ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
No. 38,
ZATERDAG 16 November 1907.
7e Jaargang.
Stnkken voor't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn,
De Moker
Candidaten Partijbestuur.
Afdeelingsnieuws.
Werkloosheid. V
Sociaal-democratisch werk in onzen
gemeenteraad.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal 1 j-- vooruitbetaling.
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Bnrean Tan Bedaktie
Bebouw „COXSTAXTIA", Hoogstraat.
Bureau van Administratie
Bhoonsehestüaat 7boven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Te Vlaardingen:
Aan bovengenoemde
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N. Z. 32.
Groote Markt 3.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Hoogstraat.
Markgraatstraat 20.
adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Door leden onzer Atdeeling zijn als candidaten voor
het P. B. voorgesteld:
E. J. W. DUIJS.
Dr. J. VAN LEEUWEN.
Mr. M. MENDELS,
en J. F. TIJHOF.
De leden worden uitgenoodigd Zaterdag 16 of Zondag
17 November hun onderteekend stembiljet in de bus
van Constantia of van den Voorzitter (Nieuwstraat 28)
te doen en in zoo groot mogelijk aantal aan deze stem
ming deel te nemen.
HET BESTUUR.
Bergmeijer zal op 8, 15 en 22 December het „Erfur-
ter Programin openbare cnrsus-vergaderingen voor
onze Afdeeling komen behandelen. De onderwerpen zijn
op de respectievelijke data:
1. „De ondergang van het kleinbedrijf."
2. „Proletariërs en kapitalisten."
3. „De klassenstrijd en zijn oplossing."
Kaarten voor deze cursussen zijn verkrijgbaar a 5 cent
per keer.
HET BESTUUR.
St. Xicolaasteest.
De commissie houdt zitting tot het inschrijven van
kinderen Zaterdag 16 Nov. 's avonds van 9—10 uur.
Zondag 17 Nov. van 4l/35J/a uur, en Woensdag 20
Nov. 's avonds van SVï-uur in „Constantia."
Wij berichten aan partijgenooten en geestverwanten
dat na 20 Nov. in geen geval nog kinderen worden
ingeschreven. De ouders houden hier dus rekening mee.
Bijdragen kunnen ten allen tijde gegeven worden.
liefst veel, want het is nog zoo noodig. Een ieder die
nog op geen lijst geteekend heeft, onthoude dit. Pen-
nii gmeesteres is partijgenoote J. Verdijsseldonk, Dwars
straat 60a. Het feestje heeft plaats 1 December waar
schijnlijk 's middags uur.
DE COMMISSIE.
Zaal-commissie voor Constantia.
A.s. Zondag 17 Nov. voorm. 11 nur worden
de leden van bovengenoemde commissie opgeroepen voor
een Vergadering. Zorgt allen present te zijn.
De Secr. der Commissie.
Scliiedamsclie Bestnurdersbond.
Gedenkt de stakende Rotterdamsche bootwerkers.
Lijsten te verkrijgen en steunpenningen te storten bij
den penningmeester J. Winkelman, Hoofdstraat 171n.
HET BESTUUR.
i.
De werkloosheid, tot voor betrekkelijk korten tijd
alleen voor de arbeiders een bron van angst en ellende,
is nu een onderwerp van belangstellende studie voor
allerlei groepen van menschen geworden.
De arbeiders-vakvereenigingen zijn er hun aandacht
aan gaan wijden, om tal van redenen. De regelmatig
terugkeerende werkloosheidsperioden zijn een belem
mering voor een geregelde contributiebetaling en houden
tal van arbeiders uit hun vakvereeniging. En de werk
loosheid ook van de vakvereenigingsleden drijft, vooral
wanneer de vakvereeniging sterk is, deze vanzelf naar
een poging om de nadeelen en ellenden der werkloosheid
voor de leden op de een of and-re wijze te verzachten
en zoo mogelijk geheel weg te nemen.
