel". Het einde was, dat de Voorzitter, de Heer F.
J. Smit, ziel van de „doodelyk kwijnende" vereeniging,
constateerde „dat uit alles bleek, dat men de ontbinding
der vereeniging wenscht"t-n overeenkomstig de statuten
zal men nu de volgende week de vereeniging van den
Heer Smit ontbinden.
Verkeerd geboren, door een werklooze ziel voort
gestuwd, had ze geen eens de kracht op een behoorlijke
manier dood te gaan. Voor zoover men van doodgaan
van een levenloos geborene met een werklooze ziel,
genaamd Smit, kan spreken.
Maar niet alleen kon men niet voor een fatsoenlijke
begrafenis van deze doodgeborene met de werklooze
ziel-Smit zorgen. Er kwamen nieuwe liefhebbers voor
het lijk op de vlakte, van te voren door de werklooze
ziel, genaamd Smit, uitgenoodigd om hetljjk in ontvangst
te komen nemen.
Deze liefhebbers stonden onder aanvoering van een
der Schiedamsche Oranjegrootheden, den heer Papen-
huyzen, voorzitter van een zelf gebakken Middenstands
comité. Dit comité zette tot 2 malen toe zóó duidelijk
zijn plannen met het lyk uiteen, dat de aanwezige leden
geen van allen begrepen, wat dit nieuwe comité nu
anders zou doen dan de oude 36 man sterke vereeniging
met de werklooze ziel, genaamd Smit. Maar in elk
geval, het lijk blijft niet in 't bezit van papa Smit met
zijn vereeniging, die veel had kunnen doen maar niets
deed. Het zal in eigendom overgaan aan het Midden
standscomité van een anderen bakker met misschien
een minder werklooze ziel.
En dan wordt het lijk een hoofdnummer by de eerst
volgende optocht van de Oranjevereeniging.
Griezelig, zulk een strjjd om een middenstandsljjk.
En dat in Schiedam
Kerkelijke onbeschaamdheid. In het
ongeteekende strooibiljet, getiteld„Viervoudig protest",
komt de bewering voor, dat Rotterdamsche liberalen
te Schiedam kiezers zouden komen sleepen. En daar
wordt dan heftig tegen te keer gegaan, alsof dat een
„beleediging" was voor de Schiedammers. Wy laten
die dolle bewering voor rekening van den duisteren
schrijver.
Maar nu wil het geval, dat er geen liberalen uit
Rotterdam zijn komen helpen, maar dat er aan de con
trole in district II wel een Rotterdamsche kerkelijke zat.
Is dat nu ook een beleediging voor de Schiedammers?
Of is het alleen een beleediging wanneer het van niet-
kerkeljjke zyde komt?
Hoe zwart, hoe rein, hoe onbesmet!!!
Een chr.-hist. lengen. Dat onze politieke
christenen het met het van God gegeven gebod: „Gij
zult niet liegenbij verkiezingen gewoonlijk niet zoo
nauw nemen, vooral niet wanneer het betreft den sociaal
democraten van valsche bedoelingen en daden te betichten,
blijkt weer overduidelijk uit het manifest door „Groen
van Pinsterer" jl. Maandag ter aanbeveling van de
candidatuur de Geer, verspreid.
Daarbij schijven de heeren, vormende het „Christelijk"
bestuur van die „Christelijke" kiesvereeniging, met een
brutaliteit die aan het ongelooflijke grenst:
„De socialisten steunen van ganscher harte den
heer Versteeg".
Brutaler en leugenachtiger kan het bijna niet.
Hebben dan de heeren het hoofdartikel: „De Kamer
verkiezing" de vorige week in dit blad afgedrukt, niet
gelezen? Heusch niet? Welnu, laten we daneen enkele
alinea citeerenonze lezers kunnen dan oordeelen. Wij
schreven toch:
„Een zekere M. v. D.,*
„Naakt socialisme" aan,
„Wij kunnen niet ontkennen, dat er bij onze
kiezers, en niet het minst bij onze partygenooten
daaronder, weinig lust bestaat om den heer Ver
steeg te steunen".
En verder:
„Een warme aanbeveling dus voor den heer Ver
steeg kunnen wij om al deze redenen bjj deze her
stemming niet schrijven. Integendeel, indien wy
niet met die onverklaarbare verklaring van den
heer Versteeg zaten, zouden wy den rooden kiezers
dringend aangeraden hebben óf thuis te blyven óf
blanco te stemmen".
Dat is dus heel iets anders dan dat „de socialisten
van ganscher harte den heer Versteeg steunen" zooals
„Groen van Pinsterer" ons heel Christelijk in de schoenen
tracht te schuiven.
Een dergelijk farizeeïsme kan niet genoeg gebrand
merkt worden.
Zij stoelen op één stengel des geloofs.
Ds. Talma zou spreken over „de Herstemming", speciaal
natuurlijk om de Idenburgers te bewegen om op De
Geer te stemmen. Maar de Idenburgers belegden op dat
zelfde uur ook een vergadering. En de anti-revolutio
naire kiesvereeniging belegde ook op dienzelfden dag
en hetzelfde uur een huishoudelijke vergadering, 't Resul
taat was natuurlijk een halve zaal voor Talma.
Ai, ziet hoe lief het is, dat zonen van 't zelfde huis
als broeders samen wonen
Naakt socialisme. Het is toch merkwaardig
om na te gaan hoe onze plaatselijke organen bijna geen
week voorby laten gaan of ze plaatsen artikelen over
het socialisme.
Natuurlijk is de conclusie van dat geschrijf nooit
anders als „Christendom en socialisme zijn onvereenig-
baar."
Toch bewijst het dit: dat ons beginsel er veel dieper
inslaat dan menigeen onzer wel denkt, want anders zou
men zich toch zoo ontzettend veel moeite niet getroos
ten om maar gedurig op hetzelfde aambeeld van „Chris
tendom en socialisme zijn onvereenigbaar" te hameren.
Maar het leert ons ook ditdat zelfs in goed anti
revolutionaire kringen twyfel ernstige twijfel zelfs
begint te ry'zen of het wel waar is wat hen altijd door
hun voormannen geherd wordt.
Zoo bevatte de Vlaard. Ct. daartoe kort geleden weer
een aardige bijdrage.
aldus vangt zjj haar artikel
heeft in het weekblad De
Bazuin een pleidooi voor zulk socialisme geleverd
Hij noemt het een socialisme, ontdaan van allerlei
aanhangsels, dus een bloot of naakt socialisme, enkel
socialisme zonder meer. Hij ziet in het socialisme
(wy cursiveeren) dezer dagen een idee, dat zeer goed
vereenigbaar is met de Christelijke levensbeschouwing.
Volgens zijne meening wil het socialisme in zyne
grondgedachte niet anders dan het gemeenschapsge
voel en den liefde tot den naaste aankweeken."
Uit dit citaat springt met kracht naar voren dit feit,
dat ook onder de „positieve" Christenen een onmisken
bare belangstelling in wat het socialisme is en wil zich
openbaart. En dat zelfs als gevolg daarvan M. v. D.
tot de conclusie komt, dat het socialisme toch [niet zoo
heidensch is als men tot dusver vry algemeen in zyn
kringen voorgaf.
Natuurlyk laat de redactie er op volgen, dat M. v. D.
de plank mis is, en dat zulk een „naakt socialisme"
niet bestaat.
Maar eilieve, waarom dan niet aangetoond, dat ons
doel„grond en productemiddelen aan de gemeenschap"
uit den booze is, en als zoodanig dient bestreden te
worden En waarom dan ook niet aangetoond dat ons
beweren, dat de samentrekking der bedrijven, de vorming
van syndicaten, kartels en trusts, steeds hooger en
volmaakter vormen aanneemt, en dat daarmee het bewijs
wordt geleverd dat de vervaardiging en de distributie
der artikelen heel goed van uit één centraal punt kan
geregeld worden, onjuist is
Wy herhalen: als deze samentrekking van industrieën
geconstateerd kan worden, en wy zien dat een klein
groepje kapitalisten zich daardoor onmetelijke rijkdom
men kan vergaren, ten koste in de allereerste plaats
van het overgroote deel der bevolking, de arbeiders
n.l., wat kan er dan toch van Christelijk standpunt op
tegen zyn, dat aan de daaruitvloeiende ellende een einde
wordt gemaakt?
Zeker, een einde wordt gemaakt, niet om die „onte
vreden socialisten" een pleiziertje te doen, maar omdat
het waarachtig belang der geheele menschheid zulks
gebiedend eischt.
Ziet, als de VI. Crt. nu eens in een paar flinke
artikelen de economische verschijnselen ging ontleden
en daaruit kon concludeeren dat zelfs „naakt socialisme"
in „wortel" en „opzet" indruischte tegen de H. Schrift,
ziet, dan zou ze haar lezers veel beter overtuigen dan
er zich, zooals nu het geval is, met een algemeenheid
van af te maken.
Dat die methode niet deugt, het stukje vaü M. v. D,
en ook nog andere stemmen uit de anti-revolutionaire
pers van den laatsten tyd, bevestigen zulks op spre
kende wijze.
Of echter de VI. Crt. op ons verzoek in zal gaan
zulks moet zij zelf weten. Doet zy het niet, dan zal
de wig onzer socialistische kritiek langzaam maar zeker
verder door worden ingedreven, en van elkaar drijven
onwetendheid en vooroordeel.
Bibliotheek S. D. A. P. Ten gerieve van hen
die het adres van onzen bibliothecaris niet weten, her
inneren wy dat dat is:
Markgraafstraat 20.
De boeken worden bijna gratis ter lezing gegeven
en kunnen worden gehaald en ingeruild eiken Zaterdag
van 's avonds 8—10 uur.
Waarde Moker.
Daar ben ik weer terug. Zooals je weet heb ik drie
maanden werk gehad in een andere plaats.'t Was daar
ook wel hard werken, in 't begin hadden we dagen van
14 uur, maar als je 's avonds nog eens een eindje rond
liep en Zondags, dan had je daar toch het prettige van
het vereenigingsleven. De betere toekomst lijkt daar
niet zoo schrikkelijk ver als hier.