De gemeentebesturen, de landsbesturen, de vereeni-
gingen voor armenzorg, de politie en de justitie, allen
op de een of andere wijze in de gevolgen der regelmatig
terugkeerende werkloosheid betrokken, zijn daarom ook
belangstelling gaan toonen in dit maatschappelijke
vraagstuk. Want de uitgaven voor armenzorg nemen
ook door deze maatschappelijke ziekte der werkeloosheid
geregeld toe. Het maatschappelijk weerstandsvermogen
van steeds grootere massa's daalt tot beneden nul; bij
den minsten tegenstand, ziekte of werkloosheid, worden
die armlastig. En de middelen tot bestrijding der armoede
zijn voor de burgerklasse moeieljjk te vinden, zijn daar
door overal steeds onvoldoende. Daardoor weer wordt
het aantal misdrijven en misdaden grooter en ontwikkelt
zich de verwildering en ontaarding in de laagste maat
schappelijke klassen tot een schrikaanjagende hoogte.
De burgermaatschappij gevoelt zich dientengevolge be
dreigd door dit afzichtelijk produkt van haar eigen
heerschappij en zoekt daarom naar maatregelen tot
bestrijding van dit „gevaar". Haar geleerden zoeken
naar de „wetenschappelijke" oorzaken, haar wetgevers
en wetuitvoerders zoeken naar middelen tot bestrijding
in de praktijk en grijpen ieder middel aan, waarvan ze
maar eenig heil verwachten. Maar ook daarbij ver
loochenen zij hun aard en hun burgerlijken voortreffelijk
heidswaanzin niet.
En terwijl zjj wetenschappelijk en praktisch naar
middelen tot oplossing van het werkloosheidsvraagstuk
zoeken, scheppen zij steeds nieuwe werkloosheid door
de bestrijding der vakvereenigingen en de bevordering
en verheerlijking der onderkruiperij, zooals dit ook nu
weer te Rotterdam geschied. Daar maken eerst ma
chines honderden arbeiders werkloos en wanneer deze
dan om hun brood den strijd tegen het machine ge
bruikende kapitalisme aanbinden, dan roept de burger
klasse onderkruipers op om des te zekerder het kapitaal
zjjn nieuwe groote winsten te bezorgen en nieuwe
groepen van arbeiders in het moeras der werkloosheid
te helpen storten.
De onderkruiperij, ook al een der gevolgen der
werkeloosheid, is voor de vakvereenigingen natuurlijk
ook een der redenen van bemoeiing met het vraagstuk
der werkloosheid. Want een eenigszins voldoeude
oplossing van dat vraagstuk zal de beperking der onder-
kruipeiij en den vooruitgang der vakvereenigingen ten
gevolge hebben. Daarom zulbn de vakvereenigingen
er goed aan doen, zoo spoedig mogelijk met kracht en
regelmatig zich aan de bestudeering van het werkloos
heidsvraagstuk te wijden, zooals de Alg. Ned. Diam.
Bond reeds doet. De vakvereenigingen hebben belang
bij volledige bestrijding der werkloosheid. De burgerij
heeft nog veel te veel belang bjj een voortbestaan
daarvan, waardoor onderkruiperij, lage loonen, lange
werkdagen en arbeidersslavernjj mogelijk blijven, om
werkelijk met ernst en doortastendheid de werkloosheid
te willen bestrijden. Alleen de vakvereenigingen kunnen
daarom in deze met volle kracht optreden.
Maar hoe dit vraagstuk aan te pakken? Wat te
doen voor onderzoek en oplossing? In welke richting
moet men werken?
De heer Keesing heeft in het aangehaalde werk een
overzicht gegeven van wat er op dit gebied in Europa
is en wordt gedaan en wat de gevolgen van dit werk
tot heden zjjn. Hjj heeft daarmee een uitstekend werk
verricht, te meer daar zjjn boekje zeer nauwkeurig en
zeer volledig is. Wij zullen er een aantal gegevens in
bepaalde volgorde u t over nemen, hopende de vak
vereenigingen in ons district daardoor tot bestudeering
van dit vraagstuk te brengen.
ii.
De gymnasium-kwestie.