Wat me hier weer het meeste trof, dat waren de
wakers. Al heb ik dat nu reeds een paar jaar bijge
woond, toch hinderde het me weer.
Niet dat er gewaakt moet worden, dat spreekt van
zelf. De schepen en de haring kunnen niet onbeheerd
blijven liggen. Maar dat byna al die wakers oude man
nen zijn. In den regel hebben zij eerst op zee gevaren,
dan deden ze dienst als pakhuisknecht tot ze zoo weinig
kracht meer hadden, dat ze bedankt werden. En bij
gunst en recommandatie mogen ze dan waker zyn. En
dat is dan nog een uitkomst, anders moesten ze naar
'tarmhuis, dat wil zeggen: dan mogen ze niet meer
met hun vrouw samenleven, dan krijgen ze een leelyk
grof pak aan waardoor ze in het oog loopen, dan moe
ten ze hun zakduitje bedelen, dan moeten ze met de
kippen op stok en nog een heeleboel narigheid meer.
Dus het baantje van waker is nog iets begeerlijks
En dan zie je die oude menschen, die op hun bed
behooren te liggen in weer en wind over de haven
loopen of in een hoekje zitten of staan. En het loon?
Honderd heele centen op zijn hoogst. Ja er zijn reeders
die geen cent meer geven al liggen er ook drie, vier
of zes loggers tegelijk aan den kant.
Is het geen schandaal? Zyn heele leven heeft zoo'n
man geld verdiend voor den reeder en op zyn ouden
dag is hij genoodzaakt op zoo'n manier in zyn onder
houd te voorzien.
In den tyd dat ik weg geweest ben is er een afdee-
ling van den Miliciensbond opgericht. Nu, voor die lui
is een vereeniging ook wel noodig. 't Is toch geen aar
digheid als je zoo voor de derde keer dat mooie pakje
aan moet trekken en je huishouden in den steek laten.
Verbeeld je, dat de vrouw van een landweerman hier
360 centen vergoeding kreeg toen haar man voor de
derde keer op moest komen. Op secretarie werd bru
taalweg gevraagd, of ze dien tyd niet uit werken kon
gaan
In verschillende plaatsen krijgen ze heel wat meer
uitkeering door het werken van den Miliciensbond.
Dan worden er hier ook pogingen in het werk ge
steld om tot de oprichting van een Volksbadhuis te
komen. Daar zal men dan voor 5 ets. een bad kunnen
krijgen, 't Is maar jammer, dat er voor de oprichting
veel geld zal noodig zyn, want de lui die het hebben,
houden 't liever voor hun eigen pleizier. Dat merken
we aan 't Groene Kruis. Toch is het te hopen dat zoo'n
Volksbadhuis tot stand komt. Voor ieder die bekrompen
woont is 'teen ware uitkomst.
Nu moet ik je nog even vertellen dat 't me op de
kiesrechtmeeting te Rotterdam zoo goed deed zooveel
Maassluizers te zien. 't Maakte dat ik nog meer pleizier
had. Wel ja, ze zullen hier ook wel wakker worden
En nu maar weer met moed den donkeren, duren win
ter ingegaan. Want duur zal hy wezen. Daar zorgen
de petroleum- en kolenbaronnen wel voor.
Gegroet door
Je vriend JOOST.
Christelijke listigheid.
Een brutaal staaltje van Christelijke listigheid is de
verschijning van „De Maas- en Westlander, gratis
Nieuws- en Advertentieblad voor het District Loosdui
nen" by den in den typografenwereld welbekenden heer
D. Deddens te Maassluis als uitgever. Over dien heer
zullen wij het een volgende keer hebben. Nu willen wij
alleen wat over zijn uitgave zeggen.
Zyn blad „bedoelt te zijn eerst Advertentieblad,
verder Nieuwsblad'" en in de derde plaats een „Chris
telijk blad, een antirevolutionaire krant."
Dat noemt men in deftigen Christelyk-anti-revolu-
tionairen stijl „het geestelijke voorop".
En onze Christelijke, anti-revolutionaire uitgever is
zóó onbenullig, dat hy zelfs dit schrijft
We verspreiden het gratis, om den adverteerders
de beste waarborg te geven, dat hun advertentiën
tienduizenden onder de oogen
komen.
Kan het brutaler Kan men op krassere manier de
adverteerders lokken en met het advertentiegeld zijn
eigen beurs behagen en eerst „in de derde plaats" het
Christendom en de antirev. party dienen Zeker, de
heer Deddens zal geen N. Malth. advertenties plaatsen
en geen verhalen over „kermisjool en zelfmoord" geven.
Maar het geld van niet-antirevolutionaire adverteerders
weigert hij evenmin als hun reclames.
Dat de heer Deddens een middel van bestaan zoekt
door deze onderneming, is zyn zaak. Maar dat hy dat
verbergt achter een Christelijke leus, is een openbare
zaak en moet gesignaleerd worden als een nieuw staaltje
van zakendoen met het Christendom, als altyd even
stuitend en weerzinwekkend.