Reeds een paar jaar geleden werd in De Moker ge
wezen op de onverantwoordelijke instandhouding van
het Gymnasium en werden cijfers gegeven ter bereke
ning van de kosten en de mogelijke bezuiniging door
opheffing. De Bruin heeft bij de behandeling der eerste
begrooting, die hij mee maakte, deze kwestie aan de
orde gesteld. Opheffing zonder meer, door den Gemeente
raad, is niet mogelijk, omdat de wet Schiedam krachtens
zijn zielenaantal verplicht tot het geven van gymnasiaal
onderwijs. Maar de wet laat tevens toe, dat een ge
meente vrijstelling krijgt van de verplichting voor het
instandhouden van een gymnasium. Hetzelfde is het
geval met andere schoolinrichtingen. Vlaardingen bijv.
is wettelijk op grond van zjjn zielenaantal verplicht tot
het houden van een Hoogere Burgerschool, maar heeft
tot nu toe vrijstelling van de verplichting er een gym
nasium op na te houden. Yandaar, dat De Bruin den
eenig mogelijken weg insloeg om tot die opheffing te
geraken, toen hjj voorstelde, dat de Raad B. en W. zou
uitnoodigen, den Raad een rapport in te dienen over
de financiëele lasten, die het gymnasium de gemeente
oplegt, en/...., ten einde dat rapport te doen dienen als
grondslag van een eventuëele aanvrage om dispensatie.
Schiedam heeft voor zijn eigen inwoners geen gym
nasium noodigdat blijkt reeds uit het feit, dat bijna
geen Schiedammers ervan gebruik maken, op dit oogen-
blik in de 8 klassen (klasse 5 en 6 zijn voor de studie,
niet voor het aantal, gesplitst) slechts 11, terwijl het
totaal-aantal met moeite bjjeengeadverteerde en bijeen
geschreven leerlingen slechts het belachelijk getal van
33 bereikt.
Daarentegen heeft Schiedam sterk behoefte aan vak
onderwijs naast h t onderwijs der Hoogere Burgerschool,
zoowel handelsonderwijs als ambachtsonderwijs. Dat blijkt
uit het steeds toenemende bezoek der Burger Avond
school en uit de voortdurende toename van het aantal
jongelui, dat te Rotterdam vak- en handelsonderwijs
gaat nemen.
Voor Schiedam ligt het daarom voor de hand, dat het
zich losmaakt van het dure gymnasiale onderwijs en
zich toelegt op ambachts- en handels-onderwijs. De aard
der Schiedamsche bevolking brengt dat met zich mee.
Schiedam bestaat n.l. voor 9 tienden uit arbeiders, ter
wijl het 10e tiende voor em zeer klein deel uit werk
gevers-fabriekseigenaars bestaat en voor het grootste
deel uit ambtenaren in dienst van die patroons, van het
rijk en van de gemeente. Bij een dergelijke verdeeling
van de bevolking kan het niet anders, of ambachtson
derwijs (voor de arbeiderskinderen), handelsonderwijs
(voor een groot deel der ambtenaars- en middenstan
ders-kinderen) en hoogere bnrgerschoolonderwjjs (voor
wie zich meer technisch of theoretisch-wetenschappelijk
bekwamen wil) zjjn voor Schiedam vereischtmvóór
alles natuurlijk het ambachtsonderwijs.
Het gymnasiale onderwijs moet daarom te Schiedam
worden opggheven, temeer daar het zelfstandige gym
nasiale onderwijs in onzen tijd geen recht van bestaan
meer heeft. In vroegeren tijd, toen men naast het ker
kelijk onderwijs niets had dan het hoogeschoolonderwp,
werd het onderwijs aan de latijnsche school (het huidi
ge gymnasium) het voorbereidend onderwijs voor de
1) Naar aanleiding van „Feiten en Cijfers betreffende het
vraagstuk van verzekering tegen de geldelijke gevolgen van werk
loosheid, in Europa, in het jaar 1906, door J. G. Keesing, uitg.
door Em. Querido, Amsterdam. Prijs f 0.90.